Ik had heel graag naar de Kairos Conferentie willen gaan, er was maar één reden goed genoeg om die mogelijkheid te laten schieten, en dat was dat ik eindelijk na een lange tijd weer Gaza in kon. Maar om het een beetje goed te maken druk ik hierbij, mede met toestemming van de website ‘Bruggenbouwers’ waar het voor het eerst verscheen, een column van organisator Gied ten Berge af.
Te gast: Gied ten Berge
“One body”
Mijn oorsprong is katholiek. Op 15 mei 1955, zeven jaar oud, deed ik mijn Eerste Heilige Communie. Knielen, oogjes dicht, handjes onder het laken van de communiebank, het Corpus Christi werd op mijn tong gelegd. Dat vergeet je nooit.
De afgelopen Vredesweek vierde ik het Heilig Avondmaal in de Keizersgrachtkerk in Amsterdam. Meevieren van het Avondmaal is voor mij geen uitzonderlijkheid meer. Maar dit keer was het anders. Janneke Stegeman, protestants theologe en één van de organisatoren van de Kairosconferentie aan de Vrije Universiteit, leidde de dienst. Janneke had een van de sprekers op de conferentie, de Amerikaanse joodse traumapsycholoog en religieuze denker Mark Braverman (zie foto), uitgenodigd om mee voor te gaan. Mark is bekend door zijn boek Fatal Embrace, waarin hij zowel joden als christenen voorhoudt dat ze moeten ophouden met hun dwangmatige liefde voor de staat Israël. Het is slecht voor joden, vindt hij, als hun behoefte aan veiligheid geprojecteerd blijft op een staat. Ze isoleren zich en het kritische, profetische karakter van hun religie wordt erdoor verwaarloosd. Van christenen is het niet behulpzaam, vindt Mark, om de joden almaar te bevestigen in hun historische trauma’s en niet te helpen bij hun noodzakelijke bevrijding van het verleden.
Mark Braverman en de Zuid-Afrikaanse predikant Stiaan van der Merwe maakten tijdens de conferentie grote indruk door te vertellen, hoe ze allebei, na een pijnlijke vervreemding van hun eigen groep in een proces van transformatie (‘Kairos’) terecht kwamen. Ze werden grensgangers, mensen met nieuwe inzichten en nieuwe verbintenissen, zonder overigens ontworteld te raken. Zie: http://www.vimeo.com/29132903.
Mark bleef dus voluit jood, maar raakte wel gefascineerd door ‘zijn’ joodse profeet Jezus, die weigerde in het gareel te lopen van het collaborerende ‘tempelestablishment’ van zijn dagen. Jezus werd de synagoge uitgezet en ging het vrije veld in om te spreken en het brood te delen met de hongerende schare. Mark houdt nog steeds erg van zijn godsdienst en zijn prachtige gewoonten en rituelen. “Maar”, had hij mij al gezegd, ‘’ik houd ook van de christelijke rite van het breken van het brood. Ze is zo joods”.
Janneke begreep wat er die zondag moest gebeuren. Ze vroeg Mark het brood voor ons te breken en de wijn uit te schenken. Mark herinnerde daarbij aan de uitspraak van Jezus over de tempel die in drie dagen zal worden neergehaald en die Hij weer zou opbouwen. Hij sprak op dat moment over Zijn eigen lichaam, zijn beweging begrepen de leerlingen pas later. Ze moesten nu, net als Hij bereid zijn om over grenzen heen te gaan om het Koninkrijk van God aan het licht te brengen. Durven doen wat gedaan moet worden, dat betekent vandaag grensganger zijn in eigen kerk, synagoge of moskee. Janneke en Mark stelden een voorbeeld. Toen Mark het gebroken brood in mijn hand legde, legde ik de mijne er bovenop en was ontroerd: “Mark, we are the body”. En hij zei: “Yes, we are one body”. Dat vergeet je nooit.
Gied ten Berge was een van de van organisatoren van de Kairos-conferentie in Amsterdam, waar gesproken werd naar aanleiding van het Kairos-document van Palestijnse christenen.