Door de speech die Alice Walker hield om de Gaza flottielje te ondersteunen kwamen we op een andere prachtige speech die ze hield (dank je Engelbert) dan wil zeggen: ze las de indrukwekkende speech die eens gehouden werd door Sojourner Truth, in 1851.

Sojourner Truth was een zwarte vrouw, in slavernij geboren in 1797, vrijgekomen in 1827, en sindsdien een onvermoeibaar strijdster tegen de slavernij in Amerika en voor vrouwenrechten. Maar ze maakte de blanke feministes van toen ook duidelijk dat er meer was om voor te vechten dan alleen vrouwenrechten: niet alle vrouwen waren hetzelfde. Zo vochten de blanke vrouwen voor het recht om te werken, terwijl de zwarte en de arbeidersklassevrouwen altijd moesten werken. Ze hield haar felle speech op een vrouwenconferentie: “die man daar zegt dat vrouwen altijd in hun koets geholpen moeten worden, en altijd het beste plaatsje moeten hebben. Kijk naar mij? Geen man hielp mij ooit om in een koets te stappen, en ben ik soms geen vrouw?”

Een prachtig stukje waar een man haar zegt dat vrouwen niet evenveel rechten horen te hebben als mannen, omdat Jezus een man was. Haar antwoord: waar komt Christus vandaan? Van God en van een vrouw. Mannen hadden daar niets mee te maken.

Haar speech hoort bij de klassieke teksten van de vrouwenbeweging, zeker toen het in de Tweede Feministische Golf opnieuw duidelijk werd dat de stap voorwaarts niet hetzelfde is voor alle vrouwen. En dat er vrouwen zijn die meer dan een strijd te leveren hebben: niet alleen tegen hun mannen om meer vrijheid te bevechten, maar ook met hun mannen tegen racisme. Dat wat ik dubbele loyaliteit noemde, en dubbele strijd.

Het is opnieuw ontzettend actueel, waar er over moslim vrouwen op dezelfde paternalistische en neerbuigende manier wordt gepraat – ook door blanke vrouwen – alsof zij ‘geholpen’ moeten worden, alsof ze altijd onderdrukt zijn, alsof ‘hun’ mannen zoveel erger zijn dan de ‘onze’, alsof ze niet voor zich zelf kunnen spreken en alsof ze niet zelf mogen beslissen hoe hun bevrijding, hun emancipatie, hoe je het noemen wilt, er uit mag zien – met of zonder geloof, met of zonder hoofddoek. Sojourner Truth gaf de blanke mannen en vrouwen al een denderende les in 1851, die nog wel eens herhaald mag worden voor de autochtonen van tegenwoordig. “Dat maken wij zelf wel uit.”

De volledige tekst nog eens hieronder.

Ain’t I A Woman?
Delivered 1851, Women’s Convention, Akron, Ohio

Well, children, where there is so much racket there must be something out of kilter. I think that ’twixt the negroes of the South and the women at the North, all talking about rights, the white men will be in a fix pretty soon. But what’s all this here talking about?

That man over there says that women need to be helped into carriages, and lifted over ditches, and to have the best place everywhere. Nobody ever helps me into carriages, or over mud-puddles, or gives me any best place! And ain’t I a woman? Look at me! Look at my arm! I have ploughed and planted, and gathered into barns, and no man could head me! And ain’t I a woman? I could work as much and eat as much as a man – when I could get it – and bear the lash as well! And ain’t I a woman? I have borne thirteen children, and seen most all sold off to slavery, and when I cried out with my mother’s grief, none but Jesus heard me! And ain’t I a woman?

Then they talk about this thing in the head; what’s this they call it? [member of audience whispers, “intellect”] That’s it, honey. What’s that got to do with women’s rights or negroes’ rights? If my cup won’t hold but a pint, and yours holds a quart, wouldn’t you be mean not to let me have my little half measure full?

Then that little man in black there, he says women can’t have as much rights as men, ‘cause Christ wasn’t a woman! Where did your Christ come from? Where did your Christ come from? From God and a woman! Man had nothing to do with Him.

If the first woman God ever made was strong enough to turn the world upside down all alone, these women together ought to be able to turn it back , and get it right side up again! And now they is asking to do it, the men better let them.

Obliged to you for hearing me, and now old Sojourner ain’t got nothing more to say.