De ondergang van de rechtsstaat?

Een niet erg zelfverzekerd ogende Pastors deed in P-side gisteravond weer het vaste riedeltje, ja, de islam die bracht gedwongen huwelijken, eerwraak en mishandeling van vrouwen met zich mee, en dat kunnen we hier natuurlijk niet hebben.

Nu kun je kennelijk honderd keer uitleggen dat de islam, als je de koran werkelijk leest, niet voor mishandeling is en dat gedwongen huwelijken zelfs nadrukkelijk tegen de islam zijn. Gearrangeerde huwelijken zijn een overblijvend verschijnsel uit agrarische samenlevingen waarin een verbintenis geen individuele zaak was, maar waar het ook ging over samenvoegen of verdelen van land en bezit. Of strategische verbintenissen tussen stammen. We hebben dat in het Westen ook gehad, het laatst nog te zien bij de koninklijke families die ook niet vrij waren om te trouwen met wie ze wilden. En het is duidelijk dat er een overgangsfase is voor migranten die uit agrarische samenlevingen komen, die gepaard kan gaan met conflicten tussen de generaties. (Ik schreef daarover, hoe ook in Nederland de jonge moslimgeneratie aan het uitzoeken is hoe je een islamitisch huwelijk kunt sluiten zonder de dwang die niet in de islam hoort. Zie hier.) Dat heeft op zich heel weinig met de islam te maken. Maar dat wordt als mythe nog steeds door klein-rechts, zoals ook Pastors, verspreid en gebruikt. Want natuurlijk gelooft niemand dat Pastors opeens een groot voorvechter van de vrouwenemancipatie en de emancipatie van migranten is geworden. Daarvoor moet je ook helemaal niet bij rechts zijn.

Het punt is waarom Pastors er nog steeds, in ieder geval bij de eigen achterban, mee weg komt. En dat heeft vooral te maken met de functie die de angst voor het islamitische gevaar heeft in de rechtse politiek.

Er zijn mensen werkelijk oprecht bang dat we hier aan de vooravond staan van een islamitische machtsovername, met invoering van de sharia, en dus met aantasting van onze democratische rechtsorde en onze westerse waarden en normen. Zo wordt ook voortdurend beweerd dat de islam inherent vijandig staat tegenover het westen en niet met onze waarden en normen te verenigen valt. Onderzocht wordt dat door de aanhangers van de theorie allang niet meer, en elk goed nieuws dat het misschien reuze meevalt worden genegeerd, of de grond in geboord, de onderzoekers die iets aantonen wat niet in overeenstemming is met het anti-islamparadigma worden afgedaan als onwetenschappelijk, naief, of zelfs als landverraders. Alles om het paradigma maar in stand te houden. We hebben dat gezien met het geschetter over het WRR rapport, door weinigen van de tegenstanders gelezen, en laatst weer met Donner, die opeens werd gebombardeerd als een aanhanger van de sharia, hoewel hij dat niet eens zei.

Zeker zijn er problemen in Nederland met de integratie, en dat nu ook de grote partijen als het CDA en de VVD niet meer bereid waren om daarmee als speerpunt de verkiezingen in te gaan betekent niet dat we geen reden meer hebben voor zorg. Het is duidelijk dat een deel van de migranten en hun kinderen het prima doet, een groot deel van hen heeft de meeverhuisde onderwijsachterstand in een geweldig tempo ingehaald. Maar met een deel ervan gaat het nog niet goed: te veel schooluitval, te veel van hen in de bijstand, te veel wonend in bijna-ghetto’s waar ze geen autochtoon meer tegenkomen. Met dan de voorspelbare bijverschijnselen als een hogere criminaliteit, vrouwen die te veel geisoleerd blijven en niet toekomen aan hun eigen traject van emancipatie, en ook het gevaar dat een minderheid daarbinnen zich teleurgesteld en vernederd afwendt van de mogelijkheid hun kansen om volwaardig mee te doen binnen deze samenleving op te pakken en radicaliseert. Zie bijvoorbeeld hoe Ahmed Marcouch in Amsterdam dat vraagstuk oppakt en het serieus neemt. Maar ook hier is het punt: klein-rechts schettert wel veel over het grote gevaar maar heeft geen oplossing anders dan nog meer reperssie, groot-rechts wil weinig doen aan de werkelijke sociaal-economische problemen die dan ook sociaal-economische maatregelen vragen. In plaats daarvan is het zoveel makkelijker om het te gooien op de ‘onverenigbare cultuur’, en problemen te ‘islamiseren’ – ook als ze weinig of niets met geloof te maken hebben.

En ik vind voor rechts, dat inspeelt op de onzekerheid van dat deel van de Nederlandse bevolking dat bang is voor de toekomst Maks ‘handelaren in angst’ nog steeds een perfecte uitdrukking.

Zie hoe Syp Wynia, columnist van Elsevier, in de Volkskrant van zaterdag dat nog eens verwoordt, die de problemen van de migratie weer volgens de state of the art ‘islamiseert’:

De aldus ontstane problemen (van de migratie) hebben deels een structureel karakter, omdat veel moslims onder de immigranten en hun nazaten in meer of mindere mate zich verbonden voelen en zich laten ophitsen door de fanatieke geloofsgenoten elders in de wereld. Die grensoverschrijdende verbondenheid is wezenlijk antiwesters van aard en laat zich, zoals we in Nederland en elders hebben kunnen zien, niet neutraliseren door wat extra stageplaatsen.

Wat zegt Wynia allemaal? Veel moslims voelen zich verbonden met fanatieke geloofsgenoten elders. Hoeveel? We weten dat er een kleine groep is, zorgelijk genoeg, die de neiging heeft te radicaliseren. Maar veel? Niet aangetoond. En waarom zou verbondenheid met de islam per definitie anti-westers van aard zijn? Waarom niet eens gekeken naar de aanhang van Tariq Ramadan, zelf een Europeaan in hart en nieren, die betoogt dat het heel goed mogelijk, en wenselijk, is om als moslim een volledig burger van de westerse maatschappij te zijn? (Zie bijvoorbeeld de Topkapi Declaration) Of doen we die liever geheel onbeargumenteerd af als ‘een wolf ik schaapskleren’? En zouden we een keer kunnen kijken naar wat ‘anti-westers’ precies inhoudt? Veel kritiek op het Westen vanuit Arabische landen, bijvoorbeeld op onze medeplichtigheid aan de onderdrukking van de Palestijnen en de ‘beschavingsoorlogen’ van de VS in Arabische landen vind ik geheel terecht, en hebben, alweer, weinig uitstaande met de islam, en veel met de wens naar nationale souvereiniteit. Zouden we daar niet eens naar kunnen luisteren? Het enige waar ik het met Wynia over eens ben is dat een paar extra stageplaatsen weinig zullen oplossen. Al zouden ze een goed begin kunnen zijn van een sociaal-economisch beleid dat werkelijk zoden aan de dijk zetten. Maar de aanhangers daarvan zullen we niet gauw tegenkomen in Elsevier.

Willem Breedveld, columnist van Trouw, in dezelfde Volkskrant van zaterdag. Je zou de storm van verontwaardiging over Donners exercitie over de mogelijke invoering van de sharia kunnen omschrijven als een uiting van heilige toorn, schrijft hij – “als de oprechte verontwaardiging van een nobele, overwegend blanke bevolking die bereid is onze democratische rechtsstaat tot de laatste snik te verdedigen, ook als de islamitische horde op het punt staat hier het roer over te nemen”.

Die kans, voor wie een beetje realitischer wil kijken, is heel klein. Er is om te beginnen geen sprake van dat er een tweederde meerderheid aan moslims in Nederland zou komen. Er is ten tweede helemaal niet aangetoond dat de Nederlandse moslims voorstanders zouden zijn van de meest barbaarse kanten van de meest strenge vormen van de sharia in plaats van voorstanders van de vrijheid van de democratische rechtsstaat die hen in principe ook vrijheid van godsdienst garandeert. (Dat er geen sprake is van een eenduidige sharia, en dat je in de islamitische landen een grote diversiteit ziet aan toepassingen zou iedereen inmiddels kunnen weten, maar ook die kennis wordt door de aanhangers van het anti-islamparadigma eenvoudig terzijde geschoven, en de brengers van deze blijde boodschap, zoals Maurits Berger, wordt door hen ook al in de ideologische ban gedaan). Wat er wel gebeurt is dat elke poging van moslim Nederlanders om binnen de regels van de rechtstaat op te komen voor hun eigen belangen door de aanhangers gezien wordt als een stap op weg op de glijdende schaal van de islamitische overname en terug naar de middeleeuwen. Bij elke moskee, gewoon een recht van een gelovige bevolkingsgroep in Nederland, bij de stichting van islamitisch onderwijs, en nu weer bij een plan dat nog niet meer is dan een plan, voor een islamitisch ziekenhuis.

Ik ben er een voorstander van om rustig te kunnen discussieren en rustig te onderzoeken in welke mate een ‘islamitische zuil’ gunstig is of juist niet. Zoals die discussie ook kan worden gevoerd over islamitisch onderwijs, dat al is ontstaan. Aan de ene kant hebben we een ideaal van gemengd onderwijs, waarin de verschillende bevolkingsgroepen met elkaar in contact blijven. Aan de andere kant ben ik ook gevoelig voor de argumenten die ik vanuit de islamitische gemeenschappen heb gehoord. Zoals Ismail Taspinar, hoofd van de Simonscholen osn bij een werkbezoek vertelde: dat ze er aan begonnen zijn was omdat destijds heel weinig ruimte was om met openbare en christelijke scholen te praten over wat er nodig was om er voor te zorgen dat moslimleerlingen zich er ook thuis konden voelen, en er minimaal rekening werd gehouden met hun wensen, zoals het houden van de eigen feestdagen, mogen bidden, en geen voedsel met varkensvlees. Ook gaf hij aan dat er een voordeel was – dat wil zeggen bij de goede scholen – om meer in te zetten om de kinderen met een taalachterstand bij te werken en het makkelijker was om de ouders te betrekken. En dat zijn nu juist de bekende problemen voor migrantenkinderen op ‘gemengde’ scholen die daar niet voldoende aandacht aan besteden, en dus bijvoorbeeld ook geen allochtone leerkrachten hebben om de brug te kunnen slaan. Dit is dus de discussie die we wel degelijk moeten voeren. Voor en tegenargumenten, wat werkt er het best. Met de ruimte, in onze rechtsstaat gegarandeerd, dat ouders zelf mogen kiezen wat ze voor hun kinderen het beste vinden. Een keuze die al ruimer zou worden wanneer scholen (daar zijn er al een aantal van) meer aandacht besteden aan het feit dat een deel van de Nederlandse bevolking nu eenmaal moslim is.

Zo’n discussie wordt ook gevoerd bij voorzieningen voor ouderen. Ik was in Weert, waar gewerkt wordt met de groep oudere migranten, de klassieke ‘gastarbeiders’, waarvan een deel nu in de oude dag, en op zoek naar voorzieningen waarin het vanzelfsprekend is dat ze moslim zijn. Vormen van collectief wonen, met halal voedsel en ruimte om te bidden, bijvoorbeeld. Misschien, als het in Nederland gewoner gaat worden dat we hier samenleven met meerdere geloven, een voorbijgaand verschijnsel. Vooral als de oudere generatie, voor wie nog helemaal geen opvang was, laat staan enige vorm van georganiseerde inburgering, is afgelost door de nieuwe generaties die hier zijn geboren, hier onderwijs hebben gehad en die mondig zijn en vloeiend Nederlands spreken.

Zo’n rustige, realistische discussie zou er ook moeten zijn over de wenselijkheid van een islamitisch ziekenhuis. Zou het niet beter zijn om er voor te zorgen dat islamitische patienten in de gewone ziekenhuizen meer thuis zijn? Is er al overal hahal voedsel beschikbaar – zoals we het ook gewoon vinden rekening te houden met joden en vegetariers? Is het mogelijk voor een vrouw om om een vrouwelijke arts te vragen? (Is er al vergeten dat dat ook een verworvenheid was van de vrouwenbeweging hier, het recht om om een vrouwelijke arts te vragen?) Of is dat voor ziekenhuizen ondoenlijk – waarmee een plan voor een eigen ziekenhuis uiteraard realistischer wordt? Dat zou een gewoon gesprek moeten zijn, met gewone afwegingen. Maar in Nederland lijkt dat niet meer te kunnen. Elk plan waar het woord ‘islamitisch’ in voorkomt kan rekenen op een panische reactie. Zoals van Ronald Sorensen van Leefbaar Rotterdam: ‘Je moet er toch niet aan denken dat je als homoseksueel op de bovenste verdieping van zo’n ziekenhuis terechtkomt’. Een suggestieve en hysterische uitspraak. Om te beginnen: waarom zou je als homoseksueel, als je geen islamitische homoseksueel bent, naar een islamitisch ziekenhuis gaan? En wat was daar ook weer aan de hand met de bovenste verdieping? O ja, daar gaat het islamitische personeel de homo’s die per ongeluk in dat ziekenhuis terecht komen met de kop naar beneden van het gebouw afgooien. Doe islamitische ziekenhuizen voor de zekerheid dan maar in laagbouw, zou ik zeggen. Voor het geval ze daar barbaren aannemen die zich niets gelegen laten liggen aan de medische ethiek die ze met hun opleiding hebben meegekregen.

Terug naar Breedveld. Die heeft ook kennis gemaakt met de reacties van bange Nederlanders na de schuiver van Donner. “In plaats van helige verontwaardiging proefde ik in de honderdduizenden reacties vooral verontrusting en zelf een begin van paniek”. Ook bij de telefoontjes die bij Trouw binnenkwamen, of wel tot ze doorgedrongen was dat het over een paar jaar in de grote steden al zover is. Daar gaan de moslims straks de dienst uitmaken, toch?

Breedveld stelt een andere vraag: “Is het denkbaar dat zij (de moslims) onze democratie, onze rechtsstaat achteloos ter zijde zullen schuiven, ten gunste van een in onze ogen barbaarse sharia? Ik geloof er geen snars van. Wat me daarentegen verontrust is dat ons geloof in de overtuigingskracht van democratie en rechtsstaat kennelijk gering is: als iets dat alleen maar betekenis heeft voor blanke, westerse mensen, maar op de rest van de wereld geen indruk maakt”.

Laten we nu eens de focus verschuiven, en ons afvragen hoe het komt dat zoveel mensen in Nederland bang zijn dat onze rechsstaat zo onderuit te halen is. En wie zijn de mensen die het meest onzeker, en het meest bang zijn? Is het wel de ‘oprukkende islam’ die voor hen de grootste dreiging is, of is dat een projectie – een groep die nu eenmaal zichtbaar is en dus geschikt als zondebok, projectiescherm voor het vijandbeeld, terwijl de echte vijand zoveel onzichtbaarder is?

Daarvoor kunnen we terecht bij de visie van Dorien Pessers, die betoogt dat onze rechtsstaat van binnen uit uitgehold wordt door het dictaat van de marktwerking. Een erudiet en diepgaand verhaal, niet simpel, dat ons iets zou kunnen verklaren van de toegenomen onzekerheid van burgers. Lees het alvast, op nrc.nl/opinie.

We komen er op terug.

40 gedachten over “De ondergang van de rechtsstaat?

  1. Anja, waarom besteed je aan deze populist nu wel aandacht en aan prof. v d Horst niet met zijn spraakmakende afscheidscollege over Islam en Joden.

  2. Hoy Anja,
    Hetzelfde verhaal, steeds weer, alleen de verpakking kan wat verschillen.
    Eigenlijk zouden we een CD-tje kunnen maken, van al onze tegen argumentaties. Dan kunnen we die aan ieder, die met hetzelfde onbenul weer opnieuw de islamofobie aanzwengeld, er eentje sturen.
    Het is steeds dezelfde angst, vreemdelingenhaat, domheid, onverdraagzaamheid, hebzucht, misplaatst superioriteitsgevoel, gebrek aan respect en acceptatie, – maar vooral ook gebrek aan liefde, waaruit dit soort reacties voortkomen.

    Groet in vrede,
    Amita

  3. Als straks 2/3 van de Nederlanders moslim is en het democratische besluit genomen wordt de sharia in te voeren, dan kunnen die “heilig verontwaardigde, blanke, westerse mensen” toch asiel aanvragen in landen die even vriendelijke asielwetten kennen als het Nederland van vandaag? Kijk, dan piepen ze ineens heel anders. Maar toch: laat Breedveld en al die andere ongezellige lui maar alvast beginnen met het voorbereiden van hun vertrek. Ik blijf!

  4. In de jaren 60/70 is het Christendom kritisch onder de loep genomen, zijn discriminerende of intolerante dogmas niet meer voor zoete koek geslikt maar aangevallen. En uiteindelijk is het Christendom er naar mijn mening alleen maar beter van geworden. Ik zie er dan ook geen kwaad in om met de islam hetzelfde te doen, mits inderdaad de discussie op een volwassen manier gevoerd wordt. Trouwens, de sneer dat niemand gelooft dat Pastors een voorvechter van vrouwenemancipatie is vind ik geen voorbeeld van een volwassen discussie. De voorbeelden die je aanhaalt mogen dan misschien niet uit de islam komen, maar uit een plattelandscultuur, maar volgens mij zijn er nog genoeg punten waar wel discussie of religiekritiek op zijn plaats is. Bijvoorbeeld dogmas dat moslim vrouwen niet met niet moslims mogen trouwen of dat moslims hun geloof niet zouden mogen verlaten en dat de koran het letterlijke woord van allah bevat. Of zijn dit ook mythes? Dat er angst heerst m.b.t. de islam is een juiste constatering, maar angst kan een oprechte emotie zijn die serieus genomen moet worden, en is niet alleen een verzinsel van rechts. Feit is dat de islam een relatief nieuwe religie is in ons midden, met inmiddels grote concentraties in bepaalde gebieden, en veel mensen waaronder ikzelf willen gewoon weten waar de islam voor staat en wat het voor hen zal betekenen in het dagelijks leven, nu en over 10-20 jaar. Persoonlijk ben ik bang dat we in dit land langs elkaar heen gaan leven, met moslims en niet moslims in hun eigen zuil. Juist het verdwijnen van de verzuiling in de jaren 60/70 heeft tegenstellingen doen verdwijnen en dit land naar mijn mening een stuk aangenamer gemaakt. Ik zou het dan ook jammer vinden als we terug zouden gaan naar die situatie met een moslim zuil. Verder ben ik een voorstander van het ‘Franse model’ met een striktere scheiding van kerk en staat, dus geen scholen of politieke partijen op religieuze grondslag (en dus ook geen CDA). Ik zag laatst resulaten van een Europees onderzoek waarbij gevraagd was of moslims zich in de eerste plaats moslim voelen of burger van een land en opvallend was dat Frankrijk er uitsprong als een land waar veel moslims zich in de eerste plaats Frans staatsburger voelen en dan pas moslim, dit in tegenstelling tot de andere landen. Volgens mij een direct uitvloeisel van het Franse systeem en illustreert naar mijn mening dat de beste garantie om kinderen op te voeden tot burger van dit land een gemengde en neutrale school is. Maar ja, dat zal wel een utopie blijven in Nederland omdat het CDA hier niet aan wil. Ik hoorde onlangs dat Scientology ook zijn eigen school wil in Nederland, ben benieuwd hoe voorstanders van bijzonder onderwijs hier op zullen reageren.
    Weet trouwens iemand hoe ze op Franse scholen omgaan met zaken als bidden en religieus voedsel e.d.?

  5. Anja, je stuk gaat vooral over de vraag of de islam een eigen zuil moet hebben (politiek, school, bank, ziekenhuis, bejaardentehuis etc.). Er zijn, zoals je al schrijft, voor- en nadelen.
    Het is niet goed dat er zo weinig rekening wordt gehouden met de wensen van islamieten (bv. m.b.t. halal voedsel, momenten voor gebed, rente). Maar ik vind dat we er dan beter veel energie in kunnen stoppen om daar meer rekening mee te houden i.p.v. te gaan verzuilen.
    Ik ben nogal bezorgd over de effecten van zulke afzondering omdat het op z’n minst vertragend zal werken op de integratie, die voor ons allemaal, autochtoon of allochtoon, belangrijk is.
    Nee, ik ben er zeker van dat homo’s in een islamitisch ziekenhuis niet van het dak worden gegooid, maar ik ben er voorlopig ook nog niet van overtuigd dat ze een gelijke behandeling zullen krijgen met hetzelfde respect als een hetero.
    Ik vind de zeer begrijpelijke behoefte aan een eigen zuil iets om nog heel goed over na te denken. Zelf zie ik meer na- dan voordelen voor een harmonische samenleving.

  6. Krakers/autonomen riepen ’t al: “jullie rechtsstaat is de onze niet”. En ze hebben gelijk; er is niet zoiets als “onze rechtsstaat”. De meeste mensen maken er gewoon “mijn rechtsstaat” van.Zullen we dat idee van “onze rechtsstaat” maar opgeven Anja?
    God is dood. Wachten op Godot heeft geen zin. Zo denken veel mensen er inmiddels over in Nederland.
    Nu is er wel een grote groep mensen in Nederland komen wonen, die een onchristelijke god in de koffer meenamen. Zoals jezelf op dit log hebt verteld, zijn deze gelovigen uit het veld geslagen als je meedeelt dat er volgens jou geen opperwezen is. Eigenlijk ben je dan nog erger dan een jood of christen.
    Naast het heilige boek lag in de koffer een pakje loyaliteit aan het vaderland. Menselijk; Nederlanders die in de 50er jaren emigreerden namen zo’n pakje ook mee. Alleen die loyaliteit moet niet uitpakken als ontrouw aan het emigratieland en aan de daar reeds eeuwen gevestigde bevolking. Blijken van deze ontrouw doen pijn. Als er een meningsverschil is tussen Nederland en het land van herkomst dan kiest de immigrant à priori tegen Nederland. Ook als ze op een kieslijst staan. Er is dan een vijfde colonne binnen de landsgrenzen van Nederland. Dat gevoel geeft zo’n stellingname.
    Moet de EU uitbreiden met Turkije? Al zou het vorengaande anders doen vermoeden: ik ben er uit strategisch oogpunt voor. Zoals De Gaulle ooit zei: “Frankrijk heeft geen vrienden, maar slechts belangen.” Ik denk dat de belangen van de EU gebaat zijn met een lidmaatschap. Zoiets als de kwestie Cyprus is dan onlosmakelijk opgelost. Als er dan nog een conflict is tussen Israel en Palestina dan zullen partijen beter naar de EU met Turkije luisteren dan nu het geval is zonder.

  7. Ik vraag me af waarom het voor de Nederlandse politiek zo moeilijk is om te erkennen dat moslims al lang deel van de Nederlandse samenleving zijn.

    Vorige week heeft de Duitse minister van binnenlandse zaken Wolfgang Schäuble (CDU) naar aanleiding van de eerste bijeenkomst van de Deutsche Islamkonferenz een Regierungserklärung in de Bondsdag gegeven waarin hij stelde:

    De islam is een deel van Duitsland en een deel van Europa. Hij is deel van ons heden en deel van onze toekomst. Moslims zijn in Duitsland welkom. Ze moeten hun talenten kunnen ontplooien en daarbij helpen ons land verder te brengen.

    Der Islam ist Teil Deutschlands und Teil Europas, er ist Teil unserer Gegenwart und er ist Teil unserer Zukunft. Muslime sind in Deutschland willkommen. Sie sollen ihre Talente entfalten und sie sollen unser Land mit weiter voranbringen.

    Waarom is het kennelijk zo moeilijk voor Nederlandse politici om zo iets te zeggen?

  8. De ‘handelaren in angst’ bevinden zich niet alleen ter rechterzijde van het politieke spectrum. De SP is fel gekant tegen veel zaken van de EU. Als het op de Marijnissen weblog over toetreding van andere lidstaten gaat wordt er meteen de angst gepredikt dat Nederland overspoeld zal raken met Polen.

  9. Van sommige reacties op het stuk van Anja krimp ik wel weer ineen. Er spreekt totaal onbegrip voor vrijheid uit. Spreken over scheiding van kerk en staat en tegelijk geloven in neutraal onderwijs, wat per definitie alleen maar staatsonderwijs kan zijn, ongelofelijk. Ik heb daar al eerder over geschreven, zal ik niet opnieuw doen.
    Een islamitisch ziekenhuis kan zich misschien wel heel mooi afsteken tegenover onze gangbare lelijke ziekenhuizen. De islamitische cultuur (voor zover ik daar iets over kan zeggen) heeft een prachtige, niet louter decoratieve, mozaïekkunst. Dat kunnen dus mooiere ziekenkamers worden dan de onze steriele witte kamers. En dit is natuurlijk maar een klein detail.
    Onze beschaving lijkt stervende. Het totale leven is vereconomiseerd. Vorige week las ik een kop in het Noord-Hollands Dagblad met zoiets als “GGZ moet product inkrimpen”. Toen ik op de website van de NRC het opiniestuk wilde zoeken waaraan Anja refereert zag ik een inleiding van een stuk over het product van een rechter.
    Het lijkt er op dat van binnen uit onze cultuur geen helende impulsen meer komen. In de antroposofische werkgebieden passen we ons aan aan de controleerdrift van de overheid, anders krijgen we geen subsidie meer. Een van de zuilen van de Islam is de plicht voor de rijken om aalmoes te geven en het recht van de armen om dat te ontvangen. Broederschap in het economische leven, dat zijn we in onze “christelijke” cultuur vergeten.
    Een stervende heeft altijd een periode waarin hij zich verzet tegen het sterfproces. Hoeveel te verder onze beschaving stervende is, hoeveel te meer verzet, hoeveel te meer impulsen van buitenaf als bedreigend gezien worden.

    groet,

  10. Anja,

    Het gaat Pastors niet om “de” islam maar om de islam van de imams zoals die eeuwenlang en nog steeds door hen wordt uitgedragen. Wie leert moslims de islam zoals die beleeft en geinterpreteerd zou moeten worden, tolerantie, vredelievendheid en gelijkheid predikend?

  11. Wat ik zo jammer vind in deze analyse is de defensieve houding. Islambashers vallen de islam aan als ‘achterlijke’ religie en de respons is ongeveer ‘ach, dat valt best wel mee’. Hun beschuldigingen worden niet aanvaard maar wel hun uitgangspunten, hun paradigma, namelijk dat ‘negatieve’ kanten aan de islam mogelijk ‘gevaarlijk’ zijn. Onze ‘normen en waarden’ worden bedreigd. Alsof het ‘hier’ allemaal zo dik in orde is. De islam wordt gezien als een onderdeel van het probleem in plaats van een aanzet tot de oplossing. De aangekaarte negatieve kanten zullen door een proces van ‘emancipatie’ worden opgelost, zo stellen de ‘verdedigers’.
    Kan het ook anders? Natuurlijk!

    Het moet zelfs anders. De islam moet mede richting geven aan het oplossen van hedendaagse problemen. Los van de vraag in hoeverre de islam een ‘politieke’ kant heeft is het in de eerste plaats een levenshouding en hierin wijkt deze religie niet af van andere grote wereldgodsdiensten. De boodschap is allereerst: richt je op God en wend je af van het kwaad. Leef in vrede en harmonie met je medemens. In een ver verleden is dit basisprincipe ook heel concreet gemaakt in praktische richtlijnen. Sommige daarvan zijn van alle tijden. Van andere richtlijnen is het onzinnig ze naar de letter te willen uitvoeren. De omstandigheden zijn intussen totaal anders. Morele richtlijnen – het woord zegt het al – gaan altijd over een richting en niet over een vaste positie. ‘Panta rhei’ zeiden de Grieken al, alles is in beweging. Mohammed, vzmh, vocht voor de positie van de vrouw; hij was de grootste emancipator aller tijden. In de moderne maatschappij begint de gelijkwaardige positie van de vrouw aardig gestalte te krijgen. Aan de Koran kunnen geen principiële argumenten ontleend worden om die positie weer te gaan verslechteren. Dat die positie verbeterd moet worden is evident. De vraag is alleen hoe. Het is maar een voorbeeld.

    Urgenter op dit moment, de wetenschapper in de uitzending wees er terecht op, is de positie van de jeugd. Hier gaan twee zaken fout: 1. het onderwijs loopt niet lekker en evenmin de aansluiting op de arbeidsmarkt; 2. de begeleiding van onze jeugd schiet tekort. Onze kinderen worden te vroeg en te snel in het diepe gegooid, in een decadente maatschappij waarin de zonde hoogtij viert. Dit is niet een probleem van de religie, zeker niet van de islam, maar juist een gevolg van een gebrek aan religie, een maatschappij die van God los is. Ik kom zelf uit een joods-christelijke traditie en ben zwaar teleurgesteld in haar veerkracht. ‘Wij’ hebben ons door de duivel laten overmeesteren en hebben nagelaten verzet te plegen. Wij (ik bedoel circa het ‘Westen’) hebben God vermoord. Een bende zich joden en christenen noemende misdadigers is nog druk doende om, in een wanhopige poging om de komst van Zion respectievelijk het ‘Koninkrijk van onze Heer Jezus Christus’ te bespoedigen, de laatste restjes beschaving aan te smoren in commercie, kernbommen en kruisraketten.

    Ik heb dan juist hoop op de islam, die misschien als jongste emanatie wat sterker in de schoenen staat en wel inspiratie kan leveren om de weg naar God terug te vinden.

  12. Anja,

    Ik lag zondagmorgen naar “de Andere Wereld van de zondagmorgen” van de Ikon te luisteren. Daar hadden ze het over het leven in Gaza. Ik ben eens op internet gaan kijken. zie http://www.ikon.nl /radio/de andere wereld. Zeer aangrijpend. Verder hoor je er niets meer van. Vorige week las ik nog op teletekst dat er een meisje van 14 omgekomen wat met een raketaanval.
    Vandaag “De Brug” weer gekomen. Interviews met woordvoerders van Nederlandse partijen onder vraagd over Israel. Behalve Harry van Bommel vond iedereen dat Hezbollah en Hamas begonnen waren. Ook Bert Koenders van de PvdA. Hij zegt: “De directe aanleiding waren de provocaties van Hamas en Hezbollah” Valt me vies tegen van Bert Koenders. Ik achttte hem altijd nogal hoog. Bij hem is het dus net als bij Israel, zoals ik bij EAJG een keer las. “In het Israelische-Palestijns conflict begint de geschiedenis voor Israel vaak vandaag. Bij Koenders blijkbaar dus ook. Geef mij Hans van de Broek dan maar

  13. Een prachtig voorbeeld van wat Dorien Pessers aangeeft met vereconomisering van de non profit sector is de opiniebijdrage van vandaag in de NRC: “Het onderwijs heeft juist meer managers nodig” door Peter Langerak. “Onderwijsmanagers zijn primair gericht op de externe eisen die aan het onderwijs worden gesteld” De docent is gericht op zijn vak. Die twee zijn vaak strijdig met elkaar, “De docent ervaart daardoor stress, wat leidt tot afnemende motivatie en prestaties.” De managers moeten de externe eisen, zoals prestatiecontracten, en de motivatie van docenten met elkaar verbinden, door docenten niet met rust te laten.
    De vrije scholen hadden vroeger één z.g. lerarencollege waarin de pedagogische vergadering centraal stond. Binnen het college hadden enkelen het mandaat om bestuurlijke taken en contacten met buiten op zich te nemen. De overheid, en met name de sociaal democratie heeft de bovenbouwen van de vrije scholen VMBO-, HAVO- en VWO-examens opgedrongen. Er zijn managers nodig om dat te implementeren. Dat brengt onrust met zich mee, zowel bij docenten als leerlingen en dat moet ook weer gemaneged worden…
    Mijn dochter en een aantal klasgenoten, op de bovenbouw van de vrije school, hebben besloten morgen een dagje ramadan te proberen. Mijn dochter wil dus morgenochtend voor zonsopgang ontbijten en dan pas na zonsondergang weer eten. Dat eigen initiatief moet er uiteraard nog uitgemanaged worden, want dat heeft geen economische meerwaarde.

    groet,

  14. Nico ik zou niet weten waarom ik het nu over van der Horst zou moeten hebben in plaats van over Pastors, ik heb het hier over klein-rechts, dus over populisme. Dus over Pastors.

    Gideon, het is volstrekt absurd om te denken dat er hier een tweederde meerderheid aan moslims zou komen, hoe denk je dat ze dat voor elkaar zouden moeten krijgen? En even absurd om te denken dat die dan allemaal de sharia in zouden willen voeren. Je ziet spoken. En ik blijf ook gewoon hier.

    Jan, door sommige stromingen binnen het christendom is het christendom kritisch onder de loep genomen. Maar vlak het christelijk fundamentalisme niet uit en bijvoorbeeld uitspraken van de paus over homoseksualiteit of condooms etc. En er is een uitgebreide bibliotheek te vinden aan kritische beschouwingen over de islam. Ook van binnenuit. Wat sowieso altijd beter is dan dat jij als niet-moslim, met een erg beperkte kennis van zaken, gaat vertellen wat zij zouden moeten doen.

    Als ik me vergis en Pastors wel een voorvechter is van vrouwenemancipatie dan hoor ik dat graag. Tot op heden hoor ik alleen dat hij net als zoveel andere islam-bashers de vrouwenemancipatie gebruikt om de islam zwart te maken. Van de emancipatiegolf binnen de islam heeft hij in ieder geval kennelijk nog nooit gehoord.

    En wat, Jan, heeft het voor zin om het repertoire van wat er mis zou zijn met de islam nog eens af te draaien, en even aan te vullen met die vrouwen die niet met een niet-moslim mogen trouwen etcetera. Je kunt weten dat er in alle culturen en alle tijden geschreven en ongeschreven regels zijn over wie er wel of niet met wie mogen trouwen. We hebben in Nederland nog een mooie spreuk: twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen. Hoeveel blanke, niet-islamitische ouders vinden het leuk als hun dochter met een moslim aan komt zetten? Ik bedoel maar. Zoals ik Pastors er niet voor aan zie dat het hem echt om de vrouwenemancipatie gaat, heb ik niet de indruk dat het jou echt zou gaan om de vrouwen die zo graag met een niet-moslim zouden willen trouwen. Ik ken er trouwens twee die dat wel hebben gedaan. Ze zijn niet gestenigd of onthoofd, kan ik je vertellen. Mijn vraag is dus: waarom maken mensen als jij zich hier zo druk over? Vanwaar die angst? En nee, ik was helemaal niet van plan om angst serieus te nemen als die gebaseerd is op een gecultiveerd gebrek aan werkelijke kennis.

    En als je bang bent dat we in dit land langs elkaar heen gaan leven heb je nog een mooie missie voor de boeg: daar kun je wat aan doen. Ga kennis maken, ga samenwerken. Dan verdwijnt er ook een heleboel van de angst die op roddel en projecties en mythes is gebaseerd.

    Daarbij zou het ook helpen als je die clichevraag van voel je je eerder moslim of burger van het land uit je hoofd zou zetten. Geloof en burgerschap zijn twee verschillende grootheden, die elkaar bovendien in het geheel niet uitsluiten, en in die vraag zelf zit al een wantrouwen. Lees Tariq Ramadan, die gezegd heeft dat hij volledig moslim is en volledig Europees staatsburger. Dwing mensen niet een keuze te maken die helemaal niet hoeft. Probeer loyaliteit af te dwingen en wat denk je dat je krijgt?

    Frankrijk heeft trouwens recentelijk een paar fikse rellen in de banlieus meegemaakt die we hier nog hebben weten te voorkomen. ‘Neutraal’ onderwijs garandeert dus geen uitsluitingsmechanismen. Dus of we Frankrijk als voorbeeld moeten zien?

    Fjord, of een eigen zuil vertragend zou werken op de integratie is een aanname. Dat hangt er maar van af. Het is ook al aangetoond dat zelforganisatie (dus in de eigen gemeenschap) een belangrijke tussenstap is naar politieke participatie. Het is de vraag of je zulke tussenstappen kunt overslaan. Wanneer de ‘ontzuilde’ organisaties te weinig rekening houden met de wensen en belangen van groepen burgers, gaan die burgers dat vroeger of later zelf organiseren. Dat hoeft dus helemaal niet per se tegen integratie te zijn. En daar kunnen wij, autochtonen, dus wat aan doen. Hoe meer mogelijkheden we bieden voor participatie, hoe kleiner de kans is dat groepen de noodzaak voelen om hun eigen belangenorganisaties op te richten.

    Die homo in dat islamitisch ziekenhuis blijft een uitermate vergezocht voorbeeld. Wat gaat die homo daar om te beginnen doen? Verder zou ook een islamitisch ziekenhuis gebonden zijn aan de wet, waarin staat dat je niet mag discrimineren, en aan de medische ethiek. Jouw wantrouwen is niet bevorderlijk voor de integratie waar je zegt voor te zijn.

    En nee, Evert, ik was niet van plan om onze rechtsstaat op te geven. Die kun je hoogstens verbeteren. En dat God voor jou dood is is jammer, maar spreek niet voor mij.
    En loyaliteit komt niet in pakketjes. Er is nog nergens aangetoond dat loyaliteit aan het land van herkomst burgerschap in het land van migratie in de weg hoeft te staan. Tenzij de burgers van dat land van herkomst aan de gang gaan om daar een issue van te maken en het noodgedwongen een loyaliteitsconflict wordt. Dus doe dat maar niet. Vraag van mensen om zich te houden aan de wet, biedt ze kansen, geef ze niet het gevoel dat ze dagelijks opnieuw toelatingseksamen moeten doen. En hou aub op over ‘vijfde colonnes’, dat is precies het wantrouwige soort taal waarmee je mensen haast dwingt om zich van Nederland af te wenden.

    Charles, eens. Ik hoorde vanavond net Mohammed Cheppih, die ons er nog eens op wees dat we als koloniale mogendheid de zeggenschap hadden over het grootste moslimland, namelijk Indonesie, en dat de islam al dertien eeuwen in Europa aanwezig is geweest. Ook de gedachte dat het zo moeilijk zou zijn omdat het hier een ‘nieuwe’ godsdienst zou zijn is een mythe.

    Edward, of je er nu voor of tegen bent, dat er bezwaren zijn tegen het importeren van Polen heeft te maken met concurrentie op de arbeidsmarkt, en heeft in het geheel niet de lading die de islam mee heeft gekregen. De vergelijking gaat niet op.

    En Bert, ik zie moeilijkheden zat, maar dat onze beschaving stervende zou zijn zie ik niet. Ik zie wel een ‘uitverkoop van onze beschaving’, en ik zie de gevolgen van het geloof in de marktwerking. En ik zie tegelijkertijd ook een tegenbeweging. Ik heb geen moeite met het opzoeken van wat ‘helend’ is, ook in deze tijd en deze cultuur. Die ik overigens niet zie als een blok. Ik weet niet eens of je dat wel een cultuur kunt noemen, in plaats van een samengaan van een veelheid van subculturen.

    Hans, het is mooi dat je ons uit komt leggen wat Pastors eigenlijk bedoelt, maar ik heb hem toch echt onzin horen verkopen. En wie de moslims leert dat de islam tolerant en vredelievend is? Wat dacht je van de moslims zelf? Voor ruimschoots de meeste moslims die ik ken, en dat zijn er ondertussen veel, is dit geheel vanzelfsprekend. Het zijn vooral de niet-moslims, en vooral zij die er weinig van weten en ook weinig contact hebben met moslims die er zo van overtuigd zijn dat het een gewelddadige religie is. Dus misschien kun jij op les bij hen, in plaats van je af te vragen wie het hun gaat uitleggen.

    En Hermie, jij komt nu wel weer met een onheilsvisioen alsof de gehele joods-christelijke traditie gesmoord is in commercie. Vergeet je toch de politieke partijen die in oppositie zijn. Ik zit ook in de kerk, zondags, weet je nog wel? Die is springlevend en helemaal niet vercommercialiseerd. Dus om nou van de weeromstuit alle heil te zoeken bij de islam, om ons terug te voeren naar God lijkt me nou ook weer een beetje overdreven. Er zijn vele wegen naar Rome en naar Mekka.

    Corrie. Ja. Gaza. Blijft erg.

  15. Ja Bert, zo gaat dat dus. Mijn goede vriendin Han (zeer gewaardeerd anesthesiste)is begonnen als ziekenverzorgster/verpleegster. Dat alleen al maakt haar bijzonder. Ze heeft er helaas een paar maanden geleden de brui aan gegegeven, zoals mensen van de “oude stempel” (sorry voor die uitdrukking). Ze kan je perfect uitleggen hoe haar wereld in de loop van dit neo-liberale tijdperk is veranderd. Verpleegsters deden ooit alle werk wat daar normaliter bij hoort en wat het werk ook aantrekkelijk maakt. Net als artsen. Maar de vakbonden (ja die!)hebben er op gestaan dat alles werd uitgesplitst(opgewaardeerd, naar beneden bijgesteld) en dit alles vanwege de salarissen. Zo is het ook in het onderwijs enzovoort gegaan. De verpleegster/ onderwijzer/ leraar/ dokter/ journalist/ambtenaar enzovoort die zijn eigen brief schreef/snottebel van een kind afveegde/patient waste/ of op de gedachte kwam dat er wellicht iets met Ramadan moest worden gedaan, kan dat niet meer ongestraft doen – tenzij het binnen zijn FUNCTIE-OMSCHRIJVING past. Het heeft er voor gezorgd dat wij het kind/de patient/de bejaarde/mens niet meer centraal stellen, maar onszelf.
    Hoe hoger die positie is, des te meer we verdienen. Dus ja, wie kan het de “lageren” kwalijk nemen dat zij er niet eens meer aan DENKEN om nog enige verantwoordelijkheid te nemen. Zijn ze toch niet voor ingehuurd? Worden ze toch niet voor betaald? Terwijl de “hogeren” allang niet meer zien/weten waarom het in deze maatschappij draait… Hebben zij toch geen contact mee? Is toch niet hun taak?
    Dat van die vakbonden schreef ik al, maar we moeten ons ook afvragen of wij het niet zelf zijn geweest die daaraan hebben bijgedragen, en of het geen tijd wordt om daar iets tegen te doen. Wie iets anders wil (vind ik) stemt NU SP!

  16. Oei! Ik had me weer eens onbegrijpelijk uitgedrukt, vrees ik. Natuurlijk zou het absurd zijn te verwachten dat we nog een Islamitische 2/3 meerderheid gaan beleven in Nederland. Zelfs de wildste demografische scenario’s voorzien daar niet in! Ik maakte dan ook maar een grapje! (natuuuurlijk zou ik Willem Breedveld niet graag zien emigreren!)

    Verder nog dit, Anja, je schrijft: “Die homo in dat islamitisch ziekenhuis blijft een uitermate vergezocht voorbeeld. Wat gaat die homo daar om te beginnen doen?” Ik weet niet precies wat je hiermee wilt zeggen, maar als ik een islamitisch georiënteerde homo was, zou ik misschien wel naar dat islamitische ziekenhuis willen gaan als ik ziek was. Als dat teveel gevraagd is, dan is dat nog niet een catastrofe maar ik zou toch wel graag het grondprincipe van emancipatie blijven verdedigen.

  17. Net het boek uit van Ian Buruma “Dood van een gezonde roker” .
    Ieder autochtone Nederlander die serieus wil dat er aan de islam in Nederland aandacht wordt besteed, moet dat gaan lezen. Kost maar 17,90 en is zeer leesbaar en verhelderend.

  18. Hoi Bert,

    Ik ben heel erg voor de vrije school, heb vrienden gehad die erop hebben gezeten en het is een mooie school voor ouders die hun kinderen alle vrijheid willen geven zich te ontplooien.

    En leuk dat jou dochter aan de Ramadan mee wilt doen. Een tipje van de sluier: wat de meerwaarde van de Ramadan is, ik bedoel wat ’t meer maakt dan alleen vasten is dat het een familiemaand is, je eet s’ochtends en s’avonds samen met hetzelfde doel.

  19. Maar je bent geen ‘islamitisch georienteerde homo’, Gideon. Was je dat wel dan was je waarschijnlijk niet achterlijk en dan kon je zelf heel goed beslissen of je juist wel of juist niet in een islamitisch ziekenhuis zou willen liggen. Want dat is de crux: de keuzevrijheid.

  20. @Anja: je zegt dat je een volwassen discussie wilt, maar je reaktie op wat ik zeg staat vol met kleinerende opmerkingen. Ik als niet moslim moet met mijn erg beperkte kennis niet vertellen wat zij moeten doen (ik zeg nergens wat zij moeten doen, ik lever alleen inhoudelijke kritiek), je hebt niet de indruk dat ik me echt druk maak om die moslim vrouwen (wat weet jij daar nu van?), mijn angst zou op roddels en mythes gebaseerd zijn, de vraag of je eerst moslim of burger bent is een clichevraag, enzovoort. Jij maakt je druk om mensen die generaliseren en de islam niet serieus nemen, maar je doet precies hetzelfde naar mij toe. Als je wat ik zeg niet serieus wilt nemen, prima, maar doe dan niet alsof je een volwassen discussie wilt. In antwoord op je vraag waar ik me druk om maak en waar mijn angst op gebaseerd is: ik sta huiverig ten opzichte van iedere beweging die mensen in hun vrijheden belemmert, omdat dit uiteindelijk ook mijzelf kan raken. Het gaat mij niet alleen om de islam, maar ook het Christendom of scientology of welke beweging dan ook. Bijvoorbeeld een dogma of een gelovige zijn religie niet mag verlaten is voor mij een teken aan de wand dat die religie totalitaire trekjes heeft. Daarom wil ik graag weten of dit inderdaad zo is bij de islam zoals ik gelezen heb of dat dit een mythe is. Curious minds want to know.

  21. Ik geloof niet dat ik ergens gezegd heb dat ik een ‘volwassen’ discussie wil, en hoe dan ook, daar verstaan we dan kennelijk wat anders onder. Jij begint je voor de islam te interesseren vanuit aannames, huiver, wantrouwen. Dat is jammer, want het is nergens voor nodig. Zonder wantrouwen zou je er nu al veel meer van weten, is mijn geweldig volwassen mening.

  22. “In het islamitische denken hebben man en vrouw onderscheiden posities en taken. De man is het hoofd van de vrouw. Die orde heeft God in de schepping gelegd. Dat hoofdschap betekent dat de man in het huwelijk en het gezin de eerst- en eindverantwoordelijke is. Het betekent ook dat de vrouw in de moskee geen ambten vervult, maar alleen de man. In de sfeer van het openbaar bestuur betekent het dat aan de man politieke ambten toekomen. Als het gaat om taken, dan zijn verzorgende en opvoedende taken primair voor de vrouw bestemd. Door de verschillende taken die hen opgelegd zijn, vullen man en vrouw elkaar op harmonieuze wijze aan. Ondertussen betekent dit verschil in positie en taken tussen man en vrouw niet dat ze ongelijkwaarddig zouden zijn. Gelijkwaardigheid betekent niet dat iedereen dezelfde positie inneemt. Mensen nemen verschillende posities in in het maatschappelijke leven als gevolg van verschil in leeftijd, kwaliteiten, opleidingsniveau, financieel vermogen enzovoort. Dus ook wanneer mensen om reden van geslacht verschillende posities innement, impliceert dat nog geen ongelijkwaardigheid.”

    Veel Nederlanders herkennen deze tekst wellicht als een typisch voorbeeld van het islamitisch gedachtegoed. Vervang echter de woorden ‘islamitische’in de eerste zin door ‘gereformeerde’ en het woord ‘moskee’ in de de vierde zin door ‘kerk’ en lees dan de werkelijke tekst. Want dit is een citaat uit een pamflet van de SGP dat in het najaar 2005 uitgebracht is (De islam in huis, een politieke positiebepaling; door drs. E.J. Brouwer namens de SGP-fractie Tweede Kamer der Staten-Generaal, pag. 22).

    Dat wil overigens niet zeggen dat teksten van vergelijkbare strekking (muv het deel over politieke ambten) ook niet circuleren binnen sommige groepen van de moslimgemeenschap in Nederland. Met dit verschil dat het geen onderdeel is van een politiek (= gericht op hervorming van de staat) programma van een islamitische partij. Mijn inschatting is zelfs dat er momenteel nog altijd onvoldoende consensus te vinden is onder een grote groep moslims om een landelijke politieke partij op islamitische grondslag op te richten.

    Nog een citaat:
    “De SGP is er voorstander van dat in de Nederlandse samenleving de wettelijke erkenning van homoseksuele relaties teruggedraaid wordt. Het homohuwelijk moet weer verboden worden. Er moet ruimte blijven om open en eerlijk homoseksualiteit te kunnen veroordelen als zonde. Ook moet de mogelijkheid voor scholen en andere instellingen om op levensbewschouwelijke gronden homoseksuele kandidaten voor vacatures te weigeren, behouden blijven.” (pag. 24).

    Deze partij maakt onderdeel uit van het Nederlandse parlement. De jeugdafdeling van de SGP schijnt flink te groeien. Toch is er geen Nederlander die zich panisch afvraagt hoe lang het zal duren voordat de SGP ons geprezen waarden en normenstelsel omver zal werpen. Gelukkig maar.

    Onder moslims is er ook maar een zeer kleine groep die zich aangetrokken voelt tot het fundamentalisme (hier opgevat als een politieke stroming die uit is op (gedeeltelijke) hervorming van de Nederlandse staatsinrichting). Ik voorspel dat als het ooit nodig zou zijn, het merendeel van de moslims zich hier actief tegen zou verzetten. Denk alleen al aan de islamitische vluchtelingen, maar vlak ook de Nederlandse moslima’s niet uit. Toch neemt de angst voor een overname door moslims en invoering van de sharia in sommige kringen intussen groteske vormen aan.

    Op dit moment gaat er op dit gebied in werkelijkheid vooralsnog meer dreiging uit van de SGP. Zo blijkt in hetzelfde pamflet dat de SGP zich bij beslissingen op staatsniveau meer door religie dan door de grondwet laat bepalen:
    ” De SGP wijst klip en klaar een officiele erkenning van het islamitische recht als rechtsbron af. Allereerst omdat de sharia elementen bevat die haaks staan op christelijke rechtsbegrippen …” (pag. 25)

    Dit is overigens geen poging om een strijd tegen de SGP aan te wakkeren (hoewel ik een nog wat kritischer houding persoonlijk wel prettig zou vinden). Het is wel een poging om de irreele angst dat Nederland een moslimstaat zal worden te ontzenuwen.

  23. Je zegt een aantal keer in je betoog dat je een rustige, realistische discussie wilt, en dat wil ik ook, mijn vertaling daarvan was het woord volwassen. Mijn redenen om me voor de islam te interesseren, waaronder angst, zijn uiteindelijk mijn zaak, dat mag je jammer vinden maar ik bepaal zelf wel of ik dit nodig vind of niet.
    Ik vind het belangrijk om de islam te bekijken en begrijpen als ideologie en het valt me op dat jij meer kijkt op menselijk niveau hoe moslims er in de praktijk mee omgaan. Als ik praat over het dogma van moslim vrouwen die niet mogen trouwen met niet moslims dan vind ik dit een belangrijk thema omdat het op een meer dieper, ideologisch niveau intolerantie aangeeft. Jij reageert hier niet echt inhoudelijk op maar komt met praktische voorbeelden van moslim vrouwen die zich hier niet aan houden en dat veel ouders graag willen dat hun kind met iemand van dezelfe religie trouwt. Natuurlijk heb je hier gelijk in, maar je gaat voorbij aan waar het mij om gaat: de onderliggende ideologie. Op het dogma dat moslims hun geloof niet mogen afvallen ga je helemaal niet in. Waarom maak je je druk om deze zaken vraag je je waarschijnlijk af. Nu, ik maak me druk om deze zaken omdat het slechts voorbeelden zijn van een onderliggende ideologie binnen de islam die totalitaire trekjes heeft, waarbij men het leven van zijn volgelingen in alle aspecten wil bepalen. En het liefst uiteindelijk ook wil opleggen aan niet gelovigen. Dit verhoudt zich naar mijn mening slecht met onze open, vrije samenleving die ik graag wil behouden. Dat veel moslims zich in de praktijk op dit moment niet houden aan hun eigen voorschriften doet daar verder niets aan af. Ik vind de onderliggende ideologie veel verontrustender omdat wat niet is altijd nog kan komen.

  24. “Die homo in dat islamitisch ziekenhuis blijft een uitermate vergezocht voorbeeld. Wat gaat die homo daar om te beginnen doen?”

    Geen idee wat je met dit antwoord bedoelt. Je wil toch niet suggereren, dat een homo niets in een islamitisch ziekenhuis te zoeken heeft?
    Verder ben ik het geheel met je eens, dat de Nederlandse samenleving er zelf veel aan kan doen om de roep naar een nieuwe verzuiling te voorkomen.

  25. Herhalingen, jongens, herhalingen.
    Ik heb meer gezegd, Jan. Ik zeg dat er overal geschreven en ongeschreven regels zijn over wie met wie mag trouwen, en dat het mij dus opvalt dat je het alleen over de islam wilt hebben. En dat bevestigt mij in mijn vermoeden dat het je helemaal niet gaat om mensen die niet zouden mogen trouwen met wie ze willen, maar om je angst bevestigd te krijgen dat er specifiek iets mis zou zijn met de islam. Je bent op zoek naar de totalitaire trekjes die jouw angstbeeld bevestigen. Zoekt en gij zult vinden.
    Ook die geloofsafval is zoiets. Er staat ook in de koran: er is geen dwang in de godsdienst. Ik ken massa’s moslims die weinig tot niet gelovig zijn en daar geen probleem mee hebben. Dus het is maar wat je zien wilt. Jij wilt je angst bevestigd hebben. Maar waarom je dat wilt beantwoort je niet en ik vrees dat je dat ook niet kunt, want irrationele angst (die je zelf natuurlijk niet irrationeel vind) is moeilijk te motiveren. En die vraag, die jij dus niet beantwoorden kunt want daarvoor zit je zelf te veel in je eigen paradigma, waarom er zoveel mensen bang zijn geraakt of zich bang hebben laten maken voor de islam, terwijl je echt, echt, beter kunt weten wanneer je meer moslims zou kennen, vind ik dus een stuk interessanter dan dat eindeloos herhaalde repertoire aan van elkaar overgenomen bezwaren die er tegen de islam in te brengen zouden zijn. Maar daar kom ik nog op.

    En nog eens Fjord, die gefingeerde islamitische homo kan toch zelf beslissen wel of niet naar een islamitisch ziekenhuis te gaan wanneer hij denkt dat hij daar niet goed behandeld wordt? Dus waar hebben we het over?

  26. Hoi Jan,

    citaat: ik sta huiverig ten opzichte van iedere beweging die mensen in hun vrijheden belemmert, omdat dit uiteindelijk ook mijzelf kan raken.

    Ik ben ’t er helemaal mee eens. Alleen vraag ik me af of je ook huiverig bent voor de nieuw-rechtse partijen?

    Want van zulke populistische bewegingen wordt ik namelijk huiverig.

  27. @Anja; jouw betoog gaat over de islam, ik reageer daarop, dus hoe kun je mij nu verwijten dat ik het alleen maar over de islam wil hebben? Over de paus als fundamentalist wil ik het ook best hebben, maar daar ging je verhaal toch niet over? En in Nederland neemt toch bijna niemand zijn standpunten serieus.
    Een discussie is met jouw niet mogelijk omdat je nauwelijks inhoudelijk reageert maar hoofdzakelijk zelf paranoide reageert met je angst voor islam bashing. Over geloofsafval: er is geen dwang in de islam voor NIET gelovigen, maar volgens mij wel voor gelovigen, en dat er moslims zijn die zich hier niet aan houden klopt, maar zegt verder weinig over het dogma zelf en bovendien wil ik ze nog wel eens open en bloot op TV dit zien durven zeggen, zonder dat ze meteen onder moeten duiken.

    Verder discussie is zinloos, we praten langs elkaar heen en ik ben moe van je ‘vermoedens’ maar om aan te geven dat ik mezelf niet als een islam basher zie, hierbij een link naar een interview met een liberale moslim waar ik me mee verwant voel en die ik steun:
    http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,440340,00.html
    Is dit ook een islam basher in jouw ogen met irrationele angsten?

    @Salima: absoluut word ik ook huiverig van exteem rechts. Alleen zijn dit volgens mij slechts een paar honderd of duizend gevaarlijke gekken en daarom relatief ongevaarlijk in mijn ogen. Hetzelfde met de radicale moslims: een kleine groep, die helaas misschien wel aanslagen zal plegen, maar verder zie ik ze niet als gevaar voor de open, vrije Westerse samenleving die ik liefheb. Het wordt echter anders als ik in een stad of land woon waar grote groepen, zelfs potentiele meerderheden, een religie aanhangen waarin ik totalitaire trekjes zie. En ik weet gewoon niet zeker voor wat voor islam ze staan. Misschien ben ik overbezorgd, maar ik laat me niet in de hoek drukken als een irrationele gestoorde. Ik lees en hoor genoeg geluiden uit moslim kring die zelf zeggen dat de islam in Europa hervormd moet worden. En we doen nu al aan zelfcensuur in Europa om de islam niet te beledigen, waar eindigt dit?

  28. ‘Alleen zijn dit volgens mij slechts een paar honderd of duizend gevaarlijke gekken en daarom relatief ongevaarlijk in mijn ogen.’

    een beetje ongelukkig geformuleerd 🙂 Wat ik bedoel te zeggen is dat ze zo klein in getal zijn in dit land dat ze onze vrije maatschappij niet wezenlijk bedreigen, laat staan omver kunnen werpen.

  29. Beste Anja,

    In de jaren ´60 en ´70 was het juist links dat opkwam voor de emancipatie van de door de blanke man met stropdas gedomineerde vrouw. Waarom maakt links zich nu sterk voor de cultuur van de intolerantie en onverdraagzaamheid, dat vrouwen achtersteld en haat jegens homosexuelen bevorderd? Zelf ben ik bisexueel en atheïst en erger mij mateloos aan de passieve houding van links tegenover de islam. De dominantie van de blanke man met stropdas heeft thans plaats gemaakt voor een in lompen gehulde man met baard die met zijn sandalen onze normen en waarden vertrapt, daarbij fijn geholpen door linkse intellectuelen die onafgebroken hun minachting over de “domme” rechtse meute uitkotsen. Ik geef toe, ik heb het niet verder geschopt dan de m.t.s., maar met welk recht misprijzen jullie (links) de mening van een aanzienlijk deel van de autochtone bevolking ten aanzien van islam!

    Eric de Blois
    (ex)landgenoot
    Patagonië
    Chili

  30. Ik kom nog steeds op voor de emancipatie van vrouwen, Eric, nooit mee opgehouden. Dus ook voor moslimvrouwen. En ik sta niet passief tegenover de islam, ik kom op voor de rechten van moslimburgers. En ik ben nog steeds tegen intolerantie en onverdraagzaamheid, ik neem alleen wel waar dat ik bij jou aanzienlijk meer intolerantie en onverdraagzaamheid tegenkom dan bij de moslims die ik ken.
    Wat zo erg is aan jouw verhaal is dat je ongewild (neem ik aan) perfect illustreert waar ik het over heb. En ik zou je haast willen bedanken voor de illustratie die je biedt, die zo aansluit bij mijn verhaal.
    Kennelijk heb jij redenen om je miskend te voelen. Ik weet niet wat je hebt meegemaakt. Je zult er vast wel redenen voor hebben om zo rancuneus te zijn. Dat je denkt dat er mensen zijn die op je neerkijken omdat je maar een mts-er bent spreekt voor mij boekdelen. Misschien heb je dat ook echt meegemaakt. Maar wat nou zo jammer is, is dat je je vervolgens afreageert op moslims, die jou niets hebben gedaan, en ook op linkse intellectuelen, waarvan je maar vast aanneemt dat ze op je neerkijken. Dat weet je van mij helemaal niet. Ik kijk niet neer op mensen met minder opleiding dan ik. Ik zit niet voor niets bij de SP die er trots op is om mensen in de gelederen te hebben met en zonder hogere opleiding.
    Maar inderdaad, ik breng niet veel respect op voor jouw mening over de islam, en ik vind niet dat je zo over andere mensen mag praten. Dat is wel een probleem, en ik denk dus niet dat ik jou in die geharnaste afweer nog bereiken kan. Dus laat ik het verder maar zo.
    (Als je er echt meer over weten wilt, maar ik denk niet dat je dat wilt, je kunt ruimschoots aan de gang met wat er al op dit weblog staat.)

  31. Ja, Jan, misschien ben je overbezorgd. Je laatste zin komt weer geheel uit het repertoire dat ik bedoel. “En we doen nu al aan zelfcensuur in Europa om de islam niet te beledigen, waar eindigt dit?” Dus dit is wat ik bedoel, wat ik ook zal zeggen over al die bezwaren tegen de islam die jij in voorraad hebt, als bij een veelkoppige draak komt er gewoon weer een nieuwe. En aangezien je allang zou kunnen weten hoe ik denk, en waarom ik zo denk, en dit weblog al vol staat met informatie die kennelijk aan jou niet besteed is, zal ik me dan druk maken en opnieuw het gehele al overbekende repertoire afwerken – ondertussen wetende dat je toch niets van me aan wilt nemen? Lijkt me weinig zinvol.

    En voor jouw informatie, al zal het niet veel helpen: dat vers over ‘er is geen dwang in de religie’ – dus in de islam, is wel degelijk voor gelovigen bedoeld. Als er nou voor jou zoveel van afhangt wat er precies staat, kun je dan niet de moeite nemen om er ook werkelijk meer over te weten te komen? Abdulwahid van Bommel is een goede ‘voorlichter’, bijvoorbeeld. Die kun je ook op dit weblog vinden. Of misschien wil Hendrik Jan Bakker je wat tips geven. Dit is zijn weblog. Ga daar ook eens kijken. Dan hoor je het van moslims zelf.

    En als je wilt weten voor ‘wat voor islam’ moslims staan, praat met ze. Ga eens naar een van de iftarbijeenkomsten. Er zijn eindeloos veel aanbiedingen waar je contact kunt maken, in plaats van je thuis achter de computer zorgen te zitten maken over ‘waar het eindigt’.

  32. Toch even het verkorte artikel van Dorien Pessers gelezen en is zonder meer interessant. Rechtstheoretische thema’s zoals een fictief sociaal contract ( Rousseau) en de wederkerigheid ( Kropotkin) toch in de dagelijkse praktijk van nu een plaats geven is mooi. Toch zitten er ook een aantal haken en ogen aan haar analyse. Allereerst gaat zij ervan uit dat aan alles het morele principe van wederkerigheid ten grondslag ligt. Binnen de eigen sociale sfeer is dat de langdurige wederkerigheid: de reciprociteit van vertrouwen in solidariteit en liefde, die volgens haar door de rechtsstaat beschermd wordt en buiten in de publieke sfeer is dat de kortstondige mutualiteit van de uitruil van geld tegen een product of consumptie die met wantrouwen gepaard gaat. Dat is op zich een mooi beeld van de samenleving, maar er bestaat in onze samenleving niet een duidelijke scheiding tussen de langdurige wederkerigheid binnen de eigen sociale sfeer en de kortstondige wederkerigheid in het publieke domein. De zaken lopen nogal eens in elkaar en door elkaar. Daarbij zijn er onder de mensen grote egoïsten en er zijn staten die zich niets gelegen laten aan solidariteit met of zonder regels.
    En ook is ( Dorien Pessers weet dat natuurlijk ook ) de traditionele rechtsstaat nu juist ontstaan omdat volgens die tijd ( 17/18eeuw ) de mens een egoïst is en de rechtsregels de grens legt tot waar de vrijheid van de een de vrijheid van de ander in het publiek domein niet overschrijdt. Ze verdeelt in dit artikel ook bijna alles in twee tegengestelde ‘kampen’: het klassiek dualisme in het Westers denken. Bij dergelijk denken raakt men al gauw verzeild in een rigide indeling van goed en kwaad, vertrouwen en wantrouwen, juist en onjuist etc. Haar diagnose van deze tijd is dat de kortstondige mutualiteit met zijn wantrouwen zich in het domein van de langdurige reciprociteit heeft gedrongen. En terwijl vroeger de rechtsstaat met zijn wetten en regels de politieke en juridische taak had deze sociale solidariteit af te bakenen en te handhaven, is deze solidariteit nu onderdeel geworden van de kortstondige mutualiteit, met prestatie, concurrentie en efficiëntieregels van technocratische managers, dat met democratie weinig van doen heeft. Want de vrije markt mutualiteit heeft vrij spel en kent geen democratische regels die de solidariteit beschermt. Wat dat laatste betreft, heeft ze zonder meer gelijk. Alles dumpen in de vrije markt holt de democratie uit omdat het de mogelijkheid ontneemt aan mensen om de grenzen te bepalen tot waar zij zeggenschap over hun samenleving willen behouden. Maar bij haar verlangen naar de (voormalige) rechtsstaat en zijn taak in solidariteit door wederkerigheid zet ik een aantal kanttekeningen en probeer toch een begin van een andere analyse en oplossing aan te dragen omdat in haar analyse de factor ´macht´ en ´noodzaak´ ontbreekt.
    In de middeleeuwen was de godsdienst een publieke zaak en had toen de macht. De (huis) economie was een ambachtelijke huiselijke aangelegenheid. Pas bij de opkomst van de handel in de 17-18e eeuw werd de economische bedrijvigheid een publieke zaak en raakte de godsdienst als de instantie voor alle publieke en morele regels op de achtergrond. Het is in die dagen de rechtsstaat die met zijn regels en wetten een afbakening maakt tussen privé en publiek terrein, niet om de solidariteit in het eigen domein te beschermen maar om via regels deze economische bedrijvigheid te reguleren. De economische vrije markt theorie diende daarbij als een morele uiteenzetting om buitensporige winst een geaccepteerde basis te geven. Het is in die dagen de opkomende handelslui die de publieke morele macht van de godsdienst verruilen voor de publieke morele macht van de vrije markt economie. De vrije markt is het nieuwe idool. Pas eind 19e eeuw als de vrije markt zijn keerzijde laat zien in grote armoede en voor fabrieken toch gezonde en capabele mensen nodig zijn, komt uit die noodzaak de sociale rechtsstaat tot stand die uiteindelijk pas na de 2e wereldoorlog werkelijke grote vorm krijgt. Deze sociale rechtsstaat is via lang en democratisch onderhandelen van allerlei betrokkenen ontstaan. Solidariteit wordt dus niet per definitie zomaar door een rechtsstaat gegenereert. en in een rechtstaat is niet per definitie solidariteit aanwezig. Om die onderlinge solidariteit te kunnen stichten moet iedereen in principe aan woord kunnen komen. Dat is het principe van democratie. Ook en juist mensen die andere opvattingen hebben moeten de kans krijgen deze openlijk naar buiten te brengen. (Dat betekent natuurlijk niet dat men mag kwetsen of beledigen, dat is iets anders. ) Niet een ideële rechtsstaat zorgt voor solidariteit maar (bestaande) macht en (bittere) noodzaak zijn in feite de krachten die deze solidariteit tot stand kunnen brengen. Noodzaak kan macht terug in het gareel brengen als mensen zich daarvoor inzetten De noodzaak naar jonge en capabele arbeidskrachten kan door de allochtone Nederlander opgepakt worden en gebruikt om de macht van de Nederlandse autochtoon te dwingen tot een groter sociale gareel, zodat ook de allochtone Nederlander via een hernieuwde sociale rechtsstaat hun solidariteit in de samenleving kunnen vestigen.

  33. Nog bedankt Salima voor je reactie. Mijn dochter heeft het volgehouden vandaag. We hebben vanavond gezamelijk na zonsondergang gegeten. Mijn broer uit Schiedam was ook nog op bezoek omdat mijn zoon jarig was geweest en zo werd het een gezellig familiegebeuren.

    groet,

  34. Anja, ik ben bekend met het standpunt van van Bommel mbt geloofsfval maar dit is een minderheidsstandpunt. zie bijvoorbeeld wikipedia http://nl.wikipedia.org/wiki/Geloofsafval
    Hoe representatief zijn de moslims waar jij mee omgaat voor de standpunten van de gehele moslimgemeenschap in Nederland?

    Je lijkt mijn zorgen niet te begrijpen, je vindt ze irrationeel en hebt blijkbaar genoeg van alle herhalingen. Er was inderdaad een jaar geleden ook een discussie over geloofsafval op dit weblog, en misschien daarvoor ook al, maar als er niets fundamenteels in de islam verandert op dit punt, moeten we dan maar verder zwijgen om niet in herhaling te vallen?

    Wat betreft mijn angsten (zorgen is een beter woord), ze zijn weinig concreet en misschien snap je daarom niet waar ik me druk om maak. Het gaat mij met name om mijn eigen leefomgeving in de grote stad waar ik woon. Je hoeft volgens mij geen raketgeleerde te zijn om in te zien dat een religie die dwang in eigen kring accepteert, uiteindelijk ook dwang zal toepassen op alle burgers in die wijken of steden waar ze een meerderheid krijgen. Concreet: gaan ze alles wat tegen de islam is zoals drankwinkels, seksshops, discos, en weet ik veel wat weren? Gaan ze zich verzetten tegen teveel bloot op straat? Als ik zomers door het park loop zie ik gesluierde, ingepakte moslimas zitten op een paar meter van topless autochton vrouwen. Een wonderbaarlijk gezicht van tolerantie maar ik kan me gewoon niet voorstellen dat dit zo blijft, de wereldbeelden die erachter zitten botsen teveel en volgens mij zullen uiteindelijk de moslims zich gaan verzetten tegen bijvoorbeeld dit bloot. En het zijn dit soort zaken die mijn eigen leefomgeving raken waar ik bang voor ben, dit zal niet van de ene op de andere dag gebeuren, maar wel in een sluipenderwijs proces, en ik wil mijn stad over 10 jaar nog wel eens zien. Zijn dit nu werkelijk irrationele zorgen? Laat ik hopen dat je gelijk krijgt.

  35. Ja, dat vind ik irrationele zorgen, Jan. En ze zijn inderdaad weinig concreet en behoorlijk vaag, en vooral overgenomen, kennelijk, aan wat je voor negatiefs kunt vinden op het net. En vooral op het niveau van ‘stel je voor dat’. Voor de positieve ontwikkelingen heb jij kennelijk geen oog, dus jij wilt je ook niet van je ‘bezorgdheid’ af laten helpen. Maar dat heb ik nu al enige keren gezegd. En jij blijft maar doorgaan het bange repertoire af te draaien en van mij kennelijk te verwachten dat ik daar opnieuw breeduit op inga. Alsof ik mag proberen een auto tot rijden te krijgen terwijl jij met alle macht aan de handrem blijft hangen. Ik zou niet weten waarom ik die moeite nog zou doen.

    Dit wil ik je wel nog even meegeven, en dan heb ik het met jou gehad. Ik heb twaalf jaar intensief gewerkt in een islamitische gemeenschap, Gaza. Niet bepaald de makkelijkste plek ter wereld. Ik heb daar vrienden, ik maak ze mee in hun leven, ik maak de moeizame emancipatie van de vrouwen daar mee, ik ken alle gradaties tussen geloof en ongeloof, en de grote diversiteit tussen de moslimmensen. Ik maak mee hoe er met mij als christen wordt omgegaan, en met andere mensen met een ander geloof. Ook joden, trouwens, die daar meer dan welkom zijn.

    Vervolgens heb ik in Nederland al jaren geleden bewust moslimorganisaties opgezocht, ik heb er inmiddels ook vrienden gemaakt. Ik heb moslimvrouwen intensief geinterviewd, over hun emancipatie, over hun worsteling een onderscheid te maken tussen als migrant meegenomen gewoontes en opvattingen, en de islam. Ook over de dreigingen van radicalisering. Ik ken de vrouwen die met moslimvrouwen werken aan hun problemen, op het gebied van geweld in gezinnen, eerwraak, gearrangeerde huwelijken. Ik ken de Afrikaanse vrouwen die tegen besnijdenis vechten heel persoonlijk. Ik ben betrokken bij een jongerenmoskee. Bij een opvangplek voor jonge moslimmeiden met problemen. Ik weet van huis uit al veel over geweld binnen gezinnen, en ben opnieuw gaan kijken hoe de zaken nu staan. Ik ken de Marokkaanse leiders die willen werken aan de verbetering in de migrantenwijken in de grote steden. Ik ken de voorvrouwen van het internationale islamitische feminisme persoonlijk en volg hun werk. Ik ben betrokken bij de opzet van een Arabische vredesbeweging tegen terrorisme. Ik heb gestudeerd op de islam, cursussen gevolgd, ik heb de belangrijkste mensen die zich bezig houden met de vorming van een Europese islam ook persoonlijk ontmoet. Ik maak deel uit van het migrantenoverleg binnen mijn partij. Ik ben op veel werkbezoeken geweest, onder andere in het islamitisch onderwijs.

    Als jij mijn kennis van zaken nog steeds niet serieus wilt nemen, en die af wilt doen als ‘is dat wel representatief’ dan zijn we echt grondig uitgepraat. Blijf jij maar bang, dan, dat schijn je graag te willen. Of ga zelf maar op onderzoek uit. Zorg ervoor dat je net zoveel concrete ervaring en kennis opdoet als ik en kom dan eens terug. En kom achter die computer vandaan.

  36. Anja, inderdaad einde discussie, maar ook ik wil jou nog wat meegeven:
    misschien ben ik niet objectief, maar jij bent even eenzijdig. Je komt komt alleen aanzetten met moslims of moslim deskundigen die in jouw visie passen (van Bommel e.d.), maar ik zie je nooit met instemming criticasters citeren (inclusief liberale moslims zelf zoals de aangehaalde Tibi of Hirsi Ali ). Ik neem graag aan dat jij met heel veel moslims gesproken hebt, maar op een simpel maar niet onbelangrijk dogma als hoe om te gaan met geloofsafval in de islam heb je gewoon geen antwoord, en erger, het lijkt je ook niet te interesseren. Want al die aardige moslims zijn veel belangrijker. Hiermee misken je het belang van de onderliggende ideologie zelf, wil je dingen in de islam fundamenteel veranderen dan moet je naar mijn mening naar de bron gaan, en niet alleen praktisch bezig zijn de positie van vrouwen te verbeteren.

  37. Anja en Jan,

    Ja, de ontwikkelingen die Anja signaleert uit persoonlijke ervaring ken ik ook, en heb ik ook (minder, dat wel). En ook het WRR-rapport signaleert die ontwikkeling. Mijn (de?) vraag is hoe we die ontwikkeling kunnen stimuleren, en of bezorgdheid over of die ontwikkeling snel genoeg gaat geuit mag worden of niet geuit mag worden omdat dat weer contraproductief werkt.

    Over die bezorgdheid – ik uit die toch maar op het gevaar af: ik weet dat in de lange geschiedenis van de veelzijdige islam vele aanzetten tot hervorming zijn geweest. Het is echter en vooralsnog niet tot een stroming gevormd met een grote aanhang: de orthodoxie bezit nog alle belangrijke posities, in moskeeen, onderwijs, koranscholen etcetera. Maar wat niet is kan nog komen.

  38. Jan,

    Hierbij even een tipje van de sluier: ga eens naar Marokko (of turkije), probeer eens rond te gaan slenteren in steden zoals Meknes of Tanger of Casablanca. Daar is de meerderheid moslim , ja. Je ziet alles wat er maar in een kapitalistisch land te zien is. Juppende vrouwen in toga’s in de rechtbank, jonge meisjes a la Spicegirls, meisjes met een standaard hoofddoek, meisjes met een paardenstaard, jonge mannen in Jelabas (jurken) op een vrijdag en dezelfde jonge mannen op een zaterdag dansend in club med. Meisjes met burka’s, hoofddoek en minnirok allemaal vriendinnen en allemaal op dezelfde universiteit. Volgens mij moet je eens wat vaker over de grenzen kijken en niet alleen via de Hollandse televisie.

    Verder wil ik je nog wat zeggen. Ik weet niet of je ermee bekend bent maar in Marokko is er ook een trend aan ’t inzetten. Er zijn namelijk een groot aantal rijke toeristen die een villa/ zomerhuis kopen in de oude binnensteden van Marokko, en vaak gaan de vrouwen des huizes topless op ’t dakterras zitten.
    Zie ’t voor je ………………ik vraag me af of deze vrouwen dit in een christelijke buurt zouden kunnen doen. Ik vrees van niet…………

  39. @Hans

    Je vat het probleem haarfijn samen: “Het is echter en vooralsnog niet tot een stroming gevormd met een grote aanhang: de orthodoxie bezit nog alle belangrijke posities, in moskeeen, onderwijs, koranscholen etcetera. Maar wat niet is kan nog komen. ”

    Wat niet is kan nog komen? Wishful thinking heet dat. Hoelang denk je dat daar overheen gaat? Jij en ik gaan het in ieder geval niet meemaken, tenzij er een grootschalige revolutie plaatsvindt binnen de islamitische wereld. En denk je dat zo ommezwaai in de leer zonder bloedvergieten gaat? Denk je dat de gevestigde orde zich na 1400 jaar zich zomaar even de strenge leer uit de hoofd laat praten om een lange traditie schriftgeleerdheid van tafel te vegen en de scholing uit handen te geven? Het is fijn om voor de underdog te kiezen als het gaat om voetbal, maar als het gaat om het toekomstige gezicht van de Islam zou ik me geen illusies maken. Het is Westerse “verlichte” arrogantie te denken, dat de Islam wel even “compatible” kan worden gemaakt en dat we binnen de kortste keren weer “business as usual” hebben. Een beetje sociaal-economisch beleid, gecombineerd met een humanistische interpretatie van de Koran en verwerping van de Hadith, en over 10 jaar weet niemand meer waar we ons zorgen over maakte. Toch?

  40. Anja, ik bewonder je! Niet eens meer als roepende in een woestijn van betweters, maar temidden van serieuze mensen die over je uitstekende artikelen discussiëren willen. Als gewone, Nederlandse moslim op jaren verrast mij telkens, dat ‘moslim’ hetzelfde schijnt als ‘arabië’, niqaab en onderontwikkeling, laat staan onderdrukking. Islam lijkt daar niet op… Vanuit verschillende windrichtingen kijkt men aan tegen “provincialisme”, ook binnen Islam, waar men terdege “terughoudend” is (angst heeft?) te spreken over veranderde zienswijzen. Niemand vraagt zich af, waarom 1492 ontstond en waarom Islam daarna inzakte, zijn grootsheid verloor, zoals je die in Andalucia (ook door heel Al Andaluz)zag. Om die glans te herstellen is “omdenken” nodig, los van het Arabisch copyright dat te zeer op Islam drukt. De christelijke beschaving kende tussen 1498 en 1555 zijn epoch vol “beeldenstormen” – merkwaardig: Islam ook! Wij overwonnen die Beeldenstorm, Islam steekt er nog in. Waarom? Ligt dit niet aan mensenwerk, dat de Profeet Mohammed (saws) bijna tot een ‘Christus’ verhief? God kon (is mocht) niet worden verbeeld (omdat niets hem evenaren kan), Mohammed’s gezicht werd echter onzichtbaar gemaakt. Waar staat in de Koran, dat de Profeet op gelijke hoogte met Allah (swt) verkeert, dus ‘goddelijk’ is? Dat staat er niet. Ik zie een goede oplossing voor veel problemen die moslims zelf hebben: terug naar de Koran zelf en die goed en modern herinterpreteren. Moeilijk genoeg, omdat er nauwelijks goede interpretaties bestaan! Alle rest is mensenwerk…

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *