Als ieder jaar op 4 mei, het geroffel op de omfloerste trom van de band door de straten. Ik ga achter de muziek aan. Op de Noordermarkt een kleine sobere plechtigheid. Alleen muziek. Geen speeches. Dan stilte. En weer muziek. Een paar mensen komen bloemen leggen.
Een mevrouw met grijs haar veegt haar ogen droog met een papieren zakdoekje. De kinderen zijn onder de indruk. Van de stilte misschien, de plechtige manier waarop de mensen bij elkaar staan, of misschien van de treurmuziek, Bach, die soms zo ontroerend net een beetje vals klinkt. Ze kruipen tegen vaders en moeders aan. Alleen een hondje vindt dat hij wel mee mag blaffen als de blazers inzetten.
Ik ben een kind van een foute vader met een geheel foute familie en ondanks jarenlange therapie en lidmaatschap van de werkgroep herkenning, heb ik nog steeds het gevoel er niet bij te horen en geen recht te hebben om aanwezig te zijn op dergelijke herdenkingen. Vroeger ben ik wel eens geweest, maar ik had altijd het gevoel dat mensen aan me konden zien dat ik er niet bijhoorde, volledig irrationeel ,maar niet weg te drukken. Begin mei is nog altijd een moeilijke periode , die ik het liefst zo snel mogelijk voorbij laat gaan. Ook op 5 mei feestelijkheden voel ik me niet thuis. Vandaag daarom maar lekker naar het bos geweest met de kinderen.
Gisteren naar de herdenking op de dam gekeken en ik vroeg me af , wanneer er nu eens ook een krans gelegd gaat worden , namens de nederlandse collabarateurs en hun famieleden en nakomelingen, misschien als dat gebeurde dat ik dan het gevoel zou hebben welkom te zijn op dergelijke bijeenkomsten. Nu horen we er na 60 jaar nog steeds niet bij. Je mag deze email wel plaatsen, maar zou je mijn naam ,ook al is dat niet mijn echte naam er niet bij willen zetten( veel mensen die ik ken weten wel dat ik dat ben namelijk) Ik vind het ook nog steeds vaak te moeilijk om rechtstreeks geconfronteerd te worden , hoe belachelijk dat in feite ook is.
Lieve xxx, Ik heb meer mensen gekend als jij, die erg lang last gehad hebben van kind te zijn van ‘foute’ ouders. Terwijl we met onze hersens best kunnen bedenken dat niemand verantwoordelijk is voor de daden van haar ouders – had je die tegen kunnen houden? Nee toch? – blijft dat gevoel heel lang doorwerken. Ik besef heel goed dat ik mazzel heb gehad dat mijn ouders ‘goed’ waren. Ik merk het in discussies over Palestina en Israël, dat mijn verhaal net een beetje geloofwaardiger is omdat ik uit een ‘goed’ nest kom.
Jij hebt net als iedereen het recht om het ook jouw herdenking te laten zijn. Ik wil je uitnodigen om met mij, volgend jaar, bloemen te gaan leggen op de herdenking. Je hoeft het niet alleen te doen. Ik sta achter je, letterlijk, en je kunt er alles bij voelen wat je wilt voelen. Als je wilt.
Dank je voor je lieve reactie Anja, ik zou er wel prijs op stellen, maar ik weet niet of ik het kan.
Dat is erg aangrijpend, xxx, wat je vertelt. Het toeval (voor mij dan) wil dat mijn ouders onderduikers in huis hebben gehad en mijn vader is ondergedoken voor de “Arbeitseinsatz” (zij waren dus ” goed” in die zin), al namen ze, voor zover ik weet, geen deel aan een verzetsorganisatie. Mijn vader is dominee geweest, en was vlak na de Tweede Wereldoorlog geestelijk raadsman in een kamp, waarin NSB-families zaten. Een dochter van NSB-ers is bij ons thuis kindermeisje geweest (vier jongens). Hoewel mijn ouders niet echt “politiek bewust” zijn geweest (althans wat ik eronder versta), heb ik deze opstelling van hen toch erg goed gevonden. Want zoals Anja terecht opmerkt: als kind kan je onmogelijk verantwoordelijk worden gesteld voor het doen en nalaten van je ouders, en moet je je geheel eigen weg volgen…..
Beste xxx dan hou ik je andere hand vast probeer het maar
groetjes aisha
dankje aisha