Ik ben een fan van Bregovic, de muziek die ik leerde kennen toen ik in Servie werkte. Hij was daar erg populair in de underground, onder andere omdat hij zichzelf weigert in te delen als Serf, Kroaat of Bosnjak, en nog steeds zegt: ik ben in Joegoslavie geboren. Ik ben dol op zijn mengeling van oude volksmuziek, in een jazzy jasje, grappig, intens, melancholiek, gepassioneerd. Hij mixt met groot gemak pop, klassiek, tango’s, reggae, zigeunermuziek en is daardoor bijna universeel. Bijvoorbeeld zijn CD Tales and Songs from Weddings and Funerals vind ik prachtig, en het bekende al door veel mensen gezongen en bewerkte Ederlezi.
Ik was begonnen aan een van mijn zomerklusjes: mijn CD’s opruimen. Ik werkte mijn i-Podje bij, mijn afspeellijsten en kwam via Bregovic op een CD van Nigel Kennedy samen met Kroke: East meets East. Kende ik nog niet, maar heerlijke muziek – Balkan, of Arabisch, dacht ik even bij het eerste nummer dat ik hoorde, je kunt er zo de dabka op dansen, de Palestijnse nationale dans die zolang verboden was door Israel, dat ritme heeft het. (Morgen meer over de dabka) Je kunt er zelfs buik op dansen. Maar nee, het bleek een verjazzte vorm van klezmer, jiddische muziek, uit Krakow en buikdansen is niet zo joods. Maar aan de muziek kun je horen hoeveel verwantschap die semitische neefjes en nichtjes hebben. Als het ooit nog goed komt daar, dan is dit de muziek die ze samen kunnen spelen. Muziek van hoop.
Dus kocht ik alle nummers van Kroke op, en reken er maar op dat dit de muziek wordt van mijn zomer. Als cadeautje – ik maak anders geen reclame – hier de link naar hun website. Luister naar hun filmpje en geniet van Ajde Jano. Hier.
Het zal wel de nostalgie en de sentimentaliteit zijn van een oude man, maar ik krijg kippevel als iemand zegt: “Ik ben in Joegoslavië geboren”.
Ik heb er zwaar de pest over in, dat Joegoslavië niet meer bestaat en het doet mij verdriet. Vanaf de vijftiger jaren kwam ik er, overal! De meeste van mijn vrienden zijn er niet meer.
Dit is zomaar een hartekreet i.v.m. Kroke.
Jan Noort
De mensen die ik er kende en met wie ik werkte wilden stuk voor stuk die scheidslijnen niet – de vrouwen voor vrede bleven contact houden met ‘de andere kant’ en demonstreerden tegen de oorlogen, elke week op het grote plein in Belgrado – en dat was zeker niet ongevaarlijk. Bregovic is een van de vele mensen met een Servische moeder en Kroatische vader – of was het omgekeerd, die liet zich niet verscheuren.
Ik heb ook heel wat “gemengde” huwelijken gekend. Evenzeer als jij Anja, ben ik na die afschuwelijke burger-oorlog veel mensen tegen gekomen, die tegen die nieuwe grenzen waren. In menig kappers-salonnetje of kroegje ja zelfs in hotels hingen nog portretten van Tito.
Het is me dan ook een “weemoedig” genoegen te constateren, dat er nu toch nog plekken zijn, die aan Tito herinneren. In het centrum van Zagreb is b.v. het Tgr. Marsale Tita, in Ohrid (Macedonië) is de boulevard langs het meer Key Marsal Tito genoemd en In Belgrado is nog steeds het Tito Memorial in het Kuca Cveca. Zo zijn er nog meerdere plaatsen. Voor mij was Tito de verpersoonlijking van de eenheid van Joegoslavië en één van de grootste politieke leiders van de twintigste eeuw.
Ik had gewoon behoefte om dit even neer te schrijven.
Jan Noort
Tegen het eind van de Eerste Wereldoorlog pleitte Rudolf Steiner, grondlegger van de antroposofie, bij de eerste ministers van Duitsland en Oostenrijk met succes voor het zelfbeschikkingsrecht van het individu. Vooral ook voor het multiculturele Oostenrijk dat zich toen nog tot op de Balkan uitstrekte was dat van levensbelang. De eerste ministers van beide landen zwichtten uiteindelijk voor de druk van V.S. president Woodrow Wilson met zijn zelfbeschikkingsrecht der volkeren. Volkeren zijn toch wat makkelijker onder de duim te houden en te manipuleren dan wel haast oneindig veel meer individuen.
Groet,
Je zweeft weer weg, Bert. Jan reageert heel concreet op het bloedige uiteenvallen van Joegoslavie, en jij komt weer met Steiner aanzetten. En dan verbaast het je dat niemand op je reageert. Kun je niet alsjeblieft een beetje met je voeten op de grond blijven en je wat meer aan het onderwerp houden? En niet bij elk onderwerp met dezelfde brede theorieen aan komen zetten over het zelfbeschikkingsrecht van het individu?
Op Scorlewald, vorig jaar, hadden we het over holistisch denken. Kun je je het herinneren, Anja? Dat doen jullie binnen het team van Kifaia. Dat is ook mijn streven, ik kan niet anders. Mijn ontwikkelingspunt, blijkt ook nu weer, is hoe ik dat breng.
Een fijne zomer,
Het zal wel aan mij liggen, maar ik begrijp Bert Erends niet. Dat heeft misschien te maken met zijn antroposofische instelling. Dat was ook al zo, toen ik in de oorlog door mijn ouders naar de Christengemeenschap van de antroposofen werd gestuurd. Alles was Rudolf Steiner, maar waar het precies om draaide, dat ging mij voorbij. Ik heb het er ongeveer een half jaar uitgehouden.
Zulks in tegenstelling tot de theosofen aan wier zondagsschool van vóór de oorlog ik een zeer warme herinnering meedraag. Daar werd voor mij de grondslag gelegd tot
respect en liefde voor de medemens, zo jong ik ook was.
Verder vraag ik mij af, of Bert Erends enigszins op de hoogte is van de situaties zoals die lagen in het voormalige Joegoslavië door de eeuwen heen en die van heden. En dan bedoel ik niet alleen uit de boeken, maar vooral door gesprekken met de mensen daar en niet tijdens een mooie vacantie aan de Dalmatische kust, maar in een tijdsbestek van zo’n vijftig jaar.
Gezien het voorgaande wil ik wel een nieuw balletje opwerpen. Wat dachten jullie van de zigeuner violist Sthephane Grapelli. Veel samengewerkt met Django Rheinhardt.
http://www.muziek-feest.com
http://www.achtergrond-muziek.nl
http://www.achtergrondmuziek-nu.nl