Alex Burghoorn, Midden-Oosten verslaggever van de Volkskrant houdt nog een slag om de arm: ‘Voert Israel een apartheidsregime op de Westelijke Jordaanoever? Palestijnen denken van wel‘.
Er zijn er inmiddels wel meer die dat denken. Neemt niet weg: twee pagina’s in de weekeinde bijlage gewijd aan het bezoek van een groep Zuid-Afrikaanse anti-apartheidsveteranen aan Israel en Palestina, met name aan de Westoever – Gaza zouden ze al niet meer in kunnen, en wie het apartheidssysteem op de Westoever met eigen ogen wil aanschouwen moet waarschijnlijk niet te lang meer wachten. Voor mensen die er verdacht van kunnen worden om sympathie te hebben voor de Palestijnen, of die met geen ander doel komen dan zelf te willen zien wat er gebeurt, wordt de toegang tot Israel steeds moeilijker – en er is geen andere manier om de Westoever of Gaza te bezoeken dan met Israelische toestemming.
Zeker zijn er verschillen tussen het voormalige Zuid-Afrikaanse apartheidssysteem en het Israelische. Maar bij die vergelijking komt Israel er zeker niet speciaal gunstiger van af. Zuid Afrika buitte zijn zwarte bevolking uit, maar er was nooit een kwestie van dat de blanke heerschappij de zwarte bevolking weg wilde hebben. Er werd, al was dat aan strakke regels van dominantie en ondergeschikt zijn gebonden, samengewerkt. Apartheid was openlijk, met wijken voor zwarten, kleurlingen en blanken, met bordjes op wc’s en bankjes die je in Israel en de bezette gebieden niet zult zien. Daar is de apartheid verhulder, maar daarom nog niet minder aanwezig. In Zuid Afrika was het nog enigszins mogelijk om elkaar tegen te komen, blank en zwart, al moest je uitkijken. De scheiding tussen Palestijnen en joodse Israeli’s trekt steeds verder op. Jaren geleden was het nog mogelijk om een conferentie te beleggen voor Israelische en Palestijnse vrouwen, Engendering the Peace Proces, al moesten sommige Palestijnse vrouwen daarvoor min of meer illegaal naar Jeruzalem komen, en was Gaza al zover afgesloten dat de Gazaanse delegatie niet kon komen. Nu zou dat al niet meer mogelijk zijn. Israel heeft vele jaren lang gebruik gemaakt van de goedkope arbeid van Palestijnse arbeiders, maar heeft hen nu opgesloten in hun reservaten, en vervangen door (slecht behandelde) gastarbeiders uit de Filippijnen en andere landen. Het Israelische streven is niet alleen om de scheiding compleet te maken, de Palestijnen zoveel mogelijk bij elkaar te drijven, te concentreren, inderdaad, en ze waar dat kan geheel kwijt te raken. Zo is het wettig mogelijk, wettig volgens Israelische regels dan wel, om gezinshereniging tegen te gaan wat in duizenden gevallen betekent dat wanneer een gezin bij elkaar wil wonen ze het Palestijnse gebied moeten verlaten en dan niet meer terug kunnen komen, ook worden in toenemende mate Palestijnen die inmiddels een Amerikaans paspoort hebben de toegang geweigerd. Voor wie vertrekt is er geen weg meer terug. Anders dan voor joden uiteraard.
De Zuid-Afrikaanse bezoekers, die wel wat gewend zijn, schrokken toch nog. Van de aparte wegen voor joden en Palestijnen, van de armoede onder de Palestijnse bevolking, van de checkpoints en het vergunningensysteem – zeg maar pasjeswetten. Noziswe Madlala-Routledge (zie foto), die zelf in de gevangenis heeft gezeten, en na de apartheid staatssecretaris defensie werd, was geschokt. Je kunt de feiten kennen, toch maakt het uit als je het met eigen ogen ziet. In een interview met Gideon Levy, zie hieronder zijn artikel, zegt ze: “Het apartheidsregime zag zwarten als minderwaardig; maar ik denk dat de Israeli’s de Palestijnen niet eens meer als mensen zien”.
Overigens was hun reis ook niet zonder hindernissen, hier
Meer: zie hier.
QUOTE In een interview met Gideon Levy, zie hieronder zijn artikel, zegt ze: “Het apartheidsregime zag zwarten als minderwaardig; maar ik denk dat de Israeli’s de Palestijnen niet eens meer als mensen zien”.UNQUOTE
Doet me erg sterk denken aan de Nazi propaganda over de Joden in de jaren 30-44 van de vorige eeuw. Eigenlijk niet eens zo merkwaardig, want mishandelde kinderen zijn vaak zelf mishandelaars als ze groot zijn. Kennelijk heeft men in Israël nog lang niet iedereen zover dat ze de cirkel kunnen verbreken.
Het is een beetje minder simpel dan je zegt, Lydia. Het is niet zomaar een automatisme dat de Israeli’s die nu mishandelen zelf eens de slachtoffers zijn geweest – de werkelijke slachtoffers van Nazi Duitsland, als ze nog leven, zijn oud. De jonge mensen die nu de beest uithangen zijn zelf nooit slachtoffers geweest. Ik denk aan Judith Herzberg die eens zei: als je gedwongen wordt om iemand te slaan, ga je die dan niet vanzelf ook haten? Mensen in Israel worden dag in dag uit gebombardeerd met berichten over die verschrikkelijke Arabieren, en het begint al op school – ik kom nog eens met het onderzoek dat Elie Podeh heeft gedaan naar het vijandbeeld waar Israelische kinderen mee opgroeien. Gezien het feit dat veel Israeli’s het land verlaten, en dat het niet eenvoudig blijkt om genoeg jonge mensen bereid te vinden om drie jaar het leger in te gaan, moet dat vijandbeeld er ook wel erg ingeslagen worden. Dat de meeste joodse Israeli’s nooit meer een Palestijn tegenkomen helpt ook al niet. Kortom: het is een uitermate kunstmatig in stand gehouden vijandschap, een kunstmatig in stand gehouden angst die door het regime wordt ge-exploiteerd. Het is niet voor niets dat veel Israeli’s pas de ogen opengaan als ze eerst eens buiten Israel zijn: Ilan Pappe bijvoorbeeld, begon pas echt na te denken toen hij in Engeland geschiedenis studeerde.
Dus veel jonge Israeli’s uitnodigen om hier in ‘het Westen’ te komen studeren! Desnoods met subsidie?
Ja, wat mij betreft worden er Israëlische jongeren uitgenodigd om hier in het westen te komen studeren. Het westen zonder aanhalingstekentjes. En jonge Iraniërs, Gazanen, Afrikanen, et cetera. Met of zonder subsidie. Ik denk dat een verblijf in een onbelaste academische omgeving goed is voor het beeld dat mensen hebben van hun eigen omgeving. En ik denk dat een academische boycot niet het effect heeft dat jij suggereert, Lydial. En ik denk met Anja dat het weinig zin heeft almaar aan te komen zetten met de theorie dat slachtoffers daders worden. Ten eerste lost dat niets op, geeft het alleen een mogelijke verklaring en ten tweede biedt het geen ruimte voor verandering. Een verandering die van de jongeren zal moeten komen. Ook hier in het westen. Juist omdat zij minder belast zijn door het verleden en hun geest flexibeler is.
Ik ben van 1953. Wij werden op de lagere school doodgegooid met vaste waarheden over de oorlog, die toen nog diepe sporen trok in de samenleving. Duitsers waren moffen en alle moffen deugden niet. Mijn vader, die als musicus talloze collega-vrienden had in Duitsland, stimuleerde dat ik als veertienjarige deelnam aan een Duits-Nederlandse muziekweek. Dat was dus in de zomer van 1967, meer dan twintig jaar na WOII. Ik zal nooit vergeten hoe hevig de discussies waren in die groep jongeren en vooral, hoe belast ik was door het beeld dat er bij mij was ingestampt van Duitsers.
En dat ik me daar toen voor de rest van mijn leven heb gerealiseerd hoe die vaststaande paradigma’s je denken vervuilen.
Lydia, ik dacht er nog even over door. Over de slachtoffers die daders worden. Ik denk wel dat er in Israel sprake is van een cultuur die gebouwd is op een collectief trauma van vergaande vervolging, een cultuur die door wordt gegeven ook aan de generatie die het niet zelf heeft meegemaakt, die maakt dat mensen ook al zijn ze allang daders zich nog steeds als slachtoffers willen zien. Nog steeds denken dat ze zich alleen maar verdedigen tegen de dreiging (die ze zelf hebben opgeroepen) en omdat ze op niemand kunnen rekenen (denken ze) wel moeten slaan voordat ze (weer) geslagen worden. Ik schreef er een paar jaar een lang artikel over – als het je interesseert, het is hier te vinden. De doornenkroon van het lijden.
Ik herken erg wat je zegt, Clara. Ik ben ook grootgeworden met alle Duitsers zijn moffen en had daar nog wel last van toen ik in Duitsland lezingen ging houden. (Het had wel het prettige effect dat ik nooit enig schuldgevoel had om me flink te laten betalen). Het ging over toen ik mensen leerde kennen, ook mensen die heel gewoon waren maar een ongewone mate van wat in het Duits zo mooi Zivilcourage heet hadden. Voor wie niet heel erg verstokt hecht aan zijn paradigma is mensen leren kennen altijd een flinke blikopener. Zo was ik geheel resistent tegen alle bange vooroordelen over moslims in Nederland omdat ik er uit Gaza al zoveel kende, als het daar in dat conservatieve geisoleerde ellendelandje niet klopt wat ze over moslims zeggen, zou het dan wel waar zijn voor de migranten hier?
@ Lydia en Clara,
Op het international college in Utrecht studeren Israelische en Palestijnse studenten,maar het schiet niet echt op.De Palestijnse studenten zijn ervan overtuigd dat de israeliers er door de Mossad geplaatst zijn,want ze moesten toch zo nodig een eigen staat en hebben hun eigen universiteiten,dus wat doen ze dan in Holland?En de Israelische studenten lopen gauw weg na de kennismaking”Waar kom jij vandaan?”En helaas zijn dat niet alleen de Israeische studenten.Enig lichtpuntje is dat er nog wel af en toe een professor te vinden is die blij is met een goed gebekte Palestijnse studente.Ja och…vrouwen hebben toch minder moeite hun mond te houden als mannen.
Medi, wat ontzettend jammer. Het zou juist DE gelegenheid kunnen zijn om elkaar beter te leren kennen. Je hebt vast gelijk over vrouwen en mannen. Mannen potten meer op en vrouwen praten meer. Misschien is dat uiteindelijk de redding in de toekomst? Maar praten alleen is slechts een begin. Elk jaar is er ergens in Wales een festival voor zang en dans en muziek en er komen mensen uit de hele wereld naar toe. Zag het gisteren in Country File van de BBC. Dat festival is er gekomen om mensen samen te laten zijn in een fijne omgeving. Muziek verbroedert, zeggen ze. Wellicht is dat een mogelijkheid om te beginnen? Nouja..ik roep maar wat…, hoewel… zou het kunnen?
Of het helpt om de Israëlische en Palestijnse studenten helemaal naar Wales te sturen voor een shot flowerpower lijkt me twijfelachtig. Maar ook als ze elkaar niet spreken zitten ze wel in dezelfde collegezalen en zullen ze elkaar constant op academisch gelijk niveau ontmoeten. Ik neem tenminste niet aan dat ze gedurende hun hele studie stijf hun mond dichthouden of niet deelnemen aan activiteiten omdat ‘de anderen’ daar ook aan deelnemen.
En dat is alvast iets wat ze thuis niet meemaken.
Vorige week zat ik in een streekbus. Achter me zaten een jongen en een meisje die bij elkaar in de klas zaten op een ROC. Een mooi hip meisje met een hoofddoek en een Turkse jongen. Ik zat met studie naar ze te luisteren. Het gesprek ging erover dat ze het aan het begin van het jaar allebei lastig hadden gevonden aansluiting te vinden bij hun autochtone klasgenoten. Nu hadden ze wel vrienden en met de meeste klasgenoten goed contact. “Maar voor jou was het wel gemakkelijker”, zei de jongen. “Want Marokkaanse meisjes liggen toch een stuk beter dan Turkse jongens.” Waarop het meisje ontzettend begon te lachen en zei dat ze Palestijns was. “Kun je dat niet zien dan?” De jongen was stil, ik had graag zijn gezicht willen zien, maar je omdraaien is ook zo wat. “Dat meen je niet”, zei hij. “Echt waar? Als ik dat had geweten had ik veel eerder tegen je gepraat.”
Mijn beide dochters (Palestijns dus) studeren op de Hebrew University in Jerusalem. Dit is een uni waar Joodse en Palestijnse studenten zitten. Ik sta er verbaasd over hoe gescheiden deze studenten van elkaar leven. In dezelfde studentenflats, dezelfde lectures. Ze vinden het beiden erg moeilijk om sommmige dingen die ze daar horen, aan te horen. En als ze eens flink in discussie willen gaan met joodse medestudenten en/of professoren, dan is dat heel moeilijk. Want je kan ze wel bij elkaar zetten, maar zolang als men van de Palestijnen verwacht dat die hun mond dicht houden en als ze die mond een keer opendoen, alles bagatelliseren wat ze zeggen, dan houdt de vriendschap gauw op. Ik geloof er niet zo in dat als je ze maar bij elkaar brengt het dan vanzelf wel goed kom. Nee, daar heb je veel meer voor nodig.
Ook heb ik er een beetje genoeg van om maar steeds te horen dat ‘de slachtoffers nu daders zijn geworden’ en hiermee bedoelt men dan dat de joden in WO2 zo erg geleden hebben, hoe kunnen ze dat nu anderen aandoen. Ten eerste het is zoals Anja zegt, de jongeren hebben niets meer met de holocaust te maken en we moeten de holocaust eens losmaken van het bestaan van Israel. Joden zijn niet slechter of beter dan wie dan ook en het feit dat ze veel geleden hebben door de eeuwen heen, maakt ze ook niet beter of slechter. Het zijn gewone mensen die in een land wonen waar het rascisme erin wordt gestampt. Joden uit andere delen van de wereld leren weer andere dingen. Het zijn niet ‘de joden’ die het doen maar het is de ideologie (zionisme) die uit naam van het jodendom al deze elllende uithaalt. Een land dat de Holocaust gebruikt en over de ruggen van de holocaust slachtoffers land steelt, mensen mishandelt etc. etc. Ik weet zeker dat een heleboel Joden hier niet achterstaan. Uiteraard wordt jonge mensen hier verteld dat ze, als ze niet als eerste een mep verkopen, die Arabieren ze voor zijn. maar ik denk dat wij moeten ophouden ten eerste om de holocaust er iedere keer bij te halen, en ten tweede het constant over Joden te hebben. het is een ideologie, een regime. Bij de checkpoints zie je ook Arabische (Bedoeinen,Druzen) soldaten en die zijn net zo erg.
Clara,Trees heeft gelijk.En het is hier niet anders.Je zou nog kunnen denken”In hun ogen neutraal terrein”maar er bestaat al een wantrouwen en die kinderen willen niet verantwoordelijk zijn voor het wegbuldozeren van hun ouderlijk huis.
Utrecht is,meen ik,3 jaar geleden begonnen met een college voor buitenlandse studenten en die is niet mis.Na 3 jaar hebben ze een BA degree,maar als ze 1x zakken voor een examen in die 3 jaar dan is het exit Utrecht voor hen.Ze moeten echt heel hard werken.Het kost hun ouders veel geld,dus ze riskeren niets.
Ik heb vroeger altijd gehoord dat de borderpolice (vrijwel alleen bestaand uit Druzen)een van de ergste eenheden was in het israelische leger. Ik hoorde dat overigens van mijn ex een Druus.
Ina,dat heb ik ook altijd gehoord.
Helaas werkt geweld nu eenmaal aanstekelijk,als dat aangemoedigd wordt.