De vreemdeling in Nederland. Vervolg

Eerste deel van dit verslag over de bijeenkomst in De Nieuwe Liefde, hier.
(Er zitten nog wat slordigheidjes in, ik moet naar Den Haag)

Volgende onderwerp. We hebben het er al eerder over gehad, omdat het een van de meest onverteerbare elementen is van ons huidige asielbeleid: om mensen die uitgeprocedeerd zijn, uitgezet zouden moeten worden, wat vaak niet lukt, mensen die hier ‘illegaal’ zijn op te sluiten. Om ons er even aan te herinneren waar het over gaat: een kwart van onze gevangenispopulatie bestaat uit asielzoekers en mensen zonder documentatie waarvan het overgrote deel geen strafbaar feit heeft gepleegd.

De mensen zitten bovendien gemiddeld lang vast: drie maanden, langer dan in andere landen. Heeft het zin? Meestal niet. Dan worden mensen weer vrijgelaten, om nog steeds in dezelfde situatie te belanden. En toch is minister van Leers van plan om nog meer vreemdelingen op te sluiten, en het ‘illegaal’ zijn van mensen op zich al strafbaar te maken. Bij een vorige middag protesteerde een meneer van de politie daar al heftig tegen:

Nazarski heeft nog niet zo lang geleden namens Amnesty een petitie ingediend, en met instemming van de Tweede Kamer is erop aangedrongen om te onderzoeken of er geen menswaardiger oplossingen zijn dan mensen gevangen te zetten. Binnenkort hoort het kabinet met aanbevelingen te komen. Het zou kunnen dat er verbetering komt. Want de manier waarop dat gaat staat op zeer gespannen voet met de mensenrechten, en het zou niet hoeven. “We beschouwen mensenrechten te veel als een exportproduct” zegt Nazarski. We bemoeien ons graag met de mensenrechten elders, maar willen niet weten dat die ook voor ons gelden.

Er is nog een punt waarop Nederland de fout ingaat. Om de asielprocedure nog verder aan te scherpen: voor mensen zonder papieren zou de bewijslast nog zwaarder worden – en die bewijslast geeft al zoveel problemen. Met de voorgenomen criminalisering van de illegalen worden mensen nog meer gestigmatiseerd. Het dringt de mensen bovendien nog verder werkelijke criminaliteit in, want het wordt steeds moeilijker voor illegalen om nog aan onderdak, aan de kost, aan hulp te komen.

Albayrak schrok destijds toen ze te horen kreeg dat Amnesty van plan was een rapport op te stellen van wat er in Nederland nog mis is. Ze nam het serieus. Maar sindsdien is er een nieuwe regering, die vooral graag doet aan symboolpolitiek. Leers voelt zich verplicht om streng te zijn, ook als dat niets oplost, onder druk besluit hij dan om een meisje als Sahar te laten blijven, vervolgens zit hij ermee dat je daar geen beleid op kunt maken – dan komen er meisjes van andere landen – of kinderen die zeven en een half jaar zijn geweest, en jongens. Zo hinkelt hij van incident naar incident.

Hans Spekman is zich er ook persoonlijk mee gaan bemoeien toen hij een meisje meemaakte dat met niets anders dan haar koffertje uit het opvangcentrum werd gezet, en toen ze ging zwerven werd verkracht. Of een andere jonge vrouw die ook nog Aids besmet niets anders kon vinden om aan de kost te komen dan zich te prostitueren. Dus: als je de veiligheid wilt vergroten, ook voor de autochtonen, moet je alternatieven verzinnen en mensen niet op straat zetten.

We hebben het over de initiatieven om mensen te helpen bij een ‘duurzame terugkeer’, ze te begeleiden, en ze een tijd in de gaten te houden of ze het wel redden. Maar dat initiatief is inmiddels de nek om gedraaid. De overheid die zo’n moeite heeft om greep te houden op de illegalen, wil het niet uit handen geven.


(Chris Kok speelt voor ons)

Kijk, zegt Spekman, dan heb je een meisje dat zich met hand en tand verzet om terug te moeten. En waarom? Omdat haar vriendin die terug moest inmiddels weer in de prostitutie zit. Die gaat dus alleen terug als ze werkelijk een kans krijgt om er wat van te maken. Uitzetten kun je alleen verantwoorden wanneer je weet wat er met de mensen gebeurt.

Een deel van de hardvochtigheid die hij waarneemt heeft volgens Spekman vooral te maken met de angst voor de aanzuigende werking. Stel je voor dat mensen zouden denken dat het hier makkelijk is. Dus hoe meer er wordt geleden, hoe minder kans dat ze op het idee zouden komen om hierheen te vluchten.

Nog eens over de criminalisering van de illegaliteit. Nazarski: Albayrak wilde het destijds niet. Het lost niets op. Nu wordt er gezegd dat dat zou dienen om de uitbuiting door werkgevers tegen te gaan, en om criminelen uit te kunnen zetten. Maar dat kan al. Het gaat volstrekt contraproductief werken. Het duwt mensen juist meer de criminaliteit in en de onzichtbaarheid, de overheid gaat de greep op die mensen nog meer kwijtraken. We hebben het al gezien: AMA’s (jonge vluchtelingen zonder begeleiding) die op hun achttiende overal uit werden gezet, nergens recht op hadden, en daarna de vernieling ingingen. Verslaving, prostitutie, anonimiteit. Gelukkig zijn er in verschillende steden mensen en organisaties, kerken onder andere, bereid om dat niet te laten gebeuren.

Leers had het onlangs nog over de ‘spankracht’ van Nederland – met andere woorden, we zouden aan de grens zitten van wat we in Nederland aankunnen. Maar dat is grotendeels retoriek, zie de feiten die Entzinger ons heeft gepresenteerd. We lijden in toenemende mate aan een vorm van isolationisme, zegt hij, en dat is het zusje van populisme. Die geluiden dat we in Nederland onszelf niet meer zouden kunnen zijn. En zo zien we dat het nationalisme dat in de negentiende eeuw is begonnen, en in de 20ste eeuw zeer uit de hand is gelopen, nu aan een comeback bezig is. De politiek zou de mensen meer de weg moeten wijzen, in plaats van ze schijnzekerheid aan te bieden.

Het gaat niet alleen maar slecht, al valt er nog veel te verbeteren. Er is na het generaal pardon een wereld gewonnen voor een grote groep mensen, er is meer gedaan aan de medische zorg van asielzoekers – er komt meteen protest uit de zaal dat dat nog heel erg tegen kan vallen.

Een paar opmerkingen uit de zaal, Bright Richards, van de mooie voorstelling … vertelt hoe belangrijk het voor hem was dat er mensen waren die hem op kwamen zoeken toen hij zat opgesloten – dan weet je nog dat je een mens bent. En hij stelt de vraag of we ons niet meer moeten richten op het weerbaarder maken van de burgers in plaats alleen naar de overheid te kijken. Dankzij de steun van Nederlandse burgers kwam hij er weer bovenop, kreeg werk, hoorde er weer bij.

Er is nog veel te doen, en na de zomer gaat de serie voortgezet worden.
Ik hou jullie op de hoogte.

Meer over en van Entzinger: hier en hier.
Meer over en van Nazarski, hier en hier.

De Groene: Leers zet hakken in het zand. Hier.

Eduard Nazarski, directeur van Amnesty International heeft een petitie over vreemdelingendetentie aangeboden aan de leden van de Vaste Commissie voor Immigratie en Asiel van Tweede Kamer.
In de petitie roepen Amnesty International en deze organisaties op:
• vreemdelingendetentie zoveel mogelijk te voorkomen;
• te zorgen voor alternatieven, zeker voor kwetsbare personen en asielzoekers;
• het regime in detentiecentra te versoepelen, door te zorgen voor een zinvolle dagbesteding en ruimere bezoekersregelingen;
• betere rechtsbescherming voor mensen in vreemdelingendetentie te garanderen.

De petitie is ondertekend door meer dan 40 maatschappelijke organisaties, een groot aantal professionals en een aantal kerken.

Een journalistiek verslag van de bijeenkomst, hier.

9 gedachten over “De vreemdeling in Nederland. Vervolg

  1. Ik vind het veel interessanter waarom het maar niet lukt om uitgeprocedeerde asielzoekers uit te zetten, want als dat lukt dan hoeven ze hier ook niet vast te zitten. 2 vliegen in 1 klap dus.

  2. Ga daar eens je best op doen, Will. Wat zal onze gedoogpartner blij zijn als jij met nog wat leuke suggesties komt.

  3. Het moet voor de deelnemers aan deze avond een verademing zijn dat zij geen regeringsverantwoordelijkheden hebben en vanaf zijlijn kunnen roepen dat anderen asociaal zijn. Jammer. Niet iedereen kan toegelaten worden en dus moeten er altijd keuzes gemaakt worden. Een euro kan maar één keer worden uitgegeven. Op persoonlijk niveau maakt iedereen elke dag keiharde ethische keuzes: als je een filmpje pakt in de bios in plaats van je geld aan hongerige mensen te geven, ben je dan ook hardvochtig? Hebben de dames en heren daar ook over gesproken?

    Het wordt tijd dat er maar één keer een aanvraag kan worden gedaan, misschien dan wel op verschillende gronden op grond van verschillende verdragen, maar dan kan alles in één keer behandeld worden. Plus een dagelijkse meldplicht in Ter Apel. Op de dag van de uitslag krijgt de asielzoeker een status of een vliegticket en éénmaal de kans om in beroep te gaan het land van herkomst.

  4. als 1 van de vele vrijwilligers op de bajesboten in zaandam
    zie en hoor ik veel. de mensen worden echt schandalig behandeld.
    er zijn er enkelen onder die terugwillen.
    vastzetten is tot daaraan toe, hoewel het nergens op slaat,maar
    zelfs ‘echte’ criminelen worden met veel en veel meer respect
    en menselijkheid bejegend. ik weet waar ik het over heb, want ik kom ook in de vrouwedetentie in n.hollan.
    dit zeg ik niet om mezelf op de borst te \slaan.
    iemand die afgelopen zaterdag de straat op is gestuurd,had \daar
    14 maanden gezeten……

  5. (3) Dat is precies de kletskoek waar we het over hebben, Jan. Spierballentaal en geen idee.
    Dat er keuzes gemaakt moeten worden weet iedereen al. Dat er juridische, medische en ethische regels zijn waar ook Nederland zich aan moet houden weten de mensen die het doen moeten ook. Er zijn bij de asielzoekers mensen bij wie het niet mogelijk is om dat in één keer te beslissen, en er zijn vele situaties, bijvoorbeeld het gevaar in het land van herkomst, dan wel het feit dat er landen zijn die geen vluchtelingen terugnemen. Beroep afwachten in het land van herkomst is ook al zo’n volstrekt onrealistisch idee, want a. is het probleem nu juist vaak dat ze niet terug kunnen, en b. wordt het nog veel duurder en gecompliceerder wanneer de advocaten en IND mensen van hier uit moeten werken met mensen daar.En voor het geval dat je dacht dat het altijd de asielzoekers zijn die in beroep gaan, waarmee het allemaal langer duurt (maar vaak wel met het resultaat dat ze worden toegelaten omdat er eerder fouten zijn gemaakt) het is ook nogal eens het ministerie dat in beroep gaat.
    Ik heb er genoeg met mijn neus bovenop gezeten om te weten dat het IND plus de bewindslieden niet bepaald zachtzinnig waren en al van alles hebben geprobeerd om mensen kwijt te raken. Het gaat niet strenger dan het al gebeurt. En het helpt niet. En het is niet nodig.
    Wat jij doet is denken dat als je maar stoere taal uitslaat je iets op kunt lossen.

  6. @jan zonder achternaam

    Op persoonlijk niveau maakt iedereen elke dag keiharde ethische keuzes: als je een filmpje pakt in de bios in plaats van je geld aan hongerige mensen te geven, ben je dan ook hardvochtig?

    Ik heb al heel wat drogredenen langs zien komen, maar deze was nieuw voor mij. Hij is ijzersterk. Je bent geneigd erin te trappen en gezellig een potje te gaan bakkeleien over particuliere ethische keuzen.

    Maar dat is het nou juist: het zijn geen particuliere keuzen waarover het hier gaat. Het gaat over de overheid die er bewust voor kiest op het randje van mensenrechten en internationaal recht – en steeds vaker bewust eroverheen – een snoeihard vreemdelingenbeleid te voeren.

    Het erge vind ik, jan, dat zo’n overheid daarmee direct van invloed is op particuliere keuzen die mensen maken. Ik durf te wedden dat jij de dingen die je nu zegt (in de veiligheid van de anonimiteit, dat wel), tien jaar geleden niet hardop gezegd zou hebben. Je had ze misschien wel gedacht, maar het hardop zeggen durfden slechts weinigen. Want tien jaar geleden waren de meeste burgers zich nog bewust van het belang van mensenrechten en internationaal recht. Tien jaar geleden schrokken burgers en de overheid nog van uitspraken zoals die van jou vandaag.

    Een samenleving en overheid die die grenzen loslaat, laat zijn laatste ijkpunt los. De Nederlandse samenleving bevindt zich naar mijn mening in een overgangsfase. Mensenrechten en internationaal recht zijn privileges voor Nederlandse Nederlanders geworden. Steeds meer mensen zeggen hardop dat mensenrechten, nationaal en internationaal recht niet meer hoeven te gelden voor wie van buitenaf hier een toekomst zoekt.

    Als universele mensenrechten niet meer universeel zijn, maar als een privilege worden gezien van een toch al zeer geprivilegieerde groep, en als zowel burgers als de overheid mensenrechten exclusief toekennen aan zichzelf en ze anderen openlijk ontzeggen, dan kun je dat laatste ijkpunt, de mensenrechten en het internationaal recht, net zo goed opdoeken. En dat is dan ook wat binnen afzienbare tijd zal gebeuren. Het is al bezig.

    Vanaf dan zijn individuele mensen inderdaad afhankelijk van de ethische keuzen die andere mensen, particulier, maken. Je ziet dat dagelijks al meer gebeuren: voedselbanken, hulpacties (al dan niet onder de ‘kijk-mij-eens-goed-doen’ bezielende leiding van BN’ers), burgers die zelf geld inzamelen of in de anonieme stilte particuliere hulpcircuits voor medemensen organiseren. Terug naar het nabuurschap en de charitas van een eeuw geleden. De overheid heeft intussen haar eigen arsenaal aan drogredenen paraat om deze gang van zaken te legitimeren: de zegen van de vrije keuze, zelfredzaamheid, de overheid is geen geluksmachine, wie wil werken kan werken, de islam is een levensgevaarlijke ideologie, enzovoorts.

    Zodat onzichtbaar wordt en blijft waar het werkelijk om gaat in mijn beleving: dat we universeel maar één ijkpunt hebben, de mensenrechten en het internationaal recht. En dat als je die voor bepaalde mensen niet meer nodig vindt, ze ook voor jezelf niet meer zullen gelden. Tel uit je winst.

  7. (3) O en nog even tegen die andere Jan:

    Op persoonlijk niveau maakt iedereen elke dag keiharde ethische keuzes: als je een filmpje pakt in de bios in plaats van je geld aan hongerige mensen te geven, ben je dan ook hardvochtig?

    Het gaat uiteraard helemaal niet over een filmpje pakken, de vergelijking op zich is al stuitend. Waar het over gaat is dat er een deel van de Nederlanders, op dit moment vooral vertegenwoordigd in de coalitie plus gedoogpartners een buitengewoon hardvochtig beleid voeren als het gaat om asielzoekers en vluchtelingen. Nu is Wilders weer eens bezig om de coalitie onder druk te zetten de eisen voor partners die naar Nederland willen komen verder op te schroeven. En ze zijn al strenger dan in de meeste andere landen gebruikelijk is. En bovendien onnodig: er komen heel weinig mensen meer uit de landen waar Wilders zo’n racistische hekel aan heeft, en de regeling treft vooral Nederlanders met een buitenlandse partner zoals ik die in mijn omgeving meemaak. Idioot wat die moeten doen om een partner over te laten komen, als ze niet toevallig een dijk van een inkomen hebben. Terwijl we toch een afspraak hadden dat een gezin mogen vormen hoort bij de basale mensenrechten. Het is dus ook helemaal de vraag of het Leers gaat lukken, want die moet nu alle Europese partners overtuigen dat die de regels willen veranderen. Ik zie het gelukkig nog niet gebeuren, en ik hoop van ganser harte dat die mensenhater er voor die tijd uit is.

    Nee, over een filmpje pakken gaat het niet, het gaat wel om de akelige bekrompen nationalistische houding aan de rechterkant, van eigen volk eerst, en de rest bekijkt het maar. Dat vind ik zo’n totaal gebrek aan basale medemenselijkheid, zo’n volstrekt gebrek aan enige belangstelling voor de mensen die meestal een heel goede reden hebben om hun land te verlaten en een nieuw tehuis te zoeken, ik wil niets mee te maken hebben met zulke structurele harteloosheid.

    (Ik zie net dat Clara zich er ook al tegenaan bemoeid heeft, over diezelfde zinssnede van dat filmpje pakken.)

  8. Ik heb niet gezegd dat er tot onder de ondergrens op mensenrechten bezuinigd moet worden. Wat ik bedoelde te zeggen is dat er binnen het kader van bestaande internationale verplichtingen ruimte is om meer of minder streng te zijn. De internationale verplichtingen zijn bovendien minimumeisen. De vraag is dan of er een streng of ruimhartig beleid gevoerd moet worden. Moet de “Sahar regeling” verder uitgebreid worden of niet? Het gaat dan wel degelijk om de vraag waar de overheid geld aan wil uitgeven. De keuze om een streng beleid te gaan voeren wordt als onmenselijk gekenmerkt door de tegenstanders er van, terwijl deze niet erkennen dat direct of indirect er altijd keuzes gemaakt moeten worden. Volgens hetzelfde principe kunnen zij zelf als onmensenlijk worden neergezet omdat ze liever een avondje gaan stappen in plaats van kinderenvaccinaties te financieren.

  9. Je snapt nog steeds niet waar het over gaat, Jan. Er is al geen ruimte meer om nog strenger te zijn binnen de internationale verplichtingen. Het gaat niet om ‘waar de overheid geld aan uit wil geven’. Het punt is waar het in godsnaam voor nodig zou zijn om nog strenger te worden terwijl dat niets oplost van de werkelijke problemen die er zijn. Jij wilt gewoon niet lezen wat er staat.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *