Taboe doorbroken

Ik ben er over het algemeen niet voor om vergelijkingen te maken met de jodenvervolging van WO II. Om twee redenen: dat je er vaak ver mee over het doel heenschiet. Iedereen maar voor fascist uitmaken, of voor nazi, maakt alleen dat de termen hol worden, en geen betekenis meer hebben. En omdat er veel mensen een rood waas voor de ogen krijgen en dan niet meer horen wat er wordt gezegd. Of anders gezegd: ik vind dat je heel zorgvuldig en overwogen moet weten wat je zegt, en wat je vergelijkt.

Maar de andere kant is dat we zijn gaan doen alsof de jodenvervolging volstrekt uniek was. Absoluut waar dat de industriele massavernietiging van de joden een ultiem dieptepunt was in de Europese geschiedenis, vanwege de doelbewuste massaliteit. Maar niet waar dat dat het enige verschrikkelijke bloedbad was in onze geschiedenis. En dat er geen andere groepen zijn vervolgd dan joden. En dat er in de periode voorafgaande aan de holocaust, toen veel mensen nog niet begrepen waar antisemitisme, en het de andere kant opkijken als mensen werden afgevoerd, toe zou leiden, veel is gebeurd dat wel degelijk overeenkomsten heeft met nu. Dat is waar Huub Oosterhuis, die als jongen vanuit zijn huis de mensen uit zijn buurt afgevoerd zag worden, het over heeft. Hij maakt die vergelijking doelbewust, heel goed wetende dat hij een taboe doorbreekt.

En hij is niet de enige, kamerlid Huizinga ging hem voor, Dijkstal, Pronk, ook Ed van Thijn heeft vergelijkingen gemaakt. De aanklacht tegen Oosterhuis is meer dan een beledigde reactie van het IND tegen een individuele man die het niet meer aan kan zien. Het wordt een testcase, wat je in Nederland, met onze prachtige vrijheid van meningsuiting, mag zeggen.

In een stukje van een tijd geleden van Bram Grandia, Ikon pastoor, maakt ook hij een vergelijking, al richtte zich dan niet expliciet tegen het IND. Een vergelijking niet met de holocaust, evenmin als Oosterhuis dat doet, maar met de periode daarvoor, de behandeling van de vluchtelingen die ijskoud naar Duitsland werden teruggestuurd als ze geen papieren hadden.

Dit schreef Grandia in Trouw (25 okt 06) :

Het uitzettingsbeleid staat in een lange Nederlandse traditie. In de brochure ‘Een kreet om asylrecht’ van de Internationale Rode Hulp uit 1934 staan vele voorbeelden van arrestaties van vluchtelingen door de Nederlandse politie. In haar voorwoord schrijft Henriette Roland Holst: “Het is nu zoo ver gekomen, dat van het asylrecht voor politieke vluchtelingen heden in ons land geen spoor meer bestaat.” Politieke vluchtelingen uit Duitsland hadden het zwaar vanaf 1934. Mr. Jaap Hoeksma schrijft in zijn boek “Tussen vrees en vervolging” dat een politiek vluchteling uit Duitsland wegens de houding van de Nederlandse autoriteiten illegaal in Nederland moest verblijven, anders werd hij tot ‘revolutioniar element’ verklaard. Als hij echter als illegaal werd opgespoord, kon hij wegens overtreding van meerdere artikelen van het vreemdelingenreglement van 1918 eveneens uit Nederland worden verwijderd.

Uitzetting van illegale vluchtelingen was in de jaren dertig aan de orde van de dag. Schrijnend zijn de tafrelen aan de Nederlandse grens na de Kristallnacht in november 1938. Een citaat uit het Nieuwsblad van het Noorden van 24 november 1938: “De bevolking van Zevenaar, tot nu toe tamelijk sceptisch tegenover het vluchtelingenvraagstuk – hier ana de grens is men de laatste jaren aan jammerlijke tonelen gewend geraakt, is toch door de voorvallen van vanavond zeer sterk onder de indruk gekomen. Zodra de vluchtelingen waren aangekomen, werden zij aan de gebruikelijke procedure onderworpen, waarbij al dadelijk bleek dat de meesten niet in bezit van geldige papieren waren. De toestand waarin de mensen verkeerden was waarlijk deerniswekkend. Zij waren totaal onvoldoende gekleed, duidelijk was hen aan te zien, dat zij de laatste weken zware ontberingen hadden geleden. Zij die uit een concentratiekamp waren ontsnapt, vertoonden de duidelijke sporen van ernstige mishandeling. Men kan slechts vermoeden welke verpletterende indruk het op deze mensen maakte, toen zij het vonnis hoorden, dat zij niet in ons land zouden worden toegelaten en met de eerstvolgende trein naar Duitsland zouden worden teruggestuurd. De wanhoop maakte zich van de ongelukkigen meester. Er waren er die zich op de knieen wierpen en baden sen smeekten om toch toegelaten te worden. De mensen bezwoeren bij hof en bij laag dat onmiddelijke overbrenging naar concentratiekampen zou volgen. Zij die uit de kampen ontsnapt waren, deden wanhopige pogingen om de ambtenaren ervan te overtuigen dat zij groot gevaar liepen doodgeschoten te worden. Maar niets mocht baten. De voorschriften zijn onverbiddelijk en hoewel de ambtenaren zelf tot tranen geroerd waren, moesten zij zich aan de voorschriften houden.”
Dit was het beleid van het vierde kabinet-Colijn, gesteund door de christelijke partijen.

Ook toen mensen die ‘collaboreerden’, al heette dat niet zo. Die de voorschriften uitvoerden, regels zijn regels, zonder hun geweten te laten spreken. We weten overigens dat er meerdere mensen zijn bij het IND die hun ontslag hebben gekregen dan wel hebben genomen, die zich niet langer meer kunnen verenigen met de voorschriften die ze uit moesten voeren. En met de mensen die ‘uit de school klappen’ over hoe er wordt omgegaan met de dossiers van ‘schrijnende gevallen’ wordt korte metten gemaakt. We horen ze niet, het wordt hen verboden te spreken.

De geschiedenis herhaalt zich wel degelijk. Onze vaderlandse geschiedenis, waar we zo trots op zijn.

14 gedachten over “Taboe doorbroken

  1. Het is niet dat de holocaust teveel aandacht krijgt, maar eigenlijk dat andere genocides te weinig aandacht krijgen.
    De PvdA heeft eigenlijk ook een soort collaboratie gepleegd, door de Armeense genocide te bagatelliseren tot een ‘Armeense kwestie’. Dit is een collaboratie met ontkenners van deze genocide die te vergelijken is met holocaustontkenningen door leden van het Franse Front National. Alleen is deze laatste meer geladen. Er wordt verwacht dat door deze actie van PvdA meer linkse Turken en Koerden SP of GroenLinks zullen stemmen.
    http://www.trouw.nl/deverdieping/overigeartikelen/article537061.ece/Armeense_genocide_Een_wilde_tango_met_de_waarheid

    Ik heb eens iemand gesproken die bij de IND werkte. Hij constateerde dat de druk om dossiers zo snel mogelijk af te handelen zo sterk wordt opgevoerd dat een goede beoordeling niet meer mogelijk is.

  2. Edward, je versimpelt de reactie van de PvdA nu tot genocideontkenning en collaboratie. Met alle kritiek die ik heb op de PvdA, dat gaat te ver. Dit is dus precies wat ik bedoel als mensen vergelijkingen maken van dik hout zaagt men planken. Collaboratie is een zware term, dat moet je dus beter kunnen verantwoorden dan wat jij doet.

  3. “…Met alle kritiek die ik heb op de PvdA, dat gaat te ver. Dit is dus precies wat ik bedoel als mensen vergelijkingen maken van dik hout zaagt men planken. Collaboratie is een zware term, dat moet je dus beter kunnen verantwoorden dan wat jij doet.”

    Dat vind ik onlogisch: Pastor Oosterhuis mag het toch wel over collaboratie hebben? Of maak je onderscheid tussen uitvoeringsorganisaties en de politiek erachter?
    Kortom: kan ik nog “onverdacht” PVDA stemmen?

  4. Het gaat om de zorgvuldigheid waarmee je vergelijkingen maakt, Wilfrieda. Je noemt niet alles waar je het niet mee eens bent collaboratie. Daarmee hol je de term uit.
    In mijn mening weet Oosterhuis exact wat hij zegt.
    Over waar jij op stemt ga ik niet.

  5. Er is meer informatie over de behandeling van Joodse vluchtelingen in de jaren dertig op de website van de Anne Frank Stichting:
    http://www.annefrank.org/content.asp?pid=305&lid=1

    Ik vond dit pleidooi zeer treffend:

    De gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog hebben geleid tot het opstellen van verdragen tegen antisemitisme, racisme en apartheid. Maar ook tot verdragen waarin de rechten van vluchtelingen op een humane wijze geregeld worden. Niet alleen Nederland verleende toen weinig joodse vluchtelingen asiel. Dat gold voor de meeste Europese staten. Laten we thans, wanneer overwogen wordt de rechten van vluchtelingen in te perken, niet vergeten wat de aanleiding was om aan hen deze rechtsbescherming te bieden.

  6. Het verzoek van de IND aan een baby om ‘zelfstandig en uit eigen beweging’ het land te verlaten is bureaucratie ten voeten uit. Er zal vast wel een geautomatiseerd computersysteem bij de IND zijn, net als bij de belastingdienst.

    De term collaboratie betekent overigens “heulen met de vijand”. Pas als er sprake is van samenwerking met landen die op vijandelijke voet staan met Nederland, zoals de Duitse bezetter indertijds, kan er gesproken worden van collaboratie. In bepaalde gevallen zijn er geheime akkoordjes gesloten met landen om vluchtelingen (die soms zelfs niet uit dat land zelf kwamen)terug te nemen, maar die landen staan niet op vijandelijke voet met Nederland, ze zijn ook geen bezetter van Nederland. Oosterhuis kan taalkundig gezien dus niet, net zo min als ik in het geval van de PvdA, letterlijk de vergelijking met collaboratie maken.

  7. Toch weer een probleeem wat men hier weigert te signaleren : asielzoekers zijn handel.Net als drugs , illegalen en vrouwen.Allemaal ? Nee, natuurlijk niet, maar je schiet je doel voorbij door maar net te doen alsof het allemaal vervolgde mensen zijn. In werkelijkheid gaat het vaak om via via en via veel geld en gedoe hier te zien arriveren.Voorbeelden genoeg.En dan praat ik over deze tijd en niet over vroeger.Times they are changing, sometimes.

    Het is zelfs irritant als je merkt hoe weinig van de asielzoekers ergens anders bij betrokken zijn dan bij hun eigen natje, droogje en mobieltje en van politiek weten ze al helemaal niets en ze hebben niets meegemaakt.Generalisering ? Nee ,dat is niet de bedoeling , wel een beschrijving van het een en ander.Vraag de gemiddelde , gewetensvolle asielzoeker en hij /zij zal je het vertellen wat hij /zij allemaal ziet in die asielzoekerscentra.Ook nu nog.

    Heeft dat dus iets te maken met de jodenvervolging als je mensen uitzet ? Nee, ik denk het niet, alleen moet je het niet doen, ook als je weet dat veel mensen hier uit opportunistische redenen zitten. Wat heeft deze regering en dit systeem opeens tegen opportunisme trouwens ? Maar laten we alsjeblieft niet zielig doen.

    Omgekeerd : waarom de verzamelde opportunisten in de wereld opeens als zielige gevallen zien ?

    You win some and you lose some. De handelsstromen worden inmiddels ook al verlegd naar andere landen.

  8. En als dus blijkt dat je hier bent gekomen zonder duidelijke vluchtreden ,want bestaat echt hoor Katja / Huub, dan mag je van mij hier wel blijven , maar belangrijker vind ik dat je de vluchtelingen nu , op dit moment, die echt alles te vrezen hebben , weet te identificeren en te erkennen ,en daar hoor ik hier gewoon te weinig over. De hele tijd die 26.000 die moeten blijven,natuurlijk moeten e blijven, maar inderdaad op humanitaire gronden , niet omdat ze nou politiek zo dramatisch moeilijk zitten, en dat laatste wil ik wel horen over de mensen van nu ,die het nog in hun hoofd halen om hier asiel aan te vragen en gevaar lopen.Dus iets politieker graag.

  9. Generaliseringen, Cees. Wel degelijk. En onterechte. Je noemt asielzoekers verzamelde opportunisten. Dat is gemeen, beneden peil en je kunt het ook niet waarmaken.
    En dit kun je aannemen: niemand verlaat het eigen land, om hier de bepaald niet prettige procedure door te moeten, om dan terecht te komen in een land waar mensen als jij ze ook nog ‘opportunist’ noemen voor de lol. Of jij het er nou mee eens bent of niet, elke vluchteling heeft een eigen verhaal. Zonder dat jij dat kent zou ik maar niet zulke oordelen vellen.

  10. Een vriendin van me is getrouwd met een Iraanse man. Hij vertelt dat er in het asielzoekerscentrum waar hij zat — jaren geleden, toen Nederland nog een land was waar je veilig asiel kon zoeken — behalve een hoop lotgenoten óók een aantal mensen zaten die overduidelijk met maffia te maken hadden, die binnengesmokkeld werden voor heel verkeerde doelen. Mijn neef is getrouwd met een Chinese. In hun kringen zijn verhalen bekend over de Chinese maffia die de Nederlandse asielprocedure misbruikte.

    Het idiote is dat het beeld tegenwoordig is dat asielzoekers opportunisten zijn, fortuinzoekers. Dat beeld ontneemt het zicht op de zwarte zielen van criminelen die misbruik maken van procedures die we hebben voor mensen die marteling en doodsbedreigingingen ontvlucht zijn. Ik denk dat er een stuk meer draagvlak zou zijn voor de oprechte asielzoekers wanneer we dat beeld helderder op ons netvlies zouden hebben. Als er iets een schrijnend voorbeeld is van gewetenloosheid, dan is het dat wel. Maar dat beeld komt amper naar voren in de media.

  11. Wat mij vaak verbaast is dat men politieke asielzoekers wel zielig vindt maar economische asielzoekers vaak maar gelukzoekers noemt. De reden om een land te ontvluchten kan ook heel goed economisch zijn en is dat minderwaardig ten opzichte van politiek asiel? Beiden zijn levensbedreigend: politieke vervolging en armoede.

  12. Anne-Marie signaleert terecht dat de term asylum seeker, ten onrechte vertaald als asielzoeker, steeds meer wordt geïnterpreteerd als ‘iemand die hier niets te doeken heeft’. Ik heb een (hier al eerder aangedragen) voorstel: noem hen asielverzoekers. Ze dienen namelijk een verzoek tot asiel in. ‘Asielverzoekers’ laat geen ruimte voor negatieve associaties met gelukszoekers.

    Het is even wennen, maar na twee dagen asielverzoeker zeggen weet je niet beter.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *