Rakelings nabij

Allah is het licht van de hemel en de aarde,
zijn licht is als een lamp in een nis –
een lamp gevat in een kristallen glas;
het glas is als een stralende ster.

Licht van Licht.
Hij stemt alwie hij wil af op zijn licht.
Soera 24:35

Woorden uit de koran. Ze klinken deze zondag in een kerk, mijn kerk, de Ekklesia. Meer soera´s over licht. Een lied over licht. En een verhaal van Kees Kok. Nadat we het vooral hebben gehad over de joodse wortels, nu over de overeenkomsten tussen het oude jodendom en de islam. Net als het jodendom is de islam een profetische godsdienst, met het geloof in de Ene God. Veel gebruiken, het vasten, de voedselwetten, lijken op elkaar.

Mohammed is zijn profetische loopbaan in Mekka begonnen met de verdediging van de zwakkeren, de armen, weduwen en wezen. Dat was hard nodig in de beginnende stedelijke samenleving die steeds individualistischer werd, en waarbij de oude solidariteit van de eigen clan niet meer funktioneerde. We lazen hoe de koran de rijkdom bestempelt als een vorm van overlast; hoe zij pleit tegen de gierigheid en voor het overvloedig weggeven van wat je bezit; dat maakt je pas welvarend, dat is een ´goede investering in Allah´. En dat lijkt sterk op wat Jezus zegt tegen de rijke jongeling en de tollenaar Zacheus, en ook dit: ´Ik zeg jullie: wie huis of vrouw, of broers, ouder of kinderen prijsgeeft omwille van het koninkrijk God (dat wil dus zeggen: een betere, rechtvaardiger wereld) die zal het veelvoudige ontvangen in deze tijd en in de komende eeuw een leven zonder einde´(Lucas 18:29-30) Het gaat in de koran in wezen om een, zeker voor die tijd, revolutionaire, Arabische vorm van humanisme.

Zijn er ook verschillen?

Soms maakt de Barmhartige Erbarmer uit de koran een nogal absolutistische indruk, dan heeft hij de couleur locale van een oudoosterse vorst. Maar geldt dat niet ook voor de God van Israel? En er staat toch in de koran dat Allah de mens nader is dan diens eigen halsslagader- Het lijkt erop dat hij, net als de bijbelse God nu eens ongenaakbaar ver weg, dan weer rakelings nabij is, ´dieper in mij dan mijn diepste zelf´, om met Augustinus te spreken.

Kees Kok:

In het huidige westerse debat over moslims en integratie wordt door een aantal spraakmakende politici gesuggereerd dat we zitten met een islam-probleem, een religieus probleem. Dat is een vergissing. We zitten met een sociaal integratie-probleem; de moslims in ons midden willen net als wij in vrijheid kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Terwijl bij ons angst wordt gekweekt voor een oprukkende islam, voelen moslims wereldwijd een aanzienlijk reelere angst voor het oprukkende Westen. Mijna alle moslimlanden zijn eeuwenlang gekoloniseerd geweest, en nu zien ze weer westerse legers oprukken in hun regio. Natuurlijk zoeken velen hun toevlucht in een islamisme waarin ruim plaats is voor de idee van een jihad tegen het ongelovige Westen. En natuurlijk kan de koran ook misbruikt worden om terrorisme te legitimeren, net als de bijbel ook gebruikt kan worden om ter verdediging van de neo-liberale god vrijheid massal geweld te gebruiken en vernietiging te zaaien op andermans erf, of om te streven naar een Groot-Israel, over alle Palestijnse grenzen heen.
Overigens: net als de meeste mensen beoordelen de moslims hun medemensen doorgaans op hun medemenselijkheid, niet op hun godsdienst. De meeste moslims weten net zo weinig van de koran als de meeste christenen van de bijbel. Zij zijn moslim of christen, omdat zij in een christelijk of islamitisch gezin, omgeving, land zijn geboren. Beschaving wordt niet gewaarborgd door een religie waartoe men krachtens geboorte behoort, maar door menselijkheid.

Alex van Heusden met de voorbeden. Een fragment:

Leer ons gerechtigheid te volbrengen, dat wij kunnen doen wat wij kunnen voor mensen in nood, dicht om ons heen en ver weg.
Leer ons solidariteit te organiseren
met hen die in onze ingewikkelde samenleving
de weg zijn kwijt geraakt, in de marge gedrongen,
zonder aandacht en zorg.
Onderwijs ons in mededogen zoals uw naam gebiedt:
erbarmend, genadig, lankmoedig Gij.

Met al uw jodenmensen die uw naam belijden,
met al uw moslimmensen die U aanroepen ´Barmhartige´,
met al uw christenmensen die U herkennen in Jezus van Nazaret
bidden wij
om zorgvuldige omgang met onze vrijheden,
om wederzijds respect, om begrip,
tegen belediging, tegen haat.

En we zingen:

Uit eigen aard en huid naar iemand toe,
onontkoombaar. En niet wonen meer
tot ik Hem, Hij mij vinden zal, en hoe –
een zee van dromen gaat in mij tekeer.

24 gedachten over “Rakelings nabij

  1. Hoi Anja,

    even een kleine verbetering: in de Quran staat ‘noerihaa’ , wat vertaald in ’t Nederlands: ‘haar licht’ betekent en niet ‘zijn licht’.
    In de meeste Quranvertalingen wordt dit niet correct vertaald.

  2. Prachtig, volgens mij zijn er ook heel weinig imams die de koran begrijpen. Wie doet er wat aan? Leest het hier. Leest allen de islam op en volgens weblog Meulenbelt: rechtvaardig rechtzinnig en medemenselijk!

  3. nou nou Jolande, Anja’s waarheid is ook maar een waarheid hoor, zoek ajb. je eigen waarheid…..

  4. Anja, het koranvers dat jij hierboven aanhaalt staat centraal in diverse soefi-cultussen. Het wijst de weg bij het ontwikkelen van het goddelijke licht in ons hart. Abdulwahid van Bommel heeft daar vorige week heel inspirerend over gesproken in mijn moskee. Sommige ‘dronken’ soefi’s beweerden dat zij God waren (dat God in hen woonde), en werden vervolgens ter dood gebracht, want dat is voor degenen die alles letterlijk nemen natuurlijk onverteerbaar, dat iemand beweert God te zijn. Toch geeft dat verhaal van die halsslagader wel aan dat God heel nabij is. Meer nabij dan onze halsslagader moet wel in ons zijn. Bovendien blies God ons van zijn Geest in…

  5. Ontzettend goed stuk, Anja. Er wordt zoveel gekeken naar verschillen dat de overeenkomsten vanzelf interessanter worden. Waarom willen “wij westerlingen” de Islam zo graag als iets gevaarlijks zien, terwijl deze Godsdienst meer schoonheid bezit dan de dominante westerse Godsdienst (de economie).

  6. Die zogenaamde Jolande is weer onze oude kloon, Thea. Denkt met een slijmerig binnenkomertje de boel te bedotten.

  7. Beste Jan, geen enkele godsdienst is gevaarlijk. Gevaarlijke moslims bestaan wel, en daar moeten we iets aan doen. Ik lees momenteel Karen Armstrongs geschiedenis van de islam en daaruit blijkt dat bijna van het begin af strijd gevoerd is om de ‘ware’ islam. Alle vroege kaliefen zijn door geweld om het leven gebracht. Veelal waren het meer politiek gemotiveerde oorlogen dan dat het werkelijk om de juiste interpretatie ging en veelal waren de aanvoerders/heersers totaal onislamitisch bezig. Hetzelfde liedje als bij de verspreiding van het christendom, vanaf de tijd dat het christendom de godsdienst van de machtigen werd. De strijd om de ‘ware’ islam is dus niet iets van deze tijd.

    Ik heb mij net voor een artikel op Wikipedia wat verdiept in de biografie van de Soedanese revolutionair en mysticus Mahmoud Mohammed Taha, die in 1985 werd geëxecuteerd. Hij werd zogenaamd gedood vanwege zijn opvattingen over islam (c.q. ‘afvalligheid’), maar de ware reden blijkt dat hij een gevaar vormde voor de macht van de betreffende dictator. Die maakte handig gebruik van de bezwaren van conservatieve godsdienstleraren.

  8. Het bovengenoemde artikel heb ik met verbazing en met vreugde gelezen. Verbazing: dat het in deze tijd van anti-Islam stemming zo’n mooi artikel is verschenen vind ik bemoedigend. En met vreugde, omdat zo’n artikel veel meer de heerlijkheid van de Islam laat zien samen met de andere profetische godsdiensten.

    Allah is de zon die schijnt, al is het soms afgedekt met donkere wolken. Ik geef toe, dat kan soms lang duren, waardoor lijkt dat Allah, de zon er niet meer is. Maar ook deze wolken verdwijnen eens.

  9. Inderdaad mooie Aya (neen, Mr. Bush, geen aya, yippy,aya yippy, aya yippy yippy etc.) De Islam is een vredebrengende godsdienst: het is goed dat jij het licht aan het licht brengt Naja. De bangerds hebben ongelijk!
    Hulde

  10. Lieve Anja,

    waar haal je het allemaal vandaan inclusief de tijd.. Je bent een echte duizendpot!

  11. beste JanKeesZanetti (mooie naam, lijkt op Elias Canetti, maar dan anders)maakt u een freudiaansje met duizendpot? 🙂

  12. @ Hendrik Jan Bakker (8):

    “De geschiedenis van de Islam” van Karen Armstrong vind ik een buitengewoon helder en informatief boek. Heb ik hier wel eens aanbevolen als introductie in de Islam.

    Vorige week ben ik een dag -ter gelegenheid van de zonsverduistering- in Konya geweest (voor het overige in Istanbul), en heb daar tevens de graftombe en moskee van Mevlâna (Jalal al-Din Rumi) bezocht. Deze 13e-eeuwse soefistische mysticus heeft, naar ik heb gelezen, heel inspirerende en ruimhartige ideeën gehad. Hij was een toonbeeld van inclusief denken: ook anders- en niet-gelovigen riep hij om om deel te hebben aan gezamenlijke liefde.
    Hierover wil ik beslist meer weten…..

  13. Over Rumi weet ik eigenlijk niets, behalve dat hij een dichter en inspirerend soefimeester was. Er zijn een paar boeken van hem in het Nederlands vertaald. Met de grafcultus van sommige soefi’s heb ik niets. De man is dood en begraven, gun hem zijn rust. Persoonlijk heb ik ook met het georganiseerde soefisme niets. Ik huiver bij het idee dat ik mij aan een meester moet onderwerpen en door hem bevorderd te worden tot een volgende graad van inwijding. Onderwerping aan de Grote Meester hierboven is mij voldoende. De vijf gebeden zijn mijn soefi-pad. En inclusief denken doe ik van nature. Maar ik kan mij best voorstellen dat anderen er baat bij hebben. Mocht je willen, dan kan ik je wel eens met iemand in contact brengen die meer van Roemi en soefisme weet.

  14. @ Hendrik Jan Bakker (15):

    Bij Mevlâna/Rumi gaat het mij niet om een “grafcultuur” (overigens liggen Rumi, zijn zoon -die de orde van de “dansende Derwisjen” oprichtte- e.a. in sarcofagen). Evenmin om het mij onderwerpen aan en tot een hogere graad bevorderd worden door een meester (!). Ook zoek ik geen “baat” ergens bij.
    Niets van dat alles. Ik ben alleen maar een cosmopolitisch ingestelde belangstellende, niets meer en niets minder…..

    Ik zou het zeer op prijs stellen als je mij de titels zou kunnen geven van vertaalde teksten (waaronder vooral de in het Perzisch geschreven gedichten).

  15. Bij diverse religieuze en godsdienstige mensen en groepen is Rumi een toenemende wijze inspirator. Er verschijnen steeds meer boeken over hem en vertaalde literatuur. Ook de popster Madonna heeft ooit eens een gedicht van hem gezongen.
    Om wat meer te beleven van Rumi’s religieuze methode, kun je verschiedene diverse derwishgroepen bezoeken. Velen zijn van Turkse, Afghaanse en Iraanse oorsprong. Ook in Nederland neemt de interesse voor Rumi toe. Regelmatig kun je bij diverse Wereldmusea en Concertgebouwen (bv De Doelen) voorstellingen meemaken.
    Voor informatie kun je o.a. contact opnemen met:
    http://www.soefi.nl
    http://www.haqqani-mevlevi.nl
    en de Wereldmusea en concertgebouwen in Nederland

  16. Naar aanleiding van de Perzische dichter en mysticus Roemi de volgende titels en contactadressen:

    Honderd verhalen uit de Masnavi van Roemi, Uit. Panta Rhei, Katwijk aan Zee, 2000
    Roemi, Liefde is de weg, Uitg. Servire, Utrecht, 2002
    Roemi, Daglicht, Uitg. Synthese, Den Haag, 2003
    Roemi, Juwelen. Uitg. Synthese, Den Haag, 2006
    Waar twee oceanen samenkomen, De inspiratie van Sjams en Roemi, Uitg. Threshold, Voorburg, 2006

    Meer informatie: http://www.soefisme.org

  17. Wie Rumi wil onderkennen moet zijn hart te luisteren leggen, en zien met een innerlijke oog. hartelijks,
    Shervin Nekuee

    WEES WAANZINNIG / DE WEG DER WAANZIN

    Laat huis en haard aan de verstandigen over
    De verliefde bezit enkel de waanzin
    Word waanzinnig,
    waanzinnig.

    En als je binnenste vuur
    zich openbaart,
    Wees de vlinder
    en weet je weg.

    Laat het huis ten gronde gaan,
    Word een vreemdeling van jezelf.

    En dan?
    Kom dan bij het gezelschap der verliefden
    Laat de adem samen zingen,
    Zodat het hart reinigt van elke wrok.

    En dan?
    Tover dan je verlangen naar wijn,
    In het dienen van dorstigen.
    Je moet leven schenken,
    Om eeuwigheid waard te zijn.

    Want als je het gezelschap der dronkenen zoekt,
    Moet je dronken op pad.

    (En dan?)
    Als je ziel zich van het lichaam scheidt
    en de hemel zoekt,
    laat dan je aanblik
    de aarde schemeren.

    Word dan de sterveling die eeuwig is
    Word niets.
    Bevrijd van het zelf,
    Zoals een verliefde
    – door liefde getroffen –
    behoort te zijn.

    En dan?
    Word dan een legende

    Laat huis en haard aan verstandigen
    Word waanzinnig,
    waanzinnig.
    Rumi
    Vertaling & Bewerking
    Shervin Nekuee

  18. Prachtig, volgens mij zijn er ook heel weinig imams die de koran begrijpen. Wie doet er wat aan? Leest het hier. Leest allen de islam op en volgens weblog Meulenbelt: rechtvaardig rechtzinnig en medemenselijk!

    Reactie door Jolande — maandag 3 april 2006 @ 9.50

    jolande…dat klopt niet echt 100%

    de meeste imams begrijpen de koran voldoende.
    dat betekend niet dat ze de koran perfect begrijpen,de enigen die de koran echt 100% perfect begrijpen,zijn de geleerden!

    die hebben in egypte of in turkije gestudeerd..daar heb je zeg maar het vaticaan van de islam!

    zo zit dus het islam in mekaar

    je hebt normale gelovigen

    je hebt imams

    je hebt geleerden!

    weet de normale gelovige iets niet..die gaat dan naar de imam en die legt het weer op zijn beurt aan de normale gelovige iets uit…weet de imam iets niet,dan gaat die naar 1 geleerde!

    je bent niet zomaar 1 geleerde he…die mensen studeren al vanaf hun vroegere jeugd,en worden ook vanaf hun vroegere jeugd getest..of ze alles weten en ook kunnen beantwoord

    deze geleerden weten ook heel erg vaak ALLES over het christendom

    check deze video van 1 nog niet eens geleerden(lerende geleerde)die je verteld dat de profeet mohammed in de bijbel voorkomt(het hebreeuwse oorspronkelijke bijbel)maar dat die naam in de engelse(europees) vertaling is weggeraakt.

    maar die naam mohammed komt nog steeds voor in het hebreeuwse oorspronkelijke bijbel!

    http://www.youtube.com/watch?v=UlCEyuUFDTU

  19. Lieve Anja,

    Bedankt voor je uitgebreide uitleg over dit vers.

    Vriendelijke groeten,
    Gitpia__

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *