Een boek, Niemands land, een film, ‘de onrendabelen‘ vanavond op de tv, voorpublicaties in de kranten en recensies van boek en film, een interview in VN, optreden in Pauw en Witteman, het is Marcel van Dam week. En nu eens een mediagolf met een heel wezenlijk onderwerp waar van Dam nog even in één keer ons aller aandacht op wil vestigen: dat we in Nederland bezig zijn ons te bewegen in de omgekeerde richting van het humaniseringstraject dat tot in de jaren tachtig nog opgeld deed. En dat dat vooral ten koste gaat van de mensen die om wat voor reden dan ook ‘niet rendabel’ zijn. Voor mensen die ‘hun eigen broek niet op kunnen houden’ is de sympathie in ieder geval danig geslonken, en termen als solidariteit – of opkomen voor je medemens – lijken te komen uit lang vervlogen tijden.
Zie zijn opiniestuk op Joop, hier, en kijk ook naar de reacties: daar zijn heel wat illustraties te vinden van het nieuwe denken:
Ga kantoren schoonhouden, zorg dat je je eigen broek ophoudt.
Iedereen heeft ook eigen verantwoordelijkheid. Als je echt wilt is er werk.
Dit land is enorm lui geworden door te veel menselijkheid en mededogen.
We worden een land van kneuzen en huilers.
Wat we in dit land meer moeten doen is de mouwen opstropen.
Laten de mensen eerst hun plicht doen voordat ze om rechten komen zeuren.
In een land waar de files al om 15.00 beginnen wordt er grosso modo niet gewerkt.
We zijn een verwend volk dat te veel eist en vergeten is wat werken is.
Waarbij het natuurlijk vanzelfsprekend is dat het die anderen zijn die verwend zijn en niet meer weten wat werken is.
Jan Marijnissen hield een lang interview met Marcel van Dam, dat in de Tribune komt maar nu al op de SP-website staat. Een fragment:
Als ik ‘m op het eind van het gesprek vraag ‘Waar komt dat toch vandaan, die niet aflatende inzet en betrokkenheid bij het lot van de samenleving in het algemeen en gewone mensen in het bijzonder?’ reageert hij met het opzeggen van een gedicht van Chris van Geel.
Kon ik wat woede is
Maar in den deugd begrijpen
En er natuur van maken
Als boom van wortel blad‘Het is de woede over het kapot maken van alles waarin ik geloof. Ik kan het niet verdragen. Ik heb jaren geleden eens de elite verweten dat ze zich zo weinig liet gelden. Toen dacht ik: en jij dan? Wat doe jij dan? Ik heb tijd, dus dit is wat ik doe. Dit is wat ik ben.’
Deze maand kom je met een boek en een film. Waar gaan ze precies over?
‘Het boek gaat over de richting die ons land halverwege de jaren tachtig is ingeslagen. Voor die tijd heerste er een sociaal-democratische consensus. Daarna werd het motto: iedereen zorgt voor zichzelf. De meesten slagen daar ook in. Sommigen zelfs zo goed dat ze er een weerzinwekkend succes mee hebben behaald. Maar er is ook een groeiende groep die op steeds grotere achterstand wordt gezet. Deze mensen worden buiten gesloten. En het opvallende is: deze mensen raken ook steeds verder uit het zicht van de rest van de samenleving. Daarom hebben we niet in de gaten wat er gebeurt. We hebben het over zo’n vijftien tot twintig procent van de bevolking, wisselend van samenstelling natuurlijk. Ik gebruik liever niet het woord ‘onderklasse’. Dat heeft een negatieve connotatie. Neem nou ouderen die niet meer mee kunnen. Dat is geen onderklasse, maar het zijn wel ‘onrendabelen’. De onrendabelen, het woord doet denken aan les miserable.’
Het interview: hier.
Dat einde aan de solidariteit is een rechtstreeks gevolg van de mate van misbruik die in Nederland wordt gemaakt van sociale vangnetten. In de jaren zeventig was het de WAO waar een ieder in terecht kon (bijna een miljoen arbeidsongeschikten in één van de meest welvarende landen van de wereld, rara hoe kan dat?), en nu dreigt de Wajong die rol over te gaan nemen. Maar goed, al die reacties op joop.nl zullen wel afkomstig zijn van “minderwaardige mensen” zoals Marcel van Dam die noemt…
Ook jij, Hans. Perfect voorbeeld ter bevestiging van wat Van Dam zegt. Hartelijk dank, hoor.
Werk o.a. als vrijwilliger. Help mensen (veelal op bijstandsniveau)op financieel gebied (belastingen/toeslagen/administratie). Mij is inmiddels bekend dat er veel voor de ”onrendabelen” wordt gedaan, echter je moet wel de weg weten. Ook heb ik gemerkt dat velen niet zo ontevreden zijn als de media melden.
Heel veel vrijwilligers zetten zich (naast de professionals)op allerlei gebied in voor ”Mensen in de knel”
Als iemand weinig geld heeft te besteden dan kan hij/zij terecht op de 2e hands markt; doe je dat dan kun je praktisch voor niks een compleet huis inrichten.
Ook wordt veel gedaan om mensen werk te bezorgen, echter ook hier weer, mensen moeten wel gemotiveerd zijn.
Veel mensen met financíële problemen (helaas vaak eigen schuld)worden ook weer pro deo geholpen (schuldhulp); na 2 à 3 jaar kunnen zij dan weer verder met een schone lei (de rekening wordt in feite neergelegd bij de schuldeiser).
Praktisch elk mens kan rendabel zijn. Als je geen baan hebt kun je op vrijwilligersgebied zéér zinvol aan de slag, dit werk is zeker zo belangrijk als een echte baan.
