Multicultureel Nederland raakte van de kook. Hoe nu te kalmeren in het nieuwe jaar?
In de Volkskrant stonden een paar reacties. Ik haalde de drie die mij het meeste aanspraken er uit.
Stop geroddel
Het lijkt mij goed eens te proberen niet al te bang te zijn. An als dat niet lukt, want je kan moeilijk zeggen”je mag niet bang zijn, gewoon eens niets zeggen, die toch tamelijk onredelijke angst gewoon voor je houden. Dus nu eens niet in een cafë of op een verjaarsfeestje of tegenover de buurman van alles en nog wat over moslims, over Marokkanen roepen, dat ze staan te popelen om hier de haria in te voeren, ik noem maar wat. Kent u Marokkanen? Nee? Dan is het giftig geklets en dergelijk giftig geklets werkt als alle roddel, stigmatiserend. En het creeërt nog meer angst. Dus hou je mond gewoon dicht. Stap in plaats daarvan eens op een Marokkaan af. Vraag hem wat hij denkt, wat hij wil. Het weerhoudt de enkeling, de terrorist niet van zijn verschrikkelijke daad, heus niet. Maar de kans dat die daad u treft was toch al niet zo groot. Het voorkomt wel dat een hele groep in de ban wordt gedaan, en als gevolg veel van die enkelingen creeërt. Volgens mij voelt het ook een stuk beter.
Kees Beekmans is docent en columnist. (Schrijft elke week in de Groene een mooi verhaal over werken op een ‘zwarte’ school, stukken zijn gebundeld in een boek)
Stopzinnen
Vroeger was ik trots op Nederland. Nu schaam ik me vaak. Van volwassen Marokkanen hoor ik ‘stopzinnen’, innerlijke correcties op racisme, zoals: ‘het is niet persoonlijk bedoeld, straks in de zomer, inshallah, ben ik er weer even van verlost, ik ben niet schuldig aan de daad van één ander, er zijn ook aardige mensen, die nachtmerries komen door de griep, ik kan ook de tv uitzetten’. De pijn is er niet minder om. En die pijn wordt doorgegeven aan de kinderen. Die zijn laaiend, die pikken het niet. Dus de ouders doen hun best de kinderen te kalmeren, de hele dag.
Je kunt niet permanent een groep mensen vernederen en afwijzen. Het kan niet in het groot: via de politiek en de media, en het kan niet in het klein: binnen een familie, een gezin, op het schoolplein. En als publieke vernedering mode is, wordt het eng vanwege de meelopers. Daarom: een mondiaal anti-pestproject, te beginnen in Nederland.
Annechien Limburg-Okken is psychiater bij Altrecht (en werkt voornamelijk met ‘allochtonen’ en heeft Arabisch geleerd)
Belevingswereld
Eén van de belangrijkste oorzaken van de huidige crisis waarin Nederland zich bevindt, is het gebrek aan inzicht in de belevingswereld van de moslimgemeenschap. Het is juist nu van groot belang om daar wél inzicht in te krijgen omdat er een nieuwe variant van vluchtgedrag is ontdekt, naast die van drugs, criminaliteit en prostitutie, namelijk: het uitoefenen van de islam op een extreme manier.
Het bemoeilijken van het halen van een partner uit het buitenland, het willen afschaffen van het islamitisch onderwijs en het verbieden van een dubbele nationaliteit, wordt door veel moslims ervaren als ‘strafmaatregelen’. Ze vervreemden daardoor en keren zich van Nederland af.
Het jaar 2005 zou in het teken moeten staan van de kennismaking met de moslim-psyche. We hebben hopelijk in 2004 geleerd dat met beledigen, kwetsen en hardere maatregelen nemen, er in moslims iets knapt. Allochtonen blijken ook maar mensen van vlees en bloed.
Fadoua Bouali is verpleegkundige.
Ik vind het jammer dat hier niet de gelegenheid genomen wordt, om de angst die er bij Nederlanders is, wat serieuser aan te bespreken. Nu ga ik eens heel brutaal zijn. Zonder enig vorm van onderzoek dan mijn eigen mini-enquete en mijn gut-feeling: de angst bij Nederlanders die bang zijn voor fundamentalistische vormen van politiek islamitisch denken is dat, in de loop van de toekomst, er veranderingen onze samenleving zullen zijn die ongunstig voor hen zullen uitpakken. Zo’n reactie van Kees, hoe goed bedoeld misschien ook, zo bestraffend, zulke grote woorden, zo’n appel aan de redelijkheid van mensen die zichzelf al zullen zien als redelijk, zo’n Hollands vingertje weer. Op die manier wordt Wilders het ‘redelijk alternatief’… Enfin, je kunt van tactiek verschillen. Ik was blij met het initiatief van een vriend van mij. Hij is in zijn omgeving een praatgroep begonnen tussen Nederlanders van verschillende culturele achtergrond begonnen. Ik neem aan dat in die groep Fadoua’s inzicht ter sprake zal komen. Nog even terugkomend op mijn favo werkkamergeleerde van het moment: Cliteurs fantasie-moslima wijst ons naar mijn volkomen onbescheiden mening op een harde werkelijkheid, die we niet met alle achterafkennis in de wereld, hoe grappig ook verwoord, verstandig kunnen benaderen.
Of zou de analogie die ik meende te zien met de protestgeneratie van de jaren 60, waarbij een aantal ten prooi is gevallen aan een andere plaag, de heroine, toch te gebruiken zijn?
Pesten is een groot kwaad dat velen treft.
Daar kan niet genoeg aandacht voor zijn.
Slachtoffers vind je overal, scholen, bedrijven enz.
Ons bewust zijn van de processen die daarin spelen is van groot belang.
Iedereen kan slachtoffer worden maar met name:
de gevoelige,
die net even anders zijn,
de creatieve ,
de niet zo goed gebekte,
kinderen die erg beschermd opgevoed zijn,
mensen die bang zijn (voor geweld, grote monden) enz.
Een interessant gesprek over de verscheurde samenleving met Sadik Harshaoui, directeur Forum en ex- officier van justitie, door Joeri Boom.
‘De moderne burger is bang’- Joeri Boom
http://www.groene.nl/
Vandaag mensen gesproken uit de buurt waar Theo v Gogh woonde.
De andere kant van het gelijk.
Blanke kinderen die weggepest worden uitspeelplaatsen, schoolklassen, straten die zg. van Allochtone kinderen zijn.
Ik vraag mij af of onze politici, theoretici en filosofen zelf kinderen in die buurten hebben.
Dat de criminaliteit, werkeloosheid en schooluitval onder Marokkanen veel hoger is dan onder etnische Nederlanders, en dat driekwart van de Marokkanen trouwt met iemand uit Marokko, waarvan de helft analfabeet; dat zijn geen roddels en ook geen beledigingen, maar verontrustende feiten.
Beste Nico,
het is bekend dat ‘zwarte’ scholen vooral ontstaan door de ‘witte vlucht’. Had jij een constructieve gedachte wat je daar aan wilt doen?
Ik heb nog een verontrustend feit, Jim, en dat is dat nog veel meer dan driekwart van de ‘etnische Nederlanders’ trouwt met ‘etnische Nederlanders’, dus als die Marokkanen van jou niet met Marokkanen mogen trouwen en de ‘etnische Nederlanders’ trouwen liever met étnische Nederlanders’ heb jij dan een suggestie met wie de Marokkanen moeten trouwen? Of zullen we per loting uitmaken dat elke tiende ‘etnische Nederlander’ verplicht met een Marokkaan trouwt voor de goede zaak?
Zullen we afspreken dat jij de eerste bent?
En nog een Jim. Laten we voor de discussie eens een van de problemen bij de kop nemen die jij noemt. Meer criminaliteit onder Marokkanen dan onder andere etnische groepen. Als je daar wat aan wilt doen moet je dus bedenken wat de oorzaak is van het probleem. Ik heb drie mogelijke oorzaken. Misschien heb jij nog andere.
a. De eerste is de sociaal-economische positie van Marokkaanse migranten, er is een grote groep die het prima doet, er is een groep die in achterstandswijken woont, weinig opleiding heeft, niet makkelijk aan het werk komt, voor wie de criminaliteit een van de weinige aantrekkelijke ‘carrieres’ vormt.
b. Het kan ook zijn dat er sprake is van een grotere uitsluiting van Marokkaanse jonge mannen, en dat criminaliteit een reactie is als je niet aan de bak komt. Wat doet iemand die bij het solliciteren steeds maar wordt afgewezen?
c. En dan kun je nog vinden dat Marokkanen, of moslims, van nature of kwa cultuur crimineler zijn dan anderen.
Nou, naar gelang jouw opvatting over het probleem zoek je dus naar oplossingen. Ik neem aan dat we het in Nederland met elkaar eens zijn dat misdaad moet worden bestreden en bestraft. We weten ook dat een deel van de gepakten crimineel blijft. Zie je dat als een gevolg van a. dan is het duidelijk dat je meer moet doen aan de sociaal-economische positie van dat deel van de migranten die niet zoals de meesten in de tweede generatie z’n draai vindt en participeert. Zie je dat in b. (of in een combinatie van a en b) dan is het duidelijk dat er meer gedaan moet worden aan antidiscriminatie en dat het verkeerd uitpakt als de werkloosheid onder allochtone jongeren hoger is dan onder autochtone jongeren. En als je het zoekt in c. dan zit er niet veel anders op dan op Wilders te gaan stemmen en een anti-migrantenbeleid te ondersteunen. Hoewel het moeilijk gaat worden met de kreet: dan gaan ze maar terug naar waar ze vandaan komen – omdat tweederde inmiddels Nederlander is en al is waar ze vandaan komen. Dan zul je dus ook de pijlers onder de rechtstaat vandaan moeten halen en onderscheid gaan maken tussen soorten Nederlanders en ze verschillend gaan behandelen. Daar zijn wel voorbeelden van, maar de apartheidsstaat in Zuid Afrika heeft het bijvoorbeeld niet lang gered, en riep ook verzet op waar dat land ook niet veiliger van werd.
Nou, Jim. Zeg het maar. Of had je nog andere gedachten?
Als een Marokkaan het beste met z’n toekomstige kinderen voor heeft, trouwt deze een Nederlander/Nederlandse en laat deze zijn/haar kinderen de achternaam van de Nederlandse partner overnemen. Dit met kansen op de banenmarkt.
Droevig, maar waar…
De problemen met allochtonen, zoals hogere criminaliteit, lagere arbeidsparticipatie, schooluitval en het massaal trouwen met analfabeten uit het land van herkomst zijn symptomen van niet werkende integratie.
Hoe deze problemen opgelost moeten worden, weet ik ook niet precies, maar we kunnen in ieder geval zorgen dat de problemen niet groter worden door de grenzen te sluiten voor iedereen die de taal niet spreekt en zich niet kan handhaven op de Nederlandse arbeidsmarkt. En dat heeft niets te maken met apartheid.
Maar als ik jou zo hoor worden de problemen met allochtonen vooral veroorzaakt door de Nederlanders zelf. Als we ze niet zoveel zouden uitsluiten, en als we maar regelmatig een praatje maken met iemand met een hoofddoekje, dan komt alles wel goed.
Je hoort me helemaal niet, Jim. Ik geloof niet dat ik ergens heb gezegd dat als we maar een praatje maken met iemand met een hoofddoekje alles wel goed komt. Al helpt het over het algemeen wel als je weet over wie je het hebt.
En je gaat dus niet in op de alternatieven die ik aangeef, en voegt daar niets aan toe behalve doe de grenzen maar dicht.
Fijn dat je in ieder geval toegeeft dat je niet weet hoe je de problemen op moet lossen. Maar zou je niet eens kunnen beginnen daar over na te denken, dan? Of moeten anderen dat doen? Zodat jij prettig vanaf de zijlijn kunt zeggen dat zij het allemaal verkeerd zien?
Jim, hoe kijk je tegen de reactie van Faouda aan?
Faoud schrijft dat de huidige crisis wordt veroorzaakt doordat Nederlanders te weinig inzicht hebben in de moslim-psyche en doordat er zoveel lelijke dingen worden gezegd over allochtonen en omdat Nederlanders te weinig praatjes maken met allochtonen. Uit mijn vorige reacties mag duidelijk zijn dat ik het daar niet mee eens ben.
Maar ik ben benieuwd wat Faoud of iemand anders vindt dat Marokkanen en andere allochtonen zelf kunnen doen, voor een betere relatie met etnische Nederlanders. Het zal uiteindelijk toch van twee kanten moeten komen.
Of is het allemaal de schuld van die verdomde xenofobe Nederlanders?
Misschien kunnen jullie beginnen, als het toch van twee kanten moet komen, om even de moeite te nemen om te kijken hoe iemand heet.Ze heet Fadoua.
En als je het meent, Jim, dat een betere relatie van twee kanten moet komen, wat denk jij daar dan zelf aan bij te dragen, want uit jouw bijdragen lees ik dat nog niet af. Ik bedoel: ik ben geen allochtoon, maar als iemand alleen maar aan komt zetten met criminaliteit en andere negatieve zaken, zou jij je dan erg uitgenodigd voelen om eens te gaan vertellen hoe je de relatie wilt verbeteren?
Zoiets van, verbeter de wereld en begin bij jezelf, is dat niet een mooi oerhollands spreekwoord?
Hoi Jim,
Ik kan er met grote zekerheid van getuigen dat er aan de kant van de Marokkaans-Nederlandse samenleving harder wordt gewerkt aan het aanpakken van misstanden in eigen kringen, dan dat er aan de kant van de autochtone samenleving bereidheid is om tenminste eens met eerlijke blik naar het eigen aandeel ten aanzien van de huidige spanningen te kijken.
Vanuit mijn eigen werk kan ik je vertellen dat problemen rondom huiselijk geweld, jeugd die ontspoort is (of dat dreigt te doen), opvoedingsproblemen ten gevolge van de cultuurkloof na de migratie, generatiekloven en emancipatie van jongeren en ouderen: noem het of er bestaan tientallen (misschien wel honderdtallen) projecten en activiteiten in eigen kring voor. Bezoek eens zo’n centrum bij jou in de buurt en je zult versteld staan!
Maar ja … je moet het wel willen geloven om het te zien …
Het zou ook een stuk schelen als Nederlanders, die zo veel te zeggen hebben over Marokkanen, moslims en allochtonen in het algemeen, zich eens werkelijk gingen verdiepen in de geschiedenis en de cultuur van hen. Hiermee beweer ik niet, dat het niet belangrijk is om zich -voor zoveel nodig- de Nederlandse cultuur en taal meer eigen te maken zodat betere “integratie” tot stand komt. Maar veel problemen ontstaan door het grote onbegrip van “autochtone” Nederlanders over de islam. Aanbevolen boek van Karen Armstrong: Islam -geschiedenis van een wereldgodsdienst (De Bezige Bij, 2003). Tekst op de flap: “Geen religie in onze tijd is gevreesder en vaker verkeerd begrepen dan de islam. Nog al te vaak wordt de islam geassocieerd met vrouwenonderdrukking, burgeroorlog en terrorisme. Karen Armstrong corrigeert deze bekrompen visie en laat zien hoe veelzijdig en complex dit snelst groeiende geloof ter wereld is. Armstrong biedt een krachtig weerwoord tegen de bewering dat het Westen en de islam beschavingen zijn die haaks op elkaar staan.”
Voor alle duidelijkheid (voor degenen die de boodschap niet goed (willen) verstaan): Armstromg is tegenstandster van vrouwenonderdrukking, burgeroorlog en terrorisme.
Hoi Jim, ik heb nog een vraag aan jou. Je schreef, dat jij een serie problemen ziet als symptomen van een falende integratie.
Vrijheid van meningsuiting: dat mag je heus vinden.
Maar ik snap deze mening niet. Serieus niet.
Wat bedoel je met “falende integratie”?
Het woord ‘falen’ dan wel ‘niet werken’ zegt me nog wel iets. Maar wat is nou precies ‘integratie’? En wanneer gaat dat goed, volgens jou?
Er zijn buurten in ‘de grote steden’ waar ik niet met plezier, kom, maar de kanaalstraat in Utrecht is een prachtige buurt – dit ff om de sfeer te bepalen.
Bedoel je, dat de integratie pas geslaagd is, als turken, marokkanen, noem maar op, even veel misdaden plegen als autochtonen; even veel/ weinig schoolverlaters zonder diploma hebben en evenveel meedoen aan de heilige arbeidsmarkt? Dat kan. Je zegt het niet. Die gelijkheid zou me wel aanspreken als een leuk toekomstbeeld, maar warm of koud word ik er niet van, eerlijk gezegd.
Wat zou jij wel willen met ‘integratie’?
Waar ik wel warm voor loop, is de wederzijdse verrijking. Ons lage landje bij de zee is altijd al gevoed door allerlei pluimage buitenlanders en over het algemeen hebben we daar goed garen bij gesponnen. (Letterlijk: voor Leidenaren: Franse vluchtelingen hebben de lakenindustrie fiks gepromoot, destijds.) Op ditmoment loopt dat niet lekker, dat klopt. Bijv. omdat de 1ste generatie “gastarbeiders” hierheen werd gehaald om te werken en geen nederlands mocht leren, ‘want ze waren hier om te werken’. Ja, dat krijg je dus een generatie later op je brood, als kaaskop zijnde…
Trouwens, niet iedere bruid uit het Rifgebergte is analfabeet, maar vloeiend Nederland leren gaat daar niet zo best, dat klopt.
Veel groeten,
Jolande
Jim, ik haalde Fadoua naar voren omdat ze een interview in Trouw heeft gezegd dat er in Amsterdam-West een groep is die onder niet zulke fijne omstandigheden opgroeit en een vergrote kans op ontsporing loopt. Ik neem aan dat ze hier geen onzin vertelt. Verder neem ik Fadoua’s opmerking serieus; de voorgestelde maatregel “het bemoeilijken van het halen van een partner uit het herkomstland” wordt als straf ervaren.
Dat huwelijksmigratie beperking als straf wordt ervaren is niet zo vreemd, als je rekening houdt met de kanttekening die er bij geplaatst kan worden. Het beoogde effect, het tegengaan van laagopgeleide migranten, zou onder meer tenietgedaan kunnen worden door het effect van uitgestelde migratie, zoals die zich heeft voorgedaan bij verscherping van de eisen aan de aanvrager van gezinshereniging. In eerste instantie werd het aantal aanvragen verkleind, maar op de langere termijn werd dit effect tenietgedaan door een inhaalslag. Er is geen reden om aan te nemen dat dit niet weer zal optreden. Op die manier bekeken wordt het kabinetsbeleid licht uitgelegd als ineffectief en gericht op de stem rechts van de VVD, die de oorzaken van de problematiek vooral bij de islam vindt.
Ik vind het zich verder afkeren van de Nederlandse samenleving van de door Fadoua aangeduide groep een wezenlijk gevaar. Als dat komt doordat ze zich gestraft voelen door zo’n huwelijksmigratie beperking dan heb ik daar wel begrip voor. Hoe het ook zij, ik heb geen behoefte aan een (deel)oplossing die geen zoden aan de dijk zet. Jij weet niet precies wat te doen, maar je weet wel zeker dat de huwelijksmigratie ontmoedigd moet worden. Ik heb ook hier mijn twijfel.
Je vraagt nog wat Fadoua denkt dat Marokkanen en andere allochtonen zelf kunnen doen, voor een betere relatie met etnische Nederlanders. Haar antwoord is simpel. Emancipate! Maar zij heeft wel oog voor de problemen. Uit het interview:
…
Dus vertelt Fadoua Bouali tegen elk Marokkaans gezin dat ze tegenkomt: neem ze mee naar de bibliotheek, meld ze aan bij een club, help ze met huiswerk. ,,Maar ik zie heel veel moeders die er alleen voor staan, die al verdrinken in hun eigen problemen.…
…
Ik vraag mij werkelijk af of je met dit soort discussies verder komt.
Goed de taal leren en goed gemengd basis onderwijs.
Je geïnteresseerd opstellen en willen luisteren, daar begint het mee.
Beste Anja,
Deze discussie is misschien niet meer actueel, maar ik wilde wel heel graag een opmerking maken over uw commentaar in punt 7. Misschien beseft u het niet, maar de helft van alle Marokkanen in Nederland is man en de andere helft vrouw. Marokkanen het recht op gezinshereniging onthouden zal niet betekenen dat ze dan geen huwelijkspartners zullen kunnen vinden. Echter het tegenovergestelde is nu al het geval. Veel Nederlandse Marokkaanse vrouwen klagen momenteel dat ze geen Marokkaanse man kunnen vinden omdat die liever een traditionele vrouw uit Marokko willen.
Wat tegenstaanders van gezinshereniging juist willen, is dat in Nederland geintegreerde moslims met in Nederland geintegreerde moslima’s gaan trouwen en niet met onbekenden uit hun thuisland. Als er nu ongever 300.000 Marokkanen in Nederland wonen, zijn het er dus 150.000 manen en 150.000 vrouwen. Etnische Nederlanders hoeven dus niet te loten om verplicht met een Marokkaan te trouwen (tenzij u met deze suggestie voorstaander van een genetische integratiebeleid bent).
De reden waarom gezinshereniging in Nederland moet worden teruggedrongen, is omdat al het werk dat in integratie wordt gestopt, verloren raakt als een geintegreerde Marokkaanse Nederlander een niet-geintegreerde Marokkaanse vrouw naar Nederland kan brengen, die voor de toekomstige Nederlands Marokkaanse kinderen gaat zorgen. Ze spreken dan slecht Nederlands en hun normen en waarden zijn vaker die van Marokko dan van Nederland.
Zonder twijfel is dit het grootste integratieprobleem waar Nederland momenteel mee te kampen heeft. Volgens de CBS is tijdens de jaren 90 het aantal moslems in Nederland bijna verdubbelt en deze groei van bijna 400.000 is hoofdzakelijk te wijten aan gezinsherenigingen. De 26.000 uitgeprocedeerde asielzoekers die zullen worden uitgezet onder Verdonks plan vallen in het niets vergeleken met deze groep nieuwkomers.