Elspeet. Een conferentie van de Stichting Islamitisch Centrum Nederland over emancipatie en participatie van moslimvrouwen in Nederland. Vrouwelijke bestuursleden uit 41 plaatsen, in discussie met elkaar en met politici. Ik was uitgenodigd voor de paneldicussie, met Ceylan Paktas-Weber voor Al Nisa, en Naïma Azough voor Groen Links.
Vrouwen die qua aard en levensbeschouwing hechten aan harmonie, evenwicht, die niet snel met spandoeken de straat opgaan. Veel tweede generatie migrant, met ouders die als Turkse gastarbeiders naar Nederland zijn gekomen. Religieus, en minder politiek dan bijvoorbeeld Milli Görüs wordt me uitgelegd. Veel vrouwen met een hogere opleiding, terwijl hun ouders arbeiders waren, soms nog analfabeet. Midden in een emancipatieproces, al horen we daar in Nederland niet veel over – dit was de eerste keer dat ze als groep naar buiten traden en met de politiek in discussie gingen.
Een inleiding van mevrouw Subasi, een inleiding van Ceylan Pektas over al Nisa. Gesprekken tijdens de lunch. Hoe dat is, de ouders die nog dachten terug te gaan naar Turkije, hun kinderen stimuleerden om een opleiding te volgen die daar te gebruiken was, tot langzamerhand bleken dat ze niet meer terug zouden gaan. En nu is er al een derde generatie die meer Nederlands is dan Turks en nauwelijks meer banden heeft met Turkije. Maar wel vaak met de islam. Die Nederlander willen zijn, maar ook moslim. Iedereen die ik er over spreek zegt me feitelijk hetzelfde. Ja, we moeten zelf onze plek bevechten hier, we moeten het echt zelf doen. Maar het wordt ons wel steeds moeilijker gemaakt, met alle negatieve geluiden over de islam.
Na de lunch wordt er een ruimte opgengemaakt voor de vrouwen om te bidden. Maar iemand moet nog even uitzoeken wat de juiste richting is voor het gebed, want in dit christelijke conferentieoord heeft niemand dat nog uitgezocht.
(Hannie Stuurman)
(Nihat Eski)
Hannie Stuurman, Tweede Kamer, PvdA kwam een inleiding houden, en Nihat Eski van het CDA, zelf moslim. Eerlijk gezegd ergerde ik me nogal hoe beide politici vooral aan de gang gingen om hun partijbeleid te verkopen, meneer Eski verdedigde uiteraard ook nog het integratiebeleid van het kabinet, en hoe weinig ze van de gelegenheid gebruik maakten om meer te weten te komen over de vrouwen zelf. Ook ergerde ik me aan de bekende retoriek, alsof we hier vooral te maken hadden met vrouwen in een ‘achterstandspositie’. Daar ging het deze vrouwen nou uitgerekend niet over. Waar het wel over ging was de erkenning van discriminatie, die inmiddels onmiskenbaar is. Toch vond meneer Eski dat dat eerst meer eens bewezen moest worden – door de moslims zelf. Ik hoefde niet lang te wachten tot de magische woorden vielen: eigen verantwoordelijkheid.
Mevrouw Stuurman wilde wel kwijt dat zij persoonlijk niets tegen hoofddoeken heeft. En ze wilde de aanwezige vrouwen graag een welgemeend compliment maken voor hun Nederlands dat supergoed was. De vrouw naast me kon nauwelijks haar lachen inhouden: ik ben hier geboren, zei ze.
De vrouwen weerden zich, met kritische vragen. Over het arbeidsmarktbeleid. Over werk voor jongeren en vrouwen met hoofddoeken. Wij zijn klaar om aan het werk te gaan, zei een van de vrouwen, maar is de Nederlandse samenleving ook klaar om ons in hun midden op te nemen?
Fatima (op verzoek naam veranderd), bestuurslid van Stichting Islamitisch Centrum Amsterdam-Noord hield een indringende inleiding. Die zet ik morgen op dit weblog. Met nog meer foto’s.
Anja, die opmerking van mevrouw Stuurman is helemaal zo gek niet, hoor. Natuurlijk zijn er veel mensen die inmiddels prima Nederlands spreken, vaak beter dan de autochtonen, maar loopt eens door een volkswijk waar bv veel mensen van Turkse en Marokkaanse afkomst wonen (en andere nationaliteiten). Daar wonen mensen die hier destijds gekomen zijn, zo’n 40 jaar terug en hun kinderen spreken heel behoorlijk Nederlands, maar hun kleinkinderen niet meer. Dat komt, omdat thuis gewoon de landstaal gesproken wordt en de kinderen niet tweetalig worden opgevoed. Dat kan prima. Kinderen vinden dat nog leuk ook. Ik hoor het gestuntel van tieners, maar steeds vaker ook van kleine kinderen die nauwelijks Nederlands spreken en onderling alleen de taal spreken die ze thuis ook spreken. Ik denk toch dat het daar niet goed gaat en ik denk ook dat het te maken heeft met het hierheen halen van, voornamelijk bruiden, uit de landen van herkomst van de ouders. Bovendien zijn veel van die jonge vrouwen vaak ook nog eens analfabeet en gebeurt het ook nog steeds dat ze hun huis niet uit mogen van hun echtgenoten. Er moet nog heel veel gebeuren om ook die vrouwen te bereiken. Om ze te leren lezen en schrijven en ze onze taal te leren en vooral, om ze te leren kennen. Zo komen ze uit dat isolement.
Beste Lydia, dat er vrouwen nog niet bereikt zijn en dat de emancipatie nog allesbehalve volledig is is echt bekend hoor. Ook bij de vrouwen die in deze zaal zaten. Vaak zijn het juist deze vrouwen die als bruggebouwers fungeren, die hun moeders die nog als arbeidersgezin naar Nederland zijn gekomen verder helpen.
Wat ik zo tenenkrommend genant vond was dat mevrouw Stuurman tegen een zaal vol hoogopgeleide en zeer geïntegreerde vrouwen begon over hun achterstand. En ze feliciteerde met hun Nederlands, terwijl de meesten gewoon hier zijn geboren. Ze heeft zich dus niet geïnformeerd, maakte geen kontakt. Of misschien dacht ze wel volautomatisch, hoofddoekjes, dus lopen achter, wie weet. Hoe dan ook, ze sprak als wel meer politici over de hoofden heen, en dat stoorde me.
Beste Lydia
Ik, als autochtone moslima (met hoofddoek) krijg ook regelmatig complimenten over “mijn goede nederlands” of wordt behandeld als iemand, die onderdrukt wordt door mijn man (ben al bijna 2 jaar gescheiden) en wel onvoldoende nederlands zal spreken. Ik kan je wel vertellen, dat beide reacties na “tig” keren uiterst vervelend worden.Zonder hoofddoek werd ik nooit zo behandeld, dus het is voor mij heel duidelijk, dat veel mensen je dus heel anders gaan behandelen, alleen maar door je hoofddoek. En ik vind dan ook dat deze Mevr.Stuurman vanuit haar positie gewoon “een flater” slaat. Op dit soort bijeenkomsten komen overwegend hoogopgeleide vrouwen. Inderdaad dit zijn de bruggebouwers. Helaas is goed nieuws geen nieuws ( gelukkig op Anja haar website wel) en besteedt de media geen aandacht aan dit soort initiatieven, maar de emancipatie van de moslimvrouwen is in volle gang.