De Arabische lente (1)

Zoals wel meer mensen lees ik me een ongeluk om zo snel mogelijk meer te begrijpen van wat zich afspeelt in de Arabische landen waar nu, schijnbaar opeens en ook voor de meeste commentatoren onverwacht, een geweldige beweging van de bevolkingen richting meer vrijheid en democratie zichtbaar wordt. Ik ben nog in de verte geen deskundige, zoals ik dat langzamerhand wel mag heten als het gaat om Palestina/Israël, maar ik deel graag wat ik tegenkom en wat ik interessant vind.

In The Nation stond een paar dagen geleden een artikel van Rashid Khalidi. Zo gaat dat met het tot je nemen van informatie, ik vertrouw hem als informatiebron: Khalidi ken ik als een belangrijke Palestijns-Amerikaanse historicus verbonden aan de Columbia Universiteit, en hoofd van het Middle East Institute. Ik ken hem vooral als schrijver van The Iron Cage, (hier) een boek waarin hij het zich tot doel had gesteld om uit te zoeken of de Palestijnen zelf fouten hadden gemaakt die ertoe hebben geleid dat ze anders dan de andere Arabische landen een eigen staat hebben. (Het antwoord is, kort door de bocht, dat het Palestijnse leiderschap voor 1948 verdeeld en deels incompetent was, maar dat ze ook als ze wel hadden voorzien wat er ging gebeuren, niet op hadden gekund tegen de koloniale machten en de zionisten. Feitelijk hadden ze de strijd al verloren jaren voor 1948)

In het artikel in The Nation (hier de complete versie) begint Khalidi zijn verhaal met de constatering dat het eindelijk weer leuk is om een Arabier te zijn. In alle Arabische landen merk je iets van een collectieve trots, die er vooral op wijst hoe iedereen leed, niet alleen onder de dictaturen, maar ook onder de eigen passiviteit, en het gevoel dat het Westen geen enkel respect had voor alles wat Arabisch was. En geen respect voor de Arabische bevolkingen. Dat is nu met één klap over. Opeens werden de westerse media overstelpt met heel andere beelden: van jonge, intelligente, moderne mensen die in opstand kwamen, van de ene dag op de andere werd Egypte een progressieve en opwindende plek, waar iedereen met een Egyptische achtergrond trots op mocht zijn.

Wat zegt dat allemaal, stelt Khalidi zich de vraag. Drie dingen.

In de eerste plaats hoe ongelooflijk oppervlakkig, eenzijdig en fout de beeldvorming over Arabieren, moslims en het Midden-Oosten is geweest in de westerse media. Hoe vaak werden Arabieren niet gelijkgesteld met op terrorisme gerichte baardmannen met hun gesluierde wederhelften, die stiekem aan niets anders dachten dan overal de sharia door te drukken als ze de kans zouden krijgen. Met, om dat vijandbeeld meer te bevestigen dan aan te tasten, het idee dat er misschien ook wel ‘gematigden’ bij zouden zijn – waarbij gematigd slaat op de bereidheid om te doen wat het westen van ze wil.

Er is dus een nieuw beeld ontstaan, dichter bij de werkelijkheid van de ‘Arabische straat’, maar tegelijk nog kwetsbaar. Ook als de despoten werkelijk worden afgezet is er nog lang geen werkelijk einde aan het simplistische wij versus zij, wij hebben tenslotte batterijen aan wat Khalidi ’terreurologen’ noemt, de pseudo-deskundigen die er een aardige carrière aan overhouden om de karikatuur van het Midden-Oosten in stand te houden, en te blijven beweren dat alle moslims cq Arabieren, in werkelijkheid niets anders willen dan religieus fundamentalisme, omdat de islam en democratie inherent tegenstrijdig aan elkaar zijn. Dat zijn de ‘Arabisten’ die hardnekkig alles vermeden te onderzoeken of te vermelden dat niet in het plaatje paste: de bepaald niet anti-westerse goed opgeleide jeugd, de vrouwenbewegingen, de aanhangers van wetten en mensenrechten, de kunstenaars en intellectuelen, (al of niet praktiserend moslim) de gewone mensen die gewoon een goed leven wilden en een stem in hoe hun land geregeerd zou moeten worden. De terreurologen en nep-Arabisten willen ons liever laten geloven dat Arabieren van huis uit fanatiekelingen zijn, zonder waardigheid, die de meestal door Amerika ondersteunde despoten aan zichzelf te danken hadden.

Ten derde: het is nog helemaal niet gezegd dat alles goed zal gaan in de Arabische wereld, en het nieuwe beeld, van moderne, vrijheidslievende en helemaal niet zo anti-westerse Arabieren kan ook zo weer weggevaagd worden – er is niet een land, niet Tunesië of Egypte, waar het oude regime werkelijk is opgerold. De despoten zijn weg, maar de werkelijke transformatie is nog maar net begonnen. Ondanks het feit dat die twee landen een goede kans maken, omdat een aantal voorwaarden voor het vormen van een democratie aanwezig zijn: een civil society, een ontwikkelde middenklasse, een geschiedenis van organisatie van arbeiders, voldoende mensen met hogere opleidingen en ontwikkeling, en al bestaande, krachtige instituties die in een democratie kunnen worden ingepast. Maar ondanks de moed van mensen die opvochten tegen het geweld van de handlangers van de macht, tegen traangas en soms kogels, zijn veel van die voorwaarden in andere landen nog niet aanwezig. In Libië of Jemen kan de opstand nog blijven steken in een burgeroorlog, en ook in andere landen is nog lang niet gezegd dat hervormingen binnen een redelijke tijd kunnen worden doorgevoerd.


(Rashid Khalidi)

Maar dit zou in het Westen door mogen dringen: er is niets dat deze regio per definitie ongeschikt zou maken voor democratie. Wie de geschiedenis van de verschillende landen kent weet dat er wel degelijk periodes zijn geweest waarin geëxperimenteerd is met andere vormen van bestuur, experimenten die het niet gered hebben door massieve tegenstand, door de belangen van de heersende klasse, door de onontwikkeldheid van de massa, en niet in het laatst door de macht van de westerse mogendheden die helemaal geen belangen dachten te hebben in Arabische parlementaire democratieën. In feite was in de regio tegelijkertijd ook altijd een ontwikkeling richting moderniteit gaande, zoals bijvoorbeeld geïllustreerd is in Turkije, dat laat zien dat er een synthese mogelijk is tussen Oost en West, tussen militair gezag en een democratie, en tussen een seculiere staat en een meerderheid aan gelovige inwoners. Ook laat het voorbeeld zien dat het in staat is om een redelijke welvaart te produceren. En daarmee wordt duidelijk wat de ’terreurologen’ niet wensen te zien: dat de meerderheid van de Arabische bevolkingen daar verre de voorkeur aan zal geven boven het mislukte alternatief van de Iraanse theocratie.

De Arabische staten hebben nog een lange weg af te leggen, zegt Khalidi, om te voldoen aan de wensen die naar boven zijn gekomen in de Arabische lente. Maar wat in ieder geval gaande is, is de diepe wens naar individuele waardigheid van de mensen zelf, die serieus genomen willen worden door de leiders die hen tot op heden behandelden als onderdanen zonder rechten. Maar er is ook een diepe behoefte aan een collectieve waardigheid als Arabisch volk. Een waardigheid die al zijn oorsprong had in de opkomst van nationalisme in de jaren vijftig, in de strijd tegen de koloniale machten. Een jonge waardigheid die het destijds aflegde tegen de opkomst van de dictatoren – die de ‘stabiliteit’ beloofden waar het Westen zo dol op is. Het is deze ondermijnde waardigheid die de demonstraties van Rabat tot Manama in beweging brachten. En dit is het opmerkelijke, dat de verontwaardiging zich niet richtte op het buitenland, op het Westen. Zelfs de Palestijnse kwestie en de daden van Israël, waar de gemiddelde Arabier zeker opvattingen over heeft, werden nauwelijks genoemd. Het ging in de allereerste plaats om om hervormingen in eigen land.

En wat de Westerse wereld kan doen, terwijl al die bevolkingen nog veel te worstelen hebben met hun eigen ontwikkelingen, tegenstrijdigheden en alle barrières op hun weg: dat ze eindelijk met respect bejegend worden.

16 gedachten over “De Arabische lente (1)

  1. We hebben Nepal als voorbeeld, waar uiteindelijk – na meer dan 12.000 doden – het koninkrijk werd afgeschaft. Maar ook daar gaat nog niet lekker begrijp ik.
    De Arabische landen die nu in beweging zijn hebben de pech het Suezkanaal of olie te bezitten. Dat betekent dat ze niet zelf zullen kunnen kiezen welke koers hun land moet varen.
    Het meest opvallende en positieve is het zelfvertrouwen dat de mensen uitstralen. Maar of ze de kans krijgen? Ook wij kregen een Balkenende die Wilders mogelijk maakte, een “vriendelijk fascisme” dat niet direct tot opstand zal leiden, maar op de lange termijn net zo onderdrukkend is.

  2. Een grove simplificatie van de werkelijkheid, Anja. De Arabieren zijn allemaal prachtmensen, die alleen maar lijden omdat ze zo door en door slecht door het boosaardige Westen zijn behandeld. Arabieren zijn niet zulke lieverdjes als jij denkt, ze hebben zelf enorm veel rottigheid uitgehaald als ze daar de kans toe kregen, maar droom jij maar lekker verder en wieg jezelf in de zelfvoldane wetenschap dat jij de wijsheid in pacht en het morele gelijk aan je kant hebt. En als iemand iets schrijft op je weblog wat je niet welgevallig is, dan censureer je dat toch gewoon weg in de beste traditie van het stalinisme. Denk alleen niet dat je zo de keiharde realiteit kunt veranderen.

  3. Leef zeer mee met wat zich momenteel afspeelt in de Arabische wereld. Maak me echter ook zorgen, bijvoorbeeld over het, sinds het vertrek van Mubarak, sterk toegenomen geweld tegen de Kopten in Egypte.
    Maar we moeten positief blijven en hopen dat het een echte lente wordt.

  4. (3) Er is hier niemand die zegt dat Arabieren allemaal prachtmensen zijn, Jaap, er is helemaal niemand die zegt dat ze alleen maar lijden onder het boosaardige Westen, het interessante is nu juist dat ze dat zelf ook niet zeggen, er is niemand die denkt dat Arabieren zulke lieverdjes zijn – de boodschap is dat het gewoon mensen zijn.
    En niet ik, maar de mensen die vechten voor meer vrijheid en democratie hebben het morele gelijk aan hun kant.
    Maar jij hoort bij de mensen die dat niet kunnen hebben omdat het niet past in je geharnaste wereldbeeld, en dus moet je mij nu uitmaken voor stalinist, of iets anders belachelijks.
    Nou een ding heb je goed vooruitgezien, je hoeft hier niet meer langs te komen.

  5. (4) En waar heb jij de berichten vandaan dat er juist nu meer geweld tegen de Kopten zou zijn, Liesje-zonder-achternaam? Zoals gewoonlijk bij de lui die graag willen suggereren dat moslims altijd tegen christenen zouden zijn, een vast propagandaonderdeel van de pro-Israel-anti-moslim campagnes uit de bekende hoek, geef je geen bronnen. Wat wij ondertussen weten is dat de beweging voor meer vrijheid en meer democratie nu juist probeert om die door Mubarak en zijn regime opgeroepen splitsing tussen christen en moslim te doorbreken, maar misschien beschik jij over hogere wijsheid? Wil je dan even aangeven waar je die vandaan hebt?

  6. Liesje heeft nog helemaal geen gelijk, beste jasjaa-zonder-achternaam, zolang ze niet kan aantonen waar ze haar zogenaamde feiten vandaan heeft. Ze beweert namelijk dat er sterk toegenomen geweld is tegen de Kopten nadat Mubarak is vertrokken. Terwijl de feiten tot nu toe laten zien dat het juist Mubarak was die Kopten en moslims graag tegen elkaar uitspeelde. Zie het stuk hierboven.

    Als ‘bewijs’ kom jij met een stuk uit 2010, plus kamervragen van Voordewind, waarin wordt beweerd dat het leger het een en ander op zijn geweten heeft, wat eventueel waar kan zijn, want dat is nog steeds het regime van Mubarak.

    Ik ben niet gewend om propagandakanalen als betrouwbare bronnen te zien, ik wil weten wie de feiten heeft waargenomen, bij voorkeur bij de mensen zelf waar het over gaat, dan wel betrouwbare ooggetuigen of journalisten met een goede staat van dienst.

    Als jij met veel gegoogel niet verder komt dan dit, dan constateer ik dat ‘Liesje’ niet weet waar ze het over heeft, en haar ‘informatie’ weer eens ergens van het web af heeft geplukt zonder er naar te kijken hoe betrouwbaar die informatie is, zo niet kan ze ons dat zelf komen vertellen.

  7. Heel erg veel betrouwbaarder dan jij en Liesje, Jasjaa.
    Nu weten we tenminste waar het over gaat.
    Dank je wel, en voor een volgende keer: zorg dat je meteen met goede bronnen komt. Scheelt een boel ergernis en zinloos heen en weer.
    Het is trouwens geen ‘meisje’.

  8. Associatie: (Een oud nummer van Queen / Freddy Mercury)

    http://www.youtube.com/watch?v=r3ubLOKbx-Y


    I want it all I want it all I want it all and I want it now
    Adventure seeker on an empty street
    Just an alley creeper light on his feet
    young fighters screaming with no time for doubt
    With the pain and anger can’t see a way out
    It ain’t much I’m asking I heard him say
    Gotta find me a future move out of my way
    I want it all I want it all I want it all and I want it now
    I want it all I want it all I want it all and I want it now

    Listen all you people come gather round
    I gotta get me a new game plan gotta shake you to the ground
    Just give me what I know is mine
    People do you hear me just give me the sign
    It ain’t much I’m asking if you want the truth
    Here’s to the future for the dreams of youth
    I want it all (give it all) I want it all I want it all and I want it now
    I want it all (yes I want it all) I want it all
    I want it all and I want it now

    I’m a man with a one track mind
    So much to do in one life time (Do you hear me people?)
    Not a man for compromise and where’s and why’s and living lies
    So I’m living it all (yes I’m living it all)
    And I’m giving it all (and I’m giving it all)

    It ain’t much I’m asking if you want the truth
    Here’s to the future
    Hear the cry of youth (hear the cry hear the cry of youth)
    I want it all I want it all I want it all and I want it now
    I want it all I want it all I want it all and I want it now

    I want it
    Now
    I want it I want it NOW

    Mazzel & broge, Evert

  9. Leve Facebook. Door al die jonge mensen wereldwijd die via het web contact houden krijg je nog eens informatie over de situatie ter plekke die je zelden in de krant kunt lezen. Zo heeft een FB deelnemer, Ronald van Ulden, conatct met een Egyptenaar, Adham

    Adham:
    what’s happening here might look like very inexplicable: “the army blowing through a peaceful strike”

    but actually the situation is much more complicated, the SS “State Security”, Mubarak’s version of Nazi SS, their buildings were attacked a…nd broken into by the revolutionary crowds the days before, they found unbelievable amounts of classified documents either shredded, burnt or getting ready to be shredded or burnt…

    the documents varied from documents reporting the very daily life of people, to wiretapings, to email infiltrations, to video tapes for people having affairs!, reports about high rank army officers, etc.. it feels like the SS were spying on the whole Egyptian people,, some of my firends even found documents for themselves!!!

    so the Supreme Council of Armed Forces issued a communique to arrest the head of SS and his deputies, and entructed the minister of interior to rehabilitate the SS organization..

    as a result, all of a sudden, thousands of SS agents gushed through the streets, terrorizing people, cutting roads, shooting people dead, burning buildings..

    clashes were inevitable..

    tens of people killed, and much worse a church got burnt to ground!!

    what agitated the Christians, they poured into the streets in objection,,, the SS and their “Salafi” movement (a fundamental muslim sect tightly allied to Mubarak) attacked them,,, the whole thing appeared to media like a mislim vs chrisitian clash, while actually it’s Mubarak SS vs People clash..

    all of that was synchronized with an attack on demonstrators in Tahrir late in the night while demonstrators were sleeping,, 11 were killed..

    several fires broke in different spots in Cairo, including one near an army base above the Mukattam hills to the south of Cairo..

    putting the mosaic pieces together, it felt like the SS are getting their final revenge from the Egyptian people..

    the army, so confused, and looking for a quick fix to solve it out, decided to dissolve the demonstration in Tahrir to minimize the toll of deaths, and to give civillians in public buildings the right to defend their lives against the SS elements..

    it’s almost a gang war,, last night random bullet shootings were heared in different places around the capital and on the cars on the highways,, and it’s still going on..

    the army is struggling to enforce its control..

    hopefully this chaos ends soon..

  10. En op de vraag over het verstoren van een vrouwendemonstratie op 8 maart dit antwoord:

    Adham
    well, the women march was something really more complicated,, Misogyny is somethign in under the Egyptian social skin, something practiced collectively and unconsciously,,, though we’re having a really vibrant feminist community, and growin…g number of androgynous, pro-LGBT cause people,, but it still needs a lot of work..

    Egypt has got a really fine educated, many luminaries, but still we’ve got about 50% illiteracy, and much worse, after 30 years of Mubarak’s rule,,, islamic influences from Saudi are part of the Egyptian community structure now,, and a protest against women march is highly predictable in this context..

    i’d say we’d go for an education and media reformation process for about 8-10 years to erase ignorance, spread awareness, before women and men are perfectly equal in egypt..

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *