Voor Jazie

Elkaars vijand
Wat hebben mannen en feministen met elkaar? Vijanden, denken nog steeds veel mensen. Feminisme is tegen mannen. Toch? En dus zijn mannen tegen feminisme. Feministen willen mannen kleinhouden, ze hun mannelijkheid ontnemen, de macht overnemen. Ik hoor het nog steeds. Of een variant: ik herinner me de man die zei: ‘prima hoor, als vrouwen zich emanciperen. Als ik er maar geen last van heb’. En dat is nu het punt: als vrouwen zich emanciperen krijgen mannen daar wel degelijk last van. En zo hoort dat. Maar ze hebben ook behoorlijk wat te winnen. Daar gaat dit artikel over, dat een uitgebreide versie is van een korte lezing die ik op 5 februari hield in Pakhuis de Zwijger.

Om te beginnen: mijn motivatie om meteen ja te zeggen toen ik door Jazie Veldhuyzen, mijn partijgenoot bij BIJ1, werd gevraagd om een inleiding te houden over feminisme en mannen. Omdat ik altijd ja zeg als Jazie iets vraagt, natuurlijk. Maar niet alleen dat. Ik hou me al heel lang bezig met mannen. In 1984 schreef ik samen met Marjo van Soest een boek met interviews met mannen. ‘Mannen, wat is er met jullie gebeurd?’. Ik wilde weten hoe mannen reageerden op de Tweede Golf, waar ze het nee eens waren, maar vooral ook: waar ze last van hadden. Ik heb sindsdien meerdere boeken met en over mannen gemaakt, zoals De eerste sekse.
Lees verder →

Column die ik voordroeg op het Festival for Older People, op 17 oktober 2017 in Utrecht. Anja Meulenbelt

OUDER WORDEN, JE KUNT ER NIET VROEG GENOEG MEE BEGINNEN

Ik zat in de tram, in Amsterdam, en zag een oude man staan. Mijn eerste reflex: oud, dus daar moet ik voor opstaan. Tweede reflex: hoe oud zou die man zijn? Jaar of zeventig. En toen dacht ik: maar zo oud ben ik zelf ook. En bleef tevreden zitten.
Lees verder →

Het is al een halve eeuw geleden dat wij feministes tot de conclusie kwamen dat we geen vriendelijk woord hadden voor een geliefd deel van ons lijf. Er waren medische woorden (vagina), vage eufemistische woorden (van onderen) en mannelijke scheldwoorden (kut). Mijn strategie was om het woord kut uit het scheldrepertoire te redden, en het net zo lang te gebruiken tot het een gewoon woord was geworden. Nou, dat is geweldig gelukt. Iedereen zegt kut. Fietssleuteltje zoek. Kut. Trein net weg. Kut. Je wilt gaan demonstreren en het gaat regenen. Kut. Het enige waar bijna niemand kut voor gebruikt is kut.
Lees verder →

Het lijken twee totaal verschillende, zelfs tegenovergestelde werelden: die van de politiek, van de politieke actie, van maatschappijkritiek. Van gezamenlijk opstaan tegen onrechtvaardigheid. En dan die van de spiritualiteit, geloof, de persoonlijke ontplooiing. Twee werelden met twee verschillende talen, en veel misverstanden en oordelen over en weer. Die niet allemaal onterecht zijn, hoor, die oordelen. We hadden, lang geleden, al de controverses tussen de ‘spiri’s’ en de ‘poli’s’. ‘Wat heb je aan dat softe gedoe met vrouwen die voor heks spelen en zich niet bemoeien met de macht in de wereld, zo maak je je eigen getto’, zei de ene kant. ‘Wat heb je er aan om mee te doen aan de mannenmacht en net zo te worden als die mannen’, zei de andere kant.
Lees verder →

Er wordt veel gesputterd over de jaren zeventig. Vooral door rechts. Mijn jaren zeventig waren een vormende en belangrijke tijd. Ik heb weinig reden om me daar nu tegen af te zetten. Dit stuk schreef ik een tijd geleden. Ik heb het hier en daar gecorrigeerd en geactualiseerd.
Lees verder →

(Dit artikel schreef ik vorig jaar, 16 november 2017, naar aanleiding van een discussie in Pakhuis de Zwijger)

Natuurlijk is het voor een oude feministe fascinerend om mee te maken, de enorme media-aandacht en de ophef over de wijdverbreide hashtag actie, waarbij vrouwen, en ook mannen, persoonlijk laten weten dat ze te maken hebben gehad met seksueel wangedrag en machtsmisbruik, van opdringerige smsjes – ik wil je neuken – en een zogenaamd achteloze hand op je bil, tot verkrachting. Er zijn mensen die het niet kunnen geloven en denken dat er zwaar wordt overdreven, en dat de slachtoffers elkaar op zitten hitsen. Dit is mijn eerste opmerking daarbij: WE WETEN AL ZOWAT EEN HALVE EEUW DAT HET VEEL ERGER IS DAN WE OOIT HADDEN KUNNEN VERZINNEN. Lees verder →

(Ik schreef dit stuk een tijd geleden voor onze partij, BIJ1)

Toegegeven, de tegenwoordig vaak gehoorde term ‘intersectionaliteit’ is een uit academische kringen afkomstig begrip, en het is niet zo simpel om uit te leggen waar dat over gaat. Waarom dan toch dat woord gebruiken? Omdat we geen andere manier hebben om duidelijk te maken dat al die verschillende vormen van ongelijkheid waar we het in BIJ1 over hebben met elkaar samenhangen.
Lees verder →

In mijn dierbare linkse kerk, de Ekklesia Amsterdam, zondags in De Rode Hoed, was tot mijn plezier dit keer Enis Odaci uitgenodigd voor de preek. Ik maak Enis vooral mee op facebook, en geniet van zijn scherpe en treffende commentaren.

Het was een mooie toespraak. Enis die zich vanuit Nieuw Wij bezig houdt met de ‘interreligieuze dialoog’ en zelf ‘vrijzinnig moslim’ is, is als het aankomt op die dialoog tussen de drie grote Abrahamitische godsdiensten door de wol geverfd. Maar hij vertelde ook dat hij er nogal genoeg van had om altijd de overeenkomsten op te zoeken. Te makkelijk. Te voorspelbaar. Te saai. Zouden we elkaar niet beter, echter kunnen ontmoeten als we eerlijker zijn, vroeg hij zich af. Kunnen jullie, spreekt hij ons, christelijke aanwezigen toe, er wel met joden over hebben dat zij de christelijke verlossingsleer volledig verwerpen? Kunnen we accepteren dat moslims Jezus wel als een profeet erkennen, maar niet als ‘zoon van God’? Durven we dat niet aan, dan worden potentieel geweldige ontmoetingen bedekt onder een laag goede bedoelingen.
Lees verder →

Lieve mensen die op mijn tijdlijn feestboekvrienden zijn. Omdat er de laatste tijd nogal wat nieuwe mensen bij zijn gekomen vertel ik nog een keer wat mijn bedoeling is, met deze site. Ik zie deze site als een verzamelplek voor voor gelijkgestemden. Hier ontmoeten we elkaar, horen van elkaar, en behalve dat ik zelf stukjes en stukken schrijf en graag verslag doe van belangrijke bijeenkomsten, is dit ook een plek waarop ik belangrijke berichten doorgeef.
Lees verder →

Dit is een feit. Ik heb een massa boeken over racisme en feminisme, maar bijna niets over klasse. Over de geleefde werkelijkheid van klasse. In mijn huis heb ik twee planken vol boeken over racisme, met daaronder veel persoonlijke en vaak autobiografische verhalen, zoals van vroeger Zami, van Audre Lorde, de boeken van James Baldwin tot en met Ta-Nehesi Coates, Afua Hirsch, en vanuit migrantenachtergrond, bijvoorbeeld Rachida Lamrabet en Rachida Aziz. Wat deze boeken met elkaar gemeenschappelijk hebben is niet alleen het thema racisme, maar dat de auteurs zichzelf niet buiten beschouwing laten. Hun leven, hun eigen ervaringen en achtergrond, zijn het materiaal waaruit ze hun betoog opbouwen. Ze doen niet alsof ze boven hun verhaal hangen, ze verschuilen zich niet in een onpersoonlijke theorie, een afstandelijke abstracte beschouwing, ze maken er geen fictie van, ze zijn het verhaal. Ze bieden zich aan.
Lees verder →