Na de moord op Van Gogh reageert de politiek op een zorgwekkende wijze. Populisten drukken minderheden in de hoek, rechtse partijen duwen mee en de linkse partijen kijken vooralsnog machteloos toe. Dat moet veranderen. We moeten een reële inschatting maken van de krachten die verschillende bevolkingsgroepen tegen elkaar proberen uit te spelen. Kritiek op het populisme mag geen taboe zijn en links moet zich niet monddood laten maken. Te gast is wederom Behnam Taebi, de uit Iran afkomstige fractievoorzitter van de SP in de gemeenteraad van Delft.
Links en de Don Quichot van het populisme
De Don Quichot van het Nederlandse populisme, Geert Wilders, trekt ten strijde tegen de moslims. Deze reuzen en reuzinnen vormen, volgens hem, een heuse bedreiging voor de westerse beschaving. De rest van de politiek reageert zorgwekkend. Iedereen raakt in paniek, de linkse partijen niet uitgesloten. Bij de PvdA gaat de verwarring zelfs zover dat Bos een samenwerking met Wilders niet uitsluit. En GroenLinks flirt met de LPF. De SP kiest de weg van de stilte, misschien een verstandige keuze om niet bij te dragen aan de verdere oververhitting, maar op lange termijn biedt deze weg natuurlijk ook geen oplossing. Het politieke spectrum verschuift momenteel naar rechts en de linkse partijen zijn nog niet bij machte om het evenwicht te herstellen.
Onder het mom van ‘de nieuwe politiek’ (Fortuyn) en de oorlog tegen het moslimterrorisme is tegenwoordig veel geoorloofd. Er lijkt een race gaande te zijn, met als inzet wie het beste kan laten zien hoe ‘achterlijk’dé islam wel niet is. Als iemand die geboren en getogen is in de bakermat van de politieke islam, en de dictatuur van de Islamitische Republiek aan den lijve heeft ondervonden, kan ik meepraten over wat er allemaal aan schort en waarom ik de stellige overtuiging heb dat staat en religie strikt gescheiden moeten blijven. Maar het startpunt van zo’n debat mogen nooit nietszeggende, grof generaliserende en kwetsende uitspraken zijn. Het debat is voorts gedoemd te mislukken, als je de gematigde moslims – en dat zijn er veel – niet aan je zijde hebt. Ongezouten kritiek en generaliserende uitspraken zoals geuit door Hirsi Ali klinken voor sommigen wellicht stoer maar werken buitengewoon contraproductief. Immers, het ontneemt de andersdenkenden de ruimte en duwt de zwijgende meerderheid richting extremisten. Ook de katholieke kerk heeft destijds vooruitgang geboekt mede dankzij de progressieve aanhangers binnen de eigen gemeenschap.
We moeten ons realiseren dat het wij/zij denken – zoals impliciet en expliciet door de politici ter rechterzijde gepropageerd wordt – fatale gevolgen heeft voor de hele samenleving. We moeten bewust zijn van de ingrijpende gevolgen van uitsluiting, achterstelling en discriminatie op de hele samenleving. Dan heb ik het niet alleen over de extremistische trekjes die het teweegbrengt, maar het leidt ook tot ongelijke verhoudingen op de werkvloer, onnodige fricties op school en de universiteit en overbodige spanningen op straat. Als we allemaal elkaar als potentiële vijand beschouwen, willen we ook vanzelfsprekend niets meer met elkaar te maken krijgen. De autochtone Nederlander is bang een extremist tegen het lijf te lopen en de allochtone – hoe stigmatiserend ik deze twee woorden ook vind – vreest weer vanwege zijn uiterlijk als extremist aangezien te worden. Allochtoon, islamiet en extremist lijken meer en meer synoniem te worden. De tweedeling die hieruit voortvloeit zal de samenleving op lange termijn lam leggen, want samenleven doen we nog altijd samen.
Populisten praten, niet gehinderd door rechtse politici, mensen angst aan en de linkse partijen kijken tot nu toe machteloos toe. Het begint er steeds meer op te lijken dat kritiek op het populisme taboe wordt en als er kritiek komt, wordt het van de hand gewezen als ‘politiek correct’. Maar juist in tijden van verwarring is correcte politiek geboden: zeggen waar het op staat, ook al maak je jezelf daarmee niet bij iedereen populair. So what? Het mag, nee: moet gezegd worden dat het absurd is dat een hele bevolkingsgroep zich nog dagelijks moet verontschuldigen voor de daad van één idioot. Het is te gek voor woorden dat er gesproken wordt over het uitzetten van Nederlanders. Het is onder geen beding acceptabel dat mensen met een Arabisch klinkende naam vaak niet door de sollicitatieprocedures heen komen, dat de jeugd aan de deur van een discotheek geweigerd wordt vanwege zwart krullend haar. Het wordt tijd dat we het beestje bij de naam noemen en het beestje heet racisme, islamofobie, vreemdelingenhaat. Dat moet je bestrijden als het de kop opsteekt – anders ben je straks te laat.
Dat de minderheden bij rechts geen bondgenoten hebben, was allang bekend, maar als links hen ook in de steek laat, worden ze politiek dakloos. Dat is gevaarlijk. Wie zich door deze democratie niet opgenomen voelt, kan zich daartegen keren. Vervreemding werkt radicalisme en extremisme in de hand. Ik beschouw het als de plicht van de linkse partijen om geen blad voor de mond te nemen en de 1,7 miljoen potentiële kiezers van Wilders te wijzen op de gevaren van het populisme, in plaats van zelfs maar de schijn te wekken een graantje mee te willen pikken in deze hektiek.
Onze samenleving is in staat zijn kleurrijke vorm te behouden, net zo goed dat zij de afgelopen decennia is opgebouwd door diezelfde kleurrijke samenstelling. We hebben allemaal recht op een fatsoenlijk bestaan in een niet verdeeld Nederland en dat recht laten we ons niet ontnemen door rechtspopulisten met makkelijke oneliners maar zonder echte antwoorden. Kom op, linkse vrienden!
Misschien is het verstandig het woord “populisme” niet meer te gebruiken. Iemand betichten van populisme is op zichzelf ook al populisme.
Dit is het hoogste bewijs dat de beroemde nederlandse nuchterheid een sprookje is: als je verblind ben door vreemdelingenhaat ben je niet meer in staat om nuchter te kijken waar liggen je interessen. Meer belangrijk is dat de economen weten het al lang dat een verdeelde maatschappij altijd economisch erop achteruit gaat. Verdeling werkt elke economische model tegen! Dus door de populisme werken we onze eigen economie en interesen tegen en toch doen we het nog steeds?! Waar is het verstand gebleven? De populisten zorgen alleen dat we economisch slechter aan toe worden. Wees wakker man!
Behnam Taebi schrijft: “Ook de katholieke kerk heeft destijds vooruitgang geboekt”. Katholieke kerk en het woord “vooruitgang” in een en dezelfde zin zetten, ai, foutje.
Anja,
Onze samenleving is in staat zijn kleurrijke vorm te behouden, maar hoeveel nationaliteiten kent ons land inmiddels. Kun jij mij dat vertellen. Het CBS is volgens mij de kluts inmiddels kwijt. Kun je mij dat vertellen, eventueel bij benadering?
Piet
citaat:
” Het wordt tijd dat we het beestje bij de naam noemen en het beestje heet racisme, islamofobie, vreemdelingenhaat. Dat moet je bestrijden als het de kop opsteekt – anders ben je straks te laat.”
Ik vraag me al een tijdje af in hoevere de situatie nu ,hier in nederland is te vergelijken met de situatie van Duitsland rond 1933. Wat zijn de paralellen? Ik ben niet erg belezen, maar ik kan me zo voorstellen dat er in Duitsland een moment is geweest dat racisme en de bijbehoorende discriminatie tegenover jooden legitiem werd. Hoe ver zijn we van zo’n moment met Islamieten in nederland ? Komt dit moment, voor ons, dichterbij met de huidige tweedeling in nederland?
Ik vermoed veel paralellen. Maar ik begrijp ook dat waneer de vergelijking goed zou opgaan, er bepaalde politici vergeleken kunnen worden met nazi kopstukken van rond 1933. En dat vergelijk zou niemand durven uiten in de kamer, ondanks dat het vergelijk er in bepaalde opzichten er niet zo veel naast hoeft te zitten. (Mischien word ik te hypothetisch nu)
Stel de vergelijking gaat goed op. Is het einde carierre voor de politicus die openlijk die vergelijking maakt? of betekend het een groot verlies aan stemmen bij de volgende verkiezing? Of overheerst angst en uit men de vergelijking niet? Angst voor de totalen tweedeling. Angst voor weer een politieke moord?
Citaat:
We moeten ons realiseren dat het wij/zij denken – zoals impliciet en expliciet door de politici ter rechterzijde gepropageerd wordt – fatale gevolgen heeft voor de hele samenleving.
re
Onzin, daar doen Moslims net zo hard aan mee.
Citaat:
Dat de minderheden bij rechts geen bondgenoten hebben, was allang bekend, maar als links hen ook in de steek laat, worden ze politiek dakloos.
re
Hierin zet je minderheden als een blok neer. Net zo dom.
De VVD is niet anti allochtoon, zolang er geld verdiend kan worden vinden ze alles best als de openbare orde maar niet in gevaar komt.
Citaat:
Dat is gevaarlijk. Wie zich door deze democratie niet opgenomen voelt, kan zich daartegen keren.
Re:
Zo praat je mensen net zo goed angst aan, iets wat je anderen verwijt.
Bovendien: termen als links en rechts gebruiken is ook blok denken.
Als SP-er lijkt mij bijvoorbeeld Dijkstal van de VVD een prettiger, democratischer politieke partner dan sommige vooraanstaande PvdA en Groenlinksers die ik ken.
Citaat:
Vervreemding werkt radicalisme en extremisme in de hand.
Re:
Vervreemding valt iedereen te beurt die zich niet conformeren wil aan heersende politieke en economische orde.
Dat is altijd al zo geweest
Heel goede tekst, Behnam Taebi!
Ik erger me ook aan de zwakheid van de top van de linkse partjen. Met Wilders of de LPF flirten, of (te lang) zwijgen. Dit laatste vind ik een fout van de SP. Het gaat er nu immers meer dan ooit om ondubbelzinnig en krachtig stelling te nemen tegen racisme en xeno- en islamofobie.
@ Greasle (5): Een vergelijking met nazi-kopstukken gaat me (nu nog) echt te ver. Maar naar mijn menig zijn er argumenten genoeg om Wilders “fascistoide” te noemen, dus (in bepaalde mate) gelijkend op fascisme.
aha.. olaf dank voor je reacie
als we maar iets geleerd hebben van die nazi periode en hoe het heeft kunnen ontstaan. Daarom probeer ik de paralellen te ontdekken. (juist uit de tijd van dat onstaan)
Hoe definieer jij fascistoïde Olav?
Volgens mij is fascisme: heulen met de sterke leider,
letterlijk: zijn roeden(soort pijlen)- drager zijn (Italiaans)
Oehooooeeeeee, Zeg Anja, ik weet dat je het druk hebt, ook met het schrijven. Maar kun je even tijd vrij maken om even te reageren op een vraag op jouw weblog. Dat zou ik erg fijn vinden.
Hoeveel nationaliteiten er in Mederland zijn, Peter. Geen idee. Wat doet het er toe hoeveel het er zijn? Is dit een overhoorvraag of heb je er een bedoeling mee?
@Anja: ‘Onze samenleving is in staat zijn kleurrijke vorm te behouden, net zo goed dat zij de afgelopen decennia is opgebouwd door diezelfde kleurrijke samenstelling.’ Dus het aantal nationaliteiten is in deze context een relevante vraag.
Je hebt een wat formalistische opvatting, Piet. Dat Nederland kleurrijk is kun je met het blote oog waarnemen in tram en op markt. Uit hoeveel verschillende nationaliteiten die kleur bestaat lijkt mij niet zo relevant. Als jij dat wel belangrijk vind dan kun je dat uitzoeken. Overigens is de bovenstaande tekst van Behnam Taebi, niet van mij.
Allereerst wil ik iedereen bedanken voor de reacties. En excuses voor mijn late antwoord. Door tijdelijke afwezigheid heb ik de weblog van Anja niet bijgehouden. Hierbij een vertraagde reactie; beter laat dan nooit.
Iemand wees er terecht op dat begrippen als Links en Rechts niet eenduidig zijn gedefinieerd en daarom niet gebruikt mogen worden. Strikt genomen is dat wel waar, maar we hebben inmiddels stilzwijgende afspraken erover. Ik heb overigens mijn eigen definitie van Links gegeven: SP, GL en (schoorvoetend) PvdA reken ik tot de linkse partijen. Hetzelfde geldt voor een begrip als populist. Populisme betekent letterlijk een antikapitalistische volksbeweging. Dan wordt ik ook graag “uitgemaakt” voor populist. Maar wat we vandaag de dag met (rechts)populist bedoelen zijn de one-issue partijen ter rechter zijde vh politieke spectrum die met name willen scoren door mensen op hun onderbuikgevoelens en (ongegronde) angsten voor elkaar aan te spreken. Dát moeten we bestrijden. Dát heeft fatale gevolgen.
En laten we eerlijk zijn. Is integratie het grootste probleem van NL op dit moment? Is mijn buurman die gebrekkig NLs spreekt de grootste zorg voor de samenleving? Wel nee. Ons grootste probleem is dat we nu aan alle kanten uitgekleed worden. Dat dit kabinet geen spaan heel laat van de verzorgingsstaat. Dat de armoede in NL aan het toenemen is. En daarvan zijn wij allemaal (op een kleine minderheid na) de dupe: allochtoon of autochtoon, in of buiten Nederland geboren.
We moeten niet de aandacht zomaar laten verschuiven naar irrelevante zaken door “handige” afleidingsmanoeuvres; denk aan de uitgestoken hand van de minister van integratie die dagen lang breed in de krant wordt uitgemeten, terwijl de bezuinigingsplannen in de TK worden doorgedrukt. We moeten ons niet de mond laten snoeren en durven uitspreken dat het schofferen van de minderheden, allochtonen en moslims niet alleen afkeurenswaardig is, maar ook onze samenleving op termijn lamlegt. En dát pikken we niet!