Ik denk dat wij de kwestie wel objectief moeten bezien.
Ik heb zo maar enkele opmerkingen geplaatst.
Jij ook bedankt voor je erg inhoudelijke reactie, Anja.
Graag gedaan, Hans.
Alleen al een mens rendabel of onrendabel noemen is inhumaan, is materialistisch denken (uiteraard geen verwijt aan Marcel van Dam). Niemand (nagenoeg niemand) is in onze tijd meer selfsupporting. We werken allemaal voor elkaar. Ik heb dat hier al eerder in een commentaar geschreven: bedenk wie er allemaal arbeid verricht voor ons kopje koffie; ik kan niet mijn euromunt omtoveren in dat kopje koffie.
We komen mijns inziens alleen verder als we arbeid en inkomen van elkaar los koppelen, zoals daar in de jaren tachtig ook wel initiatieven waren, als we (zinvolle) arbeid en inkomen als mensenrechten zien.
Je kunt pas gevoel krijgen voor zinvolle arbeid en inkomen als mensenrechten, als je voorbij het materialistische denken jezelf en je medemens als zich ontwikkelende wezens kunt zien.
Als je je werk kunt zien als iets waaraan je je ontwikkelt, kun je zien dat iemand die niet (meer) werkt (al of niet betaald, maakt niet uit) misschien wel stagneert in haar of zijn ontwikkeling. Vanuit zo’n denken ga je bedenken hoe je iemand die lui is in beweging krijgt.
Werk werkt is een motto van de stichting waar ik werk, hier. En de link hiervoor herinnert ons dat werk niet het mensenrecht inkomen hoeft te genereren.
Groet,
Maar wat gaat de SP eraan doen? Als SP-lid ben nogal teleurgesteld in de SP, zowel op landelijk als op plaatselijk niveau. Ze kiezen vaak verkeerde prioriteiten en hebben te weinig oog en begrip voor Van Dams “Onrendabelen”. Niet alle SP’ers zijn blijkbaar op de hoogte van de drie leidende beginselen van onze partij.
Het einde aan de solidariteit is m.i. ook vooral een gevolg van een mentaliteitsverandering. Onder invloed van de Tijdgeest, kijkt men anders: ideeën als eigen schuld dikke bult, en ikke ikke, ikke, en de rest kan stikke hebben tegenwoordig de overhand. Ik heb het idee dat dit de uitwassen zijn van een sterk individualiserende maatschappij. Een maatschappij waarin geld en materie de maatstaf zijn en niet menswaardigheid of kwaliteit van leven.
Ik waardeer het dat dit onderwerp weer eens op de agenda wordt gezet. De reacties van ontkenning zijn veelzeggend. Het is immers gemakkelijker om het onderwerp van tafel te vegen, dan onder ogen te zien dat armoede in Nederland wel degelijk bestaat. Armoede is geen sexy onderwerp om je mee bezig te houden. En het is hard nodig dat hierover in de Nederlandse samenleving meer bewustzijn ontstaat. Pas dan is er een opening voor verandering.
Wat ik gemist heb in de film de Onrendabelen is het onderwerp bijstandsmoeders. Vrouwen die alleen hun kind(eren)opvoeden en in de bijstand terechtkomen of kwa inkomen op bijstandsniveau leven. Dit is volgens mij een steeds groter wordenden groep van nieuwe onzichtbare armen. De kinderen die vaak toegewezen worden aan de moeder, groeien vervolgens in armoede op, met alle consekwenties van dien. Het aantal scheidingen groeit en je kunt ook hier niet roepen; eigen schuld dikke bult, want je koos er toch voor…
Ik ken een aantal schrijnende gevallen van moeders die hun best doen om het hoofd financieel boven water te houden. En die het gevecht om de kinderalimentatie aan moeten gaan om dat te bewerkstelligen, want het eigen inkomen waar hard voor gewerkt wordt, is vaak niet toereikend.
En wat ik ook zie is dat gescheiden mannen in toenemende mate financiele verplichtingen voor hun kinderen niet na te komen. Bijv. de man komt in de schuldhulpverlening terecht door eigen schuld en als resultaat krijgt de vrouw jarenlang geen kinderalimentatie. Hoe zij dat oplost, dat is haar probleem.
Of – in een ander geval – moet de vrouw naar de rechter stappen om de kinderalimentatie verhoogd te krijgen.
Dit zorgt voor een hele scheve (financiële) verhouding tussen gescheiden vrouwen en gescheiden mannen. En politici maar denken dat een onderwerp als emancipatie van de vrouw in Nederland allang is afgerond. Het is geen geheim dat armoede voor een vrouw “terug bij af” betekent.
Er valt dus nog wel wat research te doen rondom dit onderwerp.
Beste EM (?), wat de SP er aan gaat doen? Zie ons laatste verkiezingsprogramma, kijk naar onze tegenbegroting, lees de talloze voorstellen die de SP doet en lees het laatste interview van Jan Marijnissen met Marcel van Dam, dat is een blauwdruk van wat de SP doet op zowel landelijk en lokaal niveau. Marcel van Dam hoeft ons over het algemeen niks meer te leren. Maar natuurlijk leren we graag bij, dus als een SP-lid als jij ideeën heeft over hoe het anders en beter kan, dan horen we dat graag. Want de SP dat ben jij. Zie ook onze nieuwe slogan voor de verkiezingen.
Ik heb gisteren de documentaire De Onrendabelen gezien, heb veel van wat Van Dam eromheen in de media heeft weggezet, intussen gelezen en heb gemengde gevoelens. Een deel van zijn boodschap onderschrijf ik: het klopt dat onder de neoliberale koers de armoede niet alleen groeit, maar ook de manier waarop tegen armoede wordt aangekeken, verandert. Engbersen, Heertje, anderen kwamen met zinvolle opmerkingen daarover.
Maar de solidariteit is niet weg en zelfs al was hij wel weg (wat dus niet waar is), dan heeft het nog geen zin om maar kort door de bocht te constateren dat de solidariteit weg is.
Ik denk hardop, het zijn onaffe gedachten.
Wat me het meest stoort aan sommige reacties hier en elders is, dat het uitsluitend over ‘de politiek’ gaat. ‘De politiek’ heeft steeds keuzen gemaakt, bewust aangestuurd op, is er de oorzaak van dat, heeft nagelaten om, enzovoorts. Ook Van Dam doet dat. Niet alleen in zijn documentaire en artikelen, ook al eerder in zijn bijdragen in de Volkskrant.
Maar ‘de politiek’ vaart altijd mee op de geest van de tijd en heeft altijd draagvlak nodig in de samenleving. We stonden er met z’n allen bij en we keken er met z’n allen naar, zeg maar. En kennelijk was er steeds genoeg draagvlak in de maatschappij als collectief om deze koers in te zetten en te varen.
Daarnaast wordt vergeten dat de realiteit niet uitsluitend uit ‘de politiek’ bestaat. Godzijdank niet. Er bestaat ook nog zoiets als de civil society, ‘het politieke’ (Hannah Arendt). het terrein waar burgers dag in dag uit met elkaar en dus los van de overheid hun eigen leven, hun eigen belangen, hun eigen betrokkenheid met de samenleving vormgeven en organiseren. En wie durft te beweren dat daar de solidariteit morsdood is, heeft soep in de ogen. Daar springt solidariteit levend in het rond. In gezinsverband, in buurtverband, in kerkelijk verband, in verenigingsverband, maar ook in niet-gouvernementele organisaties.
Vaak staat die door burgers zelfgeorganiseerde solidariteit op gespannen voet met overheidsbeleid. Ik noem als voorbeeld het recente kabinetsvoornemen om mensen (lees islamieten) te verhinderen, geld dat ze hier hebben verdiend door te sluizen naar hun familie in het buitenland. Waarom toch? Waarom verdubbelt de overheid wel door burgers samengebrachte fondsen bij rampen als een tsunami en wil diezelfde overheid niet toestaan dat burgers hun eigen mensen in het buitenland laten delen in de welvaart (lees: hulp bieden) (lees: solidariteit)?
Ik zou graag met anderen van gedachten willen wisselen over die teneur om bij dit soort onderwerpen steeds exclusief naar ‘de overheid’ of zo je wilt ‘de politiek’ te wijzen. En met name over de manier waarop het begrip solidariteit daarin staat. Ik heb steeds sterker de indruk dat het volgende aan de hand is:
De meeste verwijten, ook die van Van Dam, worden gemaakt aan het adres van de PvdA. Dat komt volgens mij door twee dingen:
1. De PvdA en de verwachtingen die ‘het publiek’ (ook de niet-PvdA-stemmers) al sinds eeuwigheid van de PvdA hebben, behoren in de ogen van ‘het publiek’ tot het domein van ‘de politiek’. Logisch, omdat de PvdA in de afgelopen decennia landelijk meerdere malen regeringsverantwoordelijkheid heeft genomen. Ik vertaal de collectieve teleurstelling in de PvdA dan ook als een door velen (ook niet-PvdA-stemmers) gekoesterde en niet uitgekomen verwachting dat ‘onze’ (lees: die van allemaal) PvdA de rechten van de onrendabelen en de arbeider te allen tijde zou borgen.
2. De SP en de verwachtingen die ‘het publiek’ (ook niet-SP-stemmers) van de SP hebben, behoren in de ogen van ‘het publiek’ eigenlijk tot het domein van de civil society. Logisch, omdat de SP tot op heden landelijk geen regeringsverantwoordelijkheid heeft genomen en zich in zijn manier van politiek bedrijven dichterbij de civil society, ‘het politieke’, bevindt dan bij ‘de politiek’.
Het gevolg van deze vastgeroeste manier van naar de twee landelijke ‘socialistische’ partijen kijken is, dat beide onrecht worden aangedaan.
De PvdA wordt onrecht aangedaan, omdat alles wat niet aan het vooringenomen politieke beeld beantwoordt doodeenvoudig wordt genegeerd. Het publiek blijft samen met de media maar koppig volhouden dat het de PvdA ontbreekt aan ideologische veren. Want Kok in 1995, enzovoorts. Maar op lokaal niveau en ook binnen de vele organisatievormen van de civil society, zijn vele PvdA’ers actief die heel precies kunnen vertellen wat hen ideologisch drijft en waarom ze dat nou juist als PvdA’er willen doen. Vraag mij maar wat mij drijft, als PvdA-gemeenteraadslid en actief in vele non-gouvernementele verbanden.
Maar ook de SP wordt onrecht aangedaan. Omdat de SP door het publiek hardnekkig wordt gezien als (actie)partij die nauwe banden heeft met de civil society, heb ik – ook hier op Anja’s weblog – heel vaak kunnen zien dat er binnen de SP een onmiskenbare huiver bestaat om die binding met ‘het politieke’ los te laten en te vertalen in ‘de politiek’. Dat ligt m.i. niet zozeer aan een huiver voor regeringsdeelname op zich, als wel aan een huiver om die binding met wat de mensen buiten de politiek verbindt om te moeten zetten in ‘de politiek’. Want ‘de politiek’ betekent onherroepelijk in Nederland dat je het niet alleen meer voor het zeggen hebt en dus zult moeten onderhandelen. Zoals de PvdA nu moet onderhandelen.
Wat ik hier al vaker heb gezegd: dat wat individuele SP’ers en PvdA’ers drijft ligt verrassend dichter bij elkaar dan steeds over en weer en in de media wordt gesuggereerd en bestendigd. Het wordt echt hoog tijd dat we het eens gaan hebben over elkaar versterken. Want de PvdA wortelt sterker in de ‘het politieke’ en de SP wortelt sterker in ‘de politiek’ dan ‘het publiek’ wil toegeven. Ook het publiek van SP en PvdA zelf.
Maar er is ook nog iets anders aan de hand met solidariteit. Het is een begrip met meerdere betekenissen. En hoe je het ook wendt of keert, we hebben nog steeds een samenlevingsvorm, een politiek bestel, waarin de sociaal sterkeren financieel en economisch bijdragen aan het welzijn van de sociaal zwakkeren. Het is wat dat aangaat inderdaad de hoogste tijd dat we als partijen die dit in stand willen houden, met elkaar overleggen en een koers uitzetten. En elkaar niet het kot uitvechten vanwege oneigenlijke en in mijn ogen niet houdbare tegenstellingen. Daarvoor is het onderwerp dat Van Dam terecht agendeert te belangrijk.
Nou Clara over die ’teneur’ wil ik op jou verzoek wel even van gedachten wisselen…
Het is trouwens bijzonder jammer dat je hier en daar in je betoog insinuaties meent te moeten maken die de waarheid geweld aandoen en op andere plaatsen met diezelfde waarheid een loopje neemt. Jammer omdat het zonder die insinuaties en onwaarheden misschien een goede analyse had kunnen zijn.
Ten eerste kom je met de dooddoener dat ‘de-politiek-draagkracht-nodig-heeft’ wat in jouw ogen kennelijk als excuus moet dienen voor het feit dat de PvdA politiek gezien dus niet anders kón dan de zwaksten in de samenleving in hun sop gaar te laten koken.
God mag verhoeden wanneer dit zal gaan betekenen dat de PvdA binnenkort vanwege het draagvlak ‘met-de-PVV-moet-gaan-meeregeren’ en meedogenloos met de PVV mee gaat discrimineren immers jij meent dat: ‘de (PvdA)-politiek-altijd-meevaart-op-de-geest-van-de-tijd’ en ‘altijd-draagvlak-nodig-heeft-in-de-samenleving’.
Een zéér beangstigend vooruitzicht als je het mij vraagt maar nu jij het hier met verve betoogt doen wij van de SP er beter aan met dat toekomstscenario rekening te houden…
Ik ben van mening dat ‘de-politiek’ het volk best vóór mag gaan en richting mag wijzen in meningsvorming en niet als een dolle dwaas achter de wekelijks wisselende stemming van Jan-met-de-Pet hoeft aan te hollen zoals jij voorstaat (en de PvdA volgens jou moet doen of doet).
Dan schrijf je dat de PvdA ‘regeringsverantwoordelijkheid-heeft-genomen’, daarmee trots suggererend dat er andere partijen zijn die dat zouden hebben nagelaten. Dat is -buiten het feit dat het een erg flauwe insinuatie is- volstrekt onwaar. Je weet best dat CDA en PvdA tijdens de laatste kabinetsformatie de SP die regeringsverantwoordelijkheid ONTNOMEN hebben! Nabeschouwingen -o.a. van formateur Herman Wijffels- wezen immers uit dat het CDA niet samen wilde werken met de SP; vervolgens liep de schoothond PvdA likkend en kwijlend achter het CDA aan zonder een poot uit te steken!
Om op dit (deels) SP forum nogmaals met dit soort achterhaalde leugens aan te komen ervaar ik als zéér stuitend.
Overigens ben ik het eens met je stelling: ‘dat het niet exclusief de politiek is die schuldig is aan het overboord zetten van solidariteit’ (de SP kun je in dit opzicht immers onmogelijk schuld verwijten!) maar het is wél exclusief ‘De-PvdA-Politiek’ die dit verwijt te maken valt (hier: http://www.sp.nl/opinies/9/De_veren_van_Wim_Kok.html) en het is dan ook volstrekt terecht dat Marcel van Dam dat doet.
Vervolgens stel je dat Jan-met-de-Pet ten onrechte zou menen dat de PvdA ten allen tijde ‘de-rechten-van-de-onrendabelen-en-de-arbeider-zou-borgen’. Ik meen in tegenstelling tot jou dat de kiezer volstrekt gerechtigd is daarvan uit te gaan immers tijdens verkiezingscampagnes kreeg men uit de mond van de hoogste PvdA leider(s) te horen ‘dat-er-niet-zal-worden-getornd-aan-verworven-rechten’ om die door de arbeider opgebouwde rechten daags ná de verkiezingen door de PvdA onmiddellijk verkwanselt te ziet worden. Vraag aan jou waarom de PvdA hier dan niet de draagkracht nodig had waarvoor je in eerste instantie zo vurig pleit.
Ik ben er inmiddels van overtuigd dat bij de PvdA de draagkracht van het volk van wezenlijk belang wordt geacht vóór en tijdens verkiezingen maar dat daags erna uitsluitend nog behoud van de eigen macht telt.
Het zijn dus niet de ‘gekoesterde-en-niet-uitgekomen-verwachtingen’ van kiezers die de teleurstelling in de PvdA hebben veroorzaakt maar de regelrechte leugens die hen door PvdA’ers worden verteld tijdens verkiezingstijd!
Dan geef je hier een mooi staaltje weg van omfloerst taalgebruik (‘civil-society’) en doe je ons kond van jou mening dat je de SP een populistische beweging vindt (de SP staat immers dichter bij het volk dan de door jou zéér belangrijk gevonden PvdA regerings-verantwoordelijken die immers ‘regeringsverantwoordelijkheid-nemen’): alsof intensief met je eigen kiezers-volk omgaan en hen serieus nemen populisme is…
Nogmaals: dat jij en je PvdA de SP die regeringsverantwoordelijkheid ONTNAMEN verzuim je te vermelden; noch het feit dat de SP’er gewend is óók buiten verkiezingstijd in wijken te zijn en niet alleen in verkiezingstijd zoals bijvoorbeeld die belachelijke PvdA ‘Rode Ingenieurs’…
Ik stel dat de PvdA de huidige regeringsdeelname heeft gestolen ten koste van de SP en de kiezer (25 zetels!); niets meer of minder.
De volgende insinuatie (je kunt het eigenlijk ook een leugen noemen!) bestaat eruit dat de SP volgens jou ‘huiver’ zou hebben om te gaan regeren. Da’s weer zo’n volstrekt uit het niets gegrepen beschuldiging.
De SP wenst enorm graag te gaan regeren maar wat zij niet wenst is -zoals de PvdA eigen is- kiezers besodemieteren, ‘Jan-met-de-Pet’ af schepen (‘omdat-daar-draagvlak-voor-zou-bestaan!’) en hen met een stuk droog brood en een kan water te laten verkommeren om vervolgens zelf comfortabel, breeduit lachend op het pluche zitting te gaan nemen en er de SP -vanwege partijpolitiek- inkomsten te ontzeggen.
Ik heb decennialang nogal wat kritiek gehad op Marcel van Dam en beweer ook niet dat ik dat in de toekomst niet opnieuw zal hebben maar ik moet zeggen dat zijn televisieprogramma mij diep heeft geraakt. Niet omdat het voor mij enig nieuws bevatte maar wél omdat het mij opnieuw duidelijk maakte dat de tweedeling binnen onze maatschappij zich -versterkt door toedoen van de PvdA- in snel tempo ontwikkelt.
In tegenstelling tot jij Clara meen ik dus dat er enorme verschillen bestaan tussen de PvdA en de SP!
Zo zal ik als SP’er altijd blijven weigeren medewerking te verlenen aan de -mede door de PvdA bewust veroorzaakte!- tweedeling in onze maatschappij en erger, véél erger…
Bij de gedachte alleen al word ik onpasselijk… !!
Goeiegenade, Paul Jan, wat lees jij veel dingen in mijn stuk die ik niet zeg. En wat lees jij over veel dingen heen die ik wel zeg. Mijn eerste gedachte is of het wel zin heeft op zoveel vijandigheid van jouw kant te reageren. Want je doet precies wat ik zo graag niet wilde doen: elkaar het kot uitvechten. Je neemt dat ‘kot’ zelfs letterlijk door me bijna kwalijk te nemen dat ik mijn gedachten hier op “een (deels) SP-forum” schrijf.
Ik begrijp uit jouw reactie dat alleen al het noemen van de PvdA je witheet maakt. Je schiet onmiddellijk in allerlei voor jou vaststaande waarheden over de PvdA en in jouw visie kan het niet anders zijn dan dat ik dus bijvoorbeeld wil dat de PvdA met de PVV gaat regeren. Dat ik dat zelfs met verve betoog, zeg je. Waar dan, Paul Jan? En waar beweert de PvdA dat? Voor jouw geruststelling: ik vind dat net zo’n beangstigend vooruitzicht als jij.
Ik wil je vragen, even je kennelijke aversie tegen de PvdA opzij te zetten en een eindje mee te denken over wat ik echt wilde zeggen. En er niet meteen allerlei insinuaties en leugens in te lezen die er gewoon niet staan.
Wat ik bedoel met draagvlak is geen dooddoener, maar is een feit. De ideeën van de SP hebben draagvlak in de samenleving, de ideeën van de PvdA hebben draagvlak in de samenleving. En dat draagvlak heb je nodig omdat het zich van tijd tot tijd in kamerzetels vertaalt. Meer heb ik er niet mee bedoeld. We staan erbij en we kijken ernaar. Het is dus geen “excuus dat de PvdA niet anders kon”. Je zou me bijvoorbeeld kunnen vragen, of ik het altijd eens ben met het beleid van de PvdA en of ik kritiek die ik heb voor me houd of binnen de PvdA aan de orde stel. Maar dat doe je niet.
Dan mis je echt een belangrijk punt. Wat ik zeg over de twee werelden die naast elkaar bestaan, namelijk de wereld van ‘de politiek’ en die van ‘het politieke’, interpreteer jij alsof van mij de wereld van ‘de politiek’ de wereld van ‘het volk’ niet zou mogen voorgaan. Je zegt: “dat ‘de-politiek’ het volk best vóór mag gaan en richting mag wijzen in meningsvorming”. Ik ben dat volledig met je eens en heb ook nergens het tegendeel beweerd.
Maar ‘het volk’ is iets anders dan wat ik ‘het politieke’ noemde. In de wereld van de politiek gaat het om macht. Die macht krijgt de politiek op basis van draagvlak in ‘het volk’. Het volk laat zich politiek dus vertegenwoordigen door ‘de politiek’.
Maar met ‘het politieke’ bedoelde ik niet ‘het kiezersvolk’, maar die andere, niet-politieke samenleving, die ook wel civil society wordt genoemd. Een samenleving die zichzelf organiseert en niet in beginsel uit is op macht. Waar mensen belangeloos in besturen gaan zitten, of organisaties of actiegroepen oprichten of als vrijwilliger de mouwen opstropen. Waar de ene buurvrouw de andere even helpt. Niet om lekker macht uit te kunnen oefenen over de buurvrouw, maar omdat ze gewoon vindt dat dat hoort en omdat ze hetzelfde terugverwacht als ze zelf hulp nodig heeft. Ik noemde even Hannah Arendt, wat die erover schrijft is zeer het lezen waard.
Ik zet die twee werelden, van ‘de politiek’ en ‘het politieke’ niet tegenover elkaar, maar naast elkaar. De een is niet belangrijker of machtiger dan de ander. Beide werelden dragen ten volle bij aan hoe de samenleving is en wordt vormgegeven.
Waarom ik ze allebei noem, is omdat ik bezwaar maak tegen het beeld dat ook Marcel van Dam oproept: dat het uitsluitend allemaal aan de politiek ligt en dat de solidariteit morsdood is. Ja, als de samenleving uitsluitend bestond uit ‘de politiek’ en als ‘het politieke’ door de machtige politiek volledig werd afgeknepen, dan had hij gelijk. Maar dan leefden we hier in Noord-Korea en dat doen we niet.
Ik heb het gevoel dat je ‘de politiek’ – en meer in het bijzonder de PvdA – als je vijand wilt zien. Dat je weinig tot geen vertrouwen meer hebt in ‘de politiek’, in het bijzonder in de PvdA. En je gaat zelfs verder: je zegt dat ik eigenlijk zeg dat ik de SP populistisch vind. Maar dat heb je mij niet horen zeggen. In feite bewijs je daarmee precies wat ik aan de orde probeerde te stellen. Namelijk dat zowel de PvdA als de SP stevig geworteld zijn in ‘het politieke’ en in ‘de politiek’ en er een valse tegenstelling ontstaat als we maar doorgaan met dat niet te willen erkennen. Als we net als jij maar doorgaan met net doen alsof de PvdA uitsluitend ‘de politiek’ belichaamt en de SP uitsluitend ‘het volk’. Want, zeg ik, dan blijven we over het hoofd zien dat er veel is dat ons bindt.
Dan een gevoelige kwestie. Begrijp ik uit wat je erover schrijft. Een kwestie waarover we denk ik eeuwig van mening zullen blijven verschillen: waarom de SP geen regeringsverantwoordelijkheid heeft genomen. Jij zegt dat de SP regeringsverantwoordelijkheid is ontnomen door ‘de politiek’ en schildert de SP af als een zielig slachtoffertje van PvdA en CDA. Ik vind dat de SP regeringsverantwoordelijkheid had moeten en kunnen nemen op basis van het grote draagvlak dat de SP bij de verkiezingen had gekregen. Ik heb dat ervaren als ‘huiver’ van de SP en was daarover teleurgesteld, zeg ik je eerlijk. We zullen er niet uitkomen en moeten het doen met dat het gewoon niet is gebeurd. Maar ik had graag gezien dat de SP het was gaan doen. Dat had meer recht gedaan aan de verkiezingsuitslag.
Wat ik niet begrijp, is waarom je zo fel bent over regeringsdeelname an sich. Alsof regeringsdeelname een vies woord is, ook wel ‘het pluche’ genoemd. Je suggereert dat ik “trots suggereer dat er andere partijen zijn die dat hebben nagelaten.” Nou, dat zit dan toch echt in jouw hoofd. Ik suggereerde niets, laat staan trots.
Wel zeg ik dat ik het weinig productief vind als ‘de politiek’ maar steeds wordt afgeschilderd als vijand van ‘het volk’. Er komt zoals het ernaar uitziet een moment dat ook de SP regeringsverantwoordelijkheid zal moeten en kunnen nemen. Wordt dan de SP daarmee een per definitie besmette partij omdat de kiezers willen dat ze op ‘het pluche gaan zitten’? Welnee. En dat geldt ook voor de PvdA. Je kunt het eens zijn met het beleid van de PvdA of niet. Maar daarmee is de politiek, lees de PvdA, niet de vijand van het volk. Ik kan me voorstellen dat het lekker voelt om je wereldbeeld zo overzichtelijk en plat in te richten. Maar daar schiet uiteindelijk niemand iets mee op.
Dan nog iets over verkiezingsbeloften. Eerst iets rechtzetten: doen alsof alleen de SP ook buiten verkiezingstijd de wijken ingaat is net alsof je in volle ernst beweert dat alleen SP’ers tomatensoep eten. Wat een onzin.
Maar ernstiger vind ik dat je een andere partij in feite het recht op een eigen verkiezingsprogramma ontzegt. Of misschien is het gewoon naïef van je. Geen enkele partij kan zijn verkiezingsbeloften volledig nakomen. Ook de SP niet. Je geeft als partij voor de verkiezingen aan hoe je wilt dat het wordt en gaat daarna aan het onderhandelen met partijen die weer andere dingen belangrijk vinden. Dat is pijnlijk geven en nemen. Jij noemt dat verkwanselen. Wil je dat als partij niet, of ben je er huiverig voor om programmapunten in te moeten leveren, dan kun je het vergeten. En pas op, ik zeg hiermee nadrukkelijk niet dat ik het als PvdA’er eens ben met de keuzen die bij de laatste formatie gemaakt zijn. Want als je het me zou vragen, maar dat doe je niet, zou ik je antwoorden waarmee ik het niet eens was en nog steeds ben.
Ten slotte: ‘civil society’ is een normaal begrip, daar is niets omfloerst aan. Laat staan dat het een bewust staaltje ergens van is. Wat je in wezen tegen me zegt, Paul Jan, is dat je weigert in te gaan op wat ik echt aan de orde wilde stellen, en daarom een begrip dat ik gebruik maar afdoet als staaltje van omfloerst taalgebruik. Dat heet ook wel een drogreden. Jammer.
Nou, sorry dat ik als PvdA’er zomaar jouw SP-forum kwam vervuilen en voorstellen kwam doen die je diep in de nacht onpasselijk hebben gemaakt. Ik hoop dat het intussen wat beter met je gaat.
Proficiat Marcel van Dam.
Ben zelf al jaren bezig te proberen te begrijpen waarom de armste onder de armen in deze wereld niet altijd worden bereikt met ontwikkelingssamenwerking. In de eerste plaats wil ik zeggen dat het veel tijd, kennis vraagt om dit probleem te begrijpen en dus niet te vervallen in de uitspraak ‘Als mensen arm zijn is het hun eigen fout’. Als je met deze gedachte in je achterhoofd al de armoede zou willen bestrijden , zal dat natuurlijk nooit lukken. Deze uitspraak is al even stom als te zeggen dat onze CEO enorm veel geld moeten verdienen of dat ze anderens in het buitenland gaan werken.
Als wij er willen vanuit gaan dat we in onze onwikkelede samenleving, waar wij zo prat op gaan, in tegenstelling van wat we zonder probleem achterlijke samenlevingen noemen, willen dat er geen armoede is, moeten we best nog zelf heel wat ‘ontwikkelen’
Ter vergelijking er zijn meer dan één miljard mensen die minder dan 1 of 2 dollar per dag verdienen. Wie zijn deze mensen.
Als je de mensen neemt die op plantages werken, van latex, bananen, thee, koffie, vanille, cacao … dan zijn het juist deze 100 den miljoenen mensen die een loon verdienen waarmee je niet je eigen leven kunt verbeteren, noch dat van je kinderen.
Vele problemen schijnen onze politiekers niet opgelost te krijgen. Onze eigen rijke samenleving slaagt er niet in de armoede in onze eigen samenleving op te lossen.
Dus onze politiekers slagen er niet altijd in onze grote problemen op te lossen. Daar kun je dus pas echt bang van worden.
Hier zijn het dan dikwijls vrijwilligers, een zeer kleine minderheid van mensen die na jarenlange inzet, toch nog de politiekers overtuigen er iets aan te doen.
Ik zou niet willen leven in een samenlevig waar er geen vrijwilligers meer zijn .
Ik besef wel dat er heel veel mensen zijn die hier geen boodschap aan hebben. In de USA zijn ze ook nog volop aan het ontwikkelen.
De kans dat alle Amerikanen recht zullen hebben op een ziekteverzekering komt steeds dichterbij. Zolangs er vooruitgang is is er hoop, nietwaar.
guido.van.rossen@telenet.be
Paul Jan, ik ben het vaak genoeg met je eens, en je hebt hier meestal de vrijheid te zeggen wat je wilt, maar je nieuwe bijdrage heb ik niet meer geplaatst. Het kwam niet verder dan welles en nietes en voegde niets meer toe.
Ik vind het ontzettend jammer dat het op dit weblog niet mogelijk blijkt om een volwassen inhoudelijke discussie te voeren tussen een SPer en een PvdAer over een zaak waarvan ik denk dat je daar meer overeenkomsten in vertoont dan verschillen.
Sorry, Clara.
Ik heb het even aangezien, maar ook voor anderen, ik word weer streng. Hou je aan het onderwerp, ga in op wat iemand zegt, laat iemand in haar/zijn waarde. En laat anders maar.
Clara, ik ben niet lid van een politieke partij, toch wil ik reageren. Je schrijft op verschillende plekken dingen die met je reactie hierboven overeen komen of (mijns inziens) te maken hebben, zoals hier, hier en ook hier.
Je constateert dat “de politiek steeds meer macht verliest aan het kapitaal”, “dat de civil society langzaam wordt ingekapseld (zich laat inkapselen) door de politiek.” “De politiek boet daardoor aan vertrouwen in en de civil society brokkelt zienderogen af.” De civil society, die uiteindelijk de cultuur zou moeten scheppen, wordt dus via de politiek steeds meer door het kapitaal bepaald. Driedubbel verlies-verlies-situatie.
Je hebt het ook gehad over “de volslagen op hol geslagen controle- en meetbureaucratie die … angsten en wantrouwen voeden.” “Van alles moet tegenwoordig de rechtmatigheid precies worden aangetoond.”
Ook schrijf je ergens, ik kan het niet meer terug vinden, over de negatieve kanten van de individualisering. Tijdelijke bijwerking zou je die negatieve kanten wat mij betreft kunnen noemen, zoals ze tijdelijk kunnen optreden als een nieuw allopatisch medicijn wordt ingezet. De individualisering is onvermijdelijk, niet terug te draaien en mijns inziens zinvol. Het is wellicht die bijwerking die de landelijke politiek en civil society doet verstrengelen op de manier zoals jij dat aangeeft. Ik maak met opzet hier een onderscheid tussen landelijke en lokale politiek. Je schrijft op de weblog van je gemeenteraadsfractie: “Er is een te grote afstand ontstaan tussen wat door de partijtop (in de media) wordt geroeptoeterd over de PvdA en dat wat lokale PvdA’ers dag en nacht aan het doen zijn.” Zou dat niet in het algemeen ook kunnen gelden tussen wat ‘Den Haag’ doet en wat de civil society (al of niet op lokaal niveau) wenst en doet, een afstand ten koste van die civil society?
Zou het niet zo kunnen zijn dat ‘Den Haag’ de toenemende individualisering toenemend ruimte moet geven en de bijwerkingen van die individualisering aan moet pakken via bijvoorbeeld het verstevigen van mensenrechten en uiteraard het kapitaal z’n plaats terug moet wijzen (namelijk dienstbaar aan de mens zijn in plaats van andersom)?
De civil society heeft de politiek nodig en niet omgekeerd. Ik zie daar ook verschil of afstand tussen lokaal en landelijk.
Voorbeeld: Groen Links zit in het Alkmaarse College van B en W. Het GL-raadslid waar ik op gestemd heb houdt zich bezig met volkshuisvesting en heeft menig maal coalitiegenoten op, zeg maar, denkfouten gewezen en zo het pleit voor sociale woningbouw gewonnen. Een vorm van solidariteit.
Voorbeeld 2: wij, een groepje ouders, hebben actie gevoerd voor Vrije Schoolonderwijs voor VMBO-beroeps- en kadergericht kinderen in Noord-Holland boven het IJ, omdat daar behoefte aan was. Dat onderwijs kwam er, ouders blij, kinderen blij en ik zag met eigen ogen dat daar mooie dingen gebeurden. Solidariteit! De inspectie stak er vervolgens namens ‘Den Haag’ een stokje voor. Ik heb een behoorlijk teleurgestelde ouder maar geadviseerd om samen met collega-ouders in deze hun ongenoegen via brieven aan de inspectie te uiten.
Overigens heb ik ook wel van jou gelezen dat de lokale overheid in Etten-Leur ‘Den Haags’ reageerde op werk van mensen uit die lokale civil society.
Zo maar even, veel denkwerk.
Groet,
Ik heb de film, de onrendabelen, gekeken en vind dat de geportretteerde mensen in de film wel behoorlijk negatief worden neergezet als losers en niksnutten. Tussen de portretten door worden staatjes/grafieken getoond waaruit moet blijken hoe asociaal Nederland is geworden jegens zijn burgers sinds de jaren 80. Natuurlijk net nadat v Dam niet meer verantwoordelijk was.
Zou een volgende film eems kunnen gaan over al die bestuurders die met vette handdrukken en bonussen vertrokken uit politiek en bedrijfsleven? Veelal vertrokken met belastinggeld.
Die film zou ik dan met recht dan de “onrendabelen” noemen.
@15 Bert, ik voel me vereerd dat je mijn internetgangen zo vlijtig bent nagegaan, maar ik kan het niet met alle conclusies die je trekt uit de citaten uit zeer verschillende stukjes eens zijn.
Bijvoorbeeld met deze: “De civil society heeft de politiek nodig en niet omgekeerd.”
Ik zou daar uitgebreid op in willen gaan, maar het is inderdaad off topic en ook ontbreekt me de tijd. Mogelijk wordt het onderwerp nog eens opgestart en dan doe ik graag mee.
Reactie op de film De onrendabelen. Ik ben reeds jaren bezig met dit probleem, ook wel dat van de Armoede in Nederland, en met dat van de werkloosheid die steeds groter wordt. Na jaren van sociologisch onderzoek heb ik er ook een oplossing voor ontworpen, met gebruik van succesmethoden uit het verleden.
Dit is de Sociale Cooperatie, afgekort soco. Een instelling zonder winstoogmerk, waarin nominaal 1000 arme werklozen, of 1000 onrendabelen via bewezen doeltreffende werkende doe-het-zelf-voorzieningen hun eigen werk scheppen. Volledig, vast en duurzaam, het blijft altijd bestaan.
Het is een vorm van sociale innovatie, en politieke partijen zijn er bang van. Want het betekent anders gaan denken. Weg van het geld en de schulden, weg van de concurrentie. Weer via samenwerking, vandaar de naam Coöiperatie. Niet met geld als doel, maar met als doel het scheppen van Vast, Volledig en Duurzaam werk voor allen waarvoor geen commerciele banen bestaan.
Ik zoek hulp, vooral voor meer publicatiemiddelen. En hulp bij de uitvoering.
Via mijn e-mail mjjmsc@hetnet.nl beschikbaar 2 folders : de 1e van Stichting Afschaffing Armoede in NL, en de 2e Van Abdij naar Sociale Coöperatie.
Omdat ik een website nodig heb en er zelf geen kan maken, zoek ik ook hulp daarvoor.
Verder concrete hulp voor de uitvoering, zie de folders.
Alvast bedankt .
Martin Schenkels, Voorz. Stichting Afschaffing Armoede in Nl,
ontwerper van de Sociale Coöperatie.
Dat de onrendabelen zo opgejaagd worden komt omdat er teveel geruik/misbruik is geweest van sociale voorzieningen. Zo ongeveer alle kennissen van mijn ouders hingen aan het subsidieinfuus. We zijn inderdaad een luie samenleving geworden. En daarvan zijn de mensen met echte problemen de dupe. En daar hoor ik ten dele zelf ook bij, met een chronische ziekte maar zonder uitkering. En dan aanzien hoe de babyboomers alles maar opstrijken…
Als jij met een chronische ziekte geen uitkering krijgt is dat natuurlijk absoluut niet in orde, Josse.
Maar wat me wel erg verbaast is dat je je gram zo richt tegen de zogenaamde babyboomers die te veel op zouden strijken, en niet tegen de politieke partijen die het zorgsysteem en de sociale zekerheid nog verder af willen breken. Volgens mij ben jij aan het blaffen tegen de verkeerde boom.
Elders heb je al een poging gedaan om al je rancune op de SP af te reageren, dat lijkt mij nogal dom. Als je van een politieke stroming wat te verwachten hebt is het nou uitgerekend links dat tegen de afbraak ingaat. Een beetje schelden op de zogenaamde babyboomers gaat jou helemaal niks opleveren.