Vrijdag was de premiere van het Palestijnse stuk van Day Theatre Productions in de Rotterdamse Schouwburg. Een heerlijk stuk, waarin de spelers van de Westoever (de oorspronkelijke uit Gaza mochten er niet uit) zich lekker Palestijns uit konden leven met veel mimiek, lawaai en grote gebaren. Precies waar ze behoefte aan hebben in Gaza: zich kunnen uiten, zich kunnen herkennen en vooral, weer eens kunnen lachen.

Anders dan mensen hier misschien verwachten die gevoed zijn met de gangbare beelden over Palestina, was het thema ‘verkleind’ tot het alledaagse gehossel dat nodig is om bezetting en belegering te overleven: wie heeft er nog papier, kleenex, waspoeder, onderbroeken en vooral, oooooh, wie heeft er nog een blikje cola. En vooral dit, erg herkenbaar, wie heeft er een buitenlander. Want buitenlanders mogen de grens over, en wij (van Kifaia) sjouwen ons niet voor niets elke keer een breuk met kaarsen, ledlampjes, chocola, medicijnen, verbandgaas, winterjassen, laptops, camera’s en vooral per keer een kuub ‘eyeshadoo’ voor de meiden. Wie een eigen buitenlander heeft, kan aan spullen komen en zo kreeg je de vraag: mag ik jouw buitenlander even van je lenen?

De bezetting was alleen hoorbaar door de herhaalde knallen van de luchtaanvallen – waar niemand zich erg door van slag liet brengen. Ook dat is herkenbaar: ik weet nog bij de eerste luchtaanval op Gaza waar ik tussen zat, hoe mensen in paniek raakten, wij buitenlanders meteen werden geevacueerd, en er meer mensen dood gingen door ongelukken omdat iedereen als gekken naar huis reed, dan door de bommen. Later zag je mensen geen krimp meer geven, en gewoon door eten zolang de explosies niet te dichtbij kwamen, en even op hun mobieltje kijken waar de inslag was geweest.

Herkenbaar dus, en met verve en inzet gespeeld, maar ook ik moest maar een enkele keer lachen om wat bijna slapstick was. Discussie na afloop: die jongeren in Gaza, voor wie het stuk oorpronkelijk bedoeld was, lachen die wel? Die liggen totaal in een deuk, want die herkennen zichzelf in dat idiote gedrag om aan een blikje cola te komen.

(Regisseur Jan Willems)

(Schrijfster Jacky Lubeck)

Lieve naïeve vraag uit de zaal: waarom spelen jullie dit stuk niet in Israël? Jan Willems, de regisseur – inderdaad, Nederlander van huis uit – zag je even diep adem halen om het nog eens uit te leggen: om te beginnen komen ze Israel niet in. Verder: het is oorlog. Het is de tijd niet om bruggen te gaan bouwen. (Dat is net zo’n vraag als: waarom is er geen Palestijnse vredesbeweging. Antwoord: hoe zag de Nederlandse vredesbeweging er uit tijdens de Duitse bezetting? Zouden wij er toen aan gedacht hebben om leuk een Nederlands toneelstuk in Duitsland op te gaan voeren?)

Het stuk wordt ook opgevoerd op scholen. Hier de speellijst nog eens. Het stuk is overigens voorzien van ‘boventiteling’ in het Nederlands. En het komt ook in België.