Het illegaal maken van mensen zonder papieren

Te gast: Charlotte van Baaren, met een waarschuwing over de op hand zijnde wetswijziging over verblijfsvergunningen.

Op 11, 12 of 13 januari vindt waarschijnlijk het kamerdebat plaats over een wetsvoorstel dat het mogelijk maakt een verblijfsvergunning te weigeren aan alle mensen die ooit zonder verblijfsvergunning in Nederland verbleven. Het gaat om wetsvoorstel 31549, waarin onder meer deze weigeringsgrond aan artikel 16 van de Vreemdelingenwet toegevoegd wordt.
Het voorstel bleef wat onopgemerkt, maar ineens zijn het parlementaire debat en zo het zich laat aanzien ook direct de stemming erover, erg dichtbij.
Discussie en aandacht zijn nodig: dit wetsartikel heeft grote consequenties.

Zo zal het een groot obstakel vormen voor hulpverlening aan groepen waarvoor nu juist de laatste jaren veel aandacht is geweest, zoals slachtoffers van huiselijk geweld en slachtoffers van mensenhandel. En waar ook vooruitgang is geboekt door het creëren van toegankelijke procedures en samenwerkingsverbanden.

In februari benadrukten de ministers Donner en Hirsch Ballin op een grote conferentie over mensenhandel in Utrecht hun ernst met de aanpak ervan. Onder meer door een folder te presenteren die in meer talen uitgereikt zou kunnen worden aan potentiële slachtoffers van extreme uitbuiting, compleet met een aantal telefoonnummers waar ze hulp zouden kunnen zoeken. Maar het huidige voorstel zal ertoe leiden dat mensen (nog) voorzichtiger zullen worden in het contact met officiële instanties: want wanneer je hulp zoekt als illegaal en vervolgens geregistreerd staat als illegaal, en daarmee de mogelijkheid verliest om nog legaal te worden, is er één weg naar veiligheid verloren. Daarmee breekt het voorstel de gemaakte vorderingen op deze terreinen weer af.
Bovendien kan legalisering op zich een instrument zijn om mensen uit een bijzonder precaire en ongewenste situatie te halen. Ook dat instrument valt met dit wetsvoorstel in veel gevallen weg.
En dat is alleen maar in het voordeel van diegenen die misbruik (willen) maken van de zwakke positie van mensen zonder papieren.
Onwenselijk.

Het is de vraag wat dit wetsartikel voor goeds gaat brengen. Als het doel van dit voorstel is dat het aantal procedures voor een verblijfsvergunning zal afnemen of dat illegaal verblijf zelf zal afnemen, dan is de verwachting negatief: dat effect zal het zeker niet hebben.
Er zijn verschillende groepen die door te procederen uiteindelijk het gelijk aan hun kant hebben gekregen. Omdat de staat aan internationale verdragen gebonden is, zoals die over het recht op gezinsleven en bescherming van kinderen, zal door dit artikel het aantal lange, dure en pijnlijke procedures alleen maar toenemen.
Contraproductief dus.

illegalen.jpg

En het illegaal verblijf zelf terugdringen? Er is de laatste decennia heel veel beleid ontwikkeld met dat doel.
Veel beleid had op de aantallen mensen die hier zonder vergunning verbleven niet veel invloed, maar zorgde er vaak wel voor dat er meer ondergronds ging. De verwachting is dat datzelfde effect hier ook op zal treden. Om te beginnen op terreinen van prostitutie en mensenhandel.
En daar waar groepen getroffen worden die in de huidige situatie een vergunning zouden hebben gekregen, blijven die straks alleen maar met meer in de illegaliteit.
Opnieuw: contraproductief dus.

Er is nog een argument waarom dit artikel 16 wringt.
Migratie hoort bij deze wereld. Ook als je het niet wenselijk vindt, dan is het nog geen misdrijf. Dat moet er ook niet van gemaakt worden.
We zien in de laatste periode al dat mensen heel snel tot ongewenst vreemdeling verklaard worden op basis van illegaal verblijf. Die mogelijkheid biedt de huidige wet al. In de praktijk is dat vaak al onredelijk en complicerend.
Je zou al terughoudendheid willen bepleiten om mensen op individuele basis tot ongewenst vreemdeling te verklaren, maar nu wordt er in dit artikel een collectieve veroordeling van gemaakt. Zware sancties, die vergelijkbaar zijn met strafrechtelijke maatregelen, dienen voorbehouden te blijven aan misdrijven, en die dienen op individuele gronden te worden bepaald.
Het voorstel is niet proportioneel.

Het is erg jammer dat het wetsvoorstel nogal ongemerkt is uitgewerkt en dat het nu al zo snel besproken wordt en ook de stemming waarschijnlijk al snel zal plaatsvinden.

Ik hoop dat de consequenties van dit slechte voorstel gauw bij veel mensen duidelijk worden. En ik hoop vooral dat kamerleden dit niet als een hamerstuk zullen zien. Daarvoor is het belang te groot.
Hoe je er ook naar kijkt, vanuit humanitair oogpunt, vanuit juridisch perspectief, vanuit christelijke overtuiging, vanuit het respect voor individuele vrijheden of gewoon vanuit pragmatisme: er valt niet anders te concluderen dan dat dit voorstel heel snel de prullenbak in gaat. Het is onwenselijk, contraproductief en niet proportioneel.

Ik roep iedereen op de kamerleden, gemeenteraadsleden van grote steden of organisaties die op dit terrein actief zijn te benaderen met dat ene verzoek: zorg dat dit wetsvoorstel 31549 met de aanpassing van artikel 16 van de Vreemdelingenwet van tafel gaat!

5 gedachten over “Het illegaal maken van mensen zonder papieren

  1. Dag mevrouw Meulenbelt, Anja,
    Hierbij stuur ik u een website van “Doorbraak”, die zich ook bezig houdt met de onrechtvaardige wet tav. illegalen, waarover gestemd gaat worden.
    Op deze site staan voorbeeldbrieven, om aan kamerleden te sturen en adressen van KAMERLEDEN.
    Ik hoop dat het een beetje helpt.
    Vriendelijke groeten
    Ineke

  2. Hallo Anja, geluukig 2010 voor jou! Heb een spoeddebat aangevraagd voor aanstaande raadsvergadering van donderdag over dit onderwerp. Heb mijn motie en aanvraag een beetje ‘middle of the road’ gehouden ivm de politieke realiteit rond illegalen… Hoop er het beste van….

    Verzoek tot beraadslaging in het kader van artikel 17 van het Reglement van Orde

    Betreft: wijziging artikel 16 Vreemdelingenwet

    Rotterdam, 5 januari 2010

    Geachte voorzitter,

    De SP verzoekt u en uw raad voor de raadsvergadering van 7 januari aanstaande een kort debat toe te staan over het plan van dit kabinet om artikel 16 van de Vreemdelingenwet dusdanig aan te passen zodat mensen die ooit illegaal zijn geweest in de toekomst geen verblijfsvergunning kunnen krijgen.

    Dit is een spoedeisende zaak want op 11-12 januari 2010 zal de Tweede Kamer gaan beslissen over de wijziging van dit wetsartikel. De SP zou hier over graag een raadsuitspraak willen hebben zodat er vanuit de gemeenteraad een brief kan worden gestuurd naar de Staatssecretaris en de leden van de vaste Kamercommissie Justitie. In die brief kan dan benadrukt worden dat de gemeenteraad van Rotterdam niet zit te wachten op nog meer kans- en perspectiefloze illegalen in Rotterdam.

    Bijgevoegd vindt u – in concept- de motie die de SP tijdens deze beraadslaging in wil dienen.

    Met vriendelijke groet,

    Josine Strörmann

    Motie legalisering na illegaal verblijf moet mogelijk blijven!
    De gemeenteraad van Rotterdam, bijeen in vergadering op donderdag 7 januari 2010 bij de beraadslaging over het wijzigen van artikel 16 van de Vreemdelingenwet,
    constaterende dat
    • het kabinet voornemens is artikel 16 van de Vreemdelingenwet zodanig te wijzigen zodat het niet meer mogelijk is om een verblijfsvergunning te krijgen na een eerder illegaal verblijf in Nederland,
    • deze wijziging zeker gevolgen zal hebben in een stad als Rotterdam met geschat 15.000 mensen zonder verblijfsvergunning; namelijk een vergroting van het aantal kans- en perspectiefloze illegalen met geen uitzicht op legaal verblijf, die van tijd tot tijd zorg en opvang behoeven,
    overwegende dat
    • de wijziging kan leiden tot een toename van illegaal verblijf in onze stad. Wanneer ongedocumenteerden die niet de mogelijkheid hebben terug te keren naar hun moederland de mogelijkheid van legalisering ontnomen wordt, bestaat een reële kans dat zij in Rotterdam zullen blijven wonen zónder verblijfsvergunning, met alle persoonlijke en maatschappelijke problemen van dien,
    • de wijziging zal zorgen voor een toename van nieuwe en verlengde procedures, waarvan een deel ook gewonnen zullen worden op basis van internationaal recht en internationale verdragen,
    • het hier gaat om slachtoffers van vrouwenhandel, mensenhandel en huiselijk geweld, zieke uitgeprocedeerde asielzoekers, mensen die buiten hun schuld niet kunnen terugkeren naar hun moederland en kinderen van illegale ouders, en dat de vooruitgang in de Rotterdamse hulpverlening aan deze groepen teniet zal worden gedaan als deze mensen geen kans op een verblijfsstatus meer maken,
    spreekt uit dat er namens de raad een brief naar de staatssecretaris en de vaste Kamercommissie van Justitie wordt gestuurd met het verzoek om de mogelijkheid te behouden om een verblijfsvergunning te verstrekken na een eerder illegaal verblijf,
    en gaat over tot de orde van de dag.

    Josine Strörmann

  3. Beste Anja Meulenbelt,

    Het viel ons op dat onze website genoemd wordt, maar helaas zonder link. De pagina waarnaar je zoekt is:
    http://www.doorbraak.eu/content/view/219/4/
    Doorbraak heeft dit bericht naar meer dan 900 personen/organisaties via de eigen maillijst verstuurd. We hopen dat veel mensen hun zorgen over dit wetsvoorstel zullen uitspreken. We zijn in ieder geval erg blij dat jij hieraan aandacht besteedt op je weblog. Het zou heel goed zijn als de SP zowel lokaal als landelijk een tegengeluid zou laten horen. Het wetsvoorstel moet van tafel!

    Met vriendelijke groet,

    Namens Doorbraak
    Harry Westerink en Mariet van Bommel

  4. Beste Anja,
    Ik heb sp@tweedekamer.nl gemaild over dit kwalijke wetsvoorstel. Daarop antwoordde Rik Janssen (een paar weken geleden) dat het allemaal wel meevalt en dat de wetswijziging alleen gericht is op fraudebestrijding. En daar kon niemand op tegen zijn, aldus Rik Janssen.
    Ik hoop dat de SPérs in de Tweede Kamer inmiddels beter weten. Zo niet, dan hoop ik dat jij ze nog kan overtuigen. Zelf heb ik de informatie van Landelijk Steunpunt Ongedocumenteerden doorgestuurd. Ik hoor graag van je als ik nog iets kan doen voorafgaand aan het kamerdebat.
    Groet van Inge Mans
    (je fotografeerde me ooit bij een Messiaens Beraad, toen ik me boos maakte over CDA’er Wim van de Camp, een ware Judas.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *