Vandaag te gast: Mohammed Benzakour. Hij deed de aftrap-column bij het stadsdebat met de vers ontslagen Tariq Ramadan, in Rotterdam onlangs. Ik was er ook. Verhaal komt nog. Met dank aan Mohammed en aan Maroc.nl
“Was het vroeger de kerk die de grenzen stelde aan de ‘academische vrijheid’, vandaag zijn het de kelders van de onderbuik die de klok slaan. De grote humanist Desiderius Erasmus heeft zich al drie keer in zijn graf omgedraaid.”

Het lukt Rotterdam maar niet om van Ramadan af te komen. Op de dag dat Tariq Ramadan de bons kreeg, stond alweer de volgende dag een andere Ramadan voor de deur – al heeft deze laatste een arbeidscontract van slechts één maand – dus dat was te overzien.
Toen ik in 1991 ging studeren aan de Erasmus Universiteit kreeg ik meteen al op het allereerste college, dat gegeven werd door professor Ringeling (zo heet ie man echt), een wijze raad mee. Ringeling vroeg aan de zaal: kennen jullie de twee wetten van Ringeling? Niemand stak zijn hand omhoog. Waarop Ringeling toen zei: Ok, knoop het volgende goed in jullie oortjes: De 1e wet van Ringeling luidt: Lees de krant. De 2e wet van Ringeling is: maar geloof hem niet.
Achteraf bleek deze les niet alleen ludiek, hier vatte Ringeling op de eerste dag van mijn academische loopbaan kernachtig samen wat het wezen is van wetenschap.
Echte wetenschap dient zich verre te houden van de waan van de dag, ze draagt geen gekleurde brilglazen, ze werpt controversiële vragen op, ze stelt taboes ter discussie, ze twijfelt aan elk dogma, ze kent een gezonde achterdocht jegens alles wat als vanzelfsprekend geldt, in de raadzalen als in de krantenkolommen.
Als een journalist zegt: in dit glas zit water – dan zegt de wetenschapper: dat moet ik eerst even proeven en hij neemt een slok en hij zegt: het smaakt inderdaad naar water, maar of het 100% H2O is moet ik toch eerst even laboratorisch onderzoeken.
Als een politicus zegt: ‘deze moslim is een terrorist, hij moet voor het gerecht’, dan zegt de wetenschapper: is hij wel echt een ‘moslim’ en wat verstaat u eigenlijk onder ‘terrorisme’? Als uw terrorismedefinitie is het willekeurig doden van onschuldige burgers, zouden Bush, Sharon, Peres, Barak, Netanyahu en, consequent doorgeredeneerd, zelfs onze eigen Balkenende dan ook niet voor het gerecht moeten?

Dus als de pers en politiek roepen dat een hoogleraar de laan moet worden uitgeschopt omdat ‘hij werkzaam is bij een tv-zender die gefinancierd wordt door een fout regime dat buitenproportioneel gebruik gemaakt van geweld tegen haar burgers waaronder studenten” is de eerste vraag die een universitair instituut zou moeten opwerpen: Wat houdt dat arbeidscontract precies in? En: heet het regime fout omdat het chemische wapens fabriceert? Zijn die chemische wapens eigenlijk wel bewezen? Waarom mag eigenlijk land A wel chemische wapens fabriceren en land B niet? En trouwens, als het criterium is dat er geweld wordt gebruikt tegen de eigen burgers, zou de universiteit dan ook niet alle banden moeten verbreken met de Chinezen, Russen, Egyptenaren, Saoediërs, Marokkanen, Italianen, Syriërs?
Bij het ontslag van Ramadan zegt de universiteit dat hij medewerking verleent aan een televisiestation dat zich schuldig maakt aan onjuiste berichtgeving over geweld.
Wat een briljante argumentatie.
Ten eerste, maakt niet elk tv-station zich standaard schuldig aan onjuiste berichtgeving? Lees bijv. het laatste boek van Joris Luyendijk, of nog beter het boek ‘Manufacturing Consent’ van Noam Chomsky, en u zult versteld staan over de miserabel de beeldvorming en verslaggeving is over het Midden-Oosten. De universiteit valt over het feit dat de Iraanse zender de studentendemonstranten ‘opstandelingen’ noemt. Mag ik dan opmerken dat de NOS en Teletekst zo ongeveer elke Palestijnse steen of vuurpijltje koppelt aan ‘terrorisme’ en daartegenover elke Israëlische massaslachting met behulp van witte fosfor en mortiergranaten vanuit de lucht bestempelt als ‘actie’ of ‘vergeldingsactie’. Maar: ik ken nochtans niet één universiteit die zijn docent ontslaat omdat ie medewerking verleent aan het NOS.
Bovendien, als het ontslagcriterium is dat Ramadan werkt voor een zender die geld krijgt van de Iraanse regering, dan ga ik ervan uit dat de Rotterdamse haven binnenkort elk schip dat uit Iran komt stante pede terugstuurt. En als de verantwoordelijke havenwethouder – Hans Vervat – deze Iraanse schepen wel toelaat, dan is de Rotterdamse in casu de Nederlandse overheid dus ook fout, en omdat de Nederlandse overheid fout is zijn ook de zenders Nederland 1, 2 en 3 fout, want deze zenders worden rechtstreeks gefinancierd door het ministerie van O,C&W, hetgeen dus betekent dat elke hoogleraar die op een van deze drie zenders verschijnt, onmiddellijk ontslagen moet worden.
Daarnaast is het principieel de vraag of het de taak is van een universiteit om een regime te isoleren. Toen Barack Obama aantrad en de koers van Amerikaanse M-O-politiek wijzigde en zelfs in het geval van Iran koos voor de open dialoog, werd Obama alom geprezen om zijn diplomatieke gaven. Obama werd in de pers een ‘bruggenbouwer’ genoemd. Maar toen een hoogleraar voor dezelfde dialoog koos door via een Iraans tv-programma met dissidenten, atheïsten, sjiieten, soennieten, en humanisten te debatteren over allerlei kunstzinnige en filosofische levenskwesties, werd hij met pek en veren besmeurd en heette hij ineens geen bruggenbouwer meer maar een ‘collaborateur’.
De echte wetenschapper, kortom, is iemand die speurt naar waarheidsvinding en is wars van modieuze uitdrukkingen, zoals ‘het heeft de schijn van’. ‘Het heeft de schijn van’ is politiek jargon en tussen politiek en wetenschap schuilt nu eenmaal, als het goed is, een enorme kloof – maar de ‘Ramadangate’ heeft er alle schijn van dat tussen die kloof een stevige 2e Erasmusbrug is gebouwd, en niet door de dienstdoende bruggenbouwer TR maar door een rector magnificus die de naam draagt Steven Lamberts, incluis academische titel.
En sinds deze universiteitsbestuur erin geslaagd is om middels ongekende bureaucratische en financiële blokkades dit studentendebat mét Ramadan te traineren (er moest voor een zaal 5000 euro door studenten opgehoest worden, inclusief beveiliging, als zou het gaan om een criminele samenzweringsbijeenkomst) heeft het er niet alleen alle schijn van dat stadsbestuur en universiteitsbestuur onder één ranzige dekbed liggen te hokken, maar is Steven Lamberts er tevens in geslaagd zijn universiteit te degraderen tot het loophondje van de Coolsingel.
Was het vroeger de kerk die de grenzen stelde aan de ‘academische vrijheid’, vandaag zijn het de kelders van de onderbuik die de klok slaan. De grote humanist Desiderius Erasmus heeft zich al drie keer in zijn graf omgedraaid.

Mohammed Benzakour