Manji in De Balie

060619Balie 070.jpg

Er waren niet zoveel mensen gekomen voor de discussie met Irshad Manji in De Balie, georganiseerd door Eutopia. Misschien omdat we wel ongeveer weten wat ze te zeggen heeft? Voor wie haar boek, The Trouble with Islam heeft gelezen, de kritiek op haar werk kent, of haar al bij een vorige gelegenheid heeft horen spreken was er niet veel nieuws.

Manji is een fantastisch spreekster, dat wel. Volleerd werkt ze haar verhaal af, bespeelt de zaal, met grappen, goed geplaatste pauzes om de spanning te verhogen, als theater is het erg goed. Dat betekent ook dat je pas gaandeweg denkt: maar wat zegt ze nou eigenlijk?

060619Balie 017.jpg

Manji begint weer opnieuw met benadrukken dat de koran naast een paar versen die niet bepaald vrouwvriendelijk zijn, ook veel aanwijzingen bevat voor moslims om zelfstandig na te denken. Het aantal citaten waarin gelovigen worden opgeroepen om hun hersens te gebruiken en zelf na te denken is drie keer zo hoog als het aantal citaten dat strakke voorschriften geeft. Het is niet mogelijk om de koran niet te interpreteren, zegt Manji. En je ziet onder de jonge moslims in het Westen zowel een stroming die opkomt voor meer vrijheid, jonge vrouwen bijvoorbeeld die ontdekken dat de koran ze de vrijheid van keuze geeft om te trouwen met een partner waar ze zelf ja op zeggen, maar ook, daarnaast, de jonge mensen die radicaliseren en juist de richting in bewegen van een strakke, dogmatische islam. Manji pleit voor een nieuwe idjtihaad, niet te verwarren met jihad, zegt ze er nog even bij, de persoonlijke vrijheid om de islam zelf te interpreteren.

060619Balie 062.jpg

Neem de homoseksualiteit. Er zijn moslims die zeggen dat de koran daar ondubbelzinnig tegen is. Daar is Manji, als uitgesproken lesbische vrouw, niet zo zeker van. Want er staat ook dat we ons eigen geweten moeten volgen, het geweten dat we van onze Schepper gekregen hebben. Alles wat God heeft geschapen is prachtig. In dat geval, zegt Manji, ben ik, zoals ik ben ook prachtig, anders had God in mijn plaats wel iemand anders geschapen.

060619Balie 083.jpg

Ik krijg vaak het verwijt dat ik net zo selectief ben in hoe ik de koran opvat als de jihadisten, zegt ze. Dat klopt. Wat ik waarneem is dat veel jonge moslims te maken hebben met de notie van eer, bijvoorbeeld, en nog geen onderscheid maken wat daarover echt van de islam is, en wat een kwestie is van een oude patriarchale traditie. Maar, zegt ze, alleen zeggen dat islam vrede is, en het daarbij laten is niet genoeg. Ook als eer geen probleem is van de islam is het wel een probleem voor de islam.

Manji richt zich specifiek tot de niet-moslims als ze zegt dat we multiculturalisme niet op moeten vatten als een verbod om kritiek te hebben op de islam. Laat je niet bang maken dat je voor racist uitgemaakt wordt, zegt ze. Wen er maar aan. De vraag is hoe we kunnen komen tot pluralisme, zonder te vervallen in relativisme, of met andere woorden, elke cultuur is goed en daar mogen we niks van zeggen.

060619Balie 034.jpg

Ceylan Pektas-Weber was uitgenodigd om commentaar te geven op de inleiding van Manji. Wacht even, zei zij. Beschuldig mij niet van relativisme als het gaat om geweld tegen vrouwen, en vooral het eergerelateerde geweld. Daar wordt vanuit de islamitische vrouwenorganisatie waar ze de leiding over heeft al vele jaren aan gewerkt. Eer, dat is in de ogen van Ceylan meer een kwestie van privileges die mannen niet graag opgeven, dan van religie of zelfs cultuur. En een vraag terug aan Manji, waarom ze zich vooral richt tot de niet-moslims, en wat ze eigenlijk wil bereiken met de nieuwe idjtihaad, waar zij trouwens ook voor is.

