Spoedcursus Palestina/Israël (2)

4maps.jpg

(Vervolg van deel 1, hier)

2. Het Palestijns verzet van voor 1948

Er wordt vaak gezegd dat er al voor 1948, het jaar dat de staat Israel werd gesticht, sprake was van ‘Arabische agressie tegen joden’ in Palestina. In werkelijkheid gaat het om Palestijnse opstand, zowel tegen het Engelse kolonialisme als tegen de zionisten, die al voor de joodse staat werkelijkheid werd bezig waren met het vestigen van zionistische nederzettingen, en het opzetten van organisaties, een staat binnen de staat, die het makkelijk moest maken om op het juiste moment de macht over te nemen.

De Palestijnen begrepen heel goed wat de zionisten van plan waren, en dat dat slecht nieuws was voor hun voortbestaan. Zo was het duidelijk dat de zionistische nederzettingen als eerste de ‘Arabische arbeid’ afschaften, en vervingen door ‘Hebreeuwse arbeid’. Met andere woorden, wanneer er een stuk land aan de zionisten werd verkocht werden de boeren, die gewend waren op dat land te werken, werkeloos.

Er zijn dus meerdere Palestijnse opstanden geweest, de grootste ervan was tussen 1936 en 1939. Je kunt dat, achteraf gezien, de eerste intifada (volksopstand) noemen. De Britten, en de zionisten werkten samen om die opstand neer te slaan, waarbij tien procent van de mannelijke bevolking omkwam, en van hun leiders werden beroofd. Dat heeft erg meegespeeld in de geringe weerstand die de Palestijnen boden toen de zionistische troepen de oorlog begonnen om het land te veroveren.

Tijdens een van die opstanden, in 1929, voornamelijk in Hebron, ontlaadde de woede van de Palestijnen zich ook tegen de inheemse joden die geen deel hadden aan de zionistische verovering, en werden er 67 joden vermoord. Daarnaast werden er ook joden gered door hun Arabische buren. Maar over het algemeen was de opstand gericht tegen zionisten en Britten, die in de ogen van de Palestijnen, en terecht, de kant van de zionisten kozen.

Bronnen: over de periode voorafgaand aan 1948 is een reeks aan boeken en artikelen geschreven. Belangrijk zijn vooral de Palestijnse historicus Rashid Khalidi, The Iron Cage. The Story of the Palestinian Struggle for Statehood, een samenvatting in het Nederlands hier te vinden op dit weblog, en de Israelische journalist die meerdere historische boeken heeft geschreven, Tom Segev, One Palestine Complete. Jews and Arabis under the British Mandate. Er is een documentaire, met veel historische beelden, en commentaar (in het Engels) van onder andere Khalidi hier te vinden.
Er is meer materiaal, maar nog ongeordend, te vinden in het dossier, hier.

3. Het verdelingsplan

Toen de Britten besloten om zich terug te trekken uit het mandaatgebied Palestina, kwam in 1947 de VN met een oplossing: het land zou verdeeld moeten worden in twee staten, een voor de joden en een voor de Arabische bevolking. De Palestijnen, en de Arabische landen er omheen wezen dat verdelingsplan af, en de zionisten namen het, in ieder geval in naam, aan.

Kijk naar de kaartjes hierboven. Op kaartje 1 zie je hoeveel van het land, wit, van de zionisten was. Op het tweede kaartje zie je het verdelingsplan van de VN, het witte deel zou aan de nieuwe joodse staat gegeven worden. Op het derde kaartje wat er – groen – voor de Palestijnen overbleef na de oorlog van 1948, en het vierde is de situatie nu.

Nog steeds wordt beweerd dat de Palestijnen nu een eigen staat zouden hebben als ze toen ja hadden gezegd. Maar dat is erg onwaarschijnlijk.

Waarom zeiden de Palestijnen nee? In de eerste plaats vonden ze het volstrekt onrechtvaardig dat ze ruim de helft van hun land weg zouden moeten geven aan de mensen die zij zagen als buitenstanders – uit Europa afkomstige kolonisten. Het ging er niet om dat ze niet bereid zouden zijn geweest om vluchtelingen op te nemen, het ging er om dat de zionistische joden die uit Europa kwamen duidelijk van plan waren om een eigen joodse staat op te richten die hoe dan ook ten koste zou gaan van de er al wonende niet-joodse bevolking.

