(foto Najeh Haslamoun, Electronic Intifada)
De aartsbisschop van Canterbury waarschuwde dat de Arabische Lente de veiligheid van de christelijke gemeenschappen in het Midden-Oosten bedreigt. Nogal hypocriet, zegt Virgina Tilley, want waar bleven de protesten van de kerken bij de stelselmatige bedreiging van de Palestijnse christelijke gemeenschap door Israël?
Virginia Tilley is een vooraanstaande geleerde van Zuid-Afrikaanse afkomst. Onder haar leiding verscheen al eerder een belangrijk rapport over Israël en de apartheid (Occupation, Colonialism, Apartheid?) dat binnenkort als boek verschijnt. Ze neemt de christelijke kerken veel kwalijk. Eens was het land dat we het Heilige Land noemen een plaats voor pelgrims die het gebied tussen Jeruzalem en Bethlehem bezochten, lang was de christelijke gemeenschap in Jeruzalem een cultureel rijke bevolkingsgroep: bijna twintig procent van de stad, nu is dat nog maar 2 procent. Wie nu als pelgrim het land bezoekt ziet muren en checkpoints, het lang in stand gehouden bijbelse landschap is kapot. Twintig jaar geleden trof je er nog de herders aan met hun kuddes schapen. De herders zijn nu bijna helemaal weg, gearresteerd, verjaagd, weggetreiterd.
Waarom hebben de christelijke kerken niet geprotesteerd, en waarom, als ze dat wel deden, deden ze dat zo zwakjes? Waarom bleven en blijven ze eeuwig hangen in frases als ‘beide kanten moeten elkaar de hand reiken’ en ‘we bidden voor hen in deze zware tijden’? Waarom durfden ze nooit het woord bezetting in de mond te nemen? Waarom hadden ze het wel erg christelijk over ‘verzoening’ maar wilden ze nooit toegeven dat verzoening pas mogelijk is wanneer het onrecht eerst ophoudt? Was er dan ‘verzoening’ mogelijk geweest in Zuid-Afrika, zonder de apartheid te bekritiseren en op te heffen? Nergens in de bijbel staat dat we goed en kwaad met elkaar moeten verzoenen, zegt Tilley. We horen ons tegen het kwaad, tegen onrecht, onderdrukking en zonde te verzetten.
De belangrijkste kerken in de wereld hebben Israël altijd ontzien. Deels als een reactie op de schuld aan eeuwen van antisemitisme. Soms willen kerken zich niet uitspreken omdat ze hun joodse medeburgers niet voor het hoofd willen stoten. Maar minder nobele motieven zijn dat de kerken hun grondbezit in het Heilige Land in veiligheid willen houden, en hun door Israël afgestane privileges niet kwijt willen raken. En dan heb je nog de ‘christenen voor Israël’ die geheel in de ban zijn van een pseudo-religieuze zionistisch-messianistische visie, dat Israël door God aan de joden is gegeven, en eens, als de messias komt, zich zullen bekeren tot het ware geloof, het christendom. Wat een excuus is om blind te zijn voor de er al wonende Palestijnse christenen.
De kerken mogen niet meedoen aan de mythe dat de huidige staat Israël de legitieme opvolger en de spiritueel herboren versie is van de joodse aanwezigheid in het het Heilige Land van eens, ze mogen niet meedoen aan het stoken in de relaties tussen moslims en christenen, ze mogen niet toestaan dat de christelijke theologie wordt misbruikt voor militaire doeleinden: de bezetting. Het wordt tijd dat de christelijke kerken stelling nemen tegen onrecht.
Lees de complete tekst: hier. En meer: James M. Wall: It’s the right moment for churches to pay attention to Israel’s occupation. Hier. Lees ook het zeer informatieve boek van Gied ten Berge, Land van mensen, over de verschillende stromingen binnen christendom, jodendom en moslims die allemaal hun eigen band hebben met ‘het land’, dat de bakermat is van hun geloof. (Ik hoop daar binnenkort nog op terug te komen.)