Twee spraakmakende kopstukken uit de Europese islam in discussie, aanstaande donderdag vrijdag in Rotterdam: Tariq Ramadan, zwitserse filosoof en theoloog, en Dyab Abou Jahjah, Belgische voorman van de Arabisch-Europese Liga. Beide mannen spraakmakend, niet in het minst omdat moslims die zich niet in het defensief laten dringen, zich beschouwen als Europeaan, en vinden dat dat niet in strijd is met het feit dat ze openlijk en trots moslim zijn kunnen rekenen op veel koudwatervrees en paniekreacties, reuring en ruis en verdachtmakerij, waardoor het voor veel mensen nauwelijks meer mogelijk is om de horen wat ze eigenlijk zeggen. Dus gebruik deze kans, en ga vooral eens zelf luisteren. De voertaal is Engels. Van te voren reserveren. Zie de gegevens in KORT, hieronder.
Tarig Ramadan, die ik een paar keer zelf mee heb gemaakt, en van wie ik het boek Westerse moslims en de toekomst van de islam met belangstelling heb gelezen, wordt vaak gezien als een fundamentalist, omdat hij terug grijpt naar de oorspronkelijke bronnen van de islam. Het grote en blijkbaar haast onuitroeibare misverstand is dat teruggrijpen naar de koran en de soenna (het voorbeeld en de overleveringen van de profeet) neer zouden komen op het willen herinvoeren van Middeleeuwse gebruiken. Dat is niet juist.
Ramadan:
De islam is een en zijn beginselen zijn hetzelfde, en worden door alle moslims onderschreven, al is er, altijd met respect voor de islamitische beginselen, een belangrijke marge van evolutie, verandering en aanpassing aan de diverse sociale en culturele milieus. Doordat zij ervaren wat het is zich in een nieuwe samenleving te vestigen, rest moslims in het Westen geen andere keus dan terug te keren naar de bron en de studie van de verwijzingen, om te kunnen omschrijven en onderscheiden wat in hun godsdienst onveranderlijk is (thabit) en wat onderhevig is aan verandering (moetaghajjir) en om van binnenuit te bepalen wat zij hebben verworven en wat zij hebben verloren door hun aanwezigheid in het Westen. (pag 23)
Trouw aan beginselen betekent nog niet trouw aan een historisch model, om de doodeenvoudige reden dat de tijden veranderen, dat samenlevingen en politieke of economische systemen ingewikkelder worden en wij daardoor voor elk tijdperk en voor elke sociale en culturele werkelijkheid een passend model moeten ontwerpen. (pag 55)
Om een voorbeeld te geven: het gaat er dus niet om je te kleden zoals de profeet en zijn metgezellen, maar om je te kleden volgens de beginselen van eenvoud en wellevendheid. De ‘vernieuwing’ houdt niet in dat de bronnen worden bijgesteld, maar dat het verstand en de ogen die ze lezen een verandering ondergaan en dat zij in feite vanzelf beinvloed worden door de nieuwe sociale en politieke en wetenschappelijke omgeving.
In een interview in Filosofie Magazine (7/2005) zegt Ramadan: ‘Veel moslims zijn vergeten dat er een derde bron van kennis is, naast de soenna en de koran. Dat is ‘het boek der schepping’. De wereld om ons heen geef een context die we moeten lezen, en uit die context kunnen we komen tot inzichten over al-sharia, letterlijk: het pad van de trouwhartige.
Dat is nog niet zo simpel. Het is ook niet zo simpel om zelfbewuste moslim te zijn in het huidige Europa. Veel moslims accepteren volgens Ramadan een dualistisch denken, en scheiden hun islamitische wereld van de westerse omgeving. Ze leven in de marge van de samenleving. ze adopteren een minderheidspsychologie en ervaren zich als slachtoffer, of ze verzoenen zich met het idee dat de islam alleen een prive betekenis heeft, zoals het Westen graag van ze ziet. Ramadan pleit voor een islam die assertiever is, die een grotere inbreng heeft in de huidige samenleving waar de moslims deel van uitmaken, en dat er een dialoog komt met de Europese beschaving, een dialoog op voet van gelijkwaardigheid.
Ook dat is nog niet zo eenvoudig: te vaak houden Europese overheden een monoloog, verpakt in de schijn van een dialoog met de moslimminderheid. Waarom zouden de moslims niet net zo goed van de Europese meerderheid een houding van reflectie op de eigen omgeving en traditie mogen verwachten?
Ramadan:
Ja, maar dat is op dit moment een heel moeilijke houding om te hebben – als moslim – want dat roept meteen de vraag op of ik niet vijandig sta tegenover Europa. De discussie wordt zo door emoties geleid, dat dit zelfs in gesprekken met filosofen de boventoon voert. Nietzsche is niet als anti-Europees bestempeld vanwege de felle kritiek in zijn boeken. Maar als ik als moslim kritiek heb, wordt mijn loyaliteit onmiddelijk in twijfel getrokken. Terwijl ik zou zeggen: juist omdat ik een kritische houding aanneem ben ik een Europeaan. Juist daarmee laat ik zien dat ik betrokken ben.
Abou Jahjah heeft een ander standpunt: die vindt dat er niet gezocht moet worden naar de overeenkomsten tussen moslims en niet-moslims op religieus vlak, maar op cultureel vlak. ‘Cultuur is beweging, religie bestaat uit dogma’s, uit onveranderlijke teksten’. Dat kan dus een interessante discussie worden tussen twee niet meer weg te denken Europeanen over de toekomst van de islam en de moslims.
Hoi Anja en anderen,
Het debat is a.s. vrijdag de 20e…..en het belooft wat!
Ramadan:
‘Spirituele en intellectuele gezondheid meet je af aan de vragen die men stelt…’
Mededeling: reserveren voor het debat kan helaas niet meer! Alle 800 plaatsen zijn vergeven! Helaas voor diegenen die nog wilden reserveren. Wellicht tot een volgend keer.
Het enige dat er toe doet in het islamdebat is de vraag of moslims de beginselen van de democratische rechtsstaat kunnen of willen onderschrijven: gelijkheid voor de wet van mam en vrouw, en vrije verkiezingen. De rest gaat over bijzaken waarover je het in meer en mindere mate mee oneens kunt zijn.
P.s. ‘mam’ moet ‘man’ zijn: een freudiaanse verspreking?
Hoe heeft het zover kunnen komen, sp’ers die een religie omarmen cq verdedigen die wereldwijd op het niveau verkeert waar het christendom honderden jaren geleden de mensen onderdrukte.
Het activisme waar ik ooit deel van uitmaakte is spoorloos verdwenen, opgelost in de halfgare soep vol halve waarheden waarbij zowel beroepsactivisten, nepsocialisten als het groot kapitaal wel bij varen. Wat rest is om kotsmisselijk van te worden maar waarvan met de dag zekerder wordt dat de afrekening genadeloos zal zijn.
Dan ben ik net op tijd geweest. Ik zal er in ieder geval zijn. Ik staak het leren van mijn tentamens vrijdag… ik hoop dat ik er achteraf geen spijt van heb.
Jawel John, God zal ons straffen.
Wesley, iedereen die in Nederland woont heeft zich te houden aan de wet. Aparte beginselverklaringen voor aparte bevolkingsgroepen zijn tegen onze Grondwet, want discriminerend. En zinloos: wie kwaad wil ondertekent een verklaring ook als hij het er niet mee eens is, en voor wie ter goeder trouw is is het nergens voor nodig.
(Het is trouwens wel geestig: juist de mensen die van moslims verwachten dat die zich niet aan de Grondwet zouden houden, zijn de eersten om die te overtreden. )
Er is geen werkelijke reden om aan te nemen dat moslims meer dan andere Nederlanders tegen vrije verkiezingen zouden zijn. Het merendeel van de migranten stemt en stemt links.
Het apart zetten van moslim Nederlanders, hen bij voorbaat wantrouwen en apart van hen verwachten dat ze verklaringen afsteken die andere Nederlanders niet af hoeven te steken heeft geen enkele zin, het voldoet alleen aan het vijandbeeld van een deel van de autochtonen.
Je zult er de Grondwet voor moeten veranderen.
Ga je gang.
Ja John,
Vrouwen hadden ze nooit mogen toelaten bij de SP, dat is de bijl aan de wortel van de klassenstrijd, de appel van Eva, het einde van algebra en logica.
Anja, kop op meid in het huis van Jan Marijnissen zijn vele Kamers …) Leg John uit dat je hardstikke logisch bent en altijd heel goed in algebra, en dat Marx nooit tegen de religie heeft geageerd, en indien al dat was een heel andere tijd toen gaven de Huub Oosterhuizen nog geen Euros aan bedelaars want toe had je nog helemaal geen euros enne .. enne ..
Groeten uit winderig Heerenveen,
Anja,
Wetten maken is meerdeheidswerk. Gelogen verklaringen vallen onder meineed, en dat is strafbaar
Er is werkelijk wel een reden om aan te nemen dat moslims – als gemeenschap – tegen vrije verkiezingen zijn: ken jij een moslimland (met soennieten en/of sjiieten) dat vrije verkiezingen kent? Daar zitten historisch gegroeid in hoge mate conservatieve moslimschriftgeleerden achter, en van hen afgeleid zijn er de imams die weer gelegitimeerd worden door de moslimbevolking. Je zou Abdulwahid van Bommel eens moeten lezen over hoe hij die club denigrerend wegzet.
Jij kunt mij wantouwen verwijten, ik verwijt je goedgelovigheid. En als de moslims te vertrouwen zijn en/of willen ontsnappen uit de verstikkende groepsdruk, zouden ze geenszins moeite moeten hebben met zo’n verklaring. Het is namelijk ook ter hun bescherming.
@ John (5):
Citaat: “…..sp’ers die een religie omarmen cq verdedigen die wereldwijd op het niveau verkeert waar het christendom honderden jaren geleden de mensen onderdrukte.”
Beste John,
Afgezien nog van dat “omarmen cq verdedigen” (wat mag dat betekenen?): een bepaald deel van de Christenen bevindt zich nog steeds op het niveau van Ku KLux Klan, Apartheid, e.d. Deze verschijnselen ontstonden pas in de 19e resp. 20e eeuw. Er is wat mis met je tijdsbesef, jongen…..