Maar zelfs als ze bereid zouden zijn geweest om een deel van hun land af te staan aan de zionisten, dan was de verdeling vergaand oneerlijk. Volgens het plan zouden de joden 55% van het land krijgen, en de Palestijnen 42% mogen houden. (Jeruzalem zou onder internationaal beheer komen). Maar op dat moment bestond de bevolking voor 30% uit joden en voor 70% uit Palestijnen. Bovendien bezaten op dat moment de zionisten nog maar 7% van het land. Het land dat toe zou komen aan de joodse staat bestond bovendien uit het beste bouwland, met water en de grootste citrusplantages. Jaffa en Haifa, belangrijke Palestijnse steden, zouden opeens onder zionistisch gezag komen. Het verdelingsplan werd dus afgewezen.

De zionisten zeiden ja, hoewel daar twee kanttekeningen bij gemaakt moeten worden.
In de eerste plaats is het achteraf, na veel historische studies, onmiskenbaar dat de zionistische leiders het verdelingsplan zagen als een opstapje om nog meer land te veroveren – als ze eerst maar de helft zouden hebben en vandaaruit staat en leger op konden bouwen, was de bedoeling, dan zou ook de rest van Palestina veroverd kunnen worden. Binnenskamers was het geen geheim dat het zionistische doel was een groot Israel op het hele gebied dat toen nog Palestina heette. Feitelijk is dan nooit veranderd. Bij de eerste gelegenheid, de oorlog rondom 1948, werd een veel groter stuk van het land veroverd dan in het verdelingsplan was toegezegd, en de zionisten hielden zich geen moment aan de afspraak van het verdelingsplan, dat de Palestijnen recht hadden op een eigen staat naast de joodse. Feitelijk is de hele geschiedenis van het ‘conflict’ vooral te begrijpen wanneer we er van uit gaan dat het zionistische doel: ‘zoveel mogelijk land voor Israel met zo min mogelijk Arabieren er op’ tot op de dag van vandaag de leidraad is voor de politiek van de joodse staat. Op geen enkel moment is er een serieuze poging gedaan om een Palestijnse staat te laten ontstaan op dat deel van het land dat de VN aan de Palestijnen had willen laten.

Een tweede punt: wanneer de Palestijnen het verdelingsplan wel hadden geaccepteerd had Israel in de moeilijkheden gezeten: op het deel dat hen was toegezegd woonden uiteraard nog vele Palestijnen. En het doel van de zionisten was zeker niet om met de Palestijnen in één land samen te leven, maar om ze zoveel mogelijk weg te krijgen, want voor een joodse staat wilden zij uiteraard ook een ruime joodse meerderheid. Vanaf het begin was het zionistische doel dus ook om zoveel mogelijk Palestijnen uit het gebied weg te krijgen, dat wat toen netjes ’transfer’ werd genoemd en we nu etnische zuivering zouden noemen.

Het is, kortom, buitengewoon onwaarschijnlijk dat de Palestijnen nu een staat zouden hebben op bijna de helft van het historische Palestina als ze ja hadden gezegd, maar het kwam Israël goed uit dat ze nee zeiden, zodat nu gezegd kan worden dat het hun eigen schuld was.

Bronnen: er zijn inmiddels vele studies over de zionistische beweging, en bijvoorbeeld, over Ben Goerion, waaruit twee dingen duidelijk worden: dat het de bedoeling van de zionisten was om het gehele land te veroveren, en dat ze heel goed wisten dat ze daarvoor de Palestijnen moesten verdrijven. Zie onder andere Nur Masalha, Expulsion of the Palestinians en Ghada Karmi, Married to another Man.
In de Nederlandse bundel onder redactie van Robert Soeterik, De verwoesting van Palestina, zijn vele onderbouwende artikelen te vinden.
Een mooi en toegankelijk boek is Tineke Bennema, De last van Khalil. Aan de hand van de geschiedenis van de grootvader van haar Palestijnse man, die sjouwer was in Jeruzalem, laat ze zien hoe het leven van Palestijnen veranderde onder drie koloniale overheersingen: de Ottomaanse, de Britse en vervolgens de zionistische.

Deel 3 is er nog niet, wel deel 7, hier.

9 gedachten over “Spoedcursus Palestina/Israël (2)

  1. ik ben eerlijk gezegd een leek, maar voel al zo veel jaren nattigheid daarom dat ik ook artikelen zoek
    De helder uiteengezette spoedcursus is een must om te lezen om je te oriënteren in deze materie.
    Bedankt anja meulenbelt!

  2. Soms vraag ik mij af of de Arabische landen wel een Palestijnse staat willen.
    Is dit terecht van mij?

  3. Je kunt niet alle Arabische landen op een hoop vegen, je kunt niet doen alsof een land één mening heeft, en iedereen in dat land of voor of tegen een Palestijnse staat is, dus jouw vraag is onbeantwoordbaar. En dus onterecht.

  4. volgens mij zijn er meer kleuren nodig dan de twee die nu gebruikt zijn in de kaartjes om aan te geven hoe de afgelopen 60 jaar het gebied van eigenaar is veranderd. In ieder geval, als begonnen wordt met groen, dan zou het eerste kaartje helemaal groen moeten zijn, omdat het toen helemaal van de britten was. Het tweede kaartje zou met 2 andere kleuren kunnen volstaan. bijvoorbeeld geel en blauw voor de partitie in 2 nieuwe entiteiten. Het 3de kaartje van rechts zou meen ik eigenlijk 1 van die kleuren moeten vervangen door 2 andere, bijvoorbeeld blauw door rood en paars. Dan zijn er drie kleuren; Eentje voor Israel eentje voor Egypte en eentje voor Jordanie. En het vierde kaartje zou weer de kleuren van Egypte en Jordanie kunnen vervangen door een nieuwe kleur, bijvoorbeeld oranje, voor Palestina.

    Groen, geel, blauw rood paars en oranje. 6 kleuren heb ik nodig.

    Alleen groen en wit is te simpel en creeert verwarring. 6 kleuren zijn ook verwarrend hoor, maar als het allemaal zo simpel was, dan was het allang vrede…

    Zoals Einstein al zei: Everything should be made as simple as possible, but not simpler.

    het blijft dorre ellende….

    gegroet

  5. Je ziet over het hoofd, of wenst dat graag over het hoofd te zien, dat het gaat om de zionistische expansie ten koste van de Palestijnen die er woonden, David. Daar heb je maar twee kleuren voor nodig, dus laat de rest van de regenboog maar zitten.

  6. Beste Anja,

    Jij leest vaak op internet dat arabieren hadden zeer hechte relaties met nazi’s en in iedere geval door nazi Duitsland bewapend waren.
    Dan vraag ik me af was het volksopstand en vochten zij tegen Engelsen aan de kant van nazis.
    Wat is hier waar?

  7. Wikipedia vertelt dat Palestijn in 1948 was bewoond door ongeveer 600000 Joden en 1300000 Arabieren. De meerderheid van Joden woonde in Jeruzalem en waren later verdreven door de jordanse leger.
    Ik ziet deze verhouding niet terug op de kaart 1.
    Waar komt eigenlijk deze kaart vandaan?

  8. (6) Je kunt niet alle Arabieren bij elkaar optellen, Arnold. Dus lees de geschiedenis in de boeken die ik al heb aangegeven. Er is geen twijfel aan dat de Palestijnen destijds in opstand kwamen omdat duidelijk was wat de zionisten van plan waren. Je kunt daarover lezen in de literatuur die ik heb opgegeven, en in mijn boek, Oorlog als er vrede dreigt, met alle bronvermeldingen die je nodig kunt vinden om het verhaal te controleren.

    Er is één tamelijk mislukte poging geweest van de Groot Moefti om steun te krijgen bij de nazi’s, dat hebben ze niet gekregen. Lees Phillip Matar, The Mufti of Jerusalem. Maar als je het daar over wilt hebben moet je ook niet verzwijgen dat de zionisten lang hebben samengewerkt met de nazi’s, het Ha’avarah Abkommen, lees Lenni Brenner er op na, Zionism in the Age of Dictators. Je kunt daarover meer lezen, met bronvermeldingen, in Oorlog als er vrede dreigt.

    (7) De kaarten gaan niet over het aantal inwoners maar over het bezit van het land. Ik weet niet wie de kaarten oorspronkelijk heeft gemaakt, maar er zijn geen meningsverschillen over de hoeveelheid land die in handen was van de zionisten – later Israël.

  9. Bedankt voor het plaatsen van deze kaart Anja…velen moeten nog het verschil leren tussen Zionisten en de Joden.

    Zelfs sommige Arabieren geloven dat de Palestijnen hun land zomaar aan de Zionisten verkochten…die onwetendheid wordt helaas gedragen door velen mensen die het Leed van de Palestijnen nooit en te nimmer zullen begrijpen….ze hebben het te druk achter hun Flat screen..

    Je doet ontzettend goed werk…en ik steun je daarin met hart en goedwillende Geloof…Menselijke leed zou eigenlijk niet mogen…wat voor Geloof, Ras en Geaardheid je ook maar hebt…

    Wie onrechtvaardigheid rechtvaardigt….zal nooit de Liefde van het menselijke bestaan kunnen proeven noch leiden…uiteindelijk zijn we allen AllahGod kinderen….Groet Mekki.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *