Gisteren was ik in Bos en Lommer, waar ik vaker – en graag – kom. (Hier) Om met de buurtbewoners de doden van ‘onze’ oorlog, en andere oorlogen, te herdenken. Voorafgaand, ik schrijf er nog over, was ik door de Nederlandse Moslim Raad, en door moskee Ummah – dezelfde waar eens die bijeenkomst plaats vond met een paar ‘afvalligen’ (hier) uitgenodigd om te komen spreken over vrijheid. Daarover morgen meer. Hier de beelden van de plechtigheid

Stadsdeelvoorzitter Jeroen Broeders sprak. En anderen, waaronder Iman Akel, raadslid voor de PvdA (hieronder) en Ekrem Karadeniz, van de Mevlana Moskee sprak – zijn toespraak ook morgen. Er was een kapel, er waren bloemen. Daar waren de Last Post, de twee minuten stilte, het Wilhelmus. Altijd gaat er toch wat door me heen, ook al is het zo lang geleden en heb ik er als oorlogskind geen herinneringen meer aan. Maar dit keer raakte het me diep, dat ik dit stuk van mijn geschiedenis kon delen met de mensen die naar Nederland zijn gekomen, met wie ik samenleef in dit lastige land. Ik zag die drie Turks-Nederlandse mannen, elk met een bosje bloemen, en drie jongeren, plechtig voor het monumentje staan. De mensen van de moskeeën die bloemen legden. De buurtbewoners, ouderen, inheemsen, voor wie de oorlog naarmate ze ouder worden niet verder af maar dichterbij lijkt: de laatsten die het zelf nog hebben meegemaakt.

Naast mij had Anneke ook tranen in haar ogen, en Samira. Ze hielden elkaar maar even vast. Een Indische jodin die het nog heeft meegemaakt, met een Marokkaans Nederlandse moslima die veel jonger is en voor wie ‘onze’ oorlog maar een verhaal is, die over de grenzen van hun landen en geschiedenissen en religies heen stappen om er samen te zijn, daar in Bos en Lommer. Ik weet niet hoe ik het zeggen moet zonder vreselijk sentimenteel te klinken: maar zo moet het zijn. Zo gewoon. Zo moet het worden. Het kan.

Wordt vervolgd, hier