Kristallnachtherdenking 2010, Amsterdam

Net als de vorige keer dat ik er bij was, was het een indrukwekkende en ontroerende Kristallnachtherdenking, in het donker, aan de Amstel. Op de plek die eens deel uitmaakte van joods Amsterdam. Mohamed Rabbae was er, maar liet het spreken deze keer aan de gasten over.

Er was muziek, er werd voorgelezen, over de Kristallnacht door Tjeerd Bischoff, en een gedicht van Bertolt Brecht (zie hieronder). Maar vooral indrukwekkend was het verhaal van een vrouw die het allemaal heeft meegemaakt, de opkomst van het fascisme, en het verzet ertegen. Ik had het al over haar: Mirjam Ohringer, nu 86. Maarten Jan Hijmans interviewde haar, en had het niet eenvoudig, want mevrouw Ohringers verhaal is zo dringend, ze had best in haar eentje een paar uur vol kunnen maken. Dringend vooral ook omdat er nog weinig mensen zijn die het uit eigen ervaring kunnen vertellen.

Ze vertelde over haar familie: Ostjuden, vrome joden, migranten. En ze vertelt over de joden die op de vlucht waren en niet werden binnengelaten, de mensen over wie iedereen zweeg. Ze vertelt over de ‘illegale’ antifascisten die in Nederland waren aangekomen, en die verborgen moesten worden, omdat Nederland ze zonder pardon weer uitleverde aan de nazi’s als ze werden gepakt. Die mensen moesten ook in leven worden gehouden, ze moesten te eten hebben, en dat gebeurde, door het verzamelen van stuivertjes en dubbeltjes – een brood kostte toen elf cent. Mirjam rolde er al jong vanzelf in.

Maar je bent doorgegaan, vraagt Maarten Jan haar. Waarom? Omdat het gevecht van gerechtigheid tegen onrecht blijft, zegt ze. Zo gauw er een scheiding aangebracht wordt tussen mensen, zo gauw de ene minder is dan de andere, gaat het fout. En dat is de boodschap die ze de mensen mee wil geven, vanuit die ervaring van toen: laat je niet misleiden. Ook de nazi’s verpakten hun boodschap toen heel mooi. Laat je niet misbruiken, trap er niet in! Neem het niet als er weer andere mensen de schuld voor van alles in de schoenen wordt geschoven!

Er waren behalve mensen die ik niet ken veel vrienden, ik telde er zeven joodse, en vijf islamitische. Ik kwam vriendinnen tegen die nu met vluchtelingen werken, een vriend die zelf vluchteling is, en mensen die al jaren actief zijn tegen racisme. En achteraan zag ik wat mensen die het nodig vonden om erbij te zijn met een Israëlische vlag over de schouders. Een kleine tegendemonstratie. Het was al aangekondigd, en niemand maakte zich er verder druk over. Het was een mooie, en opnieuw waardige herdenking.

En in het café na afloop, met Mirjam Ohringer in ons midden, hadden we plezier met elkaar. Het is hartverwarmend om je zo thuis te voelen, zeker in deze barre tijden, in zo’n divers gezelschap.

10 gedachten over “Kristallnachtherdenking 2010, Amsterdam

  1. Het was een prachtig gebeuren, dinges, maar het heeft geen enkele waarde om dat mee te komen delen als je niet laat weten wie je bent. Ook pogingen om op deze manier je eigen zaakjes op andervrouws weblog aan te bevelen waardeer ik niet, dus ik heb de link er af gehaald.

  2. “En achteraan zag ik wat mensen die het nodig vonden om erbij te zijn met een Israëlische vlag over de schouders. Een kleine tegendemonstratie.”

    Anja wat bedoel je hiermee?

  3. Wat ik daar mee bedoel is dat de tegenstanders van de herdenking zoals die al jaren plaats vond het nodig vonden om een demonstratie tegen de herdenking te houden door mensen op te roepen er met Israëlische vlaggen te gaan staan. Over politisering van de herdenking gesproken, trouwens. En we weten wie degene was die daartoe opriep, dat is Ben Kok, die behalve als ‘joods-christelijke pastor’ ook bekend staat als virulent anti-islam, en daarmee haaks staat op de gedachte van de herdenking; dat alle mensen recht hebben in vrede te kunnen leven, zonder gediscrimineerd of vervolgd te worden. En overigens distantieert zelfs het Cidi zich van Kok, en dat wil wat zeggen.
    Maar goed, het bleef een mooie en waardige herdenking, met als versiering wat vlaggen op de achtergrond, het heeft ons niet gestoord in de herdenking, en onze erengast Mirjam Ohringer ook niet.

  4. De herdenking kristalnacht is en blijft voor de joodse slachtoffers, dat staat boven alles. De Isrealische vlag hoort daar als symbool ter getuigenis van de joden.
    Elke nieuwe uiting van het antisemitisme moeten we in de kiem smoren, iedereen die daar voor staat heeft recht dat op zijn wijze dat te doen. We hoeven onze kop niet in het zand te steken om te weten dat de islam als religie het joodse geloof geen warm hart toedraagt. En dan druk ik me zachtjes uit. Dus ik snap je ‘tegendemonstratie’ niet.

  5. Daar zijn we het nu grondig over eens: inderdaad, dat snap jij niet.

    Jij snapt niet dat je met een Israëlische vlag de politiek binnenhaalt, en dat er ook joden, en voormalige slachtoffers en hun nazaten zijn die de Kristallnacht willen herdenken zonder Israël daar bij te halen.

    Jij snapt ook niet dat moslimhaat op dit moment behoorlijk de kop op steekt, zie de uitspraken van de aanvoerder van de vlaggenactie, en je gelooft de rotzooi die de heren Wilders en Kok rondstrooien dat moslims per definitie iets tegen joden zouden hebben. Je doet dus hetzelfde als er in de jaren dertig met joden werd gedaan. (En luister goed: de jaren dertig, toen er nog niet van enige bezetting of holocaust sprake was).

    Jij snapt dus ook niet dat jij niet een vertegenwoordiging bent van een oplossing: jij bent deel van het probleem.

    En je snapt niet dat iedereen die hoorde bij de herdenking zoals die gepland was, allang wist welke groeperingen er tegen waren, want dat werd al breeduit over het web gesmeerd, en jij snapt ook niet dat vanaf het allereerste begin duidelijk was dat die vlaggen er niet waren omdat die mensen graag aan de herdenking deel wilden nemen, integendeel. Die waren er tegen. Het was dus een demonstratie – tegen.

    Maar nee, jij snapt dat niet.
    Nou jammer dan, Johan.

    PS. Voor het geval je mij niet gelooft, het is Ben Kok zelf die het op zijn site heeft over ‘onze actie’. Hier.

  6. Abu Pessoptimist alias Maarten Jan Hijmans in een terugblik op de pogingen om de Kristallnachtherdenking te torpederen en de rol van het Cidi daarbij, een fragment:

    “Maar waarom dit alles? Waarom wordt er zo geschreven over een pluriforme herderkingstraditie waar Joden, allochtonen, links en rechts altijd welkom zijn geweest? Het antwoord is natuurlijk dat het CJO (lees CIDI) zich ervoor heeft geworpen en met terugwerkende kracht besmet heeft verklaard. Je kan je afvragen waarom ze – als ze zo ontevreden waren – niet eerder ingrepen. Je kan je vooral afvragen waarom gekozen werd voor deze destructieve manier. In plaats van de boel een week van tevoren per persverklairng besmet te verklaren zodat mensen die gevraagd waren mee te werken het af lieten weten, had het CIDI natuurlijk ook gewoon Nederland Bekent Kleur kunnen opbellen en vragen of ze mee mochten praten over de organisatie.
    Maar nee, het CIDI koos voor deze benadering. Blijkbaar was het de bedoeling om de invloed en het morele overwicht die ‘officieel Joods Nederland’ nog steeds hebben aan te wenden om de NBK-herdenking kapot te schieten. Ergens, misschien wel door de Israëlische heren naar wier pijpen het CIDI nu eenmaal veelvuldig pleegt te dansen, moet zijn besloten dat dat linkse gespuis in Nederland een lesje moest hebben. De Israëlische regering die – luister naar de recente redevoeringen van Netanyahu – zo de mond vol heeft van hoe schandelijk het is hoe Israël wordt gedelegitimeerd, met boycots bedreigd en door Goldstone-achtige onderzoeken wordt achtervolgd, vond het kennelijk zelf weer eens tijd om te laten zien wat delegitimeren werkelijk inhoudt.
    En zie, dat is kinderlijk eenvoudig: Je uit wat over een oproep die bij een clubje dat met NBK sympathiseert
    verzeild raakt naast een oproep om Israël te boycotten, je miespelt wat over ultra-linkse denkbeelden van sommige organisatoren en het werkt. Het werkt omdat Joden, als de slachtoffers per excellence van WO II bij veel mensen een soort status van morele onaantastbaarheid hebben gekregen, en het werkt door het huidige klimaat in Nederland waar – mede door toedoen van Geert Wilders – waarden die vroeger vrij universeel leken te zijn zoals, mensenrechten, gelijkwaarheidheid van individuen van verschillende achtergrond, redelijke omgangsvormen en respect voor de waarheid, plaats hebben gemaakt voor een klimaat waarin schelden, verdachtmaken en liegen en vals spelen normaal zijn.
    Het CIDI drijft, nu Israël in toenemende mate kritiek van links ontmoet en eigenlijk alleen nog op handen wordt gedragen door (ultra)rechts, mee op deze stroom. En het speelt daarmee een gevaarlijk spel. Het dreigt hiermee ‘officieel Joods Nederland’ te isoleren en in een ultra-rechtse hoek te zetten.”

    Voor het hele stuk: hier.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *