1 Mei, mooie dag voor de regioconferentie in Eindhoven. Ik was uitgenodigd om een inleiding te komen houden over integratie. Spannend, want een onderwerp waarover we binnen de SP nog bij lange na niet zijn uitgepraat.
Ik vind dat we in de integratiediscussie te veel problemen leggen bij de culturele verschillen, ook als die helemaal geen problemen op hoeven te leveren. Ik zou de volgorde willen veranderen: eerst hebben we het over een rechtsstaat waar iedereen zich aan te houden heeft, ongeacht cultuur. Dan is er de kwestie van participatie (ik gebruik dat woord liever dan integratie), we willen dat nieuwkomers mee doen aan wonen, werken en leren, en daarvoor is het nodig dat ze Nederlands leren. Dan hebben we het over emancipatie. We kunnen al grote verschillen zien tussen de eerste en de tweede generatie allochtonen. Emancipatie heeft tijd nodig, gaat stapsgewijs, en moet beginnen bij waar de mensen zelf zijn. En dan als laatste, als aan de bovenstaande voorwaarden is voldaan en de processen in werking zijn, dan blijft er nog heel veel ruimte over voor culturele verschillen en het behoud van eigen identiteit.
En ik vind dat er te veel over integratie wordt gepraat alsof dat een activiteit is van autochtonen allochtonen die zich maar aan moeten passen, en niet als een wederkerig proces. Integratie, volgens de van Dale, betekent ook het als gelijkwaardig opnemen van bevolkingsgroepen.
En verder vind ik dat we niet alleen moeten kijken naar de achterstand die allochtonen kunnen hebben, maar ook naar de achterstelling. Het probleem van de zwarte scholen komt niet alleen door de aanwezigheid van veel allochtonen, maar ook door de ‘witte vlucht’. Kortom: een goed integratie beleid richt zich niet alleen op wat de allochtonen moeten doen, maar ook op wat er moet gebeuren aan de autochtone kant.
De SP heeft als geen andere partij echte banden met de mensen in de oude wijken die het meest konkreet te maken hebben met de gevolgen van een grote toestroom van migranten. Die mensen hebben zich lang in de steek gelaten gevoeld door de politiek, en dat verklaarde mede de populariteit van de Fortuin beweging twee jaar geleden. Ik zie als taak van de SP om zowel op te komen voor de belangen van autochtone mensen in de oude wijken, als voor de allochtone bevolking. Ook al is het niet makkelijk, het moet mogelijk zijn om elkaar te vinden op gemeenschappelijke belangen.
Dit waren mijn stellingen:
Stelling 1: met maatregelen die vooral gebaseerd zijn op straf en dwang bereik je het tegendeel van wat we willen. Emancipatie is een proces dat tijd nodig heeft.
Stelling 2: verplichte cursus Nederlands in het land van herkomst is niet erg socialistisch.
Stelling 3: wil je de jongeren bereiken, dan moet je goed zijn voor de ouderen.
Stelling 4: de SP moet zich bezig houden met achterstand en achterstelling, en kan een brugfunctie vervullen tussen allochtonen en autochtonen.
Het werd een levendig gesprek, met veel reacties die mij ook weer aan het denken zetten. Natuurlijk veel te kort voor zo’n breed en ingewikkeld onderwerp. Ik heb er plezier in om in de afdelingen te komen praten en te luisteren. In de Eerste Kamer zitten we toch tamelijk ver af van wat er in het land echt gebeurt. Ik hoop ook elders nog eens over integratie in discussie te gaan.
Het integratie is iets wat alleen bevorderd kan worden als we het niet meteen proberen op te lossen(mannelijk) maar eerts inzien wat mensen er van weerhoudt om te integreren. Meevoelen en begrip tonen (vrouwelijk). Als je anders bent en anders denkt dan de “norm” voel je je automatisch min of meer buitengesloten. Als je daarnaast stelselmatig door de media en in het dagelijkse leven als minderwaardig wordt betiteld dan is het logisch dat je daarop niet positief reageert. Je kiest sneller voor een omgeving waar je je wel gewaardeerd voelt. De autochtone bewoners van de oude wijken voelen als geen ander wat ik hierboven heb beschreven. Ik geloof erg in de kracht en macht van de media. Op nederland 3 heb je geweldige voorbeelden van positieve beeldvorming. Hierin ligt volgens mij een groot deel van de oplossing. Het is zeker een langdurig proces maar als we inzien dat het begrijpelijke “natuurlijke” reacties zijn die mensen tegenhouden te integreren moet het uiteindelijk mogelijk zijn om prettiger samen te leven.
Hoi Anja,
Erg interessant wat je schrijft. Ik ben alweer een aantal jaartjes SP-er en heb me atlijd goed kunnen vinden in het integratie standpunt van de SP. Alleen de laatste jaren (zeg maar sinds Fortuyn enzo..) vind ik soms de toon niet zo genuanceerd meer, vaak nog wel genuanceerder dan andere partijen maar toch niet meer helemaal ok. Vooral dat standpunt dat mensen in het land van herkomst moesten inburgeren vind ik ronduit populistisch! Naast dat dat in veel landen praktisch onmogelijk is, zal dit ook niet goed werken aangezien goed de taal leren en een samenleving leren begrijpen alleen lukt als je tijdens het leren ook ervaringen daarmee op doet.
Nu mijn vraag, kan ik uit jou tweede stelling constateren dat het net door mij bekritiseerde standpunt ter ziele is, was dit slechts om discussie te bevorderen, of betreft het hier een pesoonlijke mening van jou?
Groet,
AUIZ
Stelling 1:
Onmiddelijk doemen de 60-er/70-er/80-er jaren weer bij mij op en dit tijdperk belichaamde de essentie van je stelling. meer dan 30 jaren waren blijkbaar nog niet genoeg om de vruchten van dit beleid te kunnen waarnemen. Ik meende ook, dat binnen de SP leiding men heterover eens was, dat de integratie politiek mislukt was; zelfs nog een commissie voor gevormd om dit te onderzoeken.
Stelling 2
Begrijp ik niet helemaal. Waarom zou het niet socialistisch (kunnen) zijn?. 1 sociaal voordeel weet ik wel te noemen Anja; dat is, dat als je het onderwijs regelt in het vaak straatarme land van herkomst, dan zal het dorpje of regio, waar dat onderwijs wordt gegeven, heel blij zijn met de inversteringen en de werkgelegenheid die dit daar met zich mee zal brengen vanuit Nederland.
Stelling 3
Ben ik mee eens. Maar deze stelling is heel algemeen. Het geldt immers voor alle ouders in deze maatschappij.
Stelling 4
Bij de begrippen achterstand en achterstelling denk ik niet direct aan allochtonen en autochtonen. Dit werkt teveel polariserend.
We zitten allemaal in hetzelfde schuitje en dan bedoel ik deze sociaal uitgeholde maatschappij. Achterstand en achterstelling ervaren steeds meer mensen, die een laag inkomen hebben en daardoor steeds meer achterop raken; ook met hun kinderen.
Door privatisering is die toestand nog erger geworden. We hebben nu een klasse-justitie, een klasse-gezondheidszorg en klasse-onderwijs. Heb je genoeg geld (of rijke ouders), dan kun je dure advocaten betalen om je recht te halen, wachtlijsten ontlopen door uit te wijken naar een dure privékliniek/een duur ziekenfondspakket met alles erop en eraan, en dure studies gaan volgen. Dit is, wat de 2-deling hier doet ontstaan. Dàt is die achterstand en die achterstelling; waar ik het over wil hebben en dan maakt het niet uit, of je blank; zwart of paarsgroen gestippeld bent!
het is tijd voor de revolutie
Integratieis zoals je schrijft een wederkerig proces, het moet van twee kanten komen. De spijker op zijnkop.
De allochtonen zijn in Nederland uitstekend behandeld. Toen eind jaren’70 de banen van de toenmalige gastarbeiders in de textiel- en metaalindustrie verdwenen, werden ze, vaak zonder noemenswaardige gezondheidsklachten, naar de WAO geloodst.
Daarnaast werden gezinsherenigingsprogramma’s gestart, werd toegang tot hoogwaardige gezondheidszorg geboden en goed onderwijs voor de kinderen.
Kortom goede voorwaarden voor een succesvolle start in het nieuwe thuisland.
Daarbovenop een voorkeursbehandeling op de arbeidsmarkt via “positieve discriminatie” en bedrijven die verplicht werden een zeker allochtonenquotum in hun personeelsbestand op te nemen, het kon niet op!
Maar het is net als met verwende kinderen, uiteindelijk is het nooit goed.
Bepaalde groepen allochtonen hebben dde hun geboden kansen niet benut en daar zijn zij zelf verantwoordelijk voor. Zijzelf kunnen en moeten hun situatie verbeteren en zolang dat besef niet doordringt zàl hun situatie niet verbeteren. Je kunt immers niet alles aan blijven dragen.
Overigens integreren de meeste groepen goed. Chinezen, Vietnamezen, Indonesiërs, geen enkel probleem. Eigenlijk voornamelijk de Marokkanen, een deel van de Turkse gemeenschap. sommige groepen Afrikanen en Antillianen, die lijken niet te willen integreren.
Je zou dan willen zeggen, pas je aan of, als je dit land verschrikkelijk vindt en de mensen hier verschrikkelijk vindt, ga dan terug !. Je bent uit vrije wil gekomen, je mag ook terug ! Maar neem geen vijandige houding aan tegenover deze samenleving.
Trouwens, de arbeidsmigratie zal in de toekomst uit de niuwe EU-lidstaten komen. Letten, Esten, Tsjechen, Hongaren, ze zulle waarschijnlijk binnen tien jaar volledig geïntegreerd zijn. En dat is, gezien de vergrijzing van de bevolking, nodig ook.
Voor alle duidelijkheid: geen van de stellingen die ik poneerde waren officieel partijstandpunt. Het waren mijn stellingen, om de discussie op gang te brengen.
Over stelling 2, mijn mening over de verplichte cursus Nederlands in het land van herkomst voor huwelijksmigranten: in de eerste plaats is het praktisch niet uit te voeren. Er komen niet alleen partners uit Marokko of Turkije, maar ook uit de Philippijnen en Thailand, bijvoorbeeld. Dan zouden overal bureau’s moeten worden opgericht die examens kunnen afnemen. De minister had als idee dat mensen wel Nederlands kunnen leren via de computer. Dan weet ze om te beginnen niet dat iemand in het achterland van Turkije geen computer heeft, en verder blijkt ze weinig van onderwijs af te weten. In Eindhoven was er wel iemand die veel van onderwijs af wist – die kon ons uitleggen dat je zo nooit een buitenlandse taal leert. Dat kun je niet in isolement, en zonder mensen om je heen waar je mee kunt praten.
Waarom ik het niet socialistisch vind: omdat alleen de mensen die al goed geschoold zijn en in de grote steden wonen kans maken om op deze manier Nederlands te leren en dus toegelaten te worden. Ik zie het dus vooral als een uitsluitingsmaatregel. Als dat is wat we willen: alleen hooggeschoolde en goed verdienende mensen als partner toe laten, dan moeten we dat ook eerlijk zeggen. Ik zal daar niet voor stemmen.
Je moet je voorstellen voor welke dilemma’s mensen komen te staan. Ze willen trouwen. De partner mag alleen naar Nederland komen als hij/zij Nederlands heeft geleerd. Lukt dat niet, wat dan? Dan kunnen ze of niet trouwen, of degene die al in Nederland woont moet een hele opgebouwde toekomst opgeven. Dat vind ik te erg.
En laten we er vooral niet intrappen dat het gaat om een gigantisch probleem. In 2002 kwamen er 2000 mensen als partner uit Marokko, en nog minder uit Turkije.
Wel ben ik er voor om mogelijkheden in de landen van herkomst aan te bieden om alvast met de inburgering te beginnen. Het is heel goed mogelijk om potentiële partners, op het moment dat ze zich melden met de papieren, voor te lichten wat ze kunnen doen om beter voorbereid te zijn. Er kan ook meer gedaan worden met tv, en video’s. Dat is wat anders dan te dreigen met examens, en als iemand zakt te zeggen: je komt er niet in.
En wat betreft mensen die nog analfabeet zijn: het kan helemaal geen kwaad om een deel van het ontwikkelingsgeld te besteden aan alfabetiseringsprojecten, nog ongeacht de vraag of mensen die er gebruik van maken naar Nederland komen.
Ik zeg niet dat we niets van mensen die naar Nederland komen mogen vragen. Ik denk dat het een goed beleid is om van mensen die nu in Nederland worden toegelaten te verwachten dat ze Nederlands leren. Daar moeten dan wel de mogelijkheden voor zijn. En daar mag dan nu niet op bezuinigd worden, terwijl er nog wachtlijsten zijn.
Dat lijkt me beter te passen bij de drieslag van de SP: gelijkwaardigheid, waardigheid en solidariteit, dan verplicht Nederlands leren in land van herkomst.
Anja, je zei op 1 mei jl.: “En ik vind dat er te veel over integratie wordt gepraat alsof dat een activiteit is van AUTOCHTONEN die zich maar aan moeten passen, en niet als een wederkerig proces.” Einde citaat.
Hierbij een correctie: “autochtonen”; moet uiteraard zijn: allochtonen!
Ik ben het met je eens: integratie mag niet ontaarden in gedwongen assimilatie à la Ayaan Hirsi Ali/de VVD-fractie in de Tweede Kamer! Elke rechtssocioloog weet dit!
Kees, dank je wel. Natuurlijk moest het allochtonen zijn en ik heb het even gecorrigeerd. Het zijn ook van die on-woorden. Je vergeet haast dat het om mensen gaat.
Je reageerde alleen op stelling 2; Goed. maar nu
Ik geef toe, dat het in de praktijk niet even best uitvoerbaar zal zijn om in elk land een scholingsburo ofzo te plaatsen. maar dat is ook niet de bedoeling. Het gaat dan hierbij om die landen die het leeuwedeel aan migranten leveren: Marokko; Turkije en ook de Antillen. Als we die kunnen nemen, dan zijn we al een heel end.
Anja, je denkt dat een cursus heel duur is; Ja inderdaad, als die hier wordt gegeven. De persoon die zijn partner wil invoeren, kan heus wel een bijdrage betalen aldaar; want zonder baan, mag je al langer tegenwoordig geen partner importeren. Financieel hoeft dit nog niet zo sneu te zijn. Waarom moet de belastingbetaler daar maar weer voor opdraaien? Er zijn hier trouwens landgenoten genoeg om uit te kiezen…maar dat was een ander onderwerp..Ik blijf het bullshit vinden.
Ik vindt het een dure grap; als je al weet, dat becijfert is, dat het inhalen van de taalachterstanden van de reeds hier verblijvende allochtonen ons maar liefst 19 miljard gaat kosten. Ik zit hier dus niet op te wachten; vooral als je toch nog even leest, wat ik onder achterstand en achterstelling versta bij stelling 4.
Anja; je kunt nu op dit moment in dit land niet iedereen maar even op zijn wenken bedienen. Er moet met het weinige geld dat er is, prioriteiten worden gesteld.
Beste mensen,
Immigratie gaat altijd gepaard met problemen. Ik denk dat taalcurssuen niet afdoende resultaat zullen geven als voor de rest niets wordt gedaan om die Nieuwe Nederlanders zich ook daadwerkelijk Nederlander te laten voelen. Integratie komt van twee kanten, heeft menig beleidsmedewerker gezegd en dat is ook zo. Als ik even spreek vanuit de Rotterdamse situatie dan moet ik zeggen dat er heel veel mensen die vers uit de Antillen en Turkij of Marokko gekomen zijn dat ze heel graag willen integreren en de taal beter willen spreken, maar dat ze zo vaak het gevoel hebben niet welkom te zijn. Ze worden bijvoorbeeld in winkels slechter behandeld, in de tram met de nek aangekeken of bij het arbeidsbureau niet serieus genomen. Ik vind dat men ook hierin moet investeren: een sociaal klimaat in Nederland waarin niet alleen de nieuwe Nederlander veel moet investeren in zijn/haar nieuw land, maar ook de Nederlanders zelf om de sfeer in het land goed te houden opdat mensen ook echt kunnen opgaan in de samenleving. Ik wil overigens nog een leugentje de wereld uithelpen: allochtonen kregen in de jaren tachtig en negentig niet een troetelbehandeling, men deed gewoon nochelant alsof ze er niet waren en ze werden vaak uit eigen belang stil gehouden met wat subsidiegeld om eigen activiteiten te ondernemen. Allochtonen werden pas echt een probleem toen in de jaren negentig de tweede generatie Turken en Marokkanen massaal opstond en van zich liet horen, mee wilde doen aan het publieke debat en het publieke leven, dat je ineens jonge mensen al dan niet met hoofddoek in het theater zag, in de tram, als baliemedewerker of als arts. Het was toen dat men zo iets kreeg, HEY KRIJGEN JULLIE PRAATJES?? TERWIJL JULLIE OOK MISDADIGERS in jullie groep hebben? (welke groep heeft die niet, maar goed).
Misschien is dit allemaal te gechargeerd, en natuurlijk zijn er ook mensen die een huwelijkspartner uit land van herkomst hierheen halen omdat ze de meiden in nederland hoeren vinden en de jongens pooiers. Maar dan kom ik weer terug op wat ik eerder zei: je moet hier in Nederland investeren, de witte Nederlander dat ie ook wat moet doen om die zwarte of beige persoon op te laten nemen in de samenleving en er moeten gesprekken gevoerd worden met mensen van allochtone afkomst dat het fout is en bovendien strafbaar om te discrimineren. Vervolgens denk ik dat het mede door de hoge inkomenseis heus wel goed komt in Nederland betreffende huwelijksmigratiezaken en de multiculturele samenleving an sich.
Integratie is inderdaad een wederkerig proces. De Nederlandse overheid heeft dat proces vanaf het begin uitstekend gefaciliteerd. Bij die groepen die participeren op de arbeidsmarkt en in het sociale-culturele leven zie je ook dat integratie als vanzelf groeit en uiteindelijk geen item meer is.
De groepen die niet wilden deelnemen aan de samenleving moeten nu niet raar opkijken dat ze in een achterstandssituatie terecht zijn gekomen. En al helemaal niet met de beschuldigende vinger naar de autochtone bevolking wijzen, want dat is nu juist een deel van het probleem: altijd maar weer de schuld bij anderen leggen, niet inzien dat een betere positie in de samenleving iets is dat je zelf moet bewerkstelligen en dat door geen enkele overheid kasn worden aangedragen.
Het integratiedebat – of beter gezegd de moddergooierij richting Nederlandse moslims – wordt steeds grimmiger gevoerd. Zie ook vooral de ingezonden brieven in kranten. Ik vind het eng. Na de aanslagen van 11 september 2001 schreef ik in een groot opinieartikel voor het tijdschrift BIJEEN o.a. het volgende over integratie en gevoelens van moslimsjongeren, het is volgens mij nog steeds actueel en de gevoelens die ik beschreef zijn alleen maar heftiger geworden:
Inmiddels heb ik wel van vele islamitische vrienden in Nederland gehoord dat ze net na de ramp in de VS bedreigd zijn op straat, zijn uitgescholden of op zijn minst vieze blikken toegeworpen hebben gekregen. Iedere dag weer…En om maar te zwijgen van verbrande scholen. Uit onderzoek van het Landelijk Bureau ter bestrijding van rassendiscriminatie is overigens gebleken dat Nederland hoog scoort wat aanslagen tegen en intimidaties van moslims betreft.
Hoe het precies komt dat er in het Westen een diepgewortelde afkeer bestaat tegen de Islam is te verklaren als je kijkt naar de geschiedenis. Sinds de middeleeuwen en de kruistochten die toentertijd georganiseerd werden, was men bezig de Islam proberen te verslaan. Curieus detail: in de Middeleeuwen werd de Islam als een losbandige godsdienst gezien die seks tussen echtlieden propagandeert en bovendien vrouwen erfrechten gaf. In die periode werd juist de vrijheid die aanwezig is in de Islam door de Westerlingen gezien als bedreiging voor het conservatieve denken. Uiteraard waren de kruistochten nodig om het land van Jezus te bevrijden van die ‘ barbaren’ . Vervolgens kreeg je de Ottomanen die tot aan de poorten van Wenen zijn gekomen met hun expansiezucht. Dit beangstigde het Westen ook ten zeerste en mocht ook nooit meer gebeuren.
De Islam is dus in tegenstelling tot bijvoorbeeld het Boedisme gevaarlijk dicht bij de Europeaan gekomen. Er heerste en heerst nog altijd veel angst voor het ontbekende. De Islam vormde een bedreiging en wordt vaak nog steeds als een bedreiging gezien (Frits Bolkestein verwoordde het als het nieuwe gevaar, alsook wijlen Pim Fortuyn in zijn columns in Elsevier). Door de Islam op cruciale momenten zoals net na de aanslagen op WTC en het Pentagon in verband te brengen met fanatisme en terrorisme, worden de anti gevoelens jegens deze religie alleen maar versterkt.
Ik reageer op de posting van Henk in mei 2004.
Hij noemt de naam ‘Indonesiërs’ terwijl hij het heeft over Indische Nederlanders.
Niet alleen juridisch was het grootste deel van deze groep al Nederlander bij geboorte, maar ze hadden ook veelal een nederlandse afkomst of andere europese voorouders.
Men sprak vaak van huis uit al nederlands, ging naar nederlandse scholen, waren christelijk, Wilhelmina en Juliana waren hun staatshoofden en men wist waar Roodeschool en Maastricht lag.
Ze waren in het voormalig Indië al ‘geintegreerd’ in dat stukje overzeese nederlandse cultuur.
Je hebt het over nederlanders uit een nederlandse cultuur.
Bedroevend is dat deskundigen steeds meer spreken over ‘indonesiers’ … en misschien is dat een symptoom wat er mis is in Nederland.
Men weet te weinig over die ‘minderheden’en neigt ernaar mensen in het hokje ‘buitenlander’te stoppen.
Met dit zwart-wit wij-zij-denken kom je er niet..
Het CBS noemt iedereen in het buitenland geboren of één van de ouders is in het buitenland geboren ‘allochtoon’
Van staatswege wordt ongenuanceerd denken hiermee bevorderd.
De werkelijkheid is dat er is een heel spectrum van blank autochtoon naar donker allochtoon.
Maar in die allochtonendiscussies die men voert wordt te vaak
dat spectrum verkracht tot wij en zij.
Wat mij als indische nederlander extra pijn doet is het rigide stigma van ‘buitenlander’ of ‘indonesiër’
Als indische nederlanders allemaal blank zouden zijn dan doet men zoiets niet.