De paradigmastrijd (5)

Typisch paradigma 1
(Een intermezzo over geschiedenis)

De vaste medewerker aan dit weblog William levert precies op het juiste moment een mooi voorbeeld van denken uit het land van paradigma 1.
Een citaat:

‘In uw werk in Gaza ziet u elke dag Palestijnen die in erbarmelijke omstandigheden leven. Ik kan het heel goed begrijpen dat u het voor hen opneemt.
Maar om in het Isr.-Pal. conflict te kunnen oordelen is het noodzakelijk de geschiedenis te kennen aldaar en die kent u kennelijk niet.
U heeft het bijvoorbeeld over land dat eens Palestijns was? Pardon?’
Lees verder

De paradigmastrijd (4)

Typisch paradigma 2

De Volkskrant (23 juli 04): ‘Het conflict blijft gegijzeld door twee leiders die beiden even onmachtig als onwillig zijn een uitweg te vinden’.
Typisch paradigma 2.

Ferry Biedermann, Volkskrant (27 juli 04): ‘Ariël Sharon en Yasser Arafat zijn mogelijk de slechtste leiders waartoe Israëliërs en Palestijnen veroordeeld zijn. Ze staan al tientallen jaren in het centrum van het conflict en ze zijn er beiden niet in geslaagd hun volkeren vrede, veiligheid en deels welvarendheid te brengen.’
Typisch paradigma 2.
Lees verder

De paradigmastrijd (3)

Een persoonlijk verhaal.

Eens zat ik zelf in paradigma 1, zonder daar bij na te denken. Via een korte periode in paradigma 2 ging ik naar 3 en uiteindelijk naar 4. Dat voelde als ‘de schellen vielen me van de ogen’, en het was niet leuk. Pijnlijk om te erkennen dat ik het al die tijd niet goed had gezien, en pijnlijk omdat het invloed had op vriendschappen die me dierbaar waren. In mijn visie is er geen weg terug. Misschien zijn er voorbeelden van, van mensen die een omgekeerde reis door de paradigma’s maken, maar ik ken ze niet. (Of misschien één, de historicus Benny Morris, een geval op zich). Ik kan uit mijn huidige positie heel goed zien wat mensen in paradigma 1 bezielt. Ik bedoel letterlijk: bezielt. Waarom ze over het beloofde land geen kwaad willen horen. Ik kan dat begrijpen omdat ik er zelf ben geweest. Niet alleen in het letterlijke land, maar in dat paradigma dat op zich haast een land is, met een eigen taal, eigen begrippen, een eigen folklore.
Lees verder

Vakantie in eigen land

Met Helma die in Gaza Halima heet even een uitje, met een klusje voor Stichting Kifaia onder de arm. Dertien minuten met de pont over het IJ en je denkt dat je in een ander land bent. Oud havengebied, lege dokken, schepen waarvan je niet kunt zien of ze nog kunnen varen, een olifantenkerkhof maar dan voor afgedankte trams die staan te verroesten. Veel kunstenaars die hier hun atelier hebben. En één klein restaurantje. Mensen met kinderen. Een paar honden.

dode trams
Lees verder

De paradigmastrijd (2)

Waarom is nu uitgerekend dit historische conflict over Israël en Palestina zo lastig, en waarom verstrikken we ons zo makkelijk in een paradigmastrijd? Waarom is er, om een voorbeeld te nemen, nog steeds geen sprake van een brede beweging om te helpen het conflict op te lossen, zoals dat er uiteindelijk wel kwam bij de anti-apartheidsstrijd? Waarom hoor ik zoveel mensen binnenskamers kritiek uiten op Israël maar er van terugschrikken om dat in het openbaar te doen?
Lees verder

De paradigmastrijd (1)

De paradigmastrijd, geillustreerd aan het Palestijns/Israëlische conflict.

Wanneer meningen botsen gaat het vaak dieper dan dat mensen toevallig ergens over oneens zijn, of misschien te koppig zijn om te zien dat er ook een andere kant is. Bij sommige conflicten zijn de verschillende visies fundamenteel, en zal elke poging tot discussie de andere kant alleen maar versterken in het eigen oordeel. Een hulpmiddel om dat te begrijpen is het begrip ‘paradigma’. Te vertalen als: een kijkhouding, een bril waardoor we de werkelijkheid bekijken. Het verschil tussen een mening en een paradigma is dit: bij een mening zeggen we: dat vind ik zo. Bij een paradigma: dat is zo.
Lees verder

Wat er gebeurt in Gaza (1)

Toen ik werd gebeld door de Wereldomroep of ik commentaar wilde geven op de situatie in Gaza heb ik nee gezegd. Ik had het ook alleen maar uit de krant. Ik zat in Frankrijk, niet in de buurt van het internet of de email waarmee ik met Gaza kon communiceren, of het commentaar kan lezen van de mensen op wie ik vertrouw: het wekelijkse bericht van oude veteraan Uri Avnery, bijvoorbeeld, de artikelen van Amira Hass, een van de twee Israëlische journalisten die Arabisch spreken en in de Palestijnse gebieden werken (de andere is Gideon Levy) of de berichtgeving op de Electronic Intifada, deze keer van Arjan al Fassed en de artikelen in Al Ahram, het Egyptische weekblad. Niet dat zij het altijd 100% met elkaar eens zijn, hun inschatting van Arafat verschilt bijvoorbeeld nogal eens, maar bij elkaar gelezen, en gecheckt aan wat ik weet uit ervaring doordat ik vaak in Gaza ben krijg ik een beeld dat betrouwbaarder is dan wanneer ik alleen maar de Nederlandse dagbladen lees.
Lees verder

Vergrijzing (2)

We hebben het hier op mijn weblog en in de discussie op de SP-site al vaker gehad over de ‘vergrijzing’. Mijn stelling was dat er een kunstmatige generatiestrijd gemaakt wordt waarbij de jongeren is wijs gemaakt dat zij de kosten moeten opbrengen voor al die ouderen, en de ouderen op hun beurt kwaad worden: hebben we daarvoor al die jaren onze premies betaald? En wie hebben er jarenlang hard gewerkt om er voor te zorgen dat de jongeren het nu goed hebben? Een gesuggereerde kloof die niet nodig is. Lees nu ook Jan Marijnissen, het stond gisteren in het NRC en vandaag op de SP site: de zogenaamde vergrijzing wordt door het kabinet gebruikt om de bezuinigingen in de sociale sector door te douwen. Goed stuk.