Advertentie van Gush Shalom (Uri Avnery) in de Israelische kranten:

We have isolated Gaza.
We have starved Gaza.
We have expropriated hundreds of millions that belong to them.
We have convinced the world to impose a blockade on them.
We have humiliated Mahmoud Abbas.
We have boycotted Hamas.
We have pushed them into a fratricidal war.
Now there is anarchy.
The price is paid by
Sderot.

Om de Palestijnen met hun interne strijd nog een handje te helpen heeft Israel gisteren weer luchtaanvallen uitgevoerd. Zeven doden, waaronder drie kinderen. Dat zal helpen.
En om het ze nog een beetje makkelijker te maken is de enige grens, bij Rafah, gesloten, zodat ook mensen met een visum of een niet-Palestijns paspoort niet kunnen vluchten.

Ondertussen vierden ze in Israel feest, vanwege ‘een verenigd Jeruzalem’. Ik kom regelmatig in Oost-Jeruzalem, dat wat er nog over is van het Palestijnse deel ervan. Inmiddels geheel ingesloten tussen nederzettingen en muur, en vrijwel afgesneden van het natuurlijke achterland, de Westoever. Nu al is het voor de Palestijnen van de Westoever heel erg moeilijk om de heilige plaatsen in de oude stad nog te bezoeken, binnenkort is dat onmogelijk.

Er staan nog geen checkpoints tussen het Palestijnse en het joodse deel. Je kunt nog zomaar over de onzichtbare grens heenlopen. Maar je weet precies aan welke kant je bent. Niet alleen door de kleding van de mensen, je ziet heel zelden iemand in Arabische dracht aan de joodse kant, je komt vrijwel nooit een man met een keppeltje tegen aan de Arabische kant, op de kolonisten na dan, die hard aan het werk zijn om ook het Palestijnse deel te ‘judaiseren’, soms door een huis op te kopen van een in het buitenland verblijvende eigenaar, soms door dat gewoon maar te bezetten. Maar je ziet het ook meteen aan de straten en de huizen. Aan de Palestijnse kant zijn de straten niet onderhouden, de vuilnis wordt vaak niet opgehaald (hoewel de bewoners gewoon belasting moeten betalen), de huizen zijn in verval en oud (Palestijnse Jeruzalemieten krijgen zelden toestemming om hun huis te repareren of te verbouwen, en voor nieuwbouw krijgen ze nooit een vergunning), er rijden geen Israelische bussen, en als ik vanaf Tel Aviv met een sherut naar mijn hotel in het Palestijnse deel ga zet de chauffeur mij altijd als laatste af, en weet niet hoe snel hij weer weg moet komen. Net zoals Palestijnse taxi’s niet naar het joodse deel gaan, vanwege het gevaar weer eens een keer aangehouden te worden. Je leert manoevreren, als je daar bent.

De gemeente besteedt per inwoner vijf keer zoveel geld aan de joodse kant als aan de Palestijnse. De gemeente heeft ook geen Palestijnse ambtenaren in dienst, behalve als stratenmaker of vuilnisman. (Oscar Garshagen in het NRC van 16 mei) Om de hoek van mijn hotel is een filiaal van de Israelische Burgerlijke stand, waar de Jeruzalemieten onder vallen. Daar staan vanaf heel vroeg rijen Palestijnen uren, soms dagen te wachten voor een van de vele papieren die ze nodig hebben. Het is een lucratief bijbaantje voor jongens die tegen een vergoeding een plaats in de rij bezet houden voor ouderen of zwangere vrouwen die niet uren lang kunnen staan. Uiteraard gaat het bij de filialen aan de joodse kant heel anders aan toe.

Israel is bezig om zoveel mogelijk Palestijnen Jeruzalem uit te krijgen. Daar is een scala van maatregelen voor: je moet aan kunnen tonen dat je ‘centrum van je leven’ in Jeruzalem ligt, je kunt dus niet tijdelijk bij familie aan de andere kant van de muur wonen, of daar een baan hebben, ook als dat in principe maar vijf minuten lopen weg is. Ook kun je bij gezinsuitbreiding geen huis bouwen, ook niet als je de wettige eigenaar bent van de grond. Dus wordt er veel illegaal gebouwd. En dan weer door het leger afgebroken. Ook wordt het Jeruzalemieten vrijwel onmogelijk gemaakt om te trouwen met iemand van de Westoever, zonder daarmee tegelijk er voor te kiezen Jeruzalem dan maar te verlaten. Er zijn vele gezinnen waarvan een deel wel een verblijfsvergunning hebben voor Jeruzalem, en een ander deel niet. Dan moeten ze kiezen, er illegaal met elkaar te wonen – veel mensen zijn dagelijks bang dat ze worden opgepakt bij een controle, of gescheiden van elkaar te leven: vader met een paar van de kinderen aan de ene kant, moeder met de jongste aan de andere. Dat er ondanks de overbevolking, de verpaupering en de huizenhoge huren toch hardnekkig mensen blijven wonen heeft een aantal redenen. De Jeruzalemieten hebben een aparte status. Ze zijn staatsburger, al mogen ze niet stemmen. Maar ze kunnen in principe wel met een auto Israel in en kunnen ook een beetje makkelijker reizen. Ze hebben een ander nummerbord dan de mensen in de bezette gebieden en een andere kleur identiteitsbewijs. De scholen zijn er ondanks alles beter dan op de Westoever, er zijn artsen en er is een ziekenhuis. En dan is er nog het principe: de bewoners weten dat elk huis dat ze achterlaten en elk bezit aan grond verloren is voor de Palestijnen als ze vertrekken.

Garshagen meldt dat er elk jaar minder buitenlandse gasten aanwezig zijn bij het feest dat Israel organiseert om de verjaardag van de ‘bevrijding en hereniging’ van Israel te vieren. Alle Europese en Amerikaanse ambassadeurs hebben dit jaar afgezegd voor het galafeest. Stil protest. Het mag wel wat luider.

(Voor meer over Jeruzalem, een artikel in Al Ahram, hier)