060619Balie 106.jpg
(Irshad Manji en Ceylan Pektas-Weber)

060619Balie 105.jpg

Discussie uit de zaal. Wacht even, zegt iemand, je kunt wel zeggen dat mensen zich er niets van aan moeten trekken dat ze racist genoemd worden, maar sommige zijn racist. Er zijn ook werkelijk islam bashers.

Manji wordt fel, en dan worden de verschillen in denken wel duidelijk. Manji zelf heeft gelijk dat ze tussen twee vuren staat, aan de ene kant de zware kritiek van dogmatische moslims die haar er van beschuldigen dat ze te vrij is, zeker als openlijke lesbo, te verwesterd, aan de de andere kant komt ze in conflict met de westerse ‘atheistische missionarissen’ die vinden dat het achterlijk is dat ze nog een moslim is met die God van d’r. Die spagaat kennen we hier natuurlijk ook. Het punt is wel dat Manji zich vooral druk maakt over de dreiging die er uitgaat van de strenge, soms antiwesterse islamitische stroming, en bijna geen verhaal heeft over de islam bashers. Daar komt toch geen moord van, zei ze bijna letterlijk, en ze is erg van de school van daar trek je je toch niets van aan. Wat kan het je schelen wat ze denken.

060619Balie 159.jpg

En dat is het tweede duidelijke verschil: ze denkt, inderdaad in westers liberale stijl, erg individualistisch. Ceylan: het is helemaal niet zo dat alle kritiek op moslims wordt gezien als moslim bashing, maar het is wel een gegeven in onze samenleving dat alle problemen worden ‘geislamiseerd’. Dat de islam wordt gezien als gewelddadig, als inherent onderdrukkend voor vrouwen.

060619Balie 151.jpg

060619Balie 1121.jpg

En ik ben het weer met Ceylan eens, alleen maar zeggen: daar trek je je dan maar niets van aan, is onvoldoende. Niet iedereen heeft de opleiding, het talent, de vrijgevochtenheid om niet te vergeten het inkomen in huis van Manji. Naast de openheid en het gesprek waar Manji voor pleit is er ook nog de noodzaak om je ook als groep teweer te stellen, niet alleen voor moslims om kritiek te accepteren, maar ook om kritiek te hebben op de moslim bashers die alles op een hoop gooien en alleen maar negatief uitleggen – we kunnen inmiddels toch vaststellen dat er mede daardoor sprake is van werkelijke discriminatie. We hebben ook te maken met een regering die ‘allochtonen’ aan de andere kant van de maatschappij plaatst. Maar voor dat gesprek moeten we duidelijk niet bij Manji zijn.

060619Balie 192.jpg

22 gedachten over “Manji in De Balie

  1. Manji en Hirsi Ali worden inderdaad gezien als zijnde van ‘dezelfde stroming’ die vooral bezig is met kritiek op de islam, en daardoor ook vaak gebruikt worden door de islam-bashers. Manji heeft ook al laten weten bewondering te hebben voor Hirsi Ali, al is het de vraag of ze echt weet wat de geschiedenis is met Hirsi Ali in Nederland zelf.

    Verschil is dat Manji binnen de islam blijft opereren en geen afstand heeft gedaan van haar geloof, en Hirsi Ali zeer nadrukkelijk wel. Manji krijgt wel veel kritiek ook van binnen de islamistische gemeenschappen, maar ze heeft anders dan Hirsi Ali die er nadrukkelijk buiten ging staan onder de jonge moslims in de USA en Canada wel aanhang. Ze is ook een stuk geestiger en slimmer, moet ik zeggen. En ze laat zich ook niet zo inzetten door de echte moslimhaters. Daarmee blijft ze voor mij ook een stuk acceptabeler, ook al is het duidelijk dat je niet bij haar moet zijn als het gaat om discussie over het anti-migranten, anti-moslim klimaat in het Westen. En haar stellingname in het Palestijns-Israelische conflict is abominabel doorsnee Amerikaans en dus pro-Israel.

  2. Ik kan van mezelf een beetje handlezen. Als ik naar de handen kijk van Manji dan zie ik iemand die tot de gevoelige, esthetische soort hoort en niet tot diegene die van nature leiders zijn. Ook zie ik iemand die duidelijke lijnen heeft en dus ook een helder niet chaotisch leven heeft, het is iemand die in balans is met zichzelf en het aan haar eigen werkzaamheden te danken heeft.Verder zie ik dat ’t iemand is die een harde werker is. Een ijverig iemand. Wat hoekige handen, wat ook weer weest op dat harde werker aspect. Ik zie geen filosofen-handen en ook geen handen van een geboren leider, maar meer van iemand die ijverig is en het niet schuwt om de mouwen op te stropen. 😉

  3. De handen van Ceylan heb ik niet zo goed kunnen zien, maar ze komen voorzover ik kan zien op me over als de handen van iemand die een ferme basis heeft, en ook wel een leider kan zijn. Wat vooral opvalt is de ferme basis, het is iemand die een stevige fundament heeft, iemand die een grote steun voor anderen kan zijn. Iemand die het echte werk doet dus.

  4. Ik heb echt genoten van die avond. Zij was inderdaad wat ik van haar verwachtte: geestig, slim, overtuigd(soms ook overtuigend)..Ik vind het echt goed van al die mensen die pluralisme met islam proberen samen te brengen wat eigenlijk ooit mogelijk kan zijn(misschien!)
    Maar wat ze eigenlijk vergeten is de rol van die geestelijken en hun enorme macht in en invloed op de islamitische maatschappijen. deze clerics zijn ook slim en ze verzinnen allerlei manieren om het zelfstandig denken te voorkomen en de kop in te drukken. Dus eerst moet men een oplossing voor deze groep vinden.
    Als antwoord op de vraag “hoe kunnen mensen in de islamitsche wereld starten met onafhankelijk denken?” gaf Manji als volgende: het is al in sommige landen(mn Iran, Afghanistan,..) begonnen. Zij heeft er gelijk in als het om hoogopgelide mensen gaat. maar jongeren van wie men denkt dat zij zelfstandig denken, is het niet het geval. Ze zijn meestal geobsedeerd door “een eutopie als westerse landen” en dus dat noem ik niet zelfstandig denken of ze niet eens weten wat islam inhoudt en ze verzetten zich tegen wat ze niet kennen.
    Daarom denk ik dat wat Manji als “independent thinking” noemt een lang proces is die afhankelijk is van vele condities die meestal en vooral in islamitische wereld afwezig zijn.

  5. Bedankt voor je reactie.
    Uit het artikel en met aanvulling van jouw, kan ik alleen maar concluderen, dat ook van haar niet veel positiefs te verwachten valt voor Moslims en een vreedzame samenleving.
    Dus wat moeten we met zo’n iemand? (opletten en vermijden?)

  6. Naar luisteren. Leren wat er van te leren valt. Vervolgens je eigen weg gaan en zorgen voor een tegengeluid als je het er niet mee eens bent. Zoiets.

  7. Manji heeft mij weinig te zeggen, maar uit de analyse van Salima en wat Khatoon zegt over onafhankelijk denken wordt mij iets duidelijk. Manji is zo iemand die zelfstandig heeft leren denken, zich heeft losgemaakt van de traditionele routine en de islam heeft verinnerlijkt. Dat de manier waarop zij islam beleeft, of uit de islam inspiratie put, anders is dan ik dat doe, is dan eigenlijk niet van belang. Het belangrijkste is dat mensen de islam innerlijk gaan be-leven, dus als een levende inspiratiebron gebruiken, in plaats van islam opvatten als een statische set ge- en verboden. Van Manji hoeven we geen theoretische beschouwingen te verwachten over hoe moslims in het westen volgens de islam (voor mijn part volgens een nieuwe sjaria) zouden moeten leven. We kunnen van haar leren hoe zij een individuele relatie met de bron aangaat en daar inspiratie voor haar eigen leven uithaalt. We kunnen van haar dus een wijze van benaderen leven, het resultaat is voor iedereen anders.

    Ik las net een oud interview met Ibrahim Abou-l-Aysh (Abouleisch) uit Egypte. Hij is de oprichter van het biologisch-dynamische landbouwbedrijf Sekem ten noorden van Cairo. Daar is ook een school, waarin hij het vrijeschoolconcept van Rudolf Steiner naar een islamitische samenleving heeft vertaald. Hij signaleert dat het onderwijs in vrijwel de hele islamitische wereld (en waarschijnlijk ook wel daarbuiten denk ik dan) eigenlijk volledig intellectueel is, het gaat om het uit het hoofd leren van van alles, minder om vaardigheden en al helemaal niet om kunstzinnige vorming en werken met je handen. Toen hij na 22 jaar Oostenrijk terugkeerde naar Egypte, viel hem op dat er in Egypte werkers en denkers zijn, die in twee totaal verschillende werelden leven. Islamleraren hebben dit eeuwenlang uitgebuit, door mensen te verbieden op een individuele wijze met religie om te gaan. Dat vertaalt zich in mijn persoonlijke contact met moslims in het gebod dat je niet zelf naar oplossingen mag zoeken, maar alles aan de imam moet vragen en het dan precies zo moet doen als hij het zegt. Op zelf denken staat straf, want dan ga je – zo niet op de stoel van God – toch tenminste op de stoel van de ‘geleerde’ zitten.

    Abou-l-Aysh onderscheid drie soorten islam: de koran die tot je hart spreekt, de hadith die de koran vertaalt in richtlijnen voor praktisch handelen, en – wat hij noemt de ‘esoterische’ islam – de ijdtihad, dus het zelf de tekst overdenken en het zoeken naar de diepere waarheid, op basis waarvan iedere gelovige zijn eigen leven kan vormgeven. Die esoterische islam is nu langzaam aan het ontwaken, na ongeveer duizend jaar ‘dood’ of verboden te zijn geweest. Hij wijst naar de westerse parallel van de katholieke kerk, die ook ongeveer duizend jaar geleden ‘ketterse’ sekten bestreed, omdat die met hun innerlijke scholingswegen het (leer)gezag van de kerk ondermijnden.

    Ik vind het fascinerend dat proces van ontwaken te mogen meemaken. Ik zie het om mij heen, in moslims die ik ontmoet, in internationale vernieuwingsbewegingen, in mijn eigen religieuze ontwikkeling.

  8. Hoi Hendrik,

    Ik zou jou benadering graag wat willen nuanceren als het zou mogen. Mijn opvatting is dat ‘religiebeleving’ veranderd met de mens zelf, als de mens veranderd veranderd zijn religiebeleving met hem mee.
    Als ik kijk naar hoe mijn moeder de Islam beleefd, dan is dat een hele andere dan de mijne. Dit heeft te maken met de verschillende achtergronden die wij hebben. Ik heb een aardige schoolopleiding achter me, ik weet aardig wat over de wereldgeschiedenis en over andere religies. Mijn kennis van de biologie draagt ook bij, in de manier waarop ik mijn religie beleef.
    Als je terugkijkt naar het verleden dan zie je dit terug. Zo weet ik dat Christiaan Huygens, de wiskundige op zijn sterfbed ontzettend worstelde met het bestaan van God. Hij had een heel ander wereldbeeld dan de pastoor van die tijd, waardoor hij de bijbeluitleg van de pastoor niet kon accepteren, en waardoor hij het hele godbeeld niet kon accepteren.

    Verder heb ik nog een aanmerking. Ik vind dat de ‘macht’ van de imams heel erg beperkt is, en zeker niet zo groot is als de pastoors hiero. De pastoor bemoeit zich met vanalles en nog wat, terwijl de Imam eigenlijk alleen het gebed leid, eens in de week een preek geeft en af en toe vragen beantwoord. Wij kennen in de Islam geen hierargie, zoals de paus. Niemand heeft werkelijk het laatste woord, behalve god zelf. Daarom zeggen ook alle Imams bij ’t beantwoorden van een vraag: ‘wa allahoe ahlam’ (en het is alleen god die weet).

    De intellectuele achterstand van veel arabische landen in vergelijking met de westerse zou ik als volgt willen uitleggen. Ik heb een lezing bijgewoond van prof. Cohen (de broer van Job), hij is geschiedkundige, en hij gaf een lezing over de oorzaken van de “verlichting’ in het westen van europa. Deze verlichting werd volgens hem veroorzaakt door het grote pluralisme dat europa rijk is. Hierdoor hebben allerlei kruisbestuivingen plaats kunnen vinden, waardoor men in een rap tempo de moderne tijd is ingestapt. Een ander oorzaak speelde de invloed van de oude Grieken, die hun hele samenleving de ‘mens’centraal stelden. Het oude memento mori veranderde in ‘carpe diem’. Door de mens centraal te stellen ging met weer het lichaam bestuderen, dagboeken bijhouden, de geneeskunde onderzoeken; kunstenaars begonnen gewone burgers te schilderen (de gouden eeuw)etc. Door de concurrentie tussen de net ontstane Koninkrijken begonnen allerlei koningen met het organiseren van concours, waar wetenschappers en schilders koninklijke subsidies kregen om onderzoek te doen en seculiere schilderijen te maken.

    Dit alles was er niet in zo’n hoge mate in de rest van de wereld, niet in het chinese rijk en niet in het arabische rijk. Het chinese rijk was in vergelijking met europa erg log en onveranderlijk vooral door ’t gebrek aan pluralisme. In het arabische rijk was ook een gebrek aan pluralisme, er waren geen godsdienstoorlogen zoals in europa en de concurrentie tussen de koninkrijken vas ook niet echt byzonder groot. Hierdoor was ook ’t arabische rijk log en onveranderlijk.

    Om ’t arabische rijk weer dynamisch te maken denk ik dat er weer een soort van pluralisme moet ontstaan tussen de landen die er zijn, en een concurrentiestrijd. Politieke leiders moeten wetenschappers en kunstenaars stimuleren om onderzoek te doen en kunszinnig aan de slag te gaan. Er zijn ontzettend veel creatieve mensen in de arabische wereld, maar vaak krijgen ze niet de kansen die men in ’t westen geeft.
    Al met al: beken kleur, omarm pluralisme en beloon het vrije denken.

    p.s. ik vind dat er geen problemen zijn met de islam zoals Irshad suggereerd, maar in de islamitische (arabische wereld) wereld is er weinig vrije denken, waardoor de Islamgeleerden ook belemmerd worden in het uiten van pluriforme ideeen.

  9. Een interessant artikel van Hendrik Jan.
    Dat het esoterische Islam langzamerhand aan het ontwikkelen is, is niet nieuw. Het esoterische gedeelte van de Islam is vroeger en ook nu veelal terug te vinden bij diverse Soefigroepen. Hz. Ali de schoonzoon van de Profeet (SAW) was één van de grote grondleggers van deze diepere Islam. Ook Abu Bakr een leerling en vriend van de Profeet (SAW) was één van de grondleggers van het soefisme/ esoterische Islam. En Imam Malik en de geleerde Ibn Arabi, Ibn Roesh en El Gazali waren bezig met soefisme/esoterie. Ook vele Moslims zijn hun grote geleerden en soefies helaas vaak vergeten.
    Juist in het westen groeit de diverse Soefigroepen erg snel. De groei van het aantal nieuwe Moslims is bij hen erg groot. Misschien eens gehoord van Rumi, Yunus Emre, Abdel Kader Jilani, Chisti, Abdel Salaam ibn Mashish, Attar, Rabi’a al-Adawiyya, Fatimah Nishapuri, Jahan-Ara (vrouwen waren en zijn erg belangrijk in de Islam/ vele wetenschappelijke en theologische werken zijn door hen geschreven)en vele andere grote soefies, verspreid over de hele wereld?
    Het waren vooral de soefies, die binnen de Islamitische wereld, hervormingen brachten en de wetenschap( Medicijnen, psychologie, algabra, bio-dynamische landbouw, astronomie, etc)stimuleerden. In het Christelijke Europa was nog geen moderne wetenschap. Men was bezig met boekverbranding, anders-denkenden te verbranden, geleerden te onthoofden, etc.
    Algabra, dat nu op scholen onderwezen wordt, is nog steeds, die van de Islamitische geleerden. Ook de westerse cijfers(1,2, etc) zijn vanuit de Islamitische wereld overgenomen en worden nog steeds geschreven. En koffie drinken is eigenlijk van oorsprong een Arabische gewoonte en is ook overgenomen.
    Alleen in deze tijd is de esoterie binnen de Islam wat minder in de publiciteit.
    1-De media in het westen hebben daar nauwelijks of geen interesse in, omdat het niet gebruikt kan worden in de strijd tegen de Islam.
    2-Binnen de Islamitische wereld (met name in de Golf) is esoterie en onderzoek een factor dat hen onzeker maakt. Het geeft vaak een eerlijke en aanvullende interpretatie van de Koran, waar ze vaak nog geen raad mee weten.
    Daarom worden deze vaak daar tegengewerkt en verboden.
    Esoterie en eigen onderzoek versterkt niet alleen de Islam, innerlijk, maar ook de Islam wordt als geheel daardoor versterkt.
    Interessante sides zijn o.a. http://www.deenislam.co.uk
    http://www.arches.uga.edu/~godlas/Sufism.html Universiteit van Georgia USA
    http://www-personal.umich.edu/~jrcole/sufi.htm
    http://www.sufism.org/
    Diverse Islamitische esoterische literatuur zijn te koop in religieuze-, new agewinkels en diverse boekhandels.

  10. Enkele interessante huidige Moslim-soefivrouwen:
    (Schrijfsters, organisatrices en geleerden)

    Irina Tweedie
    Camille Adams Helminski
    Laleh Bakhtiar
    Aneela Khalid Arshed
    Aminah Assilmi
    Nahid Angha
    Amat al-Latif
    Sajidah Abdus Sattar

    Amel Tafsout (artistieke kunst en poem)
    http://www.ameltafsout.com

    extra informatie over Moslimvrouwen Internationaal
    http://sufiwomen.org/
    In VS
    http://www.mwlusa.org

    Ook zij houden zich bezig met een breder Islam

  11. Bednkt voor je tip. Ik zal informatie m.b.t zijn artikelen voor een volgende keer wat vaker daar plaatsen

  12. Beste Harry (mooie naam, ik vraag me altijd af waar het een afkorting van is),

    ik zou graag in jouw enthousiasme delen over het grote aantal publicaties etc. van vrouwelijke moslimgeleerden,(vrouwen waren en zijn erg belangrijk in de Islam/ vele wetenschappelijke en theologische werken zijn door hen geschreven – citaat van je eigen woorden), maar helaas moet ik ook na zo’n 35 jaar verdieping in de islam toegeven dat het bij moslims vaak al even droevig gesteld was/is als bij andersgelovigen, namelijk over het algemeen een absolute mannenhegemonie in de academische wereld !

  13. Interessant, deze informatieve site over de islam. Nu Manji haar kritiek op de islam ter discussie mag stellen hoop ik dat ook Hirsi Ali met het islamdebat mag meedoen. Het is tijd op te houden met elkaar verketteren als islambashers en achterlijke gelovigen. De beminde gelovigen moeten leren accepteren dat er afvalligen en antireligieuzen zijn, anderzijds moet dat eeuwige gedoe over de islam ook maar eens afgelopen zijn. Ik word zo moe van dat debat, telkens dezelfde argumenten en dezelfde scheldpartijen. We moeten in de eerste plaats leren samenleven en elkaar accepteren.

  14. Om meer geleerde Moslimvrouwen te leren kennen, zou men zelf in de Islam moeten verdiepen en veelvuldig samenleven met Moslims. Dan kom je er achter hoe de werkelijkheid in elkaar zit. Hirsi Ali rekent zichzelf niet tot de Islam en ze heeft ook geen kennis van de Islam. Het enige wat ze weet is haar volksopvoeding, dat met Islam weinig tot niets te maken heeft. Dus geen goede gesprekspartner voor deskundigen (Moslim- en niet-Moslim) Wil je iets weten, ga zelf op onderzoek en vergeet de media etc. die niet deskundig zijn en ook niet geínteresseerd zijn in Moslims (behalve als er haat t.o.v. Moslims verspreid moet worden, waar we dus ook niets aan hebben.)

  15. Of Hirsi Ali met het islamdebat mee mag doen, Henk? Heeft ze iemands toestemming nodig? Volgens mij kan ze op elk moment dat ze dat wil haar mening kwijt in de media. En heeft ze van die gelegenheid ruimschoots gebruik gemaakt.
    Ik heb veel kritiek op haar meningen, die je op dit weblog ook kunt vinden. Met verkettering heeft dat niets te maken.

  16. Hirsi Ali heeft zich onmogelijk gemaakt met haar al te harde opstelling, dat begrijp ik. Je moet heel voorzichtig zijn met kritiek op de islam omdart je daarmee rechts-extremisten in de kaart speelt, daar heeft ze te weinig rekening mee gehouden.
    Het probleem dat Manji aan de orde stelt, dat het mogelijk moet zijn harde kritiek op de islam te geven, blijft echter bestaan. Ondanks alles moeten ook de Hirsi Ali’s van deze wereld ooit eens de gelegenheid hebben ongestoord hun mening over de islam te geven, daarbij is mijn hoop vooral gevestigd op de esoterische islam.
    Islamkritiek dient voorlopig overgelaten te worden aan moslima’s zoals Manji, bemoeienis van buitenaf is er meer dan genoeg geweest. Alles is al vele malen gezegd, men vervalt in herhalingen. Ik hoop op een mediastilte over de islam.
    Ondertussen verdiep ik mij in de esoterische islam en andere positieve ontwikkelingen in de Islam. Columnisten als Azghari (Trouw) vind ik heel inspirerend. In die krant vind je alle mogelijke visies over de islam, dat is meer dan voldoende voor mij.

  17. Geen idee, Gert. Word ik geacht de koran uit mijn hoofd te kennen? Of ben je weer bezig de lelijkste verzen uit de context van de koran te halen om ons daar verantwoording over af te laten leggen? Mag ik je er dan op wijzen dat er op dit weblog al vele keren, ook door moslims, islamisten en korankenners op is gewezen dat je de koran als geheel moet lezen, in de context, met voldoende uitleg, en dat er veel verschillende leeswijzen en stromingen zijn?

  18. Alle mensen moeten beginnen met de zuivering van eigen ziel, dus met jezelf praten en jezelf bekritiseren, en als je daar klaar mee bent”als je nog op deze wereld wandelt”, dan kan je beginnen met de zuivering van andere zielen. Het idee van Inside>Outside, want dan besef je ook dat inperfectie tot perfectie leid. En als je denkt perfect te zijn, weet dan dat in jou perfectie jij een element bent in het geheel, een druppel in de oceaan. En wil je eenheid voelen in die oceaan dan kan je, je omgeving stimuleren en motiveren om ook perfectie te zoeken van binnen.
    En als wil dat iedereen perfect is, en de oceaan zuiver is, dan dien je te beseffen dat je perfectie nu voor anderen soms inperfect is.
    Vind God in jezelf, en draag daarna uit wie God is in liefde zoals jij denkt dat goed is, en dan moet je er ook niet meer over discussieren, het enige wat je doet is prikkelen. je stimuleert iemand te denken over eenheid in zichzelf dat uiteindelijk kan uitvloeien in een maatschappij van eenheid.
    Dus vecht tegen je eigen Ego, als je die hebt overwonnen dan kan je eenheid vinden. En hoe kan je ook respect vinden zonder eenheid en eenheid zonder alles te willen delen.
    Mijn wens voor elk mens is opzoek te gaan naar de essentie van het leven zonder vooroordelen. Maar gewoon terug te gaan naar de bron, van Goed en kwaad. Licht en duisternis. God schiep ons en blaasde ons leven in, dus in die zin zijn wij allen 1, alleen de data aan informatie die we in ons hoofd hebben opgeslagen blijft toch allemaal van wereldse aard. Alleen de liefde van God die niet vanuit het verstand maar vanuit het hart werkt brengt ons bijeen.
    Ik wens voor iedereen een terugkeer naar jezelf een terugkeer naar Allah!!!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *