Nergens had ik het ooit zo koud als in Gaza. Het was in de winter van 1994-95 en ik was er niet op voorbereid. Ik had me namelijk laten vertellen dat het in Gaza nooit vriest – sneeuw kennen ze op de Westoever wel, maar niet in Gaza. Maar wat ik nog niet wist is dat er in dat kuststrookje een doordringende natte waterkou kan heersen waar je tot op het bot door kan verkleumen.
En dit vergeet ik als verwende westerling: in Nederland kan het nog veel kouder zijn, maar je hebt dikke kleren en sokken en schoenen aan, je stapt in de tram, verwarmd, je gaat een winkel binnen, verwarmd, je gaat een café in in je bestelt hete thee of hete koffie die je in je koude handen kan houden, je gaat naar huis en als je verkleumd bent schuif je bij de kachel, neemt een hete douche of kruipt in je lekkere warme droge bed. Desnoods met een kruik. Niks van dat alles in Gaza. Er is daar eenvoudig geen plek meer te vinden waar je warm kunt worden als je het eenmaal koud hebt, behalve in je bed blijven en daar niet meer uitkomen.
Geen van de huizen is geïsoleerd, geen van de huizen heeft vaste verwarming. Voor een hete douche heb je a. water nodig, b. elektriciteit, en dan sta je in het gelukkige geval beide te hebben in een ijzige badkamer en kun je je ene schouder een beetje warm laten worden terwijl die andere ondertussen weer blauw wordt. En dan kruip je in een nat bed, en doet er een uur over met al je kleren en extra dekens bovenop je om die twee vreemde kouwe klompen die je voeten zijn geworden weer een beetje bij je lijf te betrekken. In 1994 ontdekte ik met een vriendin dat de VN een clubhuisje had met – o zegen – een sauna. Eindelijk even helemaal door en door warm. Dat clubhuisje is er nu ook niet meer, elektriciteit en water zijn schaars en duur, en in Gaza wordt het winter.
En dat wordt erger dan ooit, want met schaarste aan goed drinkwater en elektriciteit die regelmatig uitvalt, zijn hete douches een luxe die de meesten niet meer kunnen betalen. En wie nog een kacheltje heeft bestaand uit een gasfles, waarmee je om beurten je ene of je andere voet kunt roosteren, gebruikt die om te koken, en niet voor zo iets banaals als kouwe voeten.
Straks zit het hele personeel daar in Gaza met alle truien en jassen die ze hebben aan op kantoor, te snuffelen en te hoesten want iedereen is verkouden.
Het was altijd al erg, maar hee, zeiden mijn vrienden daar, de winter duurt hier maar een maand of zo. Maar nu wordt het erger. Door de blokkade mag er nog steeds geen bouwmateriaal Gaza binnen, en bijna een jaar na de aanval zit er in honderdduizenden woningen geen glas in de ramen, en leven nog steeds mensen in tenten. Er is 268000 vierkante meter glas nodig, alleen om de ramen te repareren. De tenten houden het nauwelijks als er weer een bak regen uit de lucht komt vallen, en de werkplaatsjes die gebouwd zijn van cartonnen dozen begeven het dan ook. Het gaat een barre winter worden in Gaza.
Lees: hier, (English)