Te gast: Ruben Verhasselt
De column verschijnt in De Brug, blad van het Sivmo.
Dank, Ruben!
Nee, nee, niet de Libanezen, nebbisj, en niet de Palestijnen, achenebbisj.
Heb een beetje mededogen, graag, met de Israëliërs. Ze zijn hun minister van Justitie kwijt, die is aangeklaagd voor seksuele intimidatie. Binnenkort zijn ze hun president kwijt, wegens verkrachting. Hun premier staat ook op de nominatie, vanwege een corruptieschandaal rond de aankoop van een pand in Jeruzalem. En hun chef-staf gaat weldra met vervroegd pensioen omdat hij zijn aandelenpakket verkocht voordat hij het land in een oorlog stortte.
Een beetje empathie graag, met de Israëliërs. Sommigen hebben nauwelijks vier maanden geleden Amir Perets gestemd, de oud-vakbondsman, die beloofde eindelijk eens wat te gaan doen aan de tweedeling. Israël kent namelijk de grootste kloof tussen arm en rijk in de gehele westerse wereld. Maar wat deed Perets? Hij ging met zijn dikke koeskoesbillen op Defensie zitten en liet zich inpakken door de generaals. Alsof Perets, die het goed zou doen als tapijtverkoper in de soek van Marrakesj, verstand heeft van de bomtapijten die de generaals gratis leggen van de centen van de Israëlische belastingbetaler. En nu kán hij niet eens meer tapijtverkoper worden in Marrakesj, want hij is door een stel linkse joden in Marokko (Een Marokkaans Ander Joods Geluid!) aangeklaagd voor oorlogsmisdaden.
Een beetje medelijden, graag, met de Israëliërs. Ze geloofden in het gebral van de generaals en de politici. Ze geloofden hun opperbevelhebber, die de infrastructuur van de vijand wel eens even zou ‘verpulveren’ vanuit de lucht, die heel Libanon vijftig jaar terug in de tijd zou bombarderen, die korte metten zou maken. Ze geloofden in de heilige missie, in de schone zaak, in de geboorteweeën van het nieuwe Midden-Oosten. Ze twijfelden een beetje toen hun premier ‘de mooiste overwinning in de mooiste van al Israëls oorlogen’ uitriep. Maar ze geloofden daarna weer in de wijsheid van de opperbevelhebber, die toen het er allang niet meer toe deed ook nog eens wat kanonnenvoer inzette voor een grondoffensief. Ze wílden hem geloven, ook achteraf. ‘Mijn zoon is gestorven voor een goede zaak,’ zei de schrijver, die twee dagen daarvoor ertoe had opgeroepen diezelfde goede zaak af te blazen. Heb medelijden met de schrijver, maar neem zijn woorden met een korrel zout. Want een goede zaak was het niet en zijn zoon is gestorven voor niets.
Een beetje rachmones, graag, met de Israëliërs. Ze dachten even kort en goed de infrastructuur van Palestina en Libanon te verpulveren, om daarna weer eens ouderwets te kunnen verzuchten dat Israël de enige democratie in het Midden-Oosten is. Maar in plaats daarvan hebben de generaals slechts de laatste scherven en splinters van de morele infrastructuur van de eigen ‘democratie’ verpulverd. Het leger is definitief een staat-in-de-staat geworden. Het trekt aan de touwtjes, het beslist over dood en leven, het beslist over arm en rijk. Dag kanonnenvoer! Dag schrijverszoon! Dag kinderen van Kana! Dag ziekenhuispatiënten in Zuid-Beiroet! Dag Libanese vluchtelingen in konvooien met je witte vlag! Dag landbouwwerkers in Oost-Libanon! Dag uitgehongerde Palestijnen! Dag Israëliërs van Arabische afkomst zonder schuilkelders, helft van onze burgerslachtoffers! En o ja, jullie krijgen trouwens géén compensatie voor geleden schade, want die is er alleen voor joodse medeburgers. Democratisch besloten, begrijp je wel?
Speciale aandacht, graag, voor Alex Asaf (21) uit Karmiël. Als Israël de Libanezen jaren geleden de kaart had gegeven van het mijnenveld dat het Israëlische Defensieleger kosteloos op hun grondgebied heeft achtergelaten, dan hadden ze de mijnen kunnen opruimen. Nu is Alex Asaf met zijn Israëlische tank op een Israëlische landmijn gereden. Met dank aan het Israëlische leger. Dag Alex! We zullen salueren en zeggen dat het voor een goede zaak is geweest.
Speciale aandacht, nog even, voor mijn vriendin Liora* in Galilea. Onlangs is bij haar kanker geconstateerd. Wat heeft dat er nu weer mee te maken?! Wel, van de week sprak ik een Israëlische veiligheidsexpert, Joav*. Hij vertelde me dat de Galilese bevolking gemiddeld 2,5 keer zo vaak getroffen wordt door kanker als de gehele Israëlische bevolking. Aan de vervuiling kan het niet liggen, want die is in Tel Aviv vele malen erger. Joav legde een direct verband met de assemblage van plutoniumbommen in Galilea. Plutoniumbommen! Ja, daar is de Israëlische bevolking bij gebaat! Ook namens mijn vriendin Liora en haar gezin spreek ik dus mijn dank uit aan het Israëlische leger.
Een beetje erbarmen, graag, met de Israëliërs. Ze zijn de kluts kwijt. Ze hebben de verkeerde leiders en krijgen binnenkort – je houdt het niet voor mogelijk – nóg foutere. Want Netanjahoe staat weer in de startblokken en Liebermann is er ook klaar voor. En die weten, samen met de generaals, wel raad met plutoniumbommen en democratieën in het Midden-Oosten. Er blijft niets meer van over. Het enige wat overblijft is Leon de Winter, die nog iets pruttelt over het recht op overkill van de enige democratie in het Midden-O…
*Om redenen van privacy en veiligheid (zowel Liora als Joav heeft kinderen die op het moment in het Israëlische leger dienen) zijn hun namen veranderd.
Schitterende column!
Ruben Verhasselt wordt wat mij betreft een stamgast!
KOM LATEN WE NAAR BETLEHEM GAAN!”
GAAT U MEE?
“Toen de engelen naar de hemel waren teruggekeerd,
zeiden de herders tegen elkaar: “Kom laten we naar Betlehem gaan” (Lucas 2:15)
Gevraagd: pelgrims voor een solidariteitspelgrimage naar Betlehem van 21 – 29 december 2006
Pax Christi is op zoek naar een gemotiveerde groep pelgrims die op een bijzondere manier het kerstfeest willen vieren met Palestijnse gezinnen in Betlehem. Voor en tijdens de reis moeten zij zich grondig willen informeren over de situatie ter plaatse en nadien verplichten zij zich hun ervaringen te delen met anderen.
Tijdens een kerstuitzending van KRO Kruispunt in 2003 deed de gardiaan van het klooster dat toezicht houdt op de Geboortekerk in Betlehem een dringende oproep aan de christenheid om volgend jaar weer te gaan pelgrimeren naar Betlehem. De President van Pax Christi Internationaal en Patriarch van Jeruzalem, Michel Sabbah heeft zich daarbij aangesloten. Ofschoon de stad relatief veilig is, lag Betlehem er met Kerstmis 2003 verlaten bij. In 2004 slaagden we erin een gemotiveerde groep bijeen te brengen. Hun bezoek heeft een geweldige uitstraling gehad. In Betlehem zelf en nadien in Nederland. Dat vroeg om een vervolg! In 2005 waren er gelukkig weer meer pelgrims, maar hoe zal het dit jaar zijn na de recente oorlog? Zullen pelgrims zich toch weer laten afschrikken? Wij doen dat niet.
Waarom weer dit initiatief?
Religieus. Is het gewoon dat christenen om veiligheidsredenen de belangrijkste heilige plaatsen in hun godsdienst zijn gaan mijden? Dat doen andere religies ook niet. Waar een politiek conflict met religieuze en etnische wortels het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen in stand houdt, zou de religie zelf zo normaal mogelijk moeten blijven ‘praktiseren’. Daarin schuilt een kans voor de godsdiensten hun tekenen van hoop en verlangen naar vrede uit te dragen.
Sociaal. Door het wegblijven van de pelgrims is de economische situatie voor de toch al op het toerisme aangewezen bevolking drastisch verslechterd. Van de komst van nieuwe gemotiveerde groepen pelgrims, die het goede voorbeeld geven, zou een positieve werking kunnen uitgaan. Vooral in dit jaar na de oorlog in Libanon.
Van mens tot mens. Niet alleen de levensstandaard van de bevolking van Betlehem is dramatisch achteruit gegaan, ook hun mogelijkheden om met mensen ‘van buiten’ te kunnen communiceren zijn door de bezetting, de reisbeperkingen en de muur steeds kleiner geworden. Nieuwe groepen, gemotiveerde groepen pelgrims naar Betlehem, kunnen een stap zijn om dit knellende isolement iets dragelijker te maken en de contacten met gewone, vredelievende burgers uit andere landen te bevorderen.
Tegen de achtergrond van deze motieven wil Pax Christi, in samenwerking met haar vertegenwoordigers en partners ter plaatse, in het bijzonder het Arab Educational Institute (AEI), een groep van minstens 20 en maximaal 30 pelgrims in de dagen rond Kerstmis naar Betlehem laten gaan.
Een fascinerende ervaring!
Deelnemers verplichten zich de voorbereidingsdag op zaterdag 25 november 2006 en de terugkomdag op 3 februari 2007 te bezoeken. Op dit moment werft het AEI Palestijnse gastgezinnen waar de pelgrims zullen worden ondergebracht. Er wordt ook gewerkt aan een speciaal programma met mogelijk de volgende elementen (het definitieve programma is in oktober gereed).
De belangrijkste ervaring zal zijn dat u bij Palestijnse families wordt ondergebracht en hun bijzondere gastvrijheid zult genieten.
Een kennismaking met de verschillende gezichten van Betlehem: historisch, religieus, politiek (de muur, de checkpoints, de settlements enz.).
De kerstviering in de Geboortekerk met het ‘inhalen van de Patriarch’ als speciale attractie.
Excursies naar Hebron (het graf van Abraham) en Jeruzalem.
Deelname aan de Nederlands-Palestijnse week.
Deelname aan de traditionele vredestocht naar de Shepherds fields op 2e kerstdag.
Bezoek aan een vluchtelingenkamp.
Ontmoeting met Michel Sabbah, Latijns patriarch van Jeruzalem en internationaal president van Pax Christi).
Ontmoetingen met een interreligieus karakter, met jongeren en met Palestijnse en Israëlische vredesgroepen.
Iedere dag zal onder eigen leiding worden begonnen met een gezamenlijk ochtendgebed met teksten uit verschillende religieuze tradities.
Veiligheid
Een begrijpelijke vraag. Veiligheid van de groep gaat bij ons voor alles. Mochten er kort voor vertrek echte onzekerhedenheden ontstaan, dan gaan we niet. Het AEI dat onze reis ter plekke begeleidt, is goed geinformeerd over de dagelijkse stand van zaken op de Westbank. In Betlehem is het de laatste jaren overigens rustig en niets wijst erop dat dat binnenkort anders wordt. De bezetting drukt weliswaar zwaar op de mensen, maar dat heeft de laatste tijd niet geleid tot meer onveiligheid. Ook tijdens de laatste oorlog bleef het in Betlehem rustig. Onverhoopt kunnen we snel vertrekken. De aanwezigheid van de Nederlandse groep zal worden aangemeld bij de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging in Israël en in Ramallah. Alle deelnemers zijn via Pax Christi extra verzekerd.
Informatie
Voor meer informatie stuurt u een e-mail aan: betlehem@paxchristi.nl.
De kosten van de reis bedragen € 1000,- inclusief ticket, alle maaltijden, lodging, vervoer ter plaatse en extra verzekering voor het gebied. Als u zich meteen per e-mail wilt aanmelden, vermeldt u dan uw adres en telefoonnummer, dan ontvangt u een vragenformulier, dat o.m. ingaat op de speciale voorwaarden die aan de reis worden gesteld. We streven er naar medio oktober iedereen uitsluitsel te geven of hij of zij meekan, maar dan moeten we al wel voldoende aanmeldingen binnen hebben. Er is nu nog plaats! Op 1 november beslissen we uiterlijk of de reis doorgang kan vinden. In principe geldt voor deelname een leeftijdsgrens van 21 jaar. Ouderen moeten goed ter been zijn. Er moet wel eens een à twee uur gelopen worden.
Het is op z’n minst een pre voor Israel dat deze politici om bovengenoemde redenen aangeklaagd en uit hun functie ontheven kunnen worden. Een kenmerk van de democratie dat we nauwelijks tegenkomen in de andere landen van het Midden-Oosten.
@Jaap, goede initiatief, ik zou het niet alleen tot hebron willen beperken maar naar alle delen van het open gevangenis in Palestina en het zou goed zijn wanneer die een regelematige karakter heeft ( meerdere malen per jaar reizen organiseren naar die plekken ), dus voor allen die denken iets te willen doen voor hen, die onder erbarmelijke omstandigheden moeten leven, ga daarheen en koop zoveel mogelijk als je kan om de economie (die moet het zien te redden onder de inhumane embargo ) te stimuleren door daar direct positief aan bij te dragen en de “wanhopigen” daar een kleine pulsje hoop te geven op een betere toekomst.
Prachtige columnn Jaap. Op deze website wil ik nog wel eens ‘advocaat van de duivel’ spelen door mijn joodse vrienden ten tonele te voeren. Ook daarom wil ik je dit verhaal niet onthouden: vorige week belde er onverwachts een Israelische kennis aan die ik eerlijk gezegd alleen kende via de email. Hij, 61, en oorspronkelijk afkomstig uit Nederland, was overgekomen uit Israel om uit te puffen van alle ellende – goed te begrijpen natuurlijk. Kinderen en kleinkinderen in het leger, en geheel ontdaan en in de war door de verwoestingen die er in Israel zijn aangericht en door de politieke situatie die daar inmiddels is ontstaan. Ik luisterde oprecht meegaand, maar omdat hij – gelukkig – niet rechtstreeks getroffen is door de situatie durfde ik op een gegeven moment de opmerking aan dat ik me ook veel zorgen maak over de situatie van mensen in Libanon. Waarop hij reageerde met: “Maar die mensen hadden toch niks?”. Het menselijke leed telde al helemaal niet. Ze waren deze oorlog ‘zelf begonnen’.En ach, de economische schade van de Israelische boeren in het Noorden van Israel, die hun oogsten niet binnen hadden kunnen halen enzovoort, viel niet te vergelijken met die van de ‘Hezbollah-aanhangers’ in Libanon. Mensen zonder gezicht, familie, huis, land, werk, bedrijf, of wat ze ook maar menselijk maakt kennelijk, en die je dus net zo gemakkelijk kunt ‘vernietigen’. Sorry voor dat woord. Want nee, de Holocaust valt niet te vergelijken met aanval op Libanon of de manier waarop de Palestijnen worden behandeld. En ik vind ook niet dat je van joden een andere, betere, moreel/ethische houding mag verwachten vanwege de Holocaust – zoals velen vinden. Maar je kunt wel constateren dat Israel, dat zich zo graag laat voorstaan op het feit dat het een democratie is en een ‘modern land’, er helaas weinig aan heeft gedaan om de eigen bevolking op te voeden met het idee dat racisme en kolonialisme niet meer van deze tijd zijn…
Excuses – de column was natuurlijk van Ruben!
Ruben, je noemt ook het kind van David Grossman, Uri. Toen ik 13 augustus hoorde dat hij was gedood ben ik daar echt ontdaan van geweest. De vader die al jarenlang schrijft over zijn standpunten tegen de regering van Israel en de zoon die sneuvelt. Ik kan wel begrijpen dat je dan toch naar eerst de retoriek grijpt en zoekt de zin van zo’n dood te rechtvaardigen. Ben wel benieuwd naar zijn reactie in tweede termijn.
Grossman hield in 2003 de Multatulilezing. Goed stuk.
Mooie column! Groet!
Het tragische met Grossman, die ik vroeger heel hoog had zitten, veel meer dan Amos Oz die altijd heel neerbuigend was over Palestijnen, om te beginnen juist voor de oorlog tegen Libanon was. Pas halverwege veranderde hij van mening, en zei dat het nu op moest houden. Een paar dagen later sneuvelde zijn zoon.
Als je je actief hebt ingezet voor die oorlog, dan is ook de uiterste consequentie dat je je kinderen niet zal proberen tegen te houden in die oorlog te vechten, en dus dat ze er aan kunnen sterven. Maar aangezien hij, te laat, besloot dat het weer op moest houden, vraag ik me af wat er dan door hem heen gaat. Behalve het onbeschrijflijke verdriet dat de dood van een kind altijd zal geven. Hoe je dat voor jezelf weet te rijmen.
@Anja, zou dat niet komen door de arrogantie van de israeliers die zo’n strijd met Hizbollah beschouwden ( aanvankelijk ) als een makkie,pas toen bleek dat Hizbollah niet te verslaan is ging hij dan zijn standpunt veranderen om mischien het leven van zijn zoon te redden ?…
Ik zie Grossman niet als arrogant en niet als berekenend, ook al ben ik het in dit geval geheel met hem oneens geweest en was het teleurstellend, ik ken hem wel als integer. Als hij het leven van zijn zoon had willen redden, voor zover hij dat had gekund, had hij zich tegen de oorlog moeten verklaren en had hij misschien nog enige invloed gehad op zijn zoon om dienst te weigeren.
Ik heb er moeite mee hoe er gepraat wordt over een schrijver die zijn kind verloren is. Ik geloof dat het op persoonlijk vlak gewoon vreselijk is om zoiets mee te maken. Zijn standpunt over de oorlog heeft daar niets mee te maken. Op persoonlijk vlak leef ik met iedereen mee die zijn of haar kind verloren is in deze oorlog, of het aan deze kant van de grens was of aan de andere kant. ga je er op een politieke manier over nadenken dan is het een ander verhaal. Tijdens de oorlog wisten wij precies wanneer er veel doden en gewonden waren aan israelische kant, soldaten dus, want dan hoorde je de hele nacht lang helikopters overkomen die de gewonden en doden naar Haifa brachten. We haalden onze schouders erover op, maar als je doordenkt dan is het allemaal zo verschrikkelijk. natuurlijk, rationeel gezien is er een verschil tussen omgekomen soldaten en burgers, maar emotioneel gezien, ze hebben allemaal mensen die van hen houden. En aan beide kanten zijn hele families kapot gemaakt. De grootste schande vind ik dat, toen duidelijk werd dat er een wapenstilstand zou komen, israel de soldaten nog eens richting Litani rivier stuurde, met als resultaat in de laatste uren van de oorlog 30 dode Israelische soldaten. Gekkenwerk.
Ook denk ik dat als het er voor Israel niet zo slecht had voorgestaan, ze nooit een wapenstilstand hadden afgekondigd. Maar de prijs werd te veel voor hen, Israel kan niet incasseren. En hier in het noorden stond alles op zijn kop. Dus ik denk dat men blij was dat er een manier was om er op zo’n manier uit te komen.
Ik heb gemerkt dat veel Israeliers, ook vooraanstaande, en zich links noemende, in het begin achter de oorlog stonden, maar naarmate het slechter ging en er ook aan deze kant meer slachtoffers vielen, men tegen de oorlog was. Op een demo in Tel Aviv, de derde week van de oorlog,, was een van de sprekers de dochter van Dajan, ik weet haar voornaam niet. maar zij verkondigde dat ze een van de meest linkse Israeliers was, en hoewel ze voor de oorlog was, ze er nu tegen was. wat een draaikonterij. Maar hoe ongelooflijk het ook klinkt, bijna heel links, intellectueel Israel stond er achter. behalve gush Shalom (uri Avnery) spraken zich zeer krachtig tegen uit. En dat hebben
ze geweten, in de hele Israelische pers werden ze afgechilderd als landverraders.
Deze hele oorlog was onnodig geweest, dat is oorlog trouwens altijd, en we zijn allemaal weer voor de gek gehouden en het leed dat het heeft gebracht is vreselijk. En dat allemaal door de arrogantie van eens telletje boeven die zich als leiders opwerpen. Ik hoop dat Israeliers dit nu eens in gaanzien. Ook zij worden op het offerblok gelegd voor de ambities van een
stelletje idioten.
Yael Dayan heet ze, Trees. Ik heb haar wel eens ontmoet. Ik ben vooral gefascineerd hoe mensen hun zelfbeeld overeind houden wanneer daar een flinke tegenstrijdigheid in zit. Dayan noemde zich links, maar was tegelijk een bewonderaar van haar rechtse vader. De oplossing was wat ik ‘het jaartal van het geweten’ noemde, ik ben dat bij meer Israeli’s tegen gekomen die als zionist begonnen en later linkser werden. Je zegt dat alles in orde was voor, bijvoorbeeld, 1967, maar dat het daarna, met de bezetting, mis ging. Zo kon ze haar vader, van voor 1967, blijven bewonderen, en tegelijk vinden dat ze zelf heel links was. Ik ben maar weinig Israeli’s tegengekomen die het jaartal van hun geweten naar daarvoor konden verplaatsen, die willen zien dat het al in 1948 mis was, met het veroveren van land en verdrijven van het grooste deel van de Arabische bevolking. Ik denk dat het vaak te maken heeft met eerbied voor de pioniers en liefde voor de familie – veel loyaliteit, te pijnlijk om toe te geven dat een geliefde vader hele verkeerde dingen heeft gedaan, of medeplichtig was aan de ellende waar maar geen einde aan komt.
Probleem is natuurlijk dat je fouten uit het verleden moet toegeven en daar is soms een zware innerlijke strijd voor nodig. Zeker in deze kwestie moet dat heel lastig zijn – erkennen dat je fout was, of dat je wereldbeeld op leugens is gebaseerd. Telkens doen zich dan situaties voor waarin je teruggrijpt op je oude zelfbeeld, zeker als je er middenin zit en geen afstand kunt nemen. Het is jammer dat zo weinig Israëli’s die principiële keuze kunnen maken, maar voor mij wel begrijpelijk. Zonder ‘hulp’ van buitenaf lukt het denk ik niet.
Ik denk dat het vaak te maken heeft met eerbied voor de pioniers en liefde voor de familie – veel loyaliteit, te pijnlijk om toe te geven dat een geliefde vader hele verkeerde dingen heeft gedaan, of medeplichtig was aan de ellende waar maar geen einde aan komt.
Eeen waar woord Anja en niet alleen voor de situatie in Israel, ik denk dat dit opgaat voor alle kinderen van mensen die op een of andere manier betrokken zijn geweest in regimes of situaties die duidelijk verkeerd zijn. Ik denk bijvoorbeel ook aan de kinderen van amerikaanse ouders die meedoen in de war on terror. maar het gaat ook op voor kinderen van foute ouders in nederland. Loyaliteit aan je ouders is heel moeilijk te dorbreken. Ook omdat een mens meer kanten aan zijn persoonlijkheid heeft. Iemand kan politiek hele fout zijn maar misschien wel een hele lieve vader of moeder.
Ina schrijft: “Iemand kan politiek hele fout zijn maar misschien wel een hele lieve vader of moeder.”
Ik hoop dat dit allemaal niet meer over Grossman gaat, want hoewel hij de laatste oorlog aanvankelijk heeft verdedigd, kan ik hem met de beste wil van de wereld niet ‘politiek heel fout’ noemen. Ik denk niemand, die zijn boeken heeft gelezen. Ik vind dat hem dan echt onrecht wordt aangedaan. Lees toch die Multatulilezing hierboven, wil ik vragen.
En dan nog: ‘heel fout’ is een relatief begrip. Zie de recente Grass-affaire. Vandaag las ik dat een beroemde Heerlense carnavalszanger, jarenlang in zijn woonplaats op handen gedragen, een standbeeld zou krijgen – totdat men postuum ontdekte dat hij in de oorlog fout was geweest. Het blijkt te gaan om een lidmaatschap van de NSB, waar 100.000 Nederlanders lid van waren.
Grossman beschrijft zelf in de lezing, hoe moeilijk het is in de ander jezelf te blijven zien en jezelf in de ander, maar ook hoe noodzakelijk. Hij raakt daarmee aan de ideeën van Rudi Visker. We hebben het hier al vaker over hem gehad.
Het slaat in zoverre op Grossman als je het citaat van Anja, dat ik erboven plaatste, op hem betrekt. In die zin dat hij medeplichtig is aan de ellende waar maar geen einde aan komt. Ik persoonlijk vind dat aardig fout en vind dat ik hem wel degelijk kan afrekenen op het feit dat hij deze, erg foute, oorlog heeft gesteund. Ik ben blij dat hij uiteindelijk weer tot inkeer kwam, alhoewel ik het tijdstip opportuun vind. Ik wil hem ook best krediet geven voor zijn daden voor deze oorlog begon, maar wat het laatst kwam blijft het meeste hangen.
Het woord fout gebruikte ik met name als link naar de term foute ouders in Nederland gebruikt voor mensen die tijdens de tweede wereldoorlog hadden gecollabereerd met de Duitsers. Hun kinderen kennen ook loyaliteitsproblemen.
Heb je ooit een letter van Grossman gelezen, Ina?
En wat bedoel je met loyaliteitsporoblemen van kinderen van foute Nederlanders in dit verband?
Eén ding is zeker: Uri Grossman zal geen loyaliteitsprobleem hebben. Want Uri Grossman (21) is dood.
Ja Clara dat heb ik.
Lijkt me duidelijk wat ik daarmee bedoel. Maar ik wil het nog wel een keer zeggen, Anja had het over Yael Dayann, die har vader bewonderde en tegelijkertijd zichzelf links noemde. Ik trok de vergelijking verder naar nederland.
Kinderen van foute ouders( nsb-ers waffenss-ers, etc) kunnen hun vaders politieke keuze afkeuren , maar tegelijkertijd van hem houden of bewonderen op andere gronden).
Daarmee vergelijk de loyaliteits problemen van dergelijke kinderen en niet de keuzes en daden van hun vaders. Eerlijk gezegd leek dat me erg duidelijk en begrijp ik je toon ook niet zo.
Wat betreft Uri Grossman over hem had IK het ook niet. Wel over de keuze van zijn vader. Dat iemand die dood is verder geen loyaliteitsproblemen meer zal kennen , lijkt me buiten kijf ne daarmee een nontopic.
Wel zijn er nog Israelische, Libanese en Palestijnse kinderen in leven die mogelijk wel met een dergelijk loyaliteits conflict geconfronteerd zullen worden, evenals sommige nederlandse en amerikaanse kinderen die zich ooit zullen afvragen waarom hun ouders blindelings Israel bleven steunen, tegen beter weten in.
Ik heb gewoon enorme moeite met de veronderstelling dat er tussen ‘goed’ en ‘fout’ niets zit. Zoals jij het verwoordt, Ina, is David Grassman onbarmhartig ‘fout’.
Dat doet hem geen recht. Zo’n veroordeling doet trouwens niemand recht. En het lost volstrekt niets op, het maakt de wereld niet veiliger en zorgt voor verharding.
Als er iemand dit beter verwoord heeft dan ik het kan, is het Grossman zelf in de multatulilezing.
Ik denk dat je dus mijn woorden onjuist interpreteert, want juist door aan te geven dat kinderen in dat loyaliteits conflict kunnen komen, geeft al aan dat iemand nooit alleen maar goed of fout is. Ik vind Grossman dan ook niet alleen maar fout, ik vind zijn laatste keuze erg fout. Het is dubbel triest voor hem , dat hij zijn zoon daarbij verloren heeft, dat wens ik niemand toe. Ik vind het dus jammer dat je me woorden in de mond legt die ik niet gezegd heb en ik vraag me af waarom je me zo consequent verkeerd begrijpt in deze. Ik heb alle recht zijn keuze in de oorlog tegen libanon volstrekt af te wijzen en af te keuren, daarmee doe ik niets af aan andere keuzen die hij eerder gemaakt heeft. Ik heb het dus niet over de persoon Grossman ik heb het over de keuzes van de persoon Grossman en die keuze is me erg tegengevallen, met name juist vanwege zijn eerdere standpunten en opvattingen. Iemand die altijd al dat soort foute keuzes maakt ( Olmert bijvoorbeeld) daar verwacht je het van en dan valt het niet tegen, Grossman is me tegen gevallen .
Ik leg je geen woorden in de mond die je niet hebt gezegd, Ina, ik vroeg je of je het zo hard bedoelt als je het opschreef. Ook vecht ik jouw recht op je mening niet aan.
Jij schrijft iets op en ik lees het. En stel je vragen over hoe je het precies bedoelt. En als ik het nog niet zeker weet, stel ik weer vragen. Dat is wat anders dan je consequent verkeerd willen begrijpen.
Misschien een afwijking van mij, maar ik merk dat ik steeds meer last heb van de neiging die we allemaal (ik ook) hebben om standpunten te verabsoluteren en te verplatten.