Hoe nu verder?

Zoals te verwachten buitelden de uitgevers na 2 november over elkaar heen om snel een graantje mee te pikken van de gegroeide belangstelling voor het ‘publieke debat’ over islam, integratie, Ayaan enzovoorts, snel snel, voordat de hype weer ingehaald wordt door een ander. De snelste formule is om een hele lijst mensen te vragen om een stukje te schrijven, om het spannend te houden bij voorkeur veel tegenstanders van elkaar, dan hoef je als uitgever ook niet na te denken over waar je zelf staat, je slaat een nietje door die stukjes, kafje er om heen, hoppekee, de markt op.

Zo liggen er nu twee van die bundels, Brieven aan Ayaan Hirsi Ali bij Prometheus, en een apart miniboekje van Herman Philipse wiens brief kennelijk te lang was om op te nemen, die onder de titel Verlichtingsfundamentalisme? bij Bert Bakker uitkwam, en dan een dikke bundel met wel 42 bijdragen Hoe nu verder? 42 visies op de toekomst van Nederland na de moord op Theo van Gogh, bij Spectrum.

Van de brieven aan Ayaan zijn er al meerdere afgedrukt in de kranten. Het boekje van Phillipse is, tja, Phillipse. De islam heeft een Voltaire nodig. Ik heb me vooral op de bundel Hoe nu verder? gestort, hoewel het nogal zwoegen is door al die onderling elkaar tegensprekende meningen die dus nergens worden uitgewerkt of tot een uitwisseling komen. Natuurlijk is de fanclub ook hier, net als in het brievenboek, ruimschoots aanwezig, Cliteur, Arabist Jansen, Jaffe Vink, Afshin Ellian, de neoconservatieven hebben een paar bijdragen, een paar politici leverden een stukje. De helft van de bijdragen zijn nuttig leesvoer omdat ze varianten zijn op het thema ‘wij verlicht- hullie in het donker’. Kan nooit kwaad daar nog eens kennis van te nemen, hoewel het mij niet inspireert tot nieuwe inzichten.

De andere bijdragen zijn niet voor niets niet zo makkelijk in één stroming onder te brengen, wat je krijgt wanneer mensen meer de nuance en de diepgang zoeken dan de clichés.

Het boek opent met een stuk van Mohammed Benzakour, Het evangelie volgens een bastaard. Een geslaagde poging om in de huid van Mohammed B te kruipen. Zonder iets goed te praten. Wel om te begrijpen wat iemand bezielt. Vanuit een heel andere kant af, maar ook met veel empatisch inzicht in hoe we zelf in Nederland de jongetjes kweken die straks het verkeerde pad op kunnen gaan, schrijft de leraar Kees Beekmans. Met zijn ogen mee kijk je naar het perspectief van de kinderen op een ‘zwarte’ school.

Leerlingen als Hafida denken dat ‘wij’ niets met hen te maken willen hebben omdat zij schoolgaan op een zwarte school die, denken de leerlingen, wordt gemeden omdat zíj er zitten. Leerlingen als Hafida wonen in Amsterdam West waar meer en meer Nederlanders uit weg trekken omdat, denken ze, zíj daar wonen. Deze leerlingen hebben geen Nederlandse vrienden of vriendinnen. Waar zouden ze die vandaan moeten halen? Nogmaals: ze wonen hier al hun hele leven, spreken vloeiend Nederlands, hébben geen ander land dat ze het hunne kunnen noemen en blijven hier toch maar dat stempel van buitenlander dragen.

Veel van onze leerlingen lopen rond met die halve wrok, dat onbehagen, het gevoel als minderwaardig te worden beschouwd. Het doet hun gevoel van eigenwaarde geen goed.

Hadden ze überhaupt, vraag ik me af, op hun zwarte school, zonder Nederlandse vrienden, voor de Nederlandse identiteit kúnnen kiezen?

(wordt vervolgd)

10 gedachten over “Hoe nu verder?

  1. Dit is een heel belangrijk kernpunt: jongeren met een islamitische achtergrond groeien meestal op in voornamelijk of praktisch geheel “allochtone” woonbuurten en zitten op “zwarte” scholen. Van begin af ervaren zij door anderen als “anders”, en meestal ook “minder”, beschouwd te worden. Ondanks dat ze vaak heel erg hun best doen krijgen ze op latere leeftijd te maken met allerlei vormen van soms botte, maar vaak ook heel “subtiele” vormen van discriminatie. Het is geen wonder dat een aantal van hen afhaakt en het gaat zoeken in een nieuwe, radicale interpretatie van de godsdienst waarin ze zijn opgegroeid, de Islam.
    Al degenen die op zo’n stupide wijze roepen “aanpassen!”, “Verlichting!”, enz., hebben meestal geen enkel benul van de concrete sociale situatie waarin de islamitische jongeren zich bevinden. Hoe hard ze moeten knokken -wat velen gelukkig ook wel lukt- om vooruit te komen in de huidige samenleving. Als sociaal advocaat heb ik vroeger heel wat o.a. Marokkaanse jongens bijgestaan in strafzaken. Daardoor heb ik goed kunnen begrijpen -zonder enige vorm van criminaliteit “goed te praten”- hoe het zo ver met hen heeft kunnen komen. Het is noodzakelijk dat de “autochtone” Nederlanders zelf zich meer open stellen, beter nadenken over de huidige gemengde samenleving als gegeven, bereid zijn te leren van Nederlanders die in een “allochtone” cultuur opgroeien, en minder spastisch en defensief worden. Alleen op die manier kan een andere spiraal in gang worden gezet: van meer onderling begrip, betrokkenheid, en sociale omgang. Dan kan Nederland pas écht weer worden wat eens haar bestaansgrond was: een samengaan van mensen uit uiteenlopende culturen.

  2. Laat ik maar eens reageren, want ik ben het met je eens en dat komt waarlijk niet vaak voor. Althans ik ben het met Kees Beekmans’visie eens.
    Beekmans schetst het failliet van de multiculturele droom zoals sommigen die in de jaren tachtig voor ogen stond. Ik geloofde er toen al niet in, maar werd daarvoor als racist of fascist weggezet in discussies door mensen die zelf nooit in een achterstanswijk gewoond hadden.
    Segregatie op sociaal-economische gronden bestond al lang, je had de typische arbeiderswijken. Nu werden deze wijken plotseling door migranten overstroomd. Voeg daarbij de overlast van drugscriminaliteit en je hebt voldoende redenen om te verklaren dat eenieder die het zich kon veroorloven de wijk verliet. Overigens, zie je ook vaak de beter gesitueerde allochtonen achterstandswijken verlaten.
    Waarmee ik wil zeggen, het is niet allemaal racisme, het zijn vaak hele triviale zaken die voor onvrede zorgen. Zelf stoorde mij destijds dat naast mijn huis, strak in de verf en met goed onderhouden tuin,twee gezinnen woonden die helemaal niets aan huis en tuin deden. Kleinburgerlijk, zeker in 1980, maar toch zeker geen racisme.

  3. Interessant altijd hoe verschillend mensen dezelfde tekst kunnen lezen. Ik lees helemaal niet dat Beekmans het failliet verklaard aan de multiculturele droom, dat is jouw interpretatie. Wat Beekmans vooral doet is om haast van binnen uit, uit de belevingswereld van de jongeren die helemaal onderaan de maatschappij zitten te laten zien hoe de wereld er voor hen uitziet.
    Jij hebt gelijk dat er een periode is geweest waarin te weinig aandacht was voor de autochtonen in achterstandswijken.
    Maar ik lees uit jouw verhaal geen belangstelling voor het verhaal aan de andere kant, en Beekmans laat zien hoe belangrijk het is dat we dat een beetje snappen. Dus dat is een aanbeveling. Als je wilt komen tot een ‘dialoog’, om dat vreselijke modewoord maar te gebruiken, dan helpt het als je je ook wilt verdiepen in die mensen die hun tuintjes niet verzorgen.

  4. Vandaag hoorde ik op de radio dat het zelfmoordcijfer onder Surinaamse Hindoestaanse meisjes het hoogste is.
    (Echt iets voor feministen zou ik zeggen.)
    Er lopen steeds meer daklozen, rond in ons land,
    ook vrouwen en kinderen.
    Het is bekend dat miljoenen Chinezen als dwangarbeiders werken voor onze goedkope producten.
    Ik vraag mij wel eens af waarom een onderwerp bij iemand alle aandacht krijgt.

  5. Is dat een vraag die aan mij gericht is Nico? En is de vraag waarom ik sommige onderwerpen wel kies en andere niet? Dan is het antwoord dat ik maar één mens ben. Bovendien een partijdig mens. Dit is een persoonlijk weblog, en wat je er vindt is mijn persoonlijke selectie, van wat me interesseert, waar ik toevallig op stoot, maar ook waar ik wat van af weet. Ik schrijf dus wel over Palestina, waar ik veel kom en veel over weet, en niet over Irak, terwijl dat niet minder belangrijk is. Een dagblad heeft min of meer de plicht over alles te berichten wat belangrijk is. Maar die hebben ook een hele staf aan mensen. Dat zou ik dus nooit kunnen maar ook niet willen. Als ik bepaalde vraagstukken niet aanroer is dat dus niet per se omdat ik ze niet belangrijk vind, maar omdat ik niet alles kan en omdat ik me bij voorkeur bezig houd met dingen waarvan ik denk dat ik daar wat zinnigs aan toe te voegen heb.
    Zoiets dus.

  6. Ik ben het met Olaf eens. Verder nog structureel is onze samenleving verdeeld in meer- en minderbedeelden. Vroeger was het makkelijk want het ging alleen maar onder nederlanders en die wisten hun mond vooral dicht te houden. Nu is het veranderd. Het structurele probleem is gebleven en mischien met de cultuur die overwaait uit de oceaan nog erger geworden? De wijken van de minder bedeelden zijn allochtoon geworden. Zou het alleen aan hun liggen of zou het de eeuwige kenmerk van onze maatschappij blijven?

    Hoe dan ook uit de kleinburgerlijkheid ontspringt de ellendige stroming van de vreemdelingenhaat. Daartoe moeten we met onze discussies. Het is een duitse onderzoek van paar jaren geleden dat onder de midenstand (artsen,tandartsen,zelfst.enz. in Duitsland) waren de meest xenofoben te vinden.

  7. Oke een stukje persoonlijk:
    Ben geboren in Amsterdam, woon sinds mijn tweede jaar in Leusden, een echt kakkers dorp. Heb ouders die redelijk goed en verstaanbaar Nederlands spreken Gescheiden sinds 1998.
    Nu het volgende:
    Voor de scheiding van mijn ouders kwam onze buurvrouw vaak over de vloer vvoelde zich altijd beter, netter, schoner, enz. Het eten wat mijn moeder klaar maakte was nooit vies maar altijd lekker. Als ze zelf vis haalde mocht mijn moeder die voor haar schoonmaken. Mijn vader duugde niet te fanatijk in zijn geloofsovertuiging, enz. Kwam wel in badpak bij ons in de tuinzitten, wil zogenaamd provoceren.

    Na de scheiding was ons gezin echt in zware depressie, dus had niemand tijd en zin voor de tuin. Maar onze buurvrouw nam actie een foto werd naar de WSL gestuurd en op het nieuwe adres van mijn vader ging ze regelmatig op koffievisite.

    Onze boycot, straal negeren werkt echt geweldig, mevrouw wil weer contact kan ze weer bij mijn moeder uithuilen over de kanker die haar lichaam teisterd, maar helaas voor haar onze deur blijft dicht.

    Hier brobeer ik te zeggen als je iemand echt wil helpen, moet je je verdiepen in het probleem en je zelf niet superiur beschouwen aan je medemens in dit geval je buren.
    Het gezegde een goede buur is beter dan een verre vriend bestaat niet zomaar. Alleen moet het van twee gelijkwaardige kanten komen. Onze godsdienst en onze voor ouders hebben ons geleerd dat je altijd klaar moet staan en vooral vriendelijk moet zijn tegen je buren, ongeacht hun huidskleur, afkomst of geloofs over tuiging.

    Tot slot je wordt niet als crimineel geboren, dat wordt je gemaakt naar gelang je opvoeding, maatschappelijke leefmilieu, al dan niet aanwezige materiële middelen om te bestaan, en nog tal van andere niet genoemde factoren.

    Maar bovenal ben je MENS en dien je respecpt te hebben en te luisteren naar je MEDEMENS.

  8. Dank voor je reactie Anja,
    natuurlijk kan een mens niet de hele wereld op zijn schouders nemen. Dat kan alleen Atlas.
    Maar als kamerlid wordt toch van je verwacht dat je je over meer politieke onderwerpen oriënteert?

  9. Beste Nico, als kamerlid heb je een portefeuille waar je over gaat. Voor mij is dat in de eerste plaats sociale zaken. Daar zet ik niet alles over op het weblog, daar is het niet altijd interessant genoeg voor.
    Overigens is er een verschil tussen Tweede en Eerste Kamer. Tweede kamer is een volle baan, Eerste kamer maar anderhalf a twee dagen per week. Dus het is zeker niet zo dat je als kamerlid professioneel overal een mening over moet hebben. Wel is het zo dat de SP een actieve partij is, dus dat ik niet alleen in de kamer zelf actief ben, maar ook daarbuiten op een aantal onderwerpen waar ik veel over weet. Daar is wel veel van op dit weblog terug te vinden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *