Les over gender (2)

Hoe komt het dat mannen meer aarzelen om het een en ander van vrouwen over te nemen dan omgekeerd? Omdat alles wat met vrouwelijkheid geassocieerd wordt een lagere status (en meestal ook letterlijk geen of een lagere betaling) oplevert? Dat is zeker een punt, maar het is tegelijkertijd een cirkelredenatie, want zo gauw mannen die ‘vrouwelijke’ activiteiten over zouden nemen zou die status stijgen.
Lees verder

De angst voor de migrant (13)

Ik hoor het haar nog zeggen, tijdens het debat over de bescherming van nationale minderheden in de Eerste Kamer, bedoelt om minderheden de kans te geven om eigen taal en cultuur te behouden. Minister Verdonk moest niets weten van het vurige pleidooi van Ed van Thijn om de wet open te houden voor andere minderheden dan de Friezen, de enige minderheid die van Verdonk een beschermde status verdiende – en tussen neus en lippen door zei de dat de groepen die moesten integreren nou juist niet vast moeten houden aan hun eigen cultuur.
Lees verder

Islam voor beginners (15)

De koran als stappenplan richting rechtvaardigheid

In de voorafgaande afleveringen citeerde ik Nasr Abu Zayd, waarin hij beschreef hoe de koran uitgaat van een vergaand egalitair mensbeeld, waarin mannen en vrouwen als gelijkwaardig worden beschreven. Dat zijn vooral de Mekkaanse soera’s. In de chronologisch latere soera’s, zegt hij, zijn mannen en vrouwen niet altijd gelijkgesteld, met name als het gaat om het recht. Maar juist voor deze verzen geldt dat ze niet buiten hun historische context begrepen kunnen worden.
Lees verder

Islam voor beginners (14)

Vrouwen en de koran

Vraag het een moslim, en de meeste zullen zeggen: de islam geeft mannen en vrouwen gelijke rechten. Vraag het een gemiddelde Nederlandse niet-moslim, en ze zullen zeggen: de koran is vrouwvijandig, of op z’n minst: moslimmannen onderdrukken hun vrouwen. Er blijkt dus een grote kloof te bestaan tussen hoe moslims zelf hun geloof ervaren, en hoe buitenstaanders er naar kijken. Nu is het wel duidelijk dat achterstelling van vrouwen in alle culturen en bij alle religies plaats vindt – of vond, want het is even universeel dat er vrouwenbewegingen ontstaan overal waar de economische situatie verandert die mannen en vrouwen bond aan een traditionele rolverdeling, en waar vrouwen minder kinderen en een hogere opleiding krijgen.
Lees verder

Islam voor beginners (12)

Islam en democratie

Er is een boek dat ik van harte aan zou willen bevelen, van Nasr H. Abu Zayd, Mijn leven met de islam. Je zou het boek een politieke en religieuze autobiografie kunnen noemen. Abu Zayd is hoogleraar arabistiek, komt uit Egypte en woont nu min of meer als balling in Nederland. Hij is uit Egypte gevlucht, met zijn vrouw, nadat hij werd beschuldigd van ‘ketterij’ vanwege zijn wetenschappelijke en persoonlijke analyse van de koran. De toegang tot de universiteit werd hem tien jaar geleden ontzegd, en er werd gedreigd dat hij door de rechtbank gedwongen zou moeten scheiden, omdat een moslima niet met een ongelovige getrouwd zou mogen zijn.
Lees verder

Islam voor beginners (11)

De sharia

Toen Ayaan Hirsi Ali in een school aan moslimkinderen vroeg wat hoger voor ze stond, de Grondwet of Allah, was dat makkelijk scoren. Uiteraard zeiden die kinderen Allah want ze hadden geleerd dat niets hoger is dan God. Of ze enig idee hadden wat ze daarmee zeiden en of ze wisten wat de Grondwet eigenlijk inhield was natuurlijk de vraag. We zouden ook maar niet te hoge verwachtingen moeten hebben over wat niet-moslimkinderen daarover weten, om van volwassenen nog maar even te zwijgen.
Lees verder

Islam voor beginners (10)

Afvallligheid en de koran

Er zijn inmiddels een paar oordelen over de islam al bijna- ik zou willen zeggen: ingeburgerd. Zoals: de islam is een gewelddadig geloof, de islam is onverenigbaar met de democratie, de islam kent geen scheiding tussen staat en kerk, de islam is vrouwvijandig – en nog een die de laatste tijd regelmatig opduikt: de islam is zo streng tegen ‘ afvalligen’ dat ze zelfs gedood mogen worden.
In de circuits waarin dit soort oordelen circuleren wordt er zelden meer een poging gedaan om na te gaan of die oordelen wel kloppen, of de verschijnselen waar we het over hebben geen kenmerken zijn van bepaalde stromingen, of voorkomen in bepaalde landen waar de islam tot staatsgodsdienst is verheven (op zich een modern verschijnsel want de klassieke islam maakte wel degelijk onderscheid tussen religieuze leiding en de wereldlijke leiding) – het lijkt eenvoudiger om de oordelen te vellen over de islam als geheel.
Lees verder

Islam voor beginners (9)

Fatwa

De term fatwa heeft een dreigende klank. We herinneren ons Salmon Rushdie die een fatwa kreeg uitgesproken tegen zich nadat hij de Duivelsverzen had geschreven dat door een aantal moslims als godslastering werd gezien waarna Rushdie, als afvallige volgens die fatwa gedood zou mogen worden. Rushdie leefde sindsdien jarenlang onder strenge bewaking, en de affaire had een heftige opleving van anti-moslim gevoelens tot gevolg. Anti-moslim gevoelens die niet uit de lucht kwamen vallen, we hebben al eerder geconstateerd dat westers anti-islamisme een lange geschiedenis heeft, en ook niet alleen maar door de Rushdie-affaire werden veroorzaakt. Rana Kabbani heeft een mooi boekje geschreven, Brief van een islamitische vrouw, waarin ze vertelt hoe ze haast gedwongen werd zich opnieuw als moslim te definiëren nadat ‘de nadruk kwam te liggen op islamitisch geweld, terrorisme en fanatisme. De westerse discussie over communisme was, tot voor zeer kort, vertekend door vooroordelen en angst, en bijna hetzelfde geldt voor de discussie over de zogenaamde islamitische bedreiging van westerse belangen’. Lees verder