Nederlandse F-16’s ingezet in Afghanistan bij de ‘cartoonrellen’. Om Noorse Navo militairen te hulp te schieten die werden belegerd door een boze menigte. De F-16’s scheerden over de menigte heen om de mensen af te schrikken, en toen dat niet hielp losten ze waarschuwingsschoten. Dat militaire machtsvertoon zal vast reuze hebben geholpen om de moslims tot bedaren te krijgen, en veel bijdragen aan het begrip voor de Nederlandse opbouwmissie daar. Want die massa mensen hebben natuurlijk meteen begrepen dat er in die F-16’s aardige Nederlanders zaten en geen rottige Amerikanen of beledigende Noren en als de nieuwe missie aankomt in Afghanistan zullen die zeker met open armen en taart worden verwelkomd.
Ik ben weer thuis, godallemachtig, na het lezen van een paar kranten was ik weer helemaal thuis en verlangde erg terug naar de bijna idyllische dagen in dat vriendelijke hotel in Oost-Jeruzalem waar de mensen die we ontmoetten heel wat anders aan hun hoofd hadden dan een totaal uit zijn voegen gebarsten cartoon oorlog.
Ik vind het vooral naar. Heel erg naar dat de beelden van brandstichting en woedende massa’s maar blijven komen, omdat dat zo duidelijk de al aanwezige islamofobie hier aanwakkert en ogenblikkelijk gebruikt wordt door de moslimbashers. Naar omdat de luidste geluiden (voor zover ik nu kan overzien) vooral komen van de mensen die denken dat we onze westerse beschaving met de vrijheid van meningsuiting moeten beschermen tegen de oprukkende barbaren, en er nauwelijks meer ruimte lijkt om onszelf te herinneren aan nog een paar waarden van onze veelgeprezen westerse beschaving. Zoals respect voor mensen die anders denken of anders geloven. Die stemmen vind ik gelukkig ook in de kranten, maar zoals dat past in deze tijd, die genuanceerde stemmen, de veel voorzichtiger stemmen, die staan vooral op de opiniepagina’s, die moet je zoeken, die moet je willen lezen, terwijl voorpagina’s gedomineerd worden door de grote foto’s van vlammen, enge ayatollah’s en schreeuwende moslims. Ik krijg het gevoel dat we weer een fikse stap terug worden gezet in de pogingen om in Nederland te laten zien dat de middenmoot van de autochtonen en de middenmoot van de moslim migranten wat opvattingen betreft heel dicht bij elkaar staan. Dit splitst weer ontzettend. En meer polarisatie is wat mij betreft het laatste waar we nu op zitten te wachten. Autochtonen die opnieuw bevestigd krijgen dat moslims heethoofden zijn zonder gevoel voor humor, makkelijk te beledigen en meteen in de aanval. Moslims die opnieuw bevestigd krijgen dat de autochtone Nederlanders horken zijn die alleen aan zichzelf denken en geen greintje gevoel kunnen opbrengen voor mensen voor wie respect voor hun geloof belangrijk is.
En daaronder door een discussie over onze belangrijkste waarden: vrijheid van meningsuiting en vrijheid van geloof en respect voor andersdenkenden, een discussie die ik zo graag zou voeren zonder dat de zaak meteen zo in kampen wordt gesplitst. Ik vraag me af of in Nederland een werkelijk debat, een werkelijke discussie nog mogelijk is.
Een paar van die zachtere stemmen: Dominee Hans Visser van de Pauluskerk in Rotterdam:
‘De kerken moeten zeggen; elke spotprent van een profeet, of het nu Mohammed is of Jezus, is een misser. Vrijheid van meningsuiting kent haar grens, en die ga je over als je krenkt en beledigt. Kijk, praktiserende gelovigen die een steek laten vallen, of terroristen, die vragen er om om belachelijk te worden gemaakt, maar de grondleggers van een godsdienst moet je daar buiten laten.
Brandstichten is dom, maar dat is het publiceren van spotprenten ook’.
Hans van der ven, hoogleraar religie en mensenrechten heeft het over de maatschapelijke grenzen van de meningsvrijheid. Artikel 9, van de Europese Connventie van de Mensenrechten gaat over godsdienstvrijheid. Artikel 10 gaat over de vrijheid van meningsuiting, maar ook over de grenzen die gelden.
‘Wanneer zaken als nodeloze kwetsting van gelovigen in het geding zijn, mag de wetgever of de rechte ingrijpen. De reden die daarbij gegeven wordt is dat de uitoefening van dit recht verplichtingen en verantwoordelijkheden met zich meebrengt.
Deze wetsartikelen zouden een leidraad moeten zijn voor het dagelijks gedrag. We moeten niet steeds aan de rechter als eerste de vraag voorleggen over de grenzen aan de vrijheid van meningsuiting zijn bereikt of overschreden, we moeten die vraag allereerst aan onszelf voorleggen. De weg naar de rechter is een laatste gang die pas aan de orde is wanneer we het als samenleving zelf niet kunnen oplossen’.
Precies. En dit is waar ik me grote zorgen over maak: dat er in Nederland zo weinig ruimte en zo weinig bereidheid lijkt te bestaan om te proberen te begrijpen waarom moslims zich kwaad maken. Mag je nog zo tegen de gewelddadige manier zijn waarop dat tot uiting komt. Zoals ik in een vorige bijdrage al zei: Abou Jahjah heeft met zijn provocatie haarscherp duidelijk gemaakt dat de (terechte) verontwaardiging over antisemitisme nog lang geen equivalent heeft in een verontwaardiging over anti-islam sentimenten.
Denis Coskun, verbonden aan de faculteit voor rechtsgeleerdheid in Nijmegen:
De democratische belofte van gelijkheid en vrijheid moeten we niet alleen telkens proberen in de praktijk te brengen, maar ook telkens opnieuw stellen. Dat kunnen we alleen als we (blijven) geloven dat we genoeg overtuigingskracht hebben om tegengestelde opvattingen in een open debat te confronteren.
Dat werkt niet via spotprenten: die overweldigen mensen meer dan dat ze overtuigen. Het afbeelden van spotprenten waarvan men weet dat ze alleen maar tot emotionele reacties zullen leiden, bevestigen mensen in hun wantrouwen en vijandbeelden en zorgt ervoor dat ze zich afwenden van het democratische debat.
En Maurits Berger, Midden-Oostendeskundige en de auteur van een binnenkort te verschijnen boek over de sharia, stelt de vraag: kunnen wij alleen maar respect hebben voor moslims die hun respect voor religie verliezen?
De vraag om meer humor over religieuze zaken raakt aan iets veel diepers in de Arabische wereld. Want veel – niet alle- Arabieren, of zij nu moslim, christen of jood zijn, beschouwen hun religie als hun identiteit.
In het westen is religie voor velen – opnieuw: niet allen – een label dat je kan opplakken en wegnemen.
In het westen zal men niet erg opkijken van iemand die zegt dat hij is bekeerd tot een andere religie. In de Arabische wereld, daarentegen, zal de eigen geloofsgemeenschap daar geschokt op reageren. Spotten met de essentie van een religie is daarom meer dan spelen met een labeltje: het wordt opgevat als lichtzinnig omgaan met iemands identiteit.
Moet het westen daar rekening mee houden? Of moet de Arabische wereld rekening houden met de westerse houding? Vanwege de politieke geladenheid van de afgelopen jaren past hier misschien een pas op de plaats, een tijdelijke stilte aan de kant van het westen ten aanzien van de islamitische religie.
Dat wil niet zeggen dat wij onze westerse waarden geweld moeten aandoen. Integendeel. Maar om pragmatische redenen kan een wapenstilstand in de polemiek geen kwaad.
Een hudna. Ben ik voor.
Anja,
Mijn vraag is wie het feitelijk voor het zeggen hebben, als het erop aankomt: de heethoofden onder de moslims of de vredigen onder moslims. Het gezegde (en het feit) luidt: “Brutalen hebben de halve wereld”. Waarom zou de cartoontwist dit gezegde niet opnieuw bevestigen?
Wordt niet de overgrote groep welwillende moslims gedicteerd – de mond gesnoerd – door een kleine groep heethoofdige moslims? Vragen die me te denken geven.
Wie het voor het zeggen hebben waar, Cees? In Nederland blijkt het op dit moment met de heethoofdige moslims reuze mee te vallen. In Palestina, dat ik goed ken en waar ik net vandaan kom, zijn het de heethoofden die de straat opgaan en CNN halen. De overgrote meerderheid welwillende moslims daar, trekt zich daar heel weinig van aan en werkt nog steeds graag met ons Europeanen samen, zoals we zelf hebben gezien. Die laten zich absoluut de wet niet voorschrijven. Ook al vinden ook zij dat de diverse Europeaanse landen met die cartoons geen goede beurt maken.
En zou jij je alsjeblieft ook druk willen maken over de heethoofdige autochtonen? Mijn indruk is dat die de welwillende, vredelievende autochtonen op dit moment behoorlijk overschreeuwen.
Anja,
Welke autochtonen gaan momenteel gewelddadig protesterend de straat op. En op welke heethoofdige geweldsloze autochtonen doel je?
Met “voor het zeggen hebben” doel ik op al die moslimlanden waar het kleine aantal (geweldloze) heethoofdige conservatieve moslims het grote aantal vredelievende progressieve moslims onderdrukken. Of liggen de getalsmatige verhoudingen andersom ……..
Dat zul je dus per land moeten gaan bekijken en ik ben daar geen deskundige in. Ik weet veel over Palestina, en daar is het niet alleen mijn ervaring maar ook een resultaat van onderzoek dat de heethoofden ruimschoots in de minderheid zijn.
Met autochtone heethoofden bedoel ik de mensen die zo schreeuwen over moslims en elke gebeurtenis gebruiken om ze nog verder zwart te maken. Die vind ik in Nederland net zo’n probleem als heethoofdige moslims.
Na het lezen van de bovengenoemde interessant artikel, zou ik graag willen reageren. In de media wordt erg veel aandacht besteed aan moslimhaters, die als helden van het vrije woord vereerd worden. Er komen steeds meer beledigende cartoons en ook belediginen naar Moslims toe. Ook merk ik, dat daarop geen duidelijke tegenreactie komt vanuit overheid en diverse politieke en/of andere organisaties. Wat moeten we ermee? Mijn persoonlijke ervaring is dat ik en mijn vrouw gehuild hebben en nog steeds huilen, omdat een geliefde van ons is vermoord. De heilige Profeet(vzmh) dragen/droegen we in ons hart.Ook omdat we weten, dat de cartoons expres geplaatst zijn om te kwetsen, want bij dezelfde krant werd vorig jaar cartoons over Jezus geweigerd. Deze cartoons werden niet geplaatst, omdat ze bepaalde groepen zouden kwetsen, volgens de redactie.
Wij hebben dus geen enkele vertrouwen in de westerse mens. Nu is het wachten op een nieuwe groot internationale Sebrenica, maar dan door Nederlanders en anderen westerse militairen en burgeres i.p.v. de Serviërs.
Beste Harry, kijk om je heen, kijk hier op dit weblog, scheer niet alle westerse mensen over een kam, zoals veel westerse mensen dat met moslims doen. Ik ben ook een westers mens. Ik ben niet voor het bespotten van mensen van een ander geloof. je staat dus niet alleen.
Hallo,
Harry je schrijft dat je het vertrouwen in veel westerse mensen verloren hebt, maar ik denk dat dit verlies bij veel westerse mensen hetzelfde is.
In een land waar Osama Bin Laden en Mohammed Bouyeri de bekenste moslims zijn is het niet zo raar dat mensen het niet zo op hebben met de moslims (of hun Profeet(vzmh)).
We moeten ons ook in Nederland af gaan vragen hoe we het zover hebben laten komen.
lijkt een aardige bijeenkomst, beetje laat, maar toch….:
http://www.felix.meritis.nl/agenda/agenda_item.php?id=394
Wat in deze ‘discussie’ feilloos wordt aangetoond, is het bestaan van ‘heilige huisjes’. Als je op een respectvolle manier met elkaar wilt omgaan, dien je daarmee rekening te houden. De één niet meer dan de ander…..Hufterigheid blijft hufterigheid! Eigenlijk is de aanleiding minder interessant dan het gesprek met de daarbij behorende argumenten.
Goeie vraag, Harry. Ik neem aan dat je Nederland bedoelt? En voor jou zijn Bin Laden en Mohammed B de bekendste moslims? Dan is er inderdaad nog veel werk aan de winkel en een wereld te winnen. Want ik ben er bijvoorbeeld al achter dat er nog veel meer andere moslims zijn, dus daar kunnen andere mensen ook nog achter komen. Help er aan mee zou ik zeggen.
Anja,
Ik ben plattelandsjongere en ik ken 1 moslim. Een Turk die in ons dorp woont. Ik ken hem eigenlijk niet, want ik praat er nooit mee.
Voor de rest ken ik de moslims alleen maar van de TV. Dat Bin Laden en Mohammed B. voor mij het bekenst zijn komt waarschijnlijk omdat deze 2 spektaculaire moslims zijn.
Als je TV kijkt/geenstijl leest is het net of je vanaf 9-2001 naar een spannende film zit te kijken. Dat maakt ook dat het een beetje verslavend is. De cartoon-oorlog is weer een nieuwe (spannende) scene in deze film.
Om met beide benen op de grond te komen discusseer ik tegenwoordig mee op marokko.nl. Dat zijn minder gecensureerde moslims.
Johan_1
Beste mensen,
Alvast bedankt voor jullie reactie. Osama Bin Laden ken ik alleen van de televisie. En de andere ken ik niet. De Moslims die ik zelf ken zijn heel divers en ook met diverse belevingen van de Islam. Maar Bij alle Moslims is de emotionele gebondenheid aan Allah(God), Profeet (v.z.m.h.), de Heilige Koran en de Heilige plaatsen wezenlijk. Zodoende blijven ze stabiel en kunnen ze ook meedoen met het dagelijkse leven, ook in Nederland. Maar wat als dat bezoedeld wordt en wegvalt?
Trouwens over vrijheid. Wanneer is er ook vrijheid voor Moslims, wanneer ze van dezelfde wetten en regels t.a.v. een mening, grondwet, etc. gebruiken zoals iedere andere burger, zonder dat ze het land uitgezet worden of in de gevangenis terecht komen?
Ze worden vaak niet op dezelfde manier behandeld, als de andere burgers voor dezelfde aktiviteit. En is er ook vrijheid voor fatsoen en begrip mogelijk?
We zullen opnieuw weer naar elkaar toe moeten groeien en opnieuw in elkaar verdiepen, toch?
Robert Fisk over de cartoon oorlog:
Don’t be fooled this isn’t an issue of Islam versus secularism
en
The Fury (now Lebanon is burning)