Ik had nauwelijks contact met Joke Smit, ik weet dus ook niet hoe ze dacht over mijn activiteiten, al groetten we elkaar vriendelijk, die enkele keer dat we elkaar tegenkwamen. Dus was het voor mij wel een verrassing om te lezen hoe ze dacht over het verschijnen van De schaamte voorbij, dat ervaringsboek of zo men wil, dat egodocument. Het boek dat Marja Vuisje ‘een feest van herkenning’ noemt voor vele vrouwen.
Ik laat het vandaag een beetje afweten.
Ewoud Butter niet, die heeft toch nog van het ingewikkelde debat over scheiding van kerk en staat een verantwoord verslag gemaakt. Op de allochtonenweblog, hier.
Lees verder
Een ding heeft de kredietcrisis voortgebracht: het woord kapitalisme is weer terug in onze vocabulaire. Kijk er nog maar even goed naar, zei Tiny Kox gisteren als grap, want voor je het weet is het kapitalisme weg.
Lees verder
Het zal niet vaak zijn dat de SP op haar website verwijst naar een interview met een voormalige bankier. Voor wie net als ik probeert het een beetje te snappen: lees hier, een interview met Wijffels in Trouw.
Een ander punt waar we in verschillen, Joke Smit en ik, is de rol die we mannen toebedeelden in de vrouwenbeweging.
Ik weet niet hoeveel mensen beseffen dat Nederland in de internationale vrouwenbeweging een interessante afwijkende rol speelde: de eerste twee organisaties, MVM en Dolle Mina waren namelijk gemengd, er mochten ook mannen bij. Of die mannen daar gelukkiger van werden, er zijn er geloof ik nog steeds een paar om in therapie, en of het de vrouwen hielp is vers twee.
Lees verder
We stonden er anders in, schreef ik in de vorige aflevering.
Ik was niet zo onder de indruk van die eerste tekenen van opleving van het feminisme. Ik was een cruciale twaalf jaar jonger dan Joke Smit, en hoewel leeftijd niet alles zegt – er waren ook vrouwen die ouder waren dan ik die zich meer aansloten bij mijn kant van de vrouwenbeweging – was het duidelijk dat MVM haar leden, vrouwen en mannen, vooral recruteerde onder de redelijk gesettlede burgers: veel vrouwen waren getrouwd, hadden een goede opleiding achter de rug, en hadden keurige banen. Het was juist de spanning die ze ervaarden – nu zijn we toch zo hoog opgeleid, hebben ambities, en nog wordt van ons verwacht dat we – inderdaad, achter het aanrecht gaan staan – die de boel in beweging bracht. Joke Smit en Hedy d’Ancona die met MVM begonnen richtten zich met name ook op de mensen waarvan ze dachten dat die in staat zouden zijn invloed te hebben op het beleid, op de politiek, op de overheid, en trokken dus vooral deskundigen aan, professionele mensen met een aardige staat van dienst. Daar zat ik dus niet bij.
Boek uit. Goed boek. Een belangrijk stukje geschiedenis en eer wie eer toekomt. Uiteindelijk ook wel een treurig boek – ik heb dat vaak met biografien, aan het eind van het verhaal gaan ze altijd dood. Maar dat is het niet alleen, en ook niet alleen dat Joke Smit veel te vroeg dood ging. Er is ook iets met die onvrede van haar, dat ze haar zin niet had gekregen, dat er van haar visioen van de grote eenheid onder de vrouwen niet veel was gekomen en dat ze in haar laatste jaar de vrouwenbeweging weg zag ebben. Dat is niet leuk doodgaan, zal ik maar zeggen, als je je af moet vragen wat er van je levenswerk gekomen is. En bij mij laat het boek een smaak achter van gemis, van niet gelukt. Zoveel voor niks. Een gedachte die ik niet deel, en die zij misschien ook niet zou hoeven hebben als ze wist hoeveel roem haar nu, jaren later, deelachtig is geworden.
(Marja Vuijsje en Hedy d’Ancona)
We mogen erg blij zijn met de biografie die Marja Vuijsje heeft geschreven over Joke Smit, die helaas al op haar 47ste stierf, boos en veel te vroeg. Ik ben nog maar halverwege, maar het is een prachtig boek, het leest als een trein, en Vuijsje heeft een prachtige balans gevonden tussen aandacht voor haar werk en voor haar privéleven, en tussen de eer die haar toekomt, als de eerste in Nederland die een emancipatoire steen in de vijver gooide met haar beroemde artikel ‘Het onbehagen bij de vrouw’, maar zonder overdreven adoratie – alsof er zonder Joke Smit nooit een vrouwenbeweging in Nederland zou zijn ontstaan – daar kom ik nog op.
(Mies Westerveld)
Eerste Kamer collega Mies Westerveld is Buitengewoon Hoogleraar Sociale Rechtshulp geworden, en sprak donderdag haar oratie uit. Veel belangstelling, veel fractiegenoten van de PvdA, maar ook van GroenLinks, VVD, en dus, SP. We kennen Mies als een heel gedegen en zorgvuldige collega – toen we nog samen in de commissie Sociale Zaken zaten was zij vaak degene die toch nog een voetangeltje of een klemmetje wist te ontwaren in een wet die anders waarschijnlijk als hamerstuk was afgedaan. Een jurist in hart en nieren, maar ook iemand met een sociaal hart. Anders was ze ook niet ingegaan op de uitnodiging om hoogleraar sociale rechtshulp te worden.
Lees verder
Zwaar balen. Ik had nu in het vliegtuig moeten zitten, Jeruzalem, Gaza. Maar ons team heeft weer eens geen toestemming gekregen Gaza in te gaan, hoewel we daar al vier weken mee bezig zijn.