Opzij: feminisme en oriëntalisme

Het is goed dat ik het klassieke werk van Edward Said weer eens lees, Oriëntalisme, uit 1978. Said, als Palestijnse Amerikaan die zich oorspronkelijk vooral bezighield met literatuur, beschreef daarin de recente geschiedenis van de westerse blik op ‘het oosten’. Die blik wordt onder andere gekenmerkt door alles wat ‘Arabisch’ is te zien als achterlijk, en/of exotisch. We nemen waar: woeste, maar woest aantrekkelijke mannen en onderworpen, maar zwoele vrouwen. Liefst gesluierd, maar verder zo bloot mogelijk afgebeeld.
Lees verder

Opzij wast witter dan wit


(De vrouwen van de Anna Bijns stichting, 1985, foto Diana Blok Van links naar rechts: Caroline van Tuyl van Serooskerken, Elly de Waard, Renate Dorrestein en Anja Meulenbelt)

Het is onvermijdelijk dat bijna alle thema’s die eens in de vrouwenbeweging opkwamen herhaald moeten worden – want emancipatie is niet een zaak die je op een dag hebt bereikt en die daarmee voorgoed voltooid is. Het is zoals bij alle verworvenheden van sociale bewegingen een kwestie van twee stappen voorwaarts en een stap terug.
Lees verder

Hannah Arendt over de banaliteit van het kwaad

Gisteren de film over Hannah Arendt van Margaretha von Trotta gezien. Indrukwekkend. Indrukwekkend gespeeld ook door Barbara Sukowa. De film gaat over een belangrijke episode in het leven van Arendt, als ze in 1961 naar Jeruzalem gaat om het proces tegen Eichmann te verslaan. En als filosofe doet ze heel wat anders dan een doorsnee verslaggever zou doen. Wanneer haar artikelen eindelijk verschijnen – als boek in 1963 – veroorzaken ze een enorme controverse. Vooral uit de hoek van het joodse establishment komen de verwijten, maar ook van een paar joodse vrienden.
Lees verder

Afscheid van Jaap Jansen (2)


(Jaap Jansen en ik, helemaal links. Joop Admiraal, tweede van rechts, tussen Ramses Shaffy en Arjan Ederveen, foto van Cas Enklaar)

De eerste keer dat ik echt kennis maakte met Jaap Jansen was toen hij me op kwam zoeken in mijn huis in de Jordaan. Dat moet omstreeks 1984 zijn geweest. Ik was jaren daarvoor met ruzie weggegaan bij uitgeverij Van Gennep, die mijn tweede boek De schaamte voorbij had uitgegeven. Maar toen na avontuurlijke jaren met de Feministische Uitgeverij Sara ook aan die werkrelatie een einde kwam moest ik bedenken bij wie ik mijn volgende boek het liefst uitgegeven wilde hebben. En dacht toen ondanks de ‘aksie’ die we destijds voerden – Van Gennep is een sexist! – toch weer aan die linkse uitgeverij. Daar hoorde ik toch. Als ze me terug wilden hebben.
Lees verder

Said conferentie 4: Hoe verdwijn je een land


(Robert J.C.Young)

Lezing van Robert J.C. Young, op de tweede dag van de conferentie ter ere van Edward Said, de Palestijns-Amerikaanse geleerde. Ik bleek Young ook in mijn kast te hebben staan, maar het was niet tot me doorgedrongen: een klein, bescheiden boek: Postcolonialism, A Very Short History. Kom ik nog op. Onderwerp voor zijn lezing: de verdwijning van Palestina.
Lees verder

De ogen van de schuld

De ogen van de schuld, een boekbespreking

‘De pijn van verontwaardiging en machteloze woede verandert in een soort beschamende maar vervagende jeuk’, zo beschrijft S. Yizhar in Het verhaal van Chirbet Chi’za de ervaring van een naamloze jonge soldaat die terugkijkt op wat hij moest doen: hij had de opdracht om met zijn maten een Palestijns dorp in de net nieuwe staat Israël te ontruimen. Of zoals hij dat omschrijft: het verbranden, opblazen van de huizen en het gevangennemen, inladen en afvoeren van de inwoners – op een welgemanierde en beheerste manier, dat wel, want in overeenstemming met een goede joodse opvoeding.
Lees verder

Dieren eten

Op pagina 37 staat een recept voor gestoofde hond. Ja, waarom niet? Jaarlijks wordt er in de VS een massa honden en katten afgemaakt die niemand wil hebben. Veel van die honden en katten worden weer verwerkt in dierenvoer. Dat eten dan de beesten die wij weer eten. Kunnen we net zo goed meteen hond eten, zegt Jonathan Safran Foer, in Dieren eten.
Lees verder