Lieve Anja,
Je vroeg hoe het met ons gaat.
Het eerste wat ik wil vertellen is dat alles erg veel duurder is geworden, ook de gewone dingen als meel, brood en suiker. Sigaretten waren nog nooit zo duur, nergens ter wereld zijn ze zo duur, ze kosten nu meer dan vlees.
Ook andere dingen zijn onbetaalbaar geworden. Het is de gewoonte om met Eid (het suikerfeest) alle kinderen nieuw in de kleren te steken, maar dit jaar waren zelfs tweedehandskleren te duur. Gisteren merkte ik dat mijn dochters, die graag snoepen, geen chips en chocola meer kopen. Het is te duur geworden en de kwaliteit is slecht. Een broodje falafel, wat bijna iedereen nog af en toe kon kopen, is in prijs verdubbeld. Iedereen is er voortdurend mee bezig: wat kan ik kopen, waar kan ik het kopen. Dan heb je geld, en kun je er niets voor kopen. Of er is iets te koop, en dan heb je geen geld. Veel burgers zijn niet meer in staat om nog voldoende voedsel te kopen voor hun familie. Wie recht heeft op een salaris krijgt dat vaak niet uitbetaald.
Bij de grens is het nog steeds vreselijk. Studenten die een vergunning hebben om ergens anders te gaan studeren, in Ramallah of in het buitenland, zijn bij de grensovergang tegengehouden en mogen er niet uit. Van alle zieken die medische hulp nodig hebben die ze in Gaza niet kunnen krijgen zijn er maar een paar doorgelaten bij Erez checkpoint of Al-Oaja. En als ze zijn doorgelaten was het vreselijk, de controle, het uren wachten, en dat voor mensen die vreselijk ziek zijn. Toch zijn er mensen die er alles voor over hebben alleen maar om Gaza uit te komen.
Het is hier echt verschrikkelijk. Het is zo somber: we leven in een grote gevangenis, er zijn tientallen gewonden, er zijn honderden zieken die proberen nog een glimpje hoop te houden, er zijn duizenden mensen die wachten tot de grenzen weer open gaan.
En nog steeds is de veiligheid en de rechtsorde niet echt hersteld. Er worden nog steeds moorden gepleegd, er worden nog steeds drugs gesmokkeld door de tunnels naar Egypte, de hele sociale structuur ligt in duigen.
Op de scholen en de universiteiten zijn er vaak conflicten tussen de studenten. Vooral op de universiteiten raken studenten vaak slaags, bijvoorbeeld nadat een Fatah leider was gedood door Hamas. Mijn dochter Fidaa, die nog maar 50 dagen studeert, heeft het gevoel dat ze een masker op moet houden en voorzichtig moet zijn dat ze haar mening niet uit. Hoe kunnen studenten creatief worden en echt leren onder zulke omstandigheden? We zien ook veel jongeren en kinderen met psychische problemen, omdat hun ouders thuis ook niet kunnen dealen met hun psychologische problemen en dus hun kinderen niet kunnen helpen.
Het enige positieve in de hele situatie is dat wij als NCCR gewoon door kunnen gaan met ons werk, omdat we altijd al onze diensten aanboden zonder te kijken naar waar de mensen bij hoorden, bij Hamas of bij Fatah. Wij hebben altijd iedereen geholpen. Maar wat wel moeilijk is, is dat de gehandicapten en hun families steeds vaker aan komen kloppen voor financiele hulp, of voor kleding en voedsel, en dat kunnen we ze niet geven. Daar voelen we ons dan wel machteloos en hulpeloos bij.
Dit wilde ik je laten weten, omdat je ons er om vroeg, hoe het met ons gaat. En dat we niet eerder hebben geschreven: het is niet zo makkelijk om elke keer weer te vertellen dat het nog slechter gaat dan de vorige keer. We willen er zelf liever niet aan denken.
Kom gauw weer naar Gaza. We wachten op jullie. Het is voor ons een grote troost dat we weten dat jullie nog steeds achter ons staan.
Met mijn vriendelijkste groeten,
Fatma
Erg goed en ontnuchterend om dit verhaal te lezen. Mijn vrienden zijn over het algemeen wat optimistischer, nog steeds, hoewel ik daar nu ook een kentering in meen te bespeuren. Van één van hen kreeg ik gruwlijke beelden van de (die ?) moord op de Fatah leider, terwijl mij vanuit de Hamas hoek een dergelijk verhaal bereikte. Toch zat ik nog steeds aan één tafel met beide verhalenvertellers. Heel veel sterkte, Fatma.
Wel fantastisch dat jouw vrienden nog optimisme op kunnen brengen, Floris. Onze mensen gaan wel gewoon door. Iemand vroeg ze eens: zijn jullie dan niet wanhopig, en die kreeg als antwoord: wanhoop is een luxe – die kunnen we ons niet permitteren. Ik kom er nu twaalf jaar, en ik ben elke keer weer onder de indruk van de weerbarstigheid en de veerkracht – maar de laatste keer, in augustus, merkte ik echt een kentering. Zo zwaarmoedig en gedeprimeerd had ik mijn vrienden nog niet meegemaakt, ook al probeerden ze dat voor mij, en voor zichzelf te verbergen. Dat zijn ook vaak mensen die zelf al kinderen hebben en zich daar vooral zorgen over maken. Ik schrok daar erg van, ik ben eigenlijk zo gewend dat zij het zijn die mij moed inpraten.
Als ik mijn man Khaled aan de lijn heb merk ik het ook. Soms wil hij niet bellen omdat hij het gevoel heeft alleen maar rotverhalen te kunnen vertellen, altijd maar: het is erg en nog erger. Hij wil het niet zeggen, maar ik hoor dat hij somber is, en hij is anders het toonbeeld van altijd de positieve kant blijven zien. Opgehouden met roken omdat het niet meer te betalen is, en hij dagelijks veel energie kwijt was aan waar haal ik het volgende pakje sigaretten vandaan, dat is nog een voordeel bij een nadeel. Maar hoe houdt hij de jongens nog een beetje vrolijk, die steeds minder zien zitten dat ze in Gaza zullen blijven, die zo’n haast hebben om ouder te worden en weg te kunnen. Deze zomer rekenden ze er op een maand bij mij in Amsterdam te kunnen logeren. Ze hadden een visum. Grens zat dicht. Het ging niet door. In plaats van een vakantie hier in Nederland zaten ze tussen de gevechten en konden de flat niet uit. Het wordt steeds benauwder. Nu horen ze dat de banken binnenkort geen geld meer uit het buitenland krijgen. Nu al is het zo dat mensen die nog wel geld hebben dat niet door de bank uitbetaald krijgen omdat de valuta ook op zijn. Het overgrote deel van de bedrijven en winkels is gesloten. Khaled is bang dat er een derde intifada komt, maar nu een interne, tegen de Hamas regering. En hij heeft helaas heel vaak gelijk gekregen, zelf helemaal geen heethoofd, maar iemand die altijd nog probeert om te bemiddelen tussen de mensen, en die heel principieel kiest om alle gehandicapten te helpen. Voor het eerst geeft hij geen antwoord meer als ik vraag hoe hij denkt dat het verder moet.
Wij gaan als ploeg in november weer, als het lukt, maar misschien probeer ik er zelf voor die tijd nog heen te gaan, alleen maar om bij ze te zijn.
Goed dat je hun verhaal plaats op je weblog, want in de gewone media komt dit te weinig aan bod denk ik. Misschien goed om hier een documantaire ofzo over te maken.
dear fatma
thank you so much for having the courage and the power to write to us. Sharing with us your daily life makes me realize that I will not give up to stand for human rights.
Your letter made me cry and I pray for you and the rest of your community
Love, Jan
Dag Anja,
Ik zou ook wel eens naar Gaza willen, ze een hart onder de riem steken!
Fatma if you read this( I don’t know if the internet connection between Gaza and the rest of the world is very good on the moment) Many people here in Holland are thinking of all of you in Gaza . I wish I could do anything to help the palestinians to get out of this terrible situation. I wish you lots of strenght and stamina. For now it is all I can do for you. I hope Anja and her team will be able to return to Gaza soon.
All the best Ina
Dear Jan,
Your words are touching our hearts, and if i knew my message will make you cry, i would not send it actually. We are all so grateful for what you are doing for us and for human rights wherever you go. Your tender feelings indicates to a very great person.
All respect
Fatma
Dear Ina,
we are so thankful for your noble feelings. All your endeavors for are appreciated and considered. We hope things could be better so near.
Fatma
dag Anja. Wat een goeie, uitgebreide reactie op mijn reactie. Je slaagt er telkens in mij aan het denken te zetten over mijn observaties, of mijn belevenis daarvan. Het heeft er bij mijn bezoek in september toe geleid, dat ik deels andere vragen stelde en mij wat minder door de jovialiteit van mijn vrienden liet verblinden. Hoe reageer jij op de zwaarte die op je af komt ? Bijvoorbeeld van Khaled ?