In Filosofie Magazine kwam ik een interview tegen met Judith Butler. (Door Padu Boerstra). Interessant. Butler ken ik al van vroeger, een gedreven voorvechtster van vrouwen- en homorechten, die boeken schreef waar ik moeilijk doorheen kwam, maar die in het academisch-feministische circuit van invloed waren. Ik kwam haar tot mijn plezier weer tegen op een conferentie, het was meen in in Jeruzalem, waar ze opkwam voor de rechten van de Palestijnen. Ik zag er nog meer Amerikaanse en Britse feministes van vroeger, de meesten van hen joods. Alsof datzelfde kritische en ongehoorzame karakter, dat wat Adrienne Rich, meervoudige buitenstaander als jood, feministe, lesbo, dichter en moeder van drie zoons ‘disloyal to civilisation’ noemde, maakt dat dezelfde mensen die voor vrouwen en lesbo’s opkomen ook opkomen voor de rechten van een vertrapt volk, de Palestijnen. Dezelfde weg die ik heb afgelegd.
Butler, dus, heeft opnieuw een boek geschreven, Opgefokte taal, dat aan de ondertitel te zien (een politiek van de performatief) weer niet eenvoudig zal zijn. Speciaal voor de Nederlandse editie schreef ze een voorwoord. Want Butler volgt wat er in Nederland gebeurt, en verbaast zich. Aanleiding: de passage in de video bij de inburgeringscursus met een kussend homostel, bewijs van Nederlandse tolerantie, waarbij de inburgerende migrant zijn instemming moet geven wil hij/zij in aanmerking komen voor de Nederlandse nationaliteit. Is dit de manier? Butler, zelf altijd op de barrikade voor homorechten vindt van niet. Ze volgde wat er gebeurde met Pim Fortuyn, hoe hij homoseksualiteit gebruikte als een soort ultieme test van verdraagzaamheid en politieke vrijheid. Maar tegelijk paarde hij dat aan een onverdraagzame houding ten opzichte van nieuwe migranten. ‘Ik vond dat een schokkende combinatie’, zegt Butler.
Het is verschrikkelijk hoe in Nederland tolerantie jegens homoseksualiteit opeens wordt gebruikt om een religieuze minderheid aan te pakken. Elke linkse politiek zou een manier moeten vinden om er zeker van te zijn dat een pro-homoagenda kan samengaan met een antiracistische. Anders is onze strijd zinloos.
Zo. Nou horen jullie het ook eens van een ander, dacht ik. Want dit is wat ik, wat voorzichtiger dan Butler, en met meer woorden, probeerde aan te geven in Brief aan Fred. Zeker moeten we blijven staan voor homorechten, maar we moeten ook blijven staan voor de rechten van migranten. Botst dat, dan botst dat. Maar als we de ene of de andere kant opgeven, dan verraden we onze principes, dan verraden we onszelf.
Opgefokte taal gaat over de spanning tussen vrijheid van meningsuiting en hate speech, een vraagstuk waar we in Nederland volop inzitten. Aan de ene kant mensen die de vrijheid van meningsuiting, een groot goed waar hard voor gevochten is, als een vrijbrief zien om niet meer na te hoeven te denken welke woorden ze gebruiken, en al helemaal niet waarom ze ze gebruiken, waarbij hele bevolkingsgroepen voor rotte vis worden uitgemaakt. Moet kunnen. Want opkomen voor de vrijheid van meningsuiting is toch ontzettend progressief, ongeacht wat je zegt. Aan de andere kant de mensen die het object zijn van de hate speech, met hun bondgenoten, die verbijsterd kijken naar wat er onder het mom van ‘de vrijheid van meningsuiting’ nu allemaal gezegd mag worden. En zich afvragen: waarom doen die lui dat? Waar hebben we dat aan verdiend? En waarom zijn er zo weinig autochtonen die daartegen protesteren?
De laatsten hebben Butler aan hun zijde.
Maar Butler zet haar geleerdheid in om te proberen helderheid te krijgen in de controverse. Dat doet ze door middel van taalanalyse. In de VS nam ze waar dat porno makkelijk verboden wordt, en ook mogen homo’s in het leger niet meer uit de kast komen, omdat dat ‘bedreigend’ zou zijn voor de medesoldaten. Tegelijk mag de Ku Klux Klan wel kruizen verbranden voor het huis van een zwart gezin, want dat valt onder de vrijheid van meningsuiting. Wat is hier aan de hand? Dat er wel ‘handelingsvermogen’ wordt toegekend aan seksuele uitingsvormen, maar niet aan racistische.
Butler is niet voor censuur, maar vindt het wel belangrijk dat bepaalde kwetsende uitingen veroordeeld kunnen worden. Taal is niet zo onschuldig, taal is soms, in bepaalde mate, wel degelijk een ‘daad’. Neem een bevel. Het zijn woorden. Ze doen wat, afhankelijk van de positie en de macht van degene die het bevel geeft. Waar het om gaat is of je een pornografische afbeelding als geweld ziet, of denkt dat die kunnen leiden tot geweld. Taal kan letterlijk pijn doen, nog los van de handeling waar ze toe aan kunnen zetten. Een uiting wordt kwetsend door de geschiedenis die er aan vooraf gegaan is. De kwetsing verkrijgt pas kracht door een trauma dat in de taal leeft en door taal wordt gedragen. Neem de grap van Theo van Gogh, destijds, die luidde: ‘wat ruikt het hier toch naar karamel? O ze verbranden vandaag de suikerzieke joden’. Veel mensen, daar hoef je niet joods voor te zijn, vinden zo’n grap ziek en kwaadaardig, omdat het willens en wetens raakt aan een diep trauma. En Van Gogh was hierin niet onschuldig, hij deed dat niet per ongeluk. Tariq Ramadan zei dat gisteren in Rotterdam, tijdens zijn lezing over humor, waar de cartooncrisis naturlijk genoemd werd. Hij is niet voor verbieden, hij is zeer voor de vrijheid van meningsuiting, maar wil tegelijk graag dat we enige sensitiviteit ontwikkelen voor wat voor andere mensen heilig is. En met heilig bedoelt hij niet alleen religieus. De dogmatici zitten aan beide kanten, zei hij. De mensen die de vrijheid van meningsuiting als dogma opvatten, net als aan de andere kant de mensen die voorspelbaar dogmatisch reageren op elke werkelijke of vermeende belediging van hun geloof.
Terug naar Butler. Ze vindt dat er in de VS en in Nederland een proces gaande is waarbij de vrijheid van meningsuiting gebruikt wordt om de gevoeligheden van religieuze minderheden aan te pakken. Met het gevaar dat er een soort culturele oorlog dreigt te ontstaan tussen aanhangers van vrijheid van meningsuiting enerzijds en gelovigen anderzijds. Terwijl het zo belangrijk is voor onderdrukte minderheden om samen te werken.
Het is belangrijk om te vragen hoe vrijheid wordt gebruikt in bepaalde politieke argumenten. Ik denk dat we vrijheid opnieuw moeten begrijpen, niet als een voorrecht van individuen, maar als een sociale voorwaarde die gelijkheid nodig heeft om betekenisvol te zijn. Als we niet gelijk zijn, zijn we ook niet vrij. Misschien kunnen we daar beginnen.
PS. In Opzij een interessant interview met hoogleraar Saskia Wieringa. Al jaar en dag expert in de ‘female same-sex relations’ in vele landen in de wereld. Lesbisch? Hebben we hier niet. Wieringa deed aan ‘participerend’ onderzoek. Nou mooi wel. Het heette alleen vaak anders, de ‘vormgeving’ was vaak anders en hoe het begrepen werd.
Saskia’s partner is Indonesisch, een vrouw, en moslim. Dus deed ze de shahada, de geloofsbelijdenis, en is nu ook moslim. Binnenkort willen de twee vrouwen in Nederland trouwen. Wieringa, die zegt niet te vasten en te bidden volgens de regels, maar wel met haar vrouw mee te gaan naar de moskee:
‘Ik geloof net als zij in liefde, rechtvaardigheid en mededogen. Homofobie en islamofobie staan daar lijnrecht tegenover, dus ik zal er alles aan doen om die af te breken: voor India en Indonesie ontwikkel ik trainingen om meer tolerantie te kweken voor van de norm afwijkende vormen van seksualiteit; in Nederland wil ik graag de weerstand tegen de islam verminderen. Daaraan kan mijn eigen bekering een bijdrage leveren’.
Homo’s zijn geen onderdrukte minderheden, ze worden juist beschermd door de wetgeving.
Maar goed, nu over de woorden van Ramadan: vrijheid van meningsuiting en vrijheid van geloofsovertuiging beschermen de moslims (en christenen) juist in hun overtuiging: zonder deze vrijheiden zouden ze iedere keer voor de rechter gedaagd kunnen worden als ze bepaalde passages uit hun heilig boek voordragen. Als je dan op zijn Donners stelt dat er al dan niet zelfopgelegde of afgedwongen grenzen aan de absolute vrijheid van meningsuiting gesteld moeten worden, omdat mensen door sommige uitspraken gekwetst worden, kun je direct tegenwerpen dat het voor eeuwig branden in de hel wat mij (en jou volgens mij ook) volgens de Koran en de Bijbel te wachten staat, zeer kwetsend is en dat men deze passages dus maar beter kan schrappen of in elk gevaal nooit meer mag uitspreken. Een onzinnige gedachte van Ramadan dus.
De vrijheid van meningsuiting dient absoluut te zijn, het is dan aan de de gebuiker ervan hoe fatsoenlijk hij er gebruik van wenst te maken en aan de rechter om te besluiten of iemand er op een fatsoenlijke manier gebruik van heeft gemaakt. Donner of Ramadan hebben daar niets over te vertellen.
Die wetgeving beschermt minderheden dus niet tegen de op dit moment gangbare vooroordelen, Sjaak. Vraag het even aan de mensen die daar het doelwit van zijn: het is geen onzin wat Ramadan zegt. Het is dus ook niet voldoende om te zeggen, dan ga je maar naar de rechter. Als je begrijpt wat Ramadan zegt, dan gaat het niet om verbieden, maar om de poging om enige sensitiviteit op te brengen voor mensen die anders zijn dan jij. Die oproep is dus aan jou persoonlijk gericht.
Bij van Gogh raakt u een gevoelige snaar.
We kunnen vaststellen dat er in Nederland gewoon heel veel vat wat gezegd wordt niet vervolgd wordt. Veel mensen ervaren gaten in de wetgeving van wat gevoelsmatig over de grens gaat (qua uitspraken), maar dat vervolgens niet strafbaar blijkt bij de rechter.
Toen Donner de wetten op de Godslastering iets wilde aanscherpen, toen wilde de 2de kamer daar niets van weten. Misschien was zijn timing beroerd, zo flak na 2004-11-2. Achteraf had hij misschien toch gelijk.
Ik denk dat wetgeving hier en daar bepaalde mensen tot bedaren kan brengen en een de-escalerend effect kan hebben. (men weet weer waar men aan toe is.)
Je zoekt het in de wetgeving, Johan. Dat is zeker een deel waar het over gaat. Ik denk dat er opnieuw gedebatteerd moet worden over waar de grenzen liggen van strafbaarheid, als het gaat om aanzetten tot geweld en discriminatie, en opzettelijk kwetsen. Twee zaken maken dat debat moeilijk, de eerste is dat de meningsvorming in Nederland als het gaat om vrijheid van meningsuiting versus hate speech al zo is gepolariseerd is, dat er nauwelijks meer een midden te vinden is waar beide kanten zich bij neer zouden leggen. De tweede is dat ook de kant die zich zorgen maakt over de hate speech, Butler, Ramadan, je kunt mij er ook toe rekenen, niet zo graag richting verbieden en straf willen, al zijn er inderdaad grenzen. Met verbeiden kun je wel iemand bestraffen, en geef je een voorbeeld van tot hier en niet verder, maar het zet mensen zelden aan het denken. Die richting zouden we meer opmoeten. De vraag: mensen die de vrijheid van meningsuiting gebruiken, misbruiken, om opzettelijk een hele groep mensen in discrediet te brengen, waarom doen die dat? Kan het niet anders? Zijn er geen andere mogelijkheden van verzet tegen dan meteen te verwijzen naar de rechter?
“Als we niet gelijk zijn, zijn we ook niet vrij.” Dit is een valkuil.
Voor de wet zijn we gelijk. De vraag is of we met elkaar een universeel geldende wet kunnen afspreken.
In ons denken kunnen we het met elkaar eens zijn en dan zijn we gelijk. In ons handelen veschillen we van elkaar. Als ik het voor elkaar krijg het handelen van de ander gelijk aan het mijne te maken, dan heb ik een dictatuur gevestigd.
Ik kan alleen vrij zijn in mijn handelen, als ik de ander daarin ook vrij laat, vice versa. Dit is geen vrijblijvend uitgangspunt, het vraagt om moraliteit, waarscheinlijk individuele moraliteit.
Het uitgangspunt is niet “als we niet gelijk zijn, zijn we ook niet vrij”, maar: als we geen moreel wezen zijn, dan kunnen we ook niet vrij zijn.
Als we geen moreel wezen zijn, dan zijn we gelijk en zijn we gelijk aan de dieren.
groet,
Ik moet je eigenlijk wel gelijk geven. Strengere wetgeving is ook niet echt een elegante oplossing.
Maar wat dan?
Dan kom ik uit bij beter onderwijs. Vooroordelen berusten op mis-informatie dus dan is het alleen maar een kwestie van uitleggen (met veel geduld).
Vooroordelen (vooral als ze al een paar jaar leven bij mensen) zijn taai en wil je die ombuigen dat moet je weer terug gaan naar het moment dat ze bij mensen ontstaan zijn.
Als de vooroordelen hardnekkig blijken moeten de uitlegcampagnes opgeschaald worden. Meer wetenschappelijk onderzoek op dit onderwerp zou ook geen kwaad kunnen.
Anja, je bent een idealist en probeert te verenigen wat niet te verenigen valt. Neem de homoseksueel en de migrant uit je betoog.
Stel de migrant zegt: homoseksualiteit is fout, ik accepteer dit niet.
De homoseksueel zegt: de migrant accepteert mij niet, ik tolereer dit niet. Wat is jouw oplossing voor dit fundamentele probleem? Dat beide elkaar wel respecteren, ook al accepteren ze elkaars gedrag in hun hart eigenlijk niet? Een dergelijke oplossing kan alleen bestaan in een maatschappij waar een neutrale meerderheid is die als buffer fungeert tussen beide groepen. Of in een politiestaat die beide groepen uit elkaar houdt. Maar stel dat de helft van het land migrant is, en de andere helft homoseksueel, dan verzeker ik je dat deze groepen niet vreedzaam kunnen samenleven. Kijk maar wat er gebeurt als in een wijk de migranten de meerderheid vormen: dan verhuizen de homoseksuelen. In plaats van de homoseksueel en migrant kun je andere voorbeelden nemen, maar waar het om gaat is dat als de opvattingen te ver uiteen lopen, samenleven moeilijk wordt. Je krijgt automatisch segregatie en jouw kunstgrepen van leren respect voor elkaar te krijgen lost dit niet op. Daarom is naar mijn mening de multiculturele samenleving een slecht model. Op papier een mooi ideaal, in de praktijk werkt het niet.
Mijn posting was wat verwarrend. Nieuwe poging. Ik lees dat de oplossing voor het zonder botsingen samenleven zou zijn een sensitiviteit ontwikkelen voor elkaars gevoeligheden. Dit lijkt me een vrijwel onmogelijke opgave. Wie gaat de grenzen bepalen? En de migranten minderheden worden al meerderheden in onze steden. Wie moet er dan beschermd worden tegen wie? En door wie?
Ik denk dat je eerder moet kijken naar de oorzaken van de ‘hate speech’ en hoe deze op te lossen: een culturele kloof en migratie die als bedreigend wordt ervaren. Als de overheid dit weet op te lossen, zal de ‘hate speech’ vanzelf verdwijnen. Ik zie twee wegen die men kan kiezen:
1. Of je zet fors in op integreren van migranten in het algemeen, moslims in het bijzonder. Aangezien hier meestal wordt bedoeld aanpassen aan Nederland is dit in feite een vorm van assimilatie.
2. Of je erkend dat de kloof te groot is en zet in op een aparte moslim zuil waarbij moslims in eigen wijken wonen en voornamelijk binnen eigen kring leven. In feite is dit proces van segregatie al aan de gang,. Kijk maar naar de wijken verdeling in de grote steden en prognoses voor de toekomst.
Misschien dat de autochtone Nederlander dit laatste niet leuk vindt, maar als hier openlijk voor gekozen wordt, dan weten ze in ieder geval waar ze aan toe zijn en zal het verzet gestaakt worden. Op dit moment maakt de regering geen echte keuze in integratiebeleid, men denkt het op te lossen door de wijken op te knappen. Dit maakt iedereen onzeker.
Idealisme en realisme sluiten elkaar niet uit, Jan. Jij gaat er kennelijk van uit dat homo’s niet in staat zullen zijn om voor migranten op te komen, en migranten niet van mening kunnen veranderen wat betreft homo’s. Je gaat er bovendien van uit dat homo’s en migranten elkaar uitsluitende categorien zijn, ook dat klopt niet. Mijn praktijk laat zien dat dat wel kan en ik heb daar al voorbeelden van gegeven. Dus wat jij zegt dat niet kan gebeurt al, in ieder geval bij een voorhoede.
Sensitiviteit opbrengen voor elkaars gevoeligheden kan ook prima, ik maak dat al zo’n dertig jaar mee in lesgroepen, trainingsgroepen, in de sociale bewegingen, in mijn eigen politieke partij enz. Er zijn massa’s buurtinitiatieven, kerken en moskeeen die daar ook aan werken en laten zien dat het kan. Er zijn altijd mensen die niet willen, die liever hun vooroordelen koesteren dan het gevaar te lopen dat hun vijandbeeld wordt aangetast, maar dat wisten we ook al.
Er wordt al fors ingezet op de integratie van migranten, al kan het altijd nog beter. En ook dat heb ik al enige keren gezegd: integratie, dat gaat om participatie, emancipatie, mee kunnen doen dus en mee willen doen. En dus ook kansengelijkheid. Dat is al voor een groot deel aan de gang. En dat is niet hetzelfde als assimilatie, het opgeven van wat mensen als eigen ervaren, dat is nergens voor nodig. Het werkt bovendien niet. Je kunt mensen niet dwingen om hun geloof op te geven, bijvoorbeeld, maar het mag ook niet, het is tegen onze grondwet. Je kunt wel verwachten dat mensen zich houden aan de hier geldende wetten, maar zoals gezegd, op een miniminderheidje na, gebeurt dat al.
De kloof is niet te groot, en niet absoluut, en niet onveranderbaar, wat ook al weer blijkt uit de praktijk. Al zijn er aan beide zijden van het spectrum mensen die dat niet willen geloven of niet mee willen werken aan toenadering. En ja, er wordt nu nog actiever ingezet op de wijken waar het om gaat, en het zal moeten blijken of dat voldoende werkt, en ja, dat is wel degelijk een keuze in het integratiebeleid, ook al ben je het daar misschien niet mee eens. Ik vind het persoonlijk een grote stap in de juiste richting, vergeleken met Verdonk en Balkenende III, die voornamelijk meehielpen om de kloof te vergroten. Mensen die nog steeds wensen te denken dat het de moslims zijn die het probleem zijn, en die denken dat er een simpele oplossing is die in een keer alles in orde maakt, en die nog steeds niet naar hun eigen aandeel willen kijken moeten dan nog maar een tijdje onzeker blijven.
En aangezien we in een democratie leven met grondrechten voor alle burgers, en aangezien de moslims zelf het recht hebben om bijvoorbeeld politiek gezien een eigen zuil op te zetten, en aangezien verreweg de meeste moslims meer zien in zich aansluiten bij de bestaande partijen, ziet het er niet naar uit dat er een aparte zuil gaat komen. Al zijn er wel zelforganisaties van migranten, en belangengroeperingen, en terecht.
Je denkt te zwart wit Jan, alsof er niet een breed middenveld is tussen assimilatie en segregatie. Dat middenveld bestaat al, als je gewoon even uit je ogen wilt kijken. Het overgrote deel van de Nederlandse moslims zijn gewone burgers die zich houden aan de wet, die participeren, ook in de politiek, die zich prima voelen binnen de democratie. Waar je gewoon mee kunt praten, gewoon mee kunt samenwerken en gewoon mee bevriend kunt zijn. De tweede generatie migranten heeft voor het grootste deel al een gigantische inhaalsslag gemaakt. En er is nog een deel dat niet voldoende deel neemt aan de mogelijkheden die er zijn, en waar nu aan wordt gewerkt. Werk, huisvesting, scholing, we hebben het al genoemd. En ik blijf kritisch volgen of er genoeg gedaan wordt, maar met de richting ben ik het eens.
En nog eens: we leven al in een multiculturele samenleving, niet op papier maar in werkelijkheid. En nog eens, dit is niet de eerste keer in onze geschiedenis, Nederland is al vele eeuwen een migratieland. En nog eens: de komst van grote groepen migranten gaat vaak met spanningen gepaard, ook met oplaaiende vreemdelingenhaat en angst, maar die zijn niet onoverkomelijk. Segregatie is geen optie. Assimilatie is ook geen optie. Aan de werkelijke problemen moet worden gewerkt, maar ik bedoel dan wel de werkelijke, en niet de angstvisioenen over moslims die hier de macht over gaan nemen. En de partij die niets liever doet dan verder polariseren en mensen nog banger maakt zal met politieke middelen moeten worden bestreden. En ondertussen zou het fijn zijn als autochtonen wat minder vaak zouden denken dat de hate speech veroorzaakt wordt door de anderen en eens na zouden denken wat ze zelf bij kunnen dragen in plaats van alleen maar met de vinger te wijzen naar de andere kant. En eens wat kritischer naar zichzelf zouden kijken. Conform onze prachtige westerse beschaving.
@Jan: Je gaat helemaal voorbij aan het probleem van armoede. Veel migranten wonen niet in achterstandswijken omdat ze het daar leuk vinden. Ze wonen daar omdat ze alleen maar in die wijken aan geschikte woonruimte kunnen komen. Net als autochtone Nederlanders vertrekken de meeste allochtone Nederlanders naar een leukere buurt (koopwoning of hogere huur) zodra ze dat kunnen betalen.
Dit is trouwens het normaal patroon voor groepen migranten. Vroeger had men in New York Joodse wijken, Italiaanse wijken en Ierse wijken. De tweede en derde generaties van die immigranten zijn al lang naar de voorsteden of duurdere wijken in de stad vertrokken. Je hebt nu eenmaal een achterstand als migrant. Wat ook nog bijkomt is dat veel migranten van de eerste generatie geld terug sturen naar hun land van herkomst om hun daar familie te ondersteunen.
Door jarenlang verwaarlozing onder neoliberaal beleid, bezuinigingen op sociaal vlak en gemeentebesturen die alleen maar oog hadden voor nieuwe, dure projecten zijn in Nederland armoedige acherstandswijken onstaan. Dit komt niet door de mensen die in die wijken wonen (ook niet de allochtonen die helaas een onderklasse vormen) maar door slecht beleid van de overheid.
En je gaat helemaal aan het feit voorbij dat het huidige islamracisme en anti-migratie stemming voor een groot deel een reactie is op de groeiende emancipatie, integratie en mondigheid van migranten (vooral de tweede generatie) die opeens als concurrenten worden gezien.
Inplaats van gelijkheid als voorwaarde te stellen voor vrijheid kan je ook zeggen dat invoelingsvermogen voor de ander, ofwel morele verantwoordelijkheid voor het geheel, een voorwaarde is. Zoals Bert aangeeft zijn we in handelen (en wat mij betreft zelfs in denken) niet gelijk; we kunnen alleen voor de wet gelijk zijn. Een man en een vrouw zijn niet gelijk, een homo en een hetero, een gelovige en een ongelovige evenmin. Zij hebben allen andere noden. Ik ben niet gelijk aan mijn buurman, al zouden we seksuele voorkeur, religie, politieke partij en auto delen. We kunnen wel gelijke rechten hebben, en moeten die rechten voor onszelf en anderen bevechten. Alleen rechten voor jezelf opeisen lost niets op. In feit zou je dan een uitzonderingspositie voor jezelf creëren, waardoor de ander zich tekort gedaan voelt. Dat is wat er momenteel gaande is. Bepaalde augochtone Nederlanders eisen rechten ten koste van nieuwkomers, bepaalde homo’s eisen rechten ten koste van moslims.
@Anja
Nee, ik zei het omdat hij denkt dat aanhangers van de absolute vrijheid van meningsuiting dogmatici zijn. In mijn reactie probeer ik nu juist aan te geven dat dat zg dogma ook in het voordeel van christenen en moslims werkt en dus meer een praktisch beginsel is, net zoals het gelijkebehandelingsbeginsel, en geen dogma.
Maar je antwoord verbaast me enigszins, omdat je net als ik weet dat het precies andersom is: een moslim of christen mag zich wel laatdunkend uitlaten over een homo, mits hij hierbij refereert aan OT wetsteksten. Andersom is dezelfde uitlating gedaan door een atheist in sommige gevallen een discriminatiegrond.
En vooroordelen werken twee kanten op. Mijn ouders zullen er geen enkel bezwaar tegen hebben als ik met de dochter van Ramadan thuiskom, andersom zal ik niet welkom zijn in zijn familie tenzij ik me bekeer tot zijn geloof.
Zo is het natuurlijk ook wel weer.
Hoe weet je dat, Sjaak. Ken je Ramadan persoonlijk of neem je dat maar aan omdat hij nu eenmaal moslim is? Zijn jouw ouders die er geen bezwaar tegen zouden hebben als je met de dochter van Ramadan aankomt gemiddelde Nederlanders, of zou het kunnen dat er tegenwoordig nogal wat mensen zijn die niet graag een moslim in de familie zouden willen hebben? En heeft de dochter in kwestie daar ook nog wat over te zeggen, of regel je dat als mannen onder elkaar over haar hoofd heen?
Hoe langer ik er over nadenk, hoe meer ik denk van dat strengere wetgeving wat betreft uitingen bijna onmogelijk is.
Denk er maar eens over na. Wie wil er nu inperking van haar/zijn eigen mogelijkheid om haar/zijn zegje te doen?
Ik denk dat we het vooral moeten zoeken in goed geformuleerde weerwoorden en geruststellende antwoorden zodat de angst en haat afneemt. Hier moet betere training en onderwijs voor komen zodat mensen zichzelf ook kunnen geruststellen.
@ Sjaak (1) en alt.johan (14):
(Excuses voor de late reactie; achterstand wegens tijdelijke afwezigheid)
Citaat: “De vrijheid van meningsuiting dient absoluut te zijn, het is dan aan de de gebuiker ervan hoe fatsoenlijk hij er gebruik van wenst te maken en aan de rechter om te besluiten of iemand er op een fatsoenlijke manier gebruik van heeft gemaakt.”
Doordat je de rechter erbij haalt Sjaak, geef je al aan dat de vrijheid van meningsuiting NIET absoluut is. En die is dat ook nooit geweest. Dit is een hardnekkig misverstand. Altijd al zijn op wettelijke basis beperkingen gesteld aan grondrechten, waaronder de vrijheid van meningsuiting, omdat die beperkingen in een democratische en open samenleving onontbeerlijk zijn ter bescherming van rechten en belangen van anderen. Niet voor niets staat in art. 7 van de Grondwet artikel 7: “behoudens ieders verantwoordelijkheiod volgens de wet”. Beperkingen zijn b.v. de strafbepalingen over belediging en discriminatie in het Wetboek van Strafrecht. Juist OMDAT dit geregeld is, kan iemand, die zich beledigd of gediscrimineerd voelt, de rechter inschakelen.
Overigens kan deze wettelijke regelgeving in de praktijk maar in beperkte mate soulaas bieden. Zoals boven al door enkelen is aangegeven: het meest wezenlijke is, hoe mensen in de samenleving met elkaar omgaan. En eraan werken daarin vooruitgang te brengen.
Beste Anja,
Heb je dit gezien?
http://www.youtube.com/watch?v=BV9dd6r361k&feature=player_embedded
Ik hoor een boel geschreeuw op dat filmpje. Waarom worden we geacht dat interessant te vinden?