Initiatief van Bright Richards, die in Nederland heel veel doet aan mensen bij elkaar krijgen, mensen van verschillende religies vooral, mensen met verschillende achtergronden, vluchtelingen zowel als ingeburgerden: een prachtige dag in de Domkerk. Met als belangrijke gast Karen Armstrong, de schrijfster van belangrijke boeken die laten zien wat de gemeenschappelijkheid is van de grote monotheïstische godsdiensten en religieuze stromingen: allemaal gaan ze uit van een variant op de Gouden Regel: zoals jij zelf behandeld wenst te worden, ga zo ook om met anderen. En moeilijker nog: heb je vijand lief. Armstrong is de initiatiefneemster van het Charter for Compassion, (Hier en hier).

De dag was de doop van New Dutch Connections, een groep die tot doel heeft om migranten en Nederlanders dichter bij elkaar te brengen door middel van kunst. Een voorbeeld van hoe dat kan werken is het enorm indrukwekkende As I left my fathers house, waarin de verhalen zijn vervlochten van joodse, islamitische en christelijke vluchtelingen. Het stuk wordt steeds weer opnieuw opgevoerd, in kerken, synagogen en moskeeën, en waar ze maar worden uitgenodigd. Ik bleef die middag niet, omdat ik het al twee keer heb meegemaakt, maar voor wie het nog niet heeft gezien: kijk wanneer het in jouw buurt is. Hier en hier de speeldata.

Er zijn veel mensen gekomen. Ontroerende momenten, vanaf hoog in de kerk zingen imam Cavdar en chazzan Lies Müller ons toe. Wie had gedacht dat we dat ooit nog mee zouden maken, zei Karen Armstrong in haar rede – in de kerk, een chazzan die zingt, een imam die reciteert uit de koran. Het is zoveel meer dan tolerantie. Ik hou niet van dat woord. We willen niet alleen dat we elkaar verdragen, alsof die ander een last is, we willen elkaar waarderen. Als je in de toekomst nog eens neerslachtig wordt, herinner je dit moment dat we net hebben meegemaakt. Denk aan de profeten, al die profeten, geen van hen leefde en werkte in een harmonie, allemaal kwamen ze op in moeilijke tijden. Zoals wij nu leven in een moeilijke tijd met veel geweld en onrecht.

“De wereld heeft compassie nodig. Dat wordt soms vertaald als medelijden, en dat is het niet. Het staat dichter bij liefde. En ook dit is een misverstand: dat liefde een gevoel is. Nee, het is loyaliteit. Eens was er een tijd dat liefde betekende dat je opkwam voor elkaar. Compassie is in deze moeilijke wereld niet een aardig idee, het is een absolute en urgente noodzaak. En het betekent niet dat je anderen zielig vindt. Het betekent dat je beseft dat jij verantwoordelijk bent voor de pijn van anderen in de wereld, de vluchtelingen, de slachtoffers van rampen. Ik ben verantwoordelijk om met de middelen die ik heb te doen wat nodig is om de pijn van anderen te verlichten.”

Ik was pas in Jordanië, zegt ze, waar nu veel vluchtelingenkampen zijn, vluchtelingen uit Syrië, Palestina, Irak. We leven in een geglobaliseerde wereld. Die mensen zijn onze mensen. Ik heb zoveel geleerd van andere godsdiensten. Van het judaïsme dat je nooit op moet houden met vragen stellen. Van de islam het pluralisme – in de koran worden ook de profeten van andere godssdiensten geëerd, en de hele koran is één schreeuw om compassie.

Later in de discussie zegt ze nog iets belangrijks over verantwoordelijkheid: wij zouden nu niet zoveel problemen hebben als we ons destijds niet hadden gedragen als kolonialen. Als wij andere volken niet zo slecht hadden behandeld.

Het is koud in de kerk, en Bright lukt het zowaar om al die stijve kaaskoppen aan het dansen te krijgen om een beetje warm te worden. Awraham Soetendorp, de andere spreker, danst ook, en zowaar, Armstrong, die als ‘run-away nun’ vooral gelukkig is in het heiligdom van haar studeerkamer, doet ook een paar pasjes mee. En natuurlijk is er ook prachtige muziek.

Er is een discussie, onder leiding van Annemiek Schrijver, over de vraag die iedereen gesteld is, over wat we goed doen en wat ons tegenhoudt om goed te doen. Opnieuw een ontroerend moment als de chazzan en de imam samen zingen. En dan wordt de bijeenkomst afgesloten met de zegen, van een christelijke voorganger, een rabbijn, een imam. Ik zie dat veel mensen ontroerd zijn. Ik ben het ook, en ga gezegend naar